Ιδιοσυγκρασίες Αγγελική Μακρή, Msc. Ολιστική – Κλινική Διαιτολόγος

Παρουσίαση με θέμα: "Ιδιοσυγκρασίες Αγγελική Μακρή, Msc. Ολιστική – Κλινική Διαιτολόγος"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ιδιοσυγκρασίες Αγγελική Μακρή, Msc. Ολιστική – Κλινική Διαιτολόγος
Υποψήφια διδάκτωρ, Ιατρικής σχολής Παν/μίου Αθηνών

2 Στη ψυχολογία, η ιδιοσυγκρασία αναφέρεται σε χαρακτηριστικά της προσωπικότητας,
όπως εσωστρέφεια ή εξωστρέφεια, που συχνά θεωρούνται έμφυτα παρά επίκτητα. Έχουν αναπτυχθεί πολλά ταξινομητικά σχέδια για την ιδιοσυγκρασία, ωστόσο κανένα δεν πέτυχε γενική ομοφωνία σε ακαδημαϊκό επίπεδο [1]. Ιστορικά, η ιδέα της ιδιοσυγκρασίας αποτελούσε μέρος της θεωρίας των 4 χυμών, με τις αντίστοιχες 4 ιδιοσυγκρασίες. ΙΣΤΟΡΙΑ & ΕΞΕΛΙΞΗ Η θεωρία των ιδιοσυγκρασιών έχει τις ρίζες της στη θεωρία των χυμών. Ίσως πηγάζει από την αρχαία Αίγυπτο [1] ή Μεσοποταμία [2], μα ο Έλληνας ιατρός Ιπποκράτης ( π.Χ.) την εξέλιξε σε ιατρική θεωρία. Θεωρούσε πως συγκεκριμένες ανθρώπινες διαθέσεις, συναισθήματα και συμπεριφορές προκλήθηκαν από ανθρώπινα υγρά, που καλούνται «χυμοί» (αίμα, φλέγμα, κίτρινη χολή, μαύρη χολή). Στη συνέχεια, ο Γαληνός ( μ.Χ.) ανέπτυξε στη διατριβή του (De temperamentis) την πρώτη τυπολογία ιδιοσυγκρασιών, και αναζήτησε φυσιολογικές αιτίες για διαφορετικές συμπεριφορές στους ανθρώπους. Χαρτογράφησε όλα αυτά σε ένα καλούπι «ζεστό – ψυχρό», «ξηρό – υγρό» (από τα 4 στοιχεία) [3].

3 Μπορούσε να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ ιδιοτήτων, παράγοντας συνολικά 9
ιδιοσυγκρασίες. Η λέξη «ιδιοσυγκρασία» προέρχεται από τη λατινική «temperare», «προς ανάμιξη». Στην ιδανική προσωπικότητα, τα συμπληρωματικά χαρακτηριστικά (ζεστό – κρύο) – (ξηρό – υγρό) ήταν εξαιρετικά ισορροπημένα. Στις 4 λιγότερο ιδανικές προσωπικότητες, υπερέχει η μία από τις 4 ιδιότητες έναντι των υπόλοιπων. Στους υπόλοιπους 4 τύπους σε ένα ζεύγος ιδιοτήτων επικρατούσε έναντι του συμπληρωματικού (πχ. ζεστό & υγρό κυριαρχούσε έναντι ψυχρού & ξηρού). Αυτές είναι και οι 4 κατηγορίες που ο Γαληνός ονόμασε «χαρούμενος», «συναισθηματικός», «ληθαργικός» και «φλεγματικός» σύμφωνα και αντίστοιχα με τους σωματικούς χυμούς. Κάθε κατηγορία ήταν το αποτέλεσμα της περίσσειας κάποιου από τους χυμούς που παρήγαγε διαδοχικά την ανισορροπία στα ζεύγη των ιδιοτήτων [4], [5], [6]. Στη διατριβή του επίσης, ο Γαληνός έδωσε έμφαση στη σπουδαιότητα που έχουν οι χυμοί. Μια ιδανική ιδιοσυγκρασία περιείχε ισορροπημένο μίγμα και των 4 ιδιοτήτων. Ο Γαληνός προσδιόρισε 4 ιδιοσυγκρασίες, στις οποίες μία από τις ιδιότητες (ζεστό, ψυχρό, υγρό, ξηρό) επικρατούσε. Προσδιόρισε και ακόμη 4, στις οποίες επικρατούσε ένας συνδυασμός των 2 (ζεστό – υγρό, ζεστό – ξηρό, ψυχρό – ξηρό, ψυχρό – υγρό).

4 Αυτές οι 4 τελευταίες, των οποίων η ονομασία προέρχεται από τους χυμούς με τους οποίους
σχετίζονται (χαρούμενος, συναισθηματικός, ληθαργικός, φλεγματικός), έγιναν τελικά πιο γνωστές από τους υπόλοιπες. Ενώ ο όρος «ιδιοσυγκρασία» αναφέρεται μόνο σε ψυχολογικές διαθέσεις, ο Γαληνός τον χρησιμοποίησε για να αναφερθεί σε σωματικές διαθέσεις που προσδιόριζαν την επιρρέπεια ενός ατόμου σε συγκεκριμένες νόσους, καθώς και συμπεριφερολογικές και συναισθηματικές τάσεις. Στους κανόνες της Ιατρικής (Canon of Medicine - πρότυπο ιατρικό κείμενο σε πολλά τα μεσαιωνικά πανεπιστήμια) ο Πέρσης πολυμαθής Αβικέννα ( μ.Χ.) ενστερνίστηκε τη θεωρία των ιδιοσυγκρασιών και την επέκτεινε, ώστε να περικλείσει «συναισθηματικές πλευρές, νοητική ικανότητα, ηθικές στάσεις, αυτοαντίληψη, κινήσεις και όνειρα» [7]. Από την ανάμιξη των 4 χυμών σε διαφορετικές αναλογίες (ο Θεός) δημιούργησε διαφορετικά όργανα: Ένα με περισσότερο αίμα όπως ο μυς Ένα με περισσότερη μαύρη χολή όπως το κόκαλο Ένα με περισσότερο φλέγμα όπως ο εγκέφαλος Ένα με περισσότερη κίτρινη χολή όπως ο πνεύμονας Συνοψίστηκε η ίδια η θεωρία του Αβικέννα των 4 ιδιοσυγκρασιών στον πίνακα που παρουσιάζεται παρακάτω [17].

