Αξιοποίηση της 7 ης Τέχνης στο μάθημα της γερμανικής γλώσσας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση Εισηγήτρια: Δημητριάδου Χριστίνα Εκπαιδευτικός Γερμανικής Φιλολογίας 9 ο Δημοτικό Σχολείο Νάουσας 1ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο με Διεθνή Συμμετοχή "Οπτικοακουστικός Γραμματισμός στην Εκπαίδευση“, Θεσσαλονίκη Ιουνίου 2016

Στοιχεία πρότασης εφαρμογής  Τάξη εφαρμογής: ΣΤ’ τάξη - Μάθημα: Β’ Ξένη Γλώσσα (Γερμανικά)  Πολιτιστικό Πρόγραμμα: “Konflikte in der Schule-Video Projekt” (Διαμάχες στο σχολείο-Βίντεο project)  Δράση για την Πανελλήνια Ημέρα κατά της βίας στα σχολεία (6 Μαρτίου)  Διάρκεια: τρίμηνο (σχ. έτος: )  Τέχνημα : Ταινία μικρού μήκους, τίτλος: «Σπάσε τη σιωπή»  Συντονιστές : Δημητριάδου Χ./ Καραφυλλίδου Ν. - (ΠΕ07) Στοιχεία πρότασης εφαρμογής  Τάξη εφαρμογής: ΣΤ’ τάξη - Μάθημα: Β’ Ξένη Γλώσσα (Γερμανικά)  Πολιτιστικό Πρόγραμμα: “Konflikte in der Schule-Video Projekt” (Διαμάχες στο σχολείο-Βίντεο project)  Δράση για την Πανελλήνια Ημέρα κατά της βίας στα σχολεία (6 Μαρτίου)  Διάρκεια: τρίμηνο (σχ. έτος: )  Τέχνημα : Ταινία μικρού μήκους, τίτλος: «Σπάσε τη σιωπή»  Συντονιστές : Δημητριάδου Χ./ Καραφυλλίδου Ν. - (ΠΕ07) Αρχές Διαθεματικότητα Ολιστική προσέγγιση γνώσης Διδακτικής Ομαδοσυνεργατική μάθηση Πρότασης Οπτικοακουστική παιδεία Κινηματογραφική αγωγή ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ (2003)  Πολυγλωσσία  Πολυπολιτισμικότητα  Εγγραμματισμός στην ξένη γλώσσα: Ενδεικτική θεματολογία: σχολείο καθημερινή ζωή (βία, εκφοβισμός) Ενδεικτικές δραστηριότητες: παιχνίδια ρόλων, δραματοποιημένη ανάγνωση, θέατρο, μετάφραση, προβολή βίντεο, project

Γενικότερες επιδιώξεις  Υποστήριξη και εμπλουτισμός της εκπαιδευτικής διαδικασίας μέσω της 7 ης τέχνης (Αθανασάτου κ. συν., 2011)  Μετάδοση μηνυμάτων ενάντια στα φαινόμενα βίας (Πανελλήνια Ημέρα κατά της βίας στο σχολείο: 6 η Μαρτίου)  Συμβολή στη διαδικασία συνειδητοποίησης ότι πρέπει κάνεις να «σπάσει τη σιωπή»  Γενικότερος προβληματισμός (θύματα-θύτες, νικητές-νικημένοι, προσωπικά βιώματα) Γενικότερες επιδιώξεις  Υποστήριξη και εμπλουτισμός της εκπαιδευτικής διαδικασίας μέσω της 7 ης τέχνης (Αθανασάτου κ. συν., 2011)  Μετάδοση μηνυμάτων ενάντια στα φαινόμενα βίας (Πανελλήνια Ημέρα κατά της βίας στο σχολείο: 6 η Μαρτίου)  Συμβολή στη διαδικασία συνειδητοποίησης ότι πρέπει κάνεις να «σπάσει τη σιωπή»  Γενικότερος προβληματισμός (θύματα-θύτες, νικητές-νικημένοι, προσωπικά βιώματα) Α’ ΦΑΣΗ Εισαγωγή-Αφύπνιση-Καταιγισμός ιδεών- Ενεργοποίηση υφιστάμενων γνώσεων Γ’ ΦΑΣΗ Επεξεργασία-Παραγωγή-Παρουσίαση Β’ ΦΑΣΗ Συγκέντρωση ιδεών και διοχέτευσή τους σε δημιουργικότητα Φάσεις προγράμματος

