‘’ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΝ 5οπ.χ. αιώνα’’  ΙΣΤΟΡΙΑ  Είναι η εποχή που έζησαν οι τρεις μεγάλοι αρχαίοι Έλληνες ιστορικοί:  1. Ηρόδοτος  2. Θουκυδίδης  3. Ξενοφών  Για τους παραπάνω ιστορικούς χρησιμοποίησε όσα έχεις μάθει:  α) Σε προηγούμενα κεφάλαια της Ιστορίας π.χ. Ηρόδοτος για τους  Ελληνοπερσικούς πολέμους, Θουκυδίδης και Ξενοφών για τον  Πελοποννησιακό πόλεμο και  β) Όσα έχεις διδαχθεί στα εισαγωγικά του μαθήματος των Αρχαίων από  μετάφραση π.χ. για τον Ηρόδοτο.

‘’ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ’’  Σοφιστές:  Σφοδροί πολέμιοι του Σωκράτη. Κύρια σημεία της διδασκαλίας τους  ήταν τα παρακάτω:  1. Δεν υπάρχει αλήθεια με αντικειμενικό κύρος.  2. Αλήθεια είναι ό,τι συμφέρει τον καθένα  Γύριζαν από τόπο σε τόπο σ’ όλη την Ελλάδα, όπου ίδρυαν τοπικές σχολές, και δίδασκαν τους μαθητές τους έναντι υψηλής αμοιβής.  Συνέβαλαν στη θεμελίωση της παιδαγωγικής και ρητορικής επιστήμης.

‘’Σωκράτης’’  Ο μεγαλύτερος φιλόσοφος της αρχαιότητας. Δεν άφησε γραπτά  κείμενα. Ό,τι γνωρίζουμε για τη διδασκαλία του το οφείλουμε στο μαθητή του Πλάτωνα. Γνωστός σαν ένας ‘’προ Χριστού χριστιανός’’. Δίδασκε ότι με κανέναν τρόπο δεν πρέπει να αδικούμε και να σεβόμαστε τους νόμους της πατρίδας. Υπήρξε ο θεμελιωτής της λεγόμενης ‘’μαιευτικής μεθόδου’,’ δηλαδή η αλήθεια υπάρχει μέσα στον καθένα μας και με κατάλληλα ερωτήματα ανάγκαζε το συνομιλητή του να οδηγηθεί σ’ αυτήν, την οποίαν όμως ο ίδιος προκαταβολικά γνώριζε. Κατηγορήθηκε για αθεΐα και διαφθορά των νέων και καταδικάστηκε σε θάνατο, πίνοντας το δηλητήριο, το κώνειο, μολονότι του είχε δοθεί η δυνατότητα να αποδράσει από τη φυλακή, πράγμα που δεν έκαμε.

‘’Πλάτωνας’’  Υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους της αρχαιότητας.  Μαθητής του Σωκράτη. Από τα έργα του Πλάτωνα γνωρίζουμε τη  διδασκαλία του Σωκράτη, αφού ως γνωστό ο Σωκράτης δεν μας άφησε γραπτά κείμενα.  Συνέχισε την ηθική διδασκαλία του Σωκράτη και την ανέπτυξε. Θεωρούσε ότι υπάρχει μία ιδανική σφαίρα ζωής όπου κυριαρχούν αξίες όπως: ‘’του καλού, του ωραίου, του ηθικού’’, αξίες προς τις οποίες πρέπει να κατευθύνεται η ζωή γενικά των ανθρώπων.

‘’Αριστοτέλης’’  Από τους μεγάλους φιλοσόφους της αρχαιότητας.  Υπήρξε μαθητής του Πλάτωνα. Καταγόταν από τα Στάγειρα της  Χαλκιδικής. Υπήρξε δάσκαλος του Μ. Αλέξανδρου και μάλιστα το σπίτι του ήταν και το μοναδικό που δεν έκαψε ο Μ. Αλέξανδρος. Εκτός από τη φιλοσοφία ασχολήθηκε με την ιατρική, βοτανική, ζωολογία, γεωγραφία, αστρονομία, οικονομία και πολιτική.  Με το έργο του έβαλε τις βάσεις της σύγχρονης φιλοσοφίας των επιστημών από την εποχή της Αναγέννησης και μετά.