5 4 πρωταρχικές Ιδιοσυγκρασίες του Αβικέννα
ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΖΕΣΤΟ ΚΡΥΟ ΥΓΡΟ ΞΗΡΟ Παθολογικές καταστάσεις οι φλεγμονές χειροτερεύουν Πυρετοί που σχετίζονται με τον κύριο χυμό Ρευματισμός Ατονία Έλλειψη ζωτικότητας Λειτουργική δύναμη έλλειψη ενέργειας Ελλιπής δύναμη πέψης Δυσπεψία Υποκειμενικές αισθήσεις Πικρή γεύση Υπερβολική δίψα Αίσθηση καψίματος στην καρδιά Έλλειψη επιθυμίας για κατανάλωση υγρών Βλεννώδης εκροή σάλιου Υπνηλία Αϋπνία Αγρυπνία Φυσικά συμπτώματα Υψηλός καρδιακός παλμός Χαλαρές αρθρώσεις Διάρροια Πρησμένα βλέφαρα ματιών Ξηροδερμία Επίκτητη σωματική διάθεση Τροφές & Φάρμακα Θερμαντικά επιβλαβή Ψυχρά ωφέλιμα Ψυχρά επιβλαβή Θερμαντικά ωφέλιμα Υγρά αντικείμενα Επιβλαβή Ξηρή δίαιτα επικίνδυνη Υγραντικά ωφέλιμα Συσχέτιση με τον καιρό Χειρότερα το καλοκαίρι Χειρότερα το χειμώνα Άσχημα το φθινόπωρο

6 Ο Nicholas Culpeper (1616-1654) χρησιμοποίησε τους χυμούς με μια φιλοσοφική σκέψη, που
εκφράστηκε με αστρολογικές αντιστοιχίες. Δημοσίευσε μια ομιλία στο English Physician & Family Dispenstory [8] όσον αφορά το πώς λειτουργούσαν ως κατευθυντήριες αρχές στη σωματική υγεία, και εξήγησε την επιρροή τους στη φυσιογνωμία και στην προσωπικότητα στο Semeiotica Urania [9]. O Immanuel Kant ( ), o Rudolf Steiner ( ), ο Alfred Adler ( ), ο Erich Adickes (1866–1925), ο Eduard Spranger (1914), ο Ernst Kretschmer (1920), και ο Erich Fromm (1947), όλοι τους έγραψαν θεωρίες πάνω στα 4 στοιχεία (με διαφορετικά ονόματα) και δημιούργησαν μοντέρνες θεωρίες ιδιοσυγκρασίας. Ο Hans Eysenck (1916–1997) ήταν από τους πρώτους ψυχολόγους που ανέλυσε διαφορές στην προσωπικότητα χρησιμοποιώντας ένα ψυχο - στατιστικό εργαλείο (ανάλυση παραγόντων) και η έρευνά του τον οδήγησε στη σκέψη πως η ιδιοσυγκρασία του ατόμου είναι βιολογικά βασισμένη. Οι παράγοντες που πρότεινε στο βιβλίο του « Διαστάσεις της Προσωπικότητας» (Dimensions of Personality) ήταν: Η νευρωτική συμπεριφορά (Ν), η οποία υφίσταται και η τάση να βιώσει το άτομο αρνητικά συναισθήματα Η εξωστρέφεια (Ε), η οποία υφίσταται ως τάση να βιώσει θετικά γεγονότα (ιδίως κοινωνικά) Συνδυάζοντας τις 2 διαστάσεις, παρατήρησε πως τα αποτελέσματα ήταν παρόμοια με τις αρχαίες 4 ιδιοσυγκρασίες.

7 Άλλοι ερευνητές ανέπτυξαν παρόμοια συστήματα, πολλά από τα οποία μάλιστα δε
χρησιμοποιούσαν στα ονόματα των 4 ιδιοσυγκρασιών. Μερικές συνδύαζαν την εξωστρέφεια με ένα διαφορετικό παράγοντα που αποδείκνυε τη συσχέτιση / τον προσανατολισμό του έργου. Παραδείγματα αποτελούν η αποτίμηση DiSC, οι κοινωνικοί τύποι και μια θεωρία που προσθέτει μια 5η ιδιοσυγκρασία. Από τις δημοφιλέστερες θεωρίες σήμερα είναι η KTS (Keirsey Temperament Sorter- ταξινόμηση ιδιοσυγκρασιών του Keirsey), του οποίου οι 4 ιδιοσυγκρασίες βασίζονταν κατά πολύ στους αρχαίους ελληνικούς θεούς (Απόλλωνα, Διόνυσο, Επιμηθέα, Προμηθέα) και χαρτογραφήθηκαν στους 16 τύπους του MBTI (Myers-Briggs Type Indicator). Επανονοματίστηκαν ως: Τεχνίτης (SP), Φύλακας (SJ), Ιδεαλιστής (NF), Ορθολογιστής (NT). Σε αντίθεση με άλλες θεωρίες που χρησιμοποιούσαν εξωστρέφεια/εσωστρέφεια (Ε/Ι) και εστίαση στο έργο/άνθρωπο, η ΚTS χαρτογράφησε τις ιδιοσυγκρασίες σε Αίσθηση/ Διαίσθηση (S/N, μετονομαζόμενες ως «χειροπιαστή» και «αφηρημένη») με μια νέα κατηγορία ζεύγους («Συνδυαστική» και « Πραγματική»). Όταν ο «πληροφοριακός ρόλος» και ο «κατευθυντήριος ρόλος» (που αντιστοιχούν στον προσανατολισμό προς άνθρωπο/ έργο), καθώς και η εξωστρέφεια/εσωστρέφεια (Ε/Ι) αναλυθούν σε συνιστώσες, επιτυγχάνονται 16 τύποι. Τέλος, οι αλληλεπιδραστικοί τύποι της Linda V. Berens συνδυάζουν κατεύθυνση και πληροφορία με Ε/I, προς σχηματισμό και μιας ακόμη ομάδας τύπων, οι οποίοι ομοιάζουν πολύ με τις αρχαίες ιδιοσυγκρασίες. Αυτοί χαρτογραφούνται μαζί με τις ιδιοσυγκρασίες του Keirsey πάνω στους 16 τύπους.