Α’ ΦΑΣΗ 1) Εισαγωγή στη θεματική του προγράμματος * Το βιβλίο είναι γραμμένο για μικρότερη ηλικιακή ομάδα, όμως, λόγω του απλού γλωσσικού επιπέδου, θεωρήθηκε κατάλληλο για την περαιτέρω επεξεργασία του στη β’ ξένη γλώσσα.  Συζήτηση (χαρακτήρες, πλοκή, χωροχρόνος, σειρά γεγονότων, σκηνές όπου εντοπίζεται η βία)  Αφήγηση ιστορίας από την οπτική άλλων χαρακτήρων του βιβλίου  Αναζήτηση πιθανών αιτιών της βίαιης συμπεριφοράς των παιδιών  Εξωτερίκευση συναισθημάτων & εντυπώσεων  Διερεύνηση άλλων μορφών βίας  Προσωπικά βιώματα  Συζήτηση (χαρακτήρες, πλοκή, χωροχρόνος, σειρά γεγονότων, σκηνές όπου εντοπίζεται η βία)  Αφήγηση ιστορίας από την οπτική άλλων χαρακτήρων του βιβλίου  Αναζήτηση πιθανών αιτιών της βίαιης συμπεριφοράς των παιδιών  Εξωτερίκευση συναισθημάτων & εντυπώσεων  Διερεύνηση άλλων μορφών βίας  Προσωπικά βιώματα Ανάγνωση του βιβλίου του Μερκούριου Αυτζή «Ο Ορφέας και οι νταήδες με τα κίτρινα ποδήλατα» *

Α’ ΦΑΣΗ 2) Βιωματικά εργαστήρια  Ενσάρκωση & διερεύνηση ρόλων στο πλαίσιο της σχολικής βίας (του θεατή, θύματος, θύτη, υποστηρικτική) Α’ ΦΑΣΗ 2) Βιωματικά εργαστήρια  Ενσάρκωση & διερεύνηση ρόλων στο πλαίσιο της σχολικής βίας (του θεατή, θύματος, θύτη, υποστηρικτική) Παράδειγμα: Η περίπτωση μιας νέας μαθήτριας στο σχολείο που προσπαθεί να μπει σε μια παρέα κοριτσιών, αλλά δε γίνεται δεκτή. Η «αρχηγός» είναι απορριπτική, ενώ υπάρχει και η «υπεράσπιση». Παράδειγμα: Η περίπτωση μιας νέας μαθήτριας στο σχολείο που προσπαθεί να μπει σε μια παρέα κοριτσιών, αλλά δε γίνεται δεκτή. Η «αρχηγός» είναι απορριπτική, ενώ υπάρχει και η «υπεράσπιση».

 Συγγραφή περίληψης στην ελληνική γλώσσα  Μετάφραση με τη βοήθεια κατάλληλου λεξιλογίου στη γερμανική γλώσσα  Συγγραφή περίληψης στην ελληνική γλώσσα  Μετάφραση με τη βοήθεια κατάλληλου λεξιλογίου στη γερμανική γλώσσα Α’ ΦΑΣΗ 3) Δημιουργική γραφή (1/4)  Συγγραφή φανταστικών ηλεκτρονικών μηνυμάτων στα ελληνικά με κεντρικό θέμα τον πρωταγωνιστή  Μετάφραση στα γερμανικά  Συγγραφή φανταστικών ηλεκτρονικών μηνυμάτων στα ελληνικά με κεντρικό θέμα τον πρωταγωνιστή  Μετάφραση στα γερμανικά

