Θρεπτικά Υποστρώματα Εισαγωγή Μικροβιολογίας Dr Αγγελική Γεροβασίλη

Γενικές πληροφορίες Παρουσίες Πρόγραμμα σπουδών Εξετάσεις Ερωτήσεις/Πληροφορίες Προτεινόμενο βιβλίο: Μικροβιολογία Καραγκούνη Κύρτσου Αμαλία. Εκδόσεις Σταμούλη

Εισαγωγή στη Μικροβιολογία Μικροβιολογία είναι ο κλάδος της επιστήμης που ασχολείται με τη μελέτη των μικροοργανισμών, οι οποίοι μπορεί να είναι είτε μονοκύτταροι είτε μικροσκοπικοί πολυκύτταροι οργανισμοί. Τα κύτταρα μπορεί να είναι ευκαρυωτικά (με πυρήνα) όπως οι μύκητες και τα πρώτιστα, ή προκαρυωτικά (χωρίς πυρήνα) όπως τα βακτηρίδια και τα αρχαιοβακτήρια. Η μικροβιολογία ασχολείται και με τη δράση των ιών, αν και αυτοί δεν αποτελούν ζωντανούς οργανισμούς.ευκαρυωτικάπροκαρυωτικά βακτηρίδιααρχαιοβακτήριαιών Μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό μικροοργανισμών είναι παθογόνοι οι οποίοι έχουν την δυνατότητα να δημιουργούν λοιμώδη νοσήματα ανάλογα με τον αριθμό τους, την διεισδυτικότητα τους, την παραγωγή τοξινών, την πύλη εισόδου στο ανθρώπινο σώμα και των παρουσία άλλων μικροοργανισμών.

Γιατί είναι σημαντική η μελέτη της μικροβιολογίας;

Σημασία των μικροβίων – Τα μικρόβια κάνουν αποικίες σε κάθε περιβάλλον στη Γη – >80% της ιστορίας της ζωής ήταν μικροβιακή – Έχετε περισσότερα βακτηριακά κύτταρα στο σώμα σας απ’ ότι ανθρώπινα. – Τα μικρόβια παίζουν σημαντικό ρόλο την βιόσφαιρα – Τα παθογόνα μικρόβια παγκοσμίως είναι κύρια αιτία θανάτου.

Σημασία των νοσημάτων Καθοριστικό ρόλο στην ροή της ιστορίας. Ακόμη αποτελούν κύρια αιτία θανάτου και αρρώστιας. Δημόσια προβλήματα –μηνιγγίτιδα, δηλητηρίαση από το φαγητό – Η νόσος των τρελλών αγελάδων – Νέα νοσήματα Νοσήματα του νοσοκομείου – Υπέρ-ιοί ανθεκτικοί στα αντιβιοτικά

Μερικά στοιχέια Μεσαίωνας: η πανώλη σκοτώνει το ¼ του πληθυσμού της Ευρώπης! Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Περισσότερα θύματα από νοσήματα παρά από σφαίρες! Οι αναπτυσσόμενες χώρες μαστίζονται από χολέρα, ελονοσία, κίτρινο πυρετό και διάρροια.

Σημεία σταθμοί στην εξέλιξη της μικροβιολογίας. 1 ο μικροσκόπιο από τον Γαλιλαίο το 1610 Ο Antony van Leeuwenhoek παρατήρησε μονοκύτταρους οργανισμούς. Ο Alexander Fleming το 1928 εφεύρε την πενικιλίνη Αλματώδης ανάπτυξη της μικροβιολογίας- κυτταρικής και μοριακής βιολογίας.