8 Οι 4 τύποι Ιδιοσυγκρασίας

9

10 Οι 4 τύποι Ιδιοσυγκρασίας (καθένας από τους 4 τύπους χυμού παλαιότερα αντιστοιχούσε σε ένα διαφορετικό τύπου προσωπικότητας) 4 τύποι ιδιοσυγκρασίας: φλεγματικός (επάνω αριστερά) συναισθηματικός (επάνω δεξιά) ληθαργικός (κάτω δεξιά) χαρούμενος (κάτω αριστερά)

11

12 1. Χαρούμενος (dam/ κρύο & υγρό)
Η χαρούμενη ιδιοσυγκρασία είναι βασικά αυθόρμητη. Τα άτομα αυτά αναζητούν την ευχαρίστηση. Είναι κοινωνικά και χαρισματικά. Απολαμβάνουν κοινωνικές συγκεντρώσεις, κάνοντας νέους φίλους και τείνοντας να είναι θορυβώδη. Είναι συνήθως δημιουργικοί άνθρωποι και ονειροπολούν. Παρόλα αυτά, λίγος προσωπικός χρόνος χαλάρωσης είναι απαραίτητος. Χαρούμενος μπορεί επίσης να σημαίνει ευαίσθητος, ευσπλαχνικός, ρομαντικός. Τέτοιου είδους προσωπικότητες αγωνίζονται έντονα για να διεκπεραιώσουν διαδικασίες μέχρι τέλους, καθυστερούν χρονικά, και τείνουν να ξεχνούν. Επίσης, μερικές φορές είναι λίγο σαρκαστικοί. Συχνά, όταν ακολουθούν ένα νέο hobby,χάνουν το ενδιαφέρον τους αμέσως μόλις αυτό πάψει να είναι ευχάριστο/ διασκεδαστικό. Είναι πολύ ομιλητικοί και καθόλου ντροπαλοί – καθώς είναι σίγουροι πως αυτό που κάνουν είναι το σωστό. Δεν έχουν έλλειψη αυτοπεποίθησης. Είναι ευχάριστοι τύποι και με καλή ψυχή, ζωντανοί και πολύ αισιόδοξοι. Ένα τέτοιο άτομο μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά από τη σύνθετη ανισορροπία: ψυχρότερο & θερμότερο. Έξι παράγοντες που καθορίζουν τον τρόπο ζωής μπορούν να προκαλέσουν την ανισορροπία: η κατανάλωση θερμών και ξηρών τροφών το καλοκαίρι, υπερβολική δραστηριότητα, ανεξέλεγκτος θυμός.

13 Αναγνώριση: οβάλ πρόσωπο και κεφάλι, μέτριος σκελετό με μεγαλύτερη αναλογία μυϊκού
συστήματος (παρά λίπους). Οι αρθρώσεις είναι καλοσχηματισμένες και εμφανείς. Το τριχωτό της κεφαλής είναι πλούσιο – πυκνό. Είναι θερμοί στην αφή. Έχουν καλή όρεξη, και ισορροπημένο- ήρεμο ύπνο. Έχουν επίσης καλή λειτουργία της κρίσης. Διακρίνονται από αισιόδοξη σκέψη. Είναι εξωστρεφείς άνθρωποι, με καλές κοινωνικές δεξιότητες. Η φύση τους είναι ρομαντική, τους αρέσουν τα ταξίδια, τα παιχνίδια, οι τρέλες. Είναι ισορροπημένοι, με περίσσεια αυτοπεποίθηση, χαριτωμένοι και ενθουσιώδεις. Θα πρέπει να υιοθετήσουν τις ακόλουθες συνήθειες-τρόπο ζωής, ώστε να παραμείνουν υγιείς: Ατμόσφαιρα: να αποφεύγουν την παρατεταμένη παραμονή σε ζεστή και υγρή ατμόσφαιρα. Μπορούν να υπομείνουν εύκολα το κρύο. Τροφή – Νερό: θα πρέπει να επιλέγουν το κρύο νερό και να αποφεύγουν την κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας ζάχαρης, τροφών πλούσιων σε λιπαρά και κρέατος. Καθίσταται απαραίτητο το μέτρο στις συνήθειες διατροφής, ώστε να αποφύγουν σωματικό υποσιτισμό. Φυσική δραστηριότητα: να αποφεύγονται η ανεπαρκής χαλάρωση και η υπερβολική άσκηση. Κατάλληλοι τύποι άσκησης είναι η αερόβια άσκηση για λεπτά, και η αναερόβια με ελαφρά μόνο βάρη. Ύπνος & Αγρυπνία: είναι απαραίτητες 6-7 ώρες ήρεμου ύπνου. Όμως, ύπνος που ξεπερνά τις 8 ώρες είναι επιζήμιος.

14 Συναισθήματα & Αισθήσεις: υπερβολικός ενθουσιασμός, ανησυχία, θυμός ή συναισθηματικές
υπερβολές καλό είναι να αποφεύγονται. Ωφέλιμες είναι οι ασκήσεις σωστής αναπνοής. Διατήρηση υγρών & Εκκένωση αχρήστων προϊόντων: είναι απαραίτητη δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες ώστε να διατηρηθούν τακτικές συνήθειες εντερικής εκκένωσης. Αύξηση πρόσληψης νερού, επίσης, βοηθά στη διατήρηση κανονικής νεφρικής λειτουργίας. Συστήνεται η δωρεά αίματος 2 φορές το χρόνο (κυρίως Άνοιξη ή Καλοκαίρι). Η ανισορροπία προδιαθέτει αυτά τα άτομα σε ασθένειες, όπως: ουραιμία, αρθρίτιδα, διαβήτης, υψηλή χοληστερίνη, μειωμένη εντερική κινητικότητα, καταρροή, άσθμα, γεννητικές – ουροποιητικές διαταραχές υπερευαισθησίας, και φράξιμο τριχοειδών αγγείων.