Μετάφραση στα γερμανικά Α’ ΦΑΣΗ 3) Δημιουργική γραφή (2/4) Συγγραφή διαλόγων ανάμεσα σε χαρακτήρες υπαρκτούς ή μη – θέμα: «πώς θα ήταν τα πράγματα, αν το θύμα αποφάσιζε να μιλήσει;» Α’ ΦΑΣΗ 3) Δημιουργική γραφή (2/4) Συγγραφή διαλόγων ανάμεσα σε χαρακτήρες υπαρκτούς ή μη – θέμα: «πώς θα ήταν τα πράγματα, αν το θύμα αποφάσιζε να μιλήσει;»

Α’ ΦΑΣΗ 3) Δημιουργική γραφή (3/4)  Καταχώριση φανταστικών γεγονότων μιας εβδομάδας, εμπνευσμένων από την ιστορία, στο φανταστικό «ημερολόγιο» του πρωταγωνιστή- θύματος Α’ ΦΑΣΗ 3) Δημιουργική γραφή (3/4)  Καταχώριση φανταστικών γεγονότων μιας εβδομάδας, εμπνευσμένων από την ιστορία, στο φανταστικό «ημερολόγιο» του πρωταγωνιστή- θύματος

Α’ ΦΑΣΗ 3) Δημιουργική γραφή (4/4)  Καταγραφή ιστορίας σαν ποίηση Α’ ΦΑΣΗ 3) Δημιουργική γραφή (4/4)  Καταγραφή ιστορίας σαν ποίηση

4) Εικαστικές δημιουργίες (1/2)  Επιλογή σκηνών από το βιβλίο και οπτικοποίησή τους μέσω της ζωγραφικής  Σχεδιασμός δύο φιγούρων – των φιγούρων των συναισθημάτων: αρνητικών, που βιώνει ένα παιδί όταν βρίσκεται ακόμη στη θέση του θύματος, και θετικών όταν τα πάντα αποκαθίστανται και στη ζωή του επιστρέφει η ηρεμία 4) Εικαστικές δημιουργίες (1/2)  Επιλογή σκηνών από το βιβλίο και οπτικοποίησή τους μέσω της ζωγραφικής  Σχεδιασμός δύο φιγούρων – των φιγούρων των συναισθημάτων: αρνητικών, που βιώνει ένα παιδί όταν βρίσκεται ακόμη στη θέση του θύματος, και θετικών όταν τα πάντα αποκαθίστανται και στη ζωή του επιστρέφει η ηρεμία Α’ ΦΑΣΗ

4) Εικαστικές δημιουργίες (2/2) Συγκέντρωση του υλικού σε χειροποίητο βιβλίο Α’ ΦΑΣΗ 4) Εικαστικές δημιουργίες (2/2) Συγκέντρωση του υλικού σε χειροποίητο βιβλίο

7 η Τέχνη Β’ ΦΑΣΗ  Συγγραφή σεναρίου στην ελληνική γλώσσα  Μετάφραση στα γερμανικά  Εξοικείωση με το χειρισμό βιντεοκάμερας  δραματοποίηση – δοκιμαστική ενσάρκωση ρόλων (ελληνικά)  βιντεοσκόπηση δοκιμαστικών εκτελέσεων  καταπολέμηση ανασφάλειας & φόβων - “χτίσιμο ” αυτοπεποίθησης (Barrance, 2014).  παρουσίαση πειραματικών βιντεοσκοπήσεων στην τάξη (αναστοχασμός, ανατροφοδότηση, διορθωτικές παρεμβάσεις, καταγραφή νέων ιδεών)  επανάληψη δοκιμών  κατανομή ρόλων, ανάθεση αρμοδιοτήτων  βιντεολήψεις στη γερμανική γλώσσα – παραγωγή οπτικοακουστικού υλικού  Workshop: γνωριμία με λογισμικό μοντάζ (movie maker) Γ’ ΦΑΣΗ  Επεξεργασία ψηφιακού υλικού στο movie maker  Δημιουργία ταινίας μικρού μήκους «Σπάσε τη σιωπή»