‘’ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ’’  Σπουδαιότερος εκπρόσωπος:  Ο Ιπποκράτης από την Κω.  Υπήρξε μαθητής του Αριστοτέλη. Θεωρείται ‘’πατέρας της ιατρικής’’.  Θα συνεχίσει την ιατρική έρευνα, που διδάχτηκε από τον Αριστοτέλη,  και θα ιδρύσει την πρώτη μεγάλη ιατρική σχολή στην Ελλάδα.  Το έργο του θα επηρεάσει την ιατρική των Αράβων, που θα ανθίσει πολύ αργότερα στα χρόνια του μεσαίωνα.

‘’ΡΗΤΟΡΙΚΗ ΤΕΧΝΗ’’  Ονομαστοί ρήτορες της εποχής:  Δημοσθένης: Γνωστός από το μίσος του κατά του Φιλίππου του Β’ της Μακεδονίας. Ονομαστοί θα μείνουν στη ιστορία οι λόγοι του κατά του Φιλίππου Β’, γνωστοί ως ‘’Φιλιππικοί’’.  Ισοκράτης: Γνωστός από τις απόψεις του για την ‘’Πανελλήνια συμμαχία’’, που είδε να ενσαρκώνεται αρχικά στο πρόσωπο του Βασιλιά της Μακεδονίας, Φιλίππου του Β’ και μετά στο γιό του Μ. Αλέξανδρο. Ονομαστοί οι λόγοι του με τον τίτλο: ‘’Πανηγυρικοί’’.  Λυσίας: Ονομαστός ρήτορας της εποχής εκείνης. Γνωστός από τους δικανικούς του λόγους, δηλαδή λόγοι που εκφωνούνταν στα δικαστήρια της εποχής εκείνης και όχι ενώπιον πολιτικού κοινού, όπως των άλλων δύο. Γνωστός δικανικός του λόγος: ‘’Υπέρ του Αδυνάτου’’.

‘’ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ’’ ( ΤΡΑΓΩΔΙΑ)  Σπουδαίοι τραγικοί ποιητές:  Ευριπίδης: Παρουσίαζε τους ανθρώπους και τα γεγονότα, όπως ακριβώς ήταν. Ήταν δηλαδή ρεαλιστής. Γνωστός από την τραγωδία του: ‘’Ελένη’’, την οποίαν και θα διδαχθείτε στη Γ’ Γυμνασίου.  Αισχύλος: Παρουσίαζε τα γεγονότα και τους ανθρώπους καλύτερα από ότι ήταν. Γνωστός από την τραγωδία του: ΄΄Πέρσες’’.  Σοφοκλής: Παρουσίαζε τους ανθρώπους και τα γεγονότα όπως θα έπρεπε να είναι. Γνωστός από την τραγωδία του: ‘’Αντιγόνη’’.  ΕΡΓΑΣΙΑ: Να βρείτε για τον καθένα, από τους παραπάνω τραγικούς ποιητές, τους τίτλους των τραγωδιών τους, που μέχρι σήμερα σώζονται και να τους καταγράψετε.

‘’ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ’’ ( ΚΩΜΩΔΙΑ)  Σπουδαιότερος εκπρόσωπος της λεγόμενης αρχαίας ελληνικής κωμωδίας ήταν ο ‘’Αριστοφάνης’’.  Σωζόμενες κωμωδίες του: ‘’Ιππείς’’, ‘’Αχαρνείς’’, ‘’Ειρήνη’’, ‘’Λυσιστράτη’’,  ‘’Σφήκες’’, ‘’Θεσμοφοριάζουσες’’,‘’Βάτραχοι’’, ‘’Νεφέλες’’, ‘’Όρνιθες’’,  ‘’Πλούτος’’, ‘’Εκκλησιάζουσες’’.  Για τη σημασία του θεάτρου, στη ζωή των αρχαίων Ελλήνων, σου έχει γίνει λόγος στο κεφάλαιο ‘’Περικλής’’ και ειδικά για τη λειτουργία των ‘’Θεωρικών’’, το οποίο πρέπει να συμβουλευθείς.