15 2. Συναισθηματικός (safra, ζεστό & υγρό)
Η συναισθηματική ιδιοσυγκρασία είναι κυρίως φιλόδοξη και ηγετική. Τα άτομα αυτά έχουν επιθετικότητα, ενέργεια, και/ή πάθος, προσπαθώντας να το ενσταλάξουν και στους άλλους. Μπορούν να κυριαρχήσουν έναντι των άλλων ιδιοσυγκρασιών, ιδίως της φλεγματικής. Αρκετά χαρισματικά πρόσωπα στρατιωτικού και πολιτικού τομέα είχαν συναισθηματική ιδιοσυγκρασία. Τους αρέσει να έχουν έλεγχο των πάντων. Ωστόσο, οι συναισθηματικοί τύποι τείνουν να είναι είτε πολύ ανοργάνωτοι είτε αντίθετα πολύ οργανωμένοι. Δεν τους αρέσουν τα ενδιάμεσα διαλείμματα, παρά μόνο να μεταπηδούν από το ένα ακραίο στο άλλο. Ο τύπος αυτός ιδιοσυγκρασίας είναι ηγετικός και διαβεβαιωτικός, όμως επίσης πέφτει σε βαριά και απότομη κατάθλιψη. Είναι πολύ επιρρεπής σε εναλλαγές διάθεσης. Αναγνώριση: απότομα χαρακτηριστικά με γωνίες, φαρδιά γνάθο, μέτρια/ ισχνή κατασκευή σώματος. Κοκκινωπή απόχρωση, λαμπρό διαπεραστικό βλέμμα, εμφανή αιμοφόρα αγγεία, ανοιχτόχρωμο τριχωτό κεφαλής συχνά με μπούκλες. Έχουν καλή πέψη, και οξεία όρεξη. Παρουσιάζουν διαταραγμένο ύπνο, ανησυχία, και τάση να ξυπνούν νωρίς ή και κατά τη νύχτα. Είναι τολμηρά άτομα, ηγετικά και έχουν λαμπρή νοημοσύνη. Ωστόσο, είναι ανυπόμονοι, ευερέθιστοι, και με έλλειψη εγκράτειας. Μπορούν να εξελιχθούν σε επαναστατικούς ηγέτες. Ατμόσφαιρα: τους επηρεάζει πολύ η άνοδος της θερμοκρασίας, οπότε η έκθεση στον ήλιο και σε θερμό κλίμα καλό είναι να αποφεύγεται. Θα πρέπει να μένουν σε δροσερό και επαρκώς αεριζόμενο περιβάλλον.

16 Τροφή & Νερό: θα πρέπει να αποφεύγουν το αλάτι και τις αλατισμένες τροφές, τα λιπαρά, τα
τηγανιτά, το ξύδι, τις ξινές τροφές και όσες γίνονται με μαγιά, τις πολύ πικάντικες τροφές, το τσίλι, την υπερβολική ποσότητα βοδινού και κόκκινου κρέατος. Θα πρέπει επίσης να συμπεριλαμβάνουν γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα, καθώς και παγωμένα υγρά στη διατροφή τους. Φυσική δραστηριότητα: καλό είναι να αποφεύγουν την υπερβολική κίνηση και άσκηση. Η εκγύμναση καλό είναι να γίνεται νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα. Ύπνος & Αγρυπνία: 6-8 ώρες σωστού βραδινού ύπνου είναι απαραίτητες για αυτό τον τύπο ιδιοσυγκρασίας (καθώς είναι δύσκολο να επέλθει ύπνος). Επίσης, ωφέλιμος είναι και 45λεπτος ύπνος μετά το μεσημεριανό γεύμα. Συναισθήματα & Αισθήσεις: υπερβολικά αισθήματα θυμού, ερεθιστικότητας. Υπερβολική ομιλητικότητα, και καταπίεση θυμού είναι συναισθηματικές υπερβολές σε αυτόν τον τύπο ιδιοσυγκρασίας. Διατήρηση υγρών & Εκκένωση αχρήστων προϊόντων: κατανάλωση άφθονης ποσότητας νερού ώστε να αποβληθούν η θερμότητα και οι τοξίνες. Τα καθαρτικά επίσης ωφελούν σε ένα βαθμό. Η ανισορροπία προδιαθέτει τα άτομα αυτού του τύπου ιδιοσυγκρασίας προς: πυρετούς, μολύνσεις, εξανθήματα, ουρτικάρια, υπεροξείδωση, πονοκεφάλους, ημικρανίες, κοπιωπία, υπέρταση, stress, καρδιαγγειακές διαταραχές.

17 3. Ληθαργικός (sauda/ κρύο & ξηρό)
Τα άτομα με μελαγχολική ιδιοσυγκρασία είναι βασικά ενδοστρεφή και στοχαστικά. Συχνά σκέφτονται βαθιά. Είναι διακριτικοί απέναντι στους άλλους (καθώς αγχώνονται όταν δεν είναι συνεπείς χρονικά). Μπορούν να είναι πολύ δημιουργικοί σε δραστηριότητες όπως ποίηση και τέχνη. Συλλογίζονται γύρω από καταστροφική – απάνθρωπη συμπεριφορά. Είναι τελειομανείς και έντονα ανεξάρτητοι. Ένα από τα μειονεκτήματά τους είναι πως απορροφούνται τόσο πολύ σε αυτό που κάνουν που ενίοτε ξεχνούν τους άλλους γύρω τους. Αναγνώριση: ορθογώνιο πρόσωπο ή κεφάλι, μικρά στρόγγυλα μάτια, με βαθουλωμένες κοιλότητες στα μάγουλα. Είναι αδύνατα άτομα, με χαμηλό ποσοστό λίπους σώματος. Έχουν εμφανές σκελετικό σύστημα, αρθρώσεις και φλέβες. Το τριχωτό κεφαλής είναι σκουρόχρωμο – ίσιο – πυκνό, ενώ στο υπόλοιπο σώμα και στο πρόσωπο είναι ελάχιστο. Η αφή τους είναι ξηρή, στεγνή, απότομη. Η όρεξή τους ποικίλλει (συχνά είναι χαμηλή). Αντιμετωπίζουν δυσκολία στον ύπνο. Είναι αναλυτικοί, λεπτομερείς, με ισχυρή μνημονική ικανότητα, αποδοτικοί και αξιόπιστοι. Ατμόσφαιρα: επηρεάζονται αρνητικά από τη ξηρή ατμόσφαιρα, οπότε και καλό είναι να αποφεύγουν την παραμονή σε ξηρό – ψυχρό περιβάλλον. Επωφελούνται από ακτές και παράκτιες περιοχές.