Αποτελέσματα Απόκτηση επικοινωνιακών δεξιοτήτων (λογική δραματικής πράξης, διάλογοι, σκηνές, παιχνίδι ρόλων, γλώσσα ως εκφραστικό εργαλείο, άρθρωση λόγου με καθαρότητα και σαφήνεια) Τεχνολογικός εγγραμματισμός (χειρισμός βιντεοκάμερας, Movie Maker) Aπόκτηση κοινωνικών δεξιοτήτων ( συνεργασία, δημοκρατικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων, προώθηση στάσεων & συμπεριφορών ενάντια στη βία) Βελτίωση γλωσσικών δεξιοτήτων στη β’ ξένη γλώσσα (λεξικολογικές & γραμματικές γνώσεις, κατανόηση και παραγωγή προφορικού & γραπτού λόγου)

Αξιολόγηση (1/2)  Διαγνωστική (παρατήρηση, αξιοποίηση υφιστάμενων γνώσεων μαθητών, σχεδιασμός δράσης)  Διαμορφωτική (συζήτηση/διάλογος, δραστηριότητες, παραγωγή υλικού, συμμετοχή, συνεργασία, συνεισφορά, υπευθυνότητα, δημιουργικότητα)  Τελική (αξιολόγηση εργασιών)  Αυτό-αξιολόγηση μέσω των ίδιων των εκπαιδευτικών Η δράση: *διευκόλυνε την ενεργή συμμετοχή *προϋπόθετε τη χρήση ΤΠΕ *ενθάρρυνε τη συνεργατική εργασία *ενδυνάμωσε τον οπτικοακουστικό εγγραμματισμό *συνεισέφερε στην κατανόηση γενικότερα *δημιούργησε ένα πλούσιο μαθησιακό περιβάλλον Η δράση: *διευκόλυνε την ενεργή συμμετοχή *προϋπόθετε τη χρήση ΤΠΕ *ενθάρρυνε τη συνεργατική εργασία *ενδυνάμωσε τον οπτικοακουστικό εγγραμματισμό *συνεισέφερε στην κατανόηση γενικότερα *δημιούργησε ένα πλούσιο μαθησιακό περιβάλλον  Αξιολόγηση από μαθητές: ερωτηματολόγιο με ανατροφοδοτικό χαρακτήρα

 Παρουσίαση ταινίας ως μέρος όλου του πολιτιστικού προγράμματος στη σχολική κοινότητα, σε ειδική εκδήλωση αφιερωμένη στη διδασκαλία ξένων γλωσσών, στο τέλος της σχολικής χρονιάς Αξιολόγηση (2/2)  Συμμετοχή στο νέο τμήμα προβολής μαθητικών ταινιών μικρού μήκους των σχολικών μονάδων Ν. Ημαθίας, κατά το 12 ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Νάουσας (NIFF, 2015)  Διάκριση για την επεξεργασία της εικόνας και την οπτική σύνθεση

 Ο ψηφιακός, τεχνολογικός και οπτικοακουστικός εγγραμματισμός σε συνδυασμό με διαθεματικές και διεπιστημονικές προσεγγίσεις οδηγούν στην ανανέωση και αναβάθμιση των ξενόγλωσσων μαθημάτων  Ο οπτικοακουστικός τομέας έχει διεισδύσει στην καθημερινότητα και το σχολείο  Η κινηματογραφική τέχνη αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο για την εκπαίδευση γενικότερα και για το ξενόγλωσσο μάθημα ειδικότερα  Ο ψηφιακός, τεχνολογικός και οπτικοακουστικός εγγραμματισμός σε συνδυασμό με διαθεματικές και διεπιστημονικές προσεγγίσεις οδηγούν στην ανανέωση και αναβάθμιση των ξενόγλωσσων μαθημάτων  Ο οπτικοακουστικός τομέας έχει διεισδύσει στην καθημερινότητα και το σχολείο  Η κινηματογραφική τέχνη αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο για την εκπαίδευση γενικότερα και για το ξενόγλωσσο μάθημα ειδικότερα Συμπεράσματα Προαπαιτούμενα:  Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην οπτικοακουστική εκπαίδευση  Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην κινηματογραφική παιδεία (προγράμματα κατάρτισης & επιλογή ποιοτικού υλικού) Προαπαιτούμενα:  Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην οπτικοακουστική εκπαίδευση  Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην κινηματογραφική παιδεία (προγράμματα κατάρτισης & επιλογή ποιοτικού υλικού)

Ευχαριστώ