ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΦΥΤΩΝ ΜΕΓΑΛΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑ 1 ο

ΜΟΡΦΕΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ 1.Συμβατική Γεωργία: Η παραγωγή γεωργικών προϊόντων με την χρησιμοποίηση γεωργικών φαρμάκων και λιπασμάτων. Δέχεται τις εξωτερικές εισροές. Πλεονεκτήματα: Αύξηση της παραγωγής. Μειονεκτήματα: Ρύπανση υπογείων και επιφανειακών νερών, μόλυνση του εδάφους, του αέρα, της χλωρίδας, της πανίδας, αλλά και επιπτώσεις στον άνθρωπο είτε άμεσα (έκθεση σε αυτά) είτε έμμεσα (κατανάλωση γεωργικών προϊόντων με υπολείμματα γεωργικών φαρμάκων). Είναι ενεργοβόρα μορφή παραγωγικής δραστηριότητας και συνεισφέρει στην υποβάθμιση της ποιότητας των τροφίμων. 2. Ολοκληρωμένη Παραγωγή Προϊόντων: Η συνδυασμένη χρησιμοποίηση βιολογικών, καλλιεργητικών και χημικών μεθόδων για την καλλιέργεια των φυτών αλλά και για την καταπολέμηση των ασθενειών και των εχθρών των φυτών.

Στόχος της ολοκληρωμένης παραγωγής είναι κυρίως η παραγωγή προϊόντων χωρίς υπολείμματα τοξικών ουσιών και με την ελάχιστη δυνατή ρύπανση του οικοσυστήματος από λιπάσματα, γεωργικά φάρμακα και άλλες ανεπιθύμητες ουσίες ή προϊόντα. Δηλαδή, ο στόχος της ολοκληρωμένης φυτικής παραγωγής δεν διαφέρει από τον στόχο της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας και η ολοκληρωμένη φυτοπροστασία αποτελεί τον κορμό της ολοκληρωμένης παραγωγής. 3. Βιολογική Γεωργία: Είναι σύστημα διαχείρισης και παραγωγής αγροτικών προϊόντων που στηρίζεται σε φυσικές διεργασίες, στη μη χρησιμοποίηση χημικών συνθετικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων και στη χρησιμοποίηση μη χημικών μεθόδων στην αντιμετώπιση εχθρών, ασθενειών και ζιζανίων, καθώς και στη χρησιμοποίηση τεχνικών παραγωγής, όπως αμειψισποράς και ανακύκλωσης φυτικών και ζωικών υπολειμμάτων που διατηρούν τη φυσική ισορροπία και τη γονιμότητα του εδάφους.

Η βιολογική γεωργία είναι ένα σύστημα καλλιέργειας που βασίζεται στην αμειψισπορά, ανακύκλωση οργανικών υλικών φυτικής και ζωικής προέλευσης και στη μη χρησιμοποίηση χημικών μεθόδων αντιμετώπισης εχθρών, ασθενειών και ζιζανίων. Αυτό το σύστημα συμβάλλει στη φυσική ισορροπία και στη γονιμότητα του εδάφους. Για να το πετύχει αυτό βασίζεται κυρίως: Στη χρησιμοποίηση κατά το δυνατόν ανανεώσιμων φυτικών πόρων σε τοπικό επίπεδο και στην αυτάρκεια του εδάφους σε οργανική ουσία και θρεπτικά στοιχεία. Στη χρησιμοποίηση ιθαγενών ανθεκτικών φυτών και φυλών ζώων καθώς και στην κατάλληλη επιλογή καλλιεργητικών τεχνικών και εναλλαγή καλλιεργειών, με προτίμηση στα μεικτά συστήματα γεωργίας (συνύπαρξη φυτικής και ζωικής παραγωγής στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις).

Στόχοι της Βιολογικής Γεωργίας: Βασικοί στόχοι της βιολογικής γεωργίας είναι η ανάπτυξη και προαγωγή ολοκληρωμένων σχέσεων μεταξύ εδάφους, φυτών, ζώων, ανθρώπου και βιόσφαιρας, έτσι ώστε τελικά να λαμβάνονται γεωργικά προϊόντα και είδη διατροφής χωρίς χημικά υπολείμματα και ταυτόχρονα το περιβάλλον να αναβαθμίζεται και να προστατεύεται. Ειδικότερα στοχεύει: - Στην παραγωγή προϊόντων υψηλής θρεπτικής αξίας - Στον σεβασμό των φυσικών οικοσυστημάτων - Στη διατήρηση της γονιμότητας των εδαφών σε μακροπρόθεσμη κλίμακα - Στην αποφυγή της ρύπανσης από τις γεωργικές πρακτικές - Στην εξασφάλιση ικανοποιητικού εισοδήματος και ασφαλούς περιβάλλοντος εργασίας στον παραγωγό. - Στη διατήρηση της γενετικής ποικιλομορφίας των γεωργικών συστημάτων. - Στη χρησιμοποίηση ανανεώσιμων φυσικών πόρων.

ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ Α. Λίπανση: Η γονιμότητα και η βιολογική δραστηριότητα του εδάφους πρέπει να διατηρούνται με την καλλιέργεια ψυχανθών, με την χλωρή λίπανση ή με την καλλιέργεια βαθύρριζων φυτών στα πλαίσια κατάλληλου πολυετούς προγράμματος αμειψισποράς καθώς και με την ενσωμάτωση στο έδαφος οργανικών υλικών κομποστοποιημένων ή όχι που προέρχονται από μονάδες βιολογικής γεωργίας π.χ. υποπροϊόντα ζωικής παραγωγής (κοπριά) μπορεί να χρησιμοποιούνται εφόσον αυτά προέρχονται από μονάδες που εκτρέφουν τα ζώα τους σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία. Αν όλες αυτές οι μέθοδοι αποδειχθούν ανεπαρκείς να εξασφαλίσουν την επαρκή θρέψη των καλλιεργειών και να διατηρήσουν την ισορροπία των απαραίτητων στοιχείων του εδάφους με αποτέλεσμα να απαιτείται συμπλήρωσή τους, ένας περιορισμένος αριθμός από άλλα οργανικά ή ανόργανα προϊόντα μπορούν να χρησιμοποιηθούν.

- Κοπριά αγροτικών ζώων: Προϊόν που συνίσταται αποκλειστικά από μείγματα περιττωμάτων ζώων και φυτικής ύλης (στρωμνή ζώων). Ανάγκη που αναγνωρίζει ο οργανισμός ελέγχου ή και η ελέγχουσα αρχή. - Αποξηραμένη κοπριά και αφυδατωμένη κοπριά πουλερικών. - Κομποστοποιημένα ζωικά περιττώματα, συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποιμένης κοπριάς πουλερικών καθώς και της κομποστοποιημένης κοπριάς αγροτικών ζώων. - Υγρά απεκκρίματα ζώων (υγρή κόπρος, ούρα κ.λ.π.) - Τύρφη - Υπολείμματα μανιταροκαλλιέργειας -Περιττώματα σκωλήκων και εντόμων - Κομποστοποιημένα μείγματα υλικών φυτικής προέλευσης - Προιόντα και παραπροιόντα ζωικής προέλευσης (αιματάλευρα, άλευρο οπλών, άλευρα κεράτων, οστεάλευρο, ζωική τέφρα, ιχθυάλευρα, κρεατάλευρο, άλευρο από φτερά και τρίχες, υπολείμματα από μαλλί, τρίχες και γούνα ζώων, γαλακτοκομικά προϊόντα.

- Φύκη και προϊόντα φυκών - Πριονίδια και θρύμματα ξύλου - Κομποστοποιημένοι φλοιοί δένδρων - Τέφρα ξύλου - Μαλακά φυσικά φωσφορικά ορυκτά αλεσμένα - Φωσφορικό αργίλιο-ασβέστιο - Σκωρίες αποφωσφατώσεως - Ακατέργαστα άλατα καλίου - Θειικό κάλιο-μαγνήσιο - Βινάσση και εκχυλίσματα βινάσσης - Ανθρακικό ασβέστιο και μαγνήσιο φυσικής προέλευσης - Θειικό μαγνήσιο - Διαλύματα χλωριούχου ασβεστίου - Θειικό ασβέστιο (γύψος). - Στοιχειακό θείο - Ιχνοστοιχεία - Χλωριούχο νάτριο - Σκόνη πετρωμάτων