18 Τροφή & Νερό: θα πρέπει να αποφεύγουν το ξηρό – μπαγιάτικο φαγητό, την υπερβολική κατανάλωση
από: φασόλια, καρύδια, φιστίκια, τονωτικές τροφές, τομάτες, μελιτζάνες, και ταγγισμένα λίπη. Μερικά είναι επιβλαβή ακόμη και σε μικρές ποσότητες. Ο καφές, το τσάι, τα ποτά με τεχνητά γλυκαντικά πρέπει να αποφεύγονται. Φυσική δραστηριότητα: συστήνεται ήπια άσκηση και για μικρό χρονικό διάστημα (ιδίως 15λεπτο περπάτημα μετά το βραδινό). Ύπνος & Αγρυπνία: καλό είναι να ξαπλώνουν νωρίς και να καλύπτουν 6-8 ώρες ύπνου. Επίσης, 10- 15 λεπτά χαλάρωσης μετά το μεσημεριανό είναι ευεργετικά. Τέλος, είναι επιρρεπείς στην αϋπνία. Συναισθήματα & Αισθήσεις: έντονα αρνητική επιρροή (ιδίως όταν είναι παρατεταμένη ή πολύ έντονη) έχει η αίσθηση μοναχικότητας, κατάθλιψης, θλίψης. Διατήρηση υγρών & Εκκένωση αχρήστων προϊόντων: συνίσταται η επάλειψη του δέρματος με ενυδατικές κρέμες (για αποφυγή ξηροδερμίας). Απαραίτητη η κατανάλωση τουλάχιστον 2-3 λίτρων νερού τη μέρα. Ποτέ να μη καταστέλλεται η εκκένωση προϊόντων (πχ. ούρα, κόπρανα). Ανισορροπία ενδέχεται να προκαλέσει: ανορεξία, χαμηλή όρεξη, δυσκοιλιότητα, αδιαθεσίες σχετικά με το κόλον ή με αέρια, εξαιρετική αδυναμία και αφυδάτωση, αρθρίτιδα, νευρομυικές διαταραχές, άγχος.

19 4. Φλεγματικός ( phlegm/ ψυχρό & υγρό)
Η φλεγματική ιδιοσυγκρασία είναι κυρίως ήρεμη, ήσυχη, ευγενική. Τα άτομα αυτά ποικίλλουν από προσεκτικά έως τεμπέλικα. Τείνουν να είναι ικανοποιημένοι με τον εαυτό τους. Αποδέχονται τους άλλους και είναι πολύ στοργικοί. Ενδέχεται να είναι δεκτικοί και ντροπαλοί. Προτιμούν τη σταθερότητα (και όχι την αβεβαιότητα και τις αλλαγές). Είναι συνεπείς και λογικοί. Έντονα παρατηρητικοί και περίεργοι (κάτι που τους καθιστά πολύ καλούς διαχειριστές πραγμάτων). Βέβαια, μπορούν να γίνουν παθητικοί και επιθετικοί. Αναγνώριση: στρόγγυλο πρόσωπο, γεμάτα μάγουλα, μεγάλα υγρά μάτια, μέτριο προς μεγάλο σχήμα προσώπου. Μεγαλύτερη αναλογία λίπους σώματος (εν συγκρίσει με μυϊκή μάζα) και απαλό δέρμα. Το σκελετικό σύστημα και οι φλέβες δεν είναι ιδιαίτερα εμφανή. Είναι άτομα ήρεμα, με καλή συναισθηματική νοημοσύνη. Είναι ευαίσθητα, εύθικτα, θρησκευόμενα. Ο σκέψη τους συχνά μπερδεύεται και είναι αργή. Ατμόσφαιρα: επηρεάζονται αρνητικά από ψυχρή ατμόσφαιρα, επομένως θα πρέπει να αποφεύγονται τα κλιματιστικά και το ψυχρό – υγρό περιβάλλον. Τροφή & Νερό: θα πρέπει να αποφεύγονται γάλα, γαλακτοκομικά προϊόντα, τυριά, επεξεργασμένα σάκχαρα – άμυλο, κολλώδεις τροφές (πχ. σιτάρι και προϊόντα από το αλεύρι του), παγωμένα τρόφιμα και ποτά, και κρεμώδεις τροφές. Ωστόσο, μπορούν (ακόμη και σε μεγάλες ποσότητες) εύκολα να πέψουν κρέας, και ζεστές-πικάντικες τροφές.

20 Φυσική δραστηριότητα: να αποφεύγεται η έλλειψη άσκησης και η άσκοπη χαλάρωση (ιδίως 1
ώρα πριν τη δύση του ήλιου). Καλό είναι να ασχολούνται με εντατική – παρατεταμένη άσκηση. Ωφέλιμη η αερόβια και η αναερόβια άσκηση. Ύπνος & Αγρυπνία: επαρκεί ύπνος 6-7 ώρες – περαιτέρω θα επηρεάσει αρνητικά. Καλό είναι επίσης να ξυπνούν νωρίς το πρωί (πριν την ανατολή του ήλιου). Συναισθήματα & Αισθήσεις: στη φλεγματική ιδιοσυγκρασία παρατηρείται υπερβολή σε φόβο, ντροπαλότητα, κατάθλιψη - και θα πρέπει να ελέγχονται αναλόγως. Διατήρηση υγρών & Εκκένωση αχρήστων προϊόντων: η έκκριση ιδρώτα είναι ωφέλιμη (και δεν πρέπει να καταστέλλεται). Ωφέλιμα και τα καθαρτικά. Ανισορροπία προδιαθέτει αυτά τα άτομα σε: φλεγματική συμφόρηση, κατακράτηση νερού, οίδημα, αργή πέψη, αύξηση σωματικού βάρους και παχυσαρκία, ασθενή αιματική κυκλοφορία, τάση προς κατάθλιψη.

21 Χαρούμενος Συναισθηματικός Ληθαργικός Φλεγματικός
Είναι προφανές ότι υπάρχουν 2 αντίθετα ζεύγη ιδιοσυγκρασιών (καθώς έχουν αντίθετα γνωρίσματα) ληθαργική VS χαρούμενη συναισθηματική VS φλεγματική Χαρούμενος Συναισθηματικός Ληθαργικός Φλεγματικός * γρήγορη αντίδραση * παρατεταμένη αντίδραση * στιγμιαία αντίδραση * αργή αντίδραση ευχάριστη προσωπικότητα, στοργή θυμός (με απότομη έκφραση), σοβαρότητα, επικριτικό ύφος θυμός (αργή συσσώρευση πριν την έκρηξη), σοβαρότητα, επικριτικό ύφος ήρεμη προσωπικότητα

22 (5). Ιδιοσυγκρασία SUPINE
Πρόκειται για νέο τύπο ιδιοσυγκρασίας. Οι υπόλοιπες 4 ιδιοσυγκρασίες είναι γνωστές για περίπου έτη, κι όμως, έως το 1984 υπήρχαν άτομα που δεν εντάσσονταν σε καμία από αυτές. Η 5η ετούτη ιδιοσυγκρασία λοιπόν ανακαλύφθηκε και θεμελιώθηκε κατά τη διάρκεια της 7ετούς έρευνας που διεξήγαγε η Εθνική Χριστιανική Ένωση Συμβουλευτικής σε ανθρώπους. Ορισμός της ιδιοσυγκρασίας: παρόλο που έχει βρεθεί σε ορισμένα λεξικά ως «απαθής, χωρίς κανένα ενδιαφέρον, αδιάφορος, αποχαυνωμένος», πρέπει να τονιστεί ότι η ένωση που ανακάλυψε την ιδιοσυγκρασία βασίστηκε στον ορισμό «ξαπλωμένος πίσω ή με το πρόσωπο στραμμένο προς τα επάνω» (όπως ένας υπηρέτης κοιτάζει το αφεντικό του). Η Supine στην περιοχή Συνυπολογισμού είναι μια ιδιοσυγκρασία με πολλά ενδιαφέροντα και αγωνίες, χωρίς όμως να χρειάζεται ιδιαίτερα να εκφράζει τις ανάγκες της. Ένα άτομο με τη συγκεκριμένη ιδιοσυγκρασία, τόνισε πως με «το να είσαι Supine σε κάνει να αισθάνεσαι σα να έχεις ταινία στο στόμα σου». Συχνά έχει μία επιθυμία, μα δεν μπορεί ή δε θέλει να την εκφράσει. Μερικές φορές, άτομα αυτήν της ιδιοσυγκρασίας θα ήθελαν να μπορούσαν οι άλλοι να διαβάσουν το μυαλό τους.

23 Υπάρχουν 3 περιοχές της ιδιοσυγκρασίας….
Συνυπολογισμός (κοινωνική αλληλεπίδραση, επιφανειακές σχέσεις, πνευματικές δραστηριότητες) Έλεγχος (ικανότητες λήψης απόφασης, προθυμία λήψης ευθυνών, ανάγκη για ανεξαρτησία) Αφοσίωση (ανάγκη για αγάπη – στοργή – αφοσίωση και για βαθιές, ειλικρινείς σχέσεις) Λίγοι άνθρωποι έχουν ίδια ιδιοσυγκρασία και στις 3 περιοχές. Στον παρακάτω πίνακα, παρέχεται μια σύντομη περιγραφή των δυνατών – αδύναμων σημείων της ιδιοσυγκρασίας SUPINE. Αυτό που διαφαίνεται όμως ξεκάθαρα είναι η σπουδαιότητα του να μαθαίνει το άτομο να ζει με τα δυνατά σημεία, αντί με τα αδύναμα. Η συγκεκριμένη ιδιοσυγκρασία είναι καλή – έχει από φυσικού της «ψυχή υπηρέτη». Δυστυχώς, όπως συμβαίνει και με τους υπόλοιπους τύπους ιδιοσυγκρασίας όμως, αν δε προσπαθήσουν να διαβιούν με τα δυνατά σημεία της ιδιοσυγκρασίας SUPINE, τα άτομα γίνονται επιρρεπή στην κατάχρηση. Στην Τιμπ, η γνώση της δομικής φύσης και ιδιοσυγκρασίας είναι το πρωταρχικό βήμα προς την οδό της διατήρησης της υγείας, της πρόληψης ασθενειών και της θεραπείας τους. Η γνώση αυτή καθίσταται σημαντική τόσο για το ίδιο το άτομο, όσο και για το θεραπευτή.