Το δέντρο της ζωής

Διαφορές μεταξύ βακτηριακών και ανθρώπινων κυττάρων Βακτηριακά κύτταρα (προκαρυωτικά) – Χωρίς πυρήνα – Χωρίς ενδοκυτταρικά οργανίδια (με ριβοσωμάτια) – Μη καθορισμένος κύκλος αναπαραγωγής – Χωρίς introns (σχεδόν) – Χωρίς junk DNA – πλασμώδια, βακτηριοφάγοι Ανθρώπινα κύτταρα (ευκαρυωτικά) – Πυρήνας – Ενδοκυτταρικά οργανίδια (διαφορετικά ριβοσωμάτια) –Καθορισμένος κύκλος αναπαραγωγής – Introns – Πολύ junk DNA – Ιοί

Βακτηριακά κύτταρα

Διαφορές μεταξύ βακτηρίων και ιών Ιοί – Πάντα ενδοκυτταρικά παράσιτα – Χωρίς ριβοσωμάτια – DNA ή RNA, όχι και τα δύο – τα βλέπουμε με EM – γονίδια – Αλλαγμένη φυλογεννητικότητα Βακτήρια – Συνήθως ζουν ελεύθερα αλλά μπορεί να είναι και παράσιτα – Ριβοσωμάτια – DNA και RNA – τα βλέπουμε με LM – 100s-1000 γονίδια – Φυσική φυλογεννητικότητα

Ταξινόμηση μικροοργανισμών

Μονέρα: προκαρυωτικά δηλ. χωρίς πυρηνική μεμβράνη Ανήκουν: ευβακτήρια ( όχι χλωροφύλλη), κυανοβακτήρια (με χλωροφύλλη), αρχαιοβακτήρια Πρώτιστα: ευκαρυωτικά δηλ. με πυρηνική μεμβράνη Ανήκουν τα πρώτόζωα (χωρίς κυτ. τοίχωμα), άλγες ( με κυτταρικό τοίχωμα και φωτοσύνθεση), βλενώδεις μύκητες ( χωρίς πραγματικό τοίχωμα) Μήκυτες: ευκαρυωτικά μονοκυττάρια πχ ζύμες και πολυκυττάρια. Έχουν κοιτ. Τοίχωμα Φυτά: Πολυκύτταροι ευκαρυωτικοί οργανισμοί που φωτοσυνθέτουν Ζώα: Πολυκύτταροι ευκαρυωτικοί ετερότροφοι οργανισμοί που δεν φωτοσυνθέτουν

Ταξινόμηση Είδος (species): ίδιες δομικές λειτουργίες αλλά δεν πολλαπλασιάζονται μεταξύ τους Γένος (genus): τα είδη που σχετίζονται Οικογένεια (family): τα γένη που σχετίζονται Σειρά (order): σχετιζόμενες οικογένειες Τάξη (classe): σχετιζόμενες σειρές Διαίρεση (division): φυτά και μύκητες μόνο, σχετιζόμενες τάξεις, ενώ για ζώα και πρώτιστα είναι η φυλή (fylum) Υποείδη (subspecies) ή ποικιλίες (varieties): όταν τα είδη πολλάπλασιάζοναι μεταξύ τους. Ο όρος στέλεχος ( strain) ισχύει για τα βακτήρια

Παράδειγμα Γένος: Staphylococcus Ιδιότης: aureus (χρυσίζων)

Μορφολογία προκαρυωτικών κυττάρων Ευβακτήρια, κυανοβακτήρια, αρχαιοβακτήρια Σφαίρικά βακτήρια-κόκκοι –St. aureus, Str pyogenes Ευθέα ραβδία –Haemophilus influenzae Κεκαμμένα ραβδία –Vibrio cholerae Πολύμορφα βακτήρια –Mycoplasma, Neisseria

Διπλόκοκκοι: Str. pneumoniae, Neisseria gonorrhoeae Αλυσίδες: Str. pyogenes

Προκαρυωτικά κύτταρα

Κυτταροπλασματική μεμβράνη

Gram positive

Gram negative

Ευκαρυωτικό κύτταρο

Ενδοπλασματικό Δίκτυο

Σύστημα Golgi

Μιτοχόνδρια

Ριβοσώματα

Ιοί

Πολυεδρικοί

Ελικοειδής

Έγκλειστοι

Σύνθετοι

Βακτηριοφάγοι