Β. Φυτοπροστασία στη βιολογική γεωργία: Στη βιολογική γεωργία, ο σκοπός είναι να καλλιεργήσει κανείς φυτά σε συνθήκες όπου η οικονομική σημασία των εχθρών, ασθενειών και ζιζανίων θα είναι μηδενική ή μικρή. Όπου η βιολογική καλλιέργεια διεξάγεται καλά (ποικιλίες καλά προσαρμοσμένες στο περιβάλλον, πρόγραμμα ισορροπημένης λίπανσης, γόνιμα εδάφη υψηλής βιολογικής δραστηριότητας, σωστά συστήματα αμειψισποράς, χλωρά λίπανση κ.λ.π.) αυτό το αποτέλεσμα μπορούμε να το επιτύχουμε στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Η καταπολέμηση των εχθρών των φυτών πραγματοποιείται με την εφαρμογή των ακόλουθων μέτρων σύμφωνα με τις αρχές της βιολογικής γεωργίας

Η καταπολέμηση των εχθρών των φυτών πραγματοποιείται με την εφαρμογή των ακόλουθων μέτρων σύμφωνα με τις αρχές της βιολογικής γεωργίας: -Επιλογή των κατάλληλων ειδών και ποικιλιών -Καλλιεργητικές μέθοδοι αντιμετώπισης εχθρών και ασθενειών -Μηχανικές μέθοδοι καλλιέργειας -Βιολογικές μέθοδοι καταπολέμησης των εχθρών των καλλιεργειών -Προστασία των φυσικών εχθρών των εντόμων -Τα συνθετικά γεωργικά φάρμακα απαγορεύονται

Ειδικότερα: Επιλογή των κατάλληλων ειδών και ποικιλιών: Προσπαθούμε να επιλέξουμε είδη και ποικιλίες φυτών όσο το δυνατόν προσαρμοσμένα στο έδαφος και στο κλίμα και όσο το δυνατόν ανθεκτικά στους εχθρούς και τις ασθένειες. Καλλιεργητικά μέτρα και μέσα: Εκλογή κατάλληλου φυτικού υλικού – Εκλογή κατάλληλου χρόνου και τρόπου σποράς ή φύτευσης – Συντήρηση όρων ευνοϊκών για τη ζωή των φυτών ( κλάδεμα, ζιζάνια) – Εφαρμογή έγκαιρης ισορροπημένης λίπανσης – Απομάκρυνση, καταστροφή φυτών, ξενιστών εντόμων, καταστροφή με βαθύ παράχωμα των υπολειμμάτων – εφαρμογή κατάλληλης αμειψισποράς – φυτά παγίδες. Μηχανικές μέθοδοι καλλιέργειας: Συλλογή εντόμων και άλλων βλαβερών ζώων – Μηχανική σύνθλιψη αυτών – προστασία των φυσικών εχθρών των βλαβερών ζώων μέσω της εξασφάλισης συνθηκών που να τους ευνοούν (φυτικοί φράκτες, τόποι φωλιάσματος) – παγίδευση (παγίδες τροφικές, φερομονικές, φωτεινές, χρωματιστές, ηχητικές, μηχανικές παγίδες νερού, αναρροφητικές). Απολύμανση εδάφους εδάφους και φυτευτικού υλικού με φυσικά μέσα-θερμότητα Καλλιεργητικοί χειρισμοί: ενσωμάτωση φυτομάζας. Χρήση καλλιεργητικών μηχανημάτων

Βιολογικές μέθοδοι και μέσα καταπολέμησης των εχθρών των καλλιεργειών: Αρπακτικά έντομα και παρασιτοειδή, σκευάσματα εντομοπαθογόνων νηματωδών, μυκήτων, βακτηριδίων και ιών. Βιολογικά σκευάσματα κατά των ζιζανίων. Προϊόντα φυτοπροστασίας: Σε περιπτώσεις που η καλλιέργεια κινδυνεύει άμεσα, υπάρχει ένας κατάλογος προϊόντων που επιτρέπονται να χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των ασθενειών στο πλαίσιο της βιολογικής γεωργίας - Παρασκευάσματα με βάση πυρεθρίνες που εξάγονται από το Chrysanthemum cinerariaefolium - Παρασκευάσματα από το Derris elliptica - Παρασκευάσματα από το Quassia amara - Παρασκευάσματα από το Ryania speciosa - Πρόπολις - Γη διατόμων - Κόνις πετρωμάτων - Θείο - Βορδιγάλειος πολτός - Βουργούνδιος πολτός - Πυριτικό νάτριο

- Διττανθακικό νάτριο - Καλιούχος σάπων (μαλακό σαπούνι) - Παρασκευάσματα φερομονών - Παρασκευάσματα του Βacillus thuringiensis - Κοκκώδη παρασκευάσματα ιών - Φυτικά και ζωικά έλαια - Παραφινέλαιο