24 Δυνατά & Αδύναμα σημεία της ιδιοσυγκρασίας SUPINE στις 3 περιοχές:
Περιοχή συνυπολογισμού Περιοχή ελέγχου Περιοχή αφοσίωσης Δυνατά σημεία καλή ικανότητα και επιθυμία να εξυπηρετεί τους άλλους εκ γενετής ευγενική ψυχή εξάρτηση ικανότητα για επιβολή ελέγχου και ανταμοιβή όσων ακολουθούν την τακτική δίνει φροντίδα είναι πιστό ικανότητα ανταπόκρισης στην αγάπη ικανότητα να ανοίγεται συναισθηματικά όταν αισθάνεται συναισθηματικά ασφαλής εάν αντιληφθεί σωστή συμπεριφορά, δεσμεύεται πλήρως σε ουσιώδεις ανθρώπινες σχέσεις Αδύναμα σημεία έμμεση συμπεριφορά (την οποία πρέπει αν αποκωδικοποιήσουν οι άλλοι) φόβος απόρριψης θυμός που υποβόσκει και εκφράζεται ως «πληγωμένα συναισθήματα» επιθετικές διαταραχές συμπεριφοράς υποταγή, εξάρτηση άμυνα έναντι έλλειψης θέσης ασθενής βούληση τάση να αισθάνεται αδύναμο και στο έλεος των άλλων αδυναμία έναρξης αγάπης και αφοσίωσης χρειάζεται διαρκή επιβεβαίωση πως είναι αγαπητό και εκτιμάται

25

26 Η ιδιοσυγκρασία λοιπόν, είναι η μέθοδος ταξινόμησης των αλλαγών των τεσσάρων στοιχείων. Το αίμα είναι θερμό και υγρό. Κάτω από ορισμένες συνθήκες: παρατεταμένος ύπνος, έκθεση στο κρύο, μπορεί να τροποποιηθεί αυτό το χαρακτηριστικό της θερμότητας. Ως αποτέλεσμα έχουμε την εκδήλωση διαφόρων ενδείξεων μέσα στο σώμα, στα όργανα ή μέλη του. Αυτή η έκφραση της υπερβολικής θερμότητας δημιουργεί τη ψυχρή ανισορροπία την οποία πρέπει να διορθώσουμε. Υπάρχουν εννέα διαφορετικές ιδιοσυγκρασίες: οι οκτώ αποκαλούνται μη σταθερές και η μια σταθερή. Σταθερή σημαίνει ισορροπημένη ή υπάρχουσα σε κατάσταση ισορροπίας. Από τις οκτώ μη σταθερές, τέσσερις είναι απλές: θερμή, ψυχρή, υγρή και ξηρή, και οι άλλες τέσσερις σύνθετες: θερμή – ξηρή, θερμή – υγρή, ψυχρή – ξηρή, και ψυχρή – υγρή. Ελάχιστες φορές έως ποτέ, οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των στοιχείων διατηρούν ένα αυστηρά ισορροπημένο επίπεδο. Το κάθε μέλος του θέματος έχει τη δική του ιδιοσυγκρασία που χαρακτηρίζεται από τις διακυμάνσεις στους βαθμούς ψυχρότητας θερμότητας, υγρασίας, ξηρασίας.

27 Βαθμοί Εγγενούς Ιδιοσυγκρασίας
Θερμότητα (1= το πιο θερμό) Ανάσα 6. Σπλήνα 2. Αίμα 7. Νεφρά 3. Συκώτι 8. Τοιχώματα αρτηριών 4. Σάρκα 9. Τοιχώματα φλεβών 5. Μύες 10. Δέρμα πελμάτων και παλαμών Ψυχρότητα (1= το πιο ψυχρό) 1. Ο χυμός του φλέγματος 8. Τα νεύρα 2. Τα μαλλιά 9. Ο νωτιαίος μυελός 3. Τα οστά 10. Ο εγκέφαλος 4. Ο χόνδρος των αρθρώσεων 11. Το λίπος 5. Οι σύνδεσμοι 12. Τα έλαια του σώματος 6. Οι τένοντες 13. Το δέρμα 7. Οι μεμβράνες Ξηρασία (1= το πιο ξηρό) 1. Τα μαλλιά 7. Οι αρτηρίες 2. Τα οστά 8. Οι φλέβες 3. Ο χόνδρος των αρθρώσεων 9. Τα κινητικά νεύρα 4. Οι σύνδεσμοι 10. Η καρδιά 5. Οι τένοντες 11. Τα αισθητήρια νεύρα 6. Οι ορώδεις μεμβράνες 12. Το δέρμα Υγρασία (1= το πιο υγρό) 1. Ο χυμός του φλέγματος 8. Οι πνεύμονες 2. Το αίμα 9. Το συκώτι 3. Τα έλαια 10. Η σπλήνα 4. Το λίπος 11. Τα νεφρά 5. Ο εγκέφαλος 12. Οι μύες 6. Ο νωτιαίος μυελός 13. Το δέρμα 7. Τα στήθη και οι όρχεις

28 Σύνθετες Ιδιοσυγκρασίες
Θερμή & Υγρή Θερμή & Ξηρή Ψυχρή & Ξηρή Ψυχή & Υγρή Εποχή Άνοιξη Καλοκαίρι Φθινόπωρο Χειμώνας Ηλικία Παιδική ηλικία Νεότητα Ωρίμανση Τρίτη ηλικία Περιοχή Ανατολή Νότος Δύση Βορράς Στοιχεία Αέρας Φωτιά Γη Νερό Χυμός Αίμα Κίτρινη χολή Μαύρη χολή Φλέγμα Προσωπικότητα Αιματώδεις Χολερικοί Μελαγχολικοί Φλεγματικοί

29 τα υπόλοιπα δύο στοιχεία, η γη και το νερό θεωρήθηκαν «αδρανή».
Ζεστό Κρύο Ξηρό Φωτιά Γη Υγρό Αέρας Νερό Οι στωικοί εξέλιξαν την θεωρία αυτή περισσότερο και υποστήριξαν ότι το «πνεύμα» είναι μείγμα της φωτιάς και του αέρα. Γι’ αυτό και τα δύο αυτά στοιχεία θεωρήθηκαν «πνευματικά» ή «ενεργά», ενώ τα υπόλοιπα δύο στοιχεία, η γη και το νερό θεωρήθηκαν «αδρανή».

30 Πίνακας 4 (1ο μέρος) ΖΕΣΤΟ ΚΡΥΟ ΞΗΡΟ Φωτιά Κίτρινη χολή Τετράεδρο
Ηλεκτρικό θετικό Φυματινικό μίασμα Τάση: να υψώνεται Σωματικό σύστημα: ήπαρ Εποχή: Άνοιξη Άνεμος: Ανατολή Απέκκριση: ιδρώτας, δάκρυα Αίσθηση: όσφρηση Σωματική λειτουργία: πέψη, εκούσιες σωματικές κινήσεις (λαιμός) Χαρακτήρας: χαρούμενος (bilous, sanguine), συναισθηματικός, ισχυρός, διεγερτικός Ψυχική κατάσταση: κλάμα, θυμός Νοσήματα: κεφαλαλγίες, πόνοι αυχένα Γη Μαύρη χολή Εξάεδρο Μαγνητικό θετικό Συφιλιδικό μίασμα Τάση: να απλώνει Σωματικό σύστημα: σκελετός, σπλήνα Εποχή: τέλος Καλοκαιριού Άνεμος: Κέντρο Απέκκριση: περιττώματα Αίσθηση: αφή Σωματική λειτουργία: φόρμα Χαρακτήρας: ληθαργικός, ασθενικός, ανεσταλμένος Ψυχική κατάσταση: πείσμα, φόβος Νοσήματα: αυτοάνοσα

31 Πίνακας 4 (2ο μέρος) ΖΕΣΤΟ ΚΡΥΟ ΥΓΡΟ Αέρας Θερμό Χυμός αίματος
Οκτάεδρο Μαγνητικό αρνητικό Ψωρικό μίασμα Τάση: να πηγαινοέρχεται Σωματικό σύστημα: κυκλοφορικό, πνεύμονας, καρδιά Εποχή: Φθινόπωρο, Καλοκαίρι Άνεμος: Δύση, Νότος Απέκκριση: σάλιο Αίσθηση: ακοή (ώμος, ράχη) Σωματική λειτουργία: αναπνοή (στήθος) Χαρακτήρας: χαρούμενος, δραστήριος, ισορροπημένος Ψυχική κατάσταση: χιούμορ Νοσήματα: διαλείποντες πυρετοί, διαταραχές των 5 οργάνων, παθήσεις στο στήθος, πλευρές, διάρροια Νερό Μυχρό-Υγρό Φλέγμα Εικοσάεδρο Ηλεκτρικό αρνητικό Συκωτικό μίασμα Τάση: να κατευθύνει προς τα κάτω Σωματικό σύστημα: μύς, μηροί Εποχή: Χειμώνας Άνεμος: Βορράς Απέκκριση: ούρα (νεφρική περιοχή) Αίσθηση: γεύση Σωματική λειτουργία: διατροφή Χαρακτήρας: φλεγματικός, ήσυχος, ισορροπημένος Ψυχική κατάσταση: υποταγή, στοργή Νοσήματα: ατονία μελών

32 Στο σύστημα Τιμπ , το πρώτο διαγνωστικό χαρακτηριστικό που αναζητούμε είναι μια ανισορροπία
ενός συγκεκριμένου οργάνου ή συστήματος. Υπάρχουν τέσσερις βασικές ανισορροπίες: 1]Θερμή Ανισορροπία: πιο θερμή από το φυσιολογικό, όχι πιο υγρή ούτε πιο ξηρή 2]Ψυχρή Ανισορροπία: πιο ψυχρή από το φυσιολογικό, όχι πιο υγρή ούτε πιο ξηρή 3]Ξηρή Ανισορροπία: πιο υγρή από το φυσιολογικό, όχι πιο θερμή ούτε πιο ψυχρή 4]Υγρή Ανισορροπία: πιο υγρή από το φυσιολογικό, όχι πιο θερμή ούτε πιο ψυχρή Αυτές οι τέσσερις ανισορροπίες δεν είναι ποτέ στατικές αφού αλλάζουν και αλληλοεπηρεάζονται συνεχώς. Αν η θερμή ανισορροπία γίνει θερμότερη, γρήγορα θα διώξει την υγρασία και έτσι θα προκύψει και ξηρή ανισορροπία, μ’ αποτέλεσμα να έχουμε μια σύνθετη ανισορροπία: θερμότερο και ξηρότερο από το φυσιολογικό. Υπάρχουν 3 ακόμη σύνθετες ανισορροπίες: θερμότερο και υγρότερο, ψυχρότερο και ξηρότερο, ψυχρότερο και υγρότερο. Τέλος οι ανισορροπίες ταξινομούνται και ως προς την ποιότητά τους και ως προς την ύλη τους. Είναι ποιοτικές όταν δεν επιδρούν άμεσα σ’ ένα όργανο (όπως ο πυρετός). Είναι υλικές όταν η ανισορροπία κυριεύει ένα μέρος του σώματος και προκαλεί αλλαγές (κυριεύει το κόλον με υπερβολική βλέννα εξαιτίας μιας ανισορροπίας του χυμού του φλέγματος). Υπάρχουν συνολικά 16 ανισορροπίες τις οποίες θ’ αναλύσουμε παρακάτω.

33 Βιβλιογραφία 1. Ahmad S I. Introduction to Al-Umoor-Al-Tabi'yah Principles of Human Physiology in Tibb. Delhi-6, India: Saini Printers Pahari Dhiraj; pp. 57–58. 2. Ali S M, Islam R, Alam M. A Scientific Co-relation between Blood Groups and Temperaments in Unani Medicine. Indian Journal of Traditional Knowledge. 2007;6:319–323. 3. AYUSH, author. AYUSH Government of India Retrieved from the link on 7 April 2010 at 17:15 IST. 4. Azmi AA. Basic Concepts of Unani Medicine A Critical Study. Hamdard Nagar, New Delhi ,India: Jamia Hamdard; pp. 5–6. 5. Bhika R. Learning with Tibb. South Africa: Ibn Sina Institute of Tibb; 2006a, b. pp. 13–14. 6. Encyclopaedia Britannica. (15th edition) 1974;3:846. 7. Henry ES. Theories and Philosophies of Medicine. Hamdard Nagar, New Delhi ,India: Institute of History of Medicine And Medical Research (IHMMR); p. 182. 8. Majusi A A. Kamil al Sana. Idara kitab-us-shifa,Daryaganj New Delhi-2, India: pp. 61–62. Urdu translation by Ghulam Husain kanturi. 9. Masihi AS. Kitab al Mia't. New Delhi India: Institutional Area apposite D block Janakpuri; p Urdu translation by Central Council for Research in Unani Medicine.

34 10. Niamatullah S. Theories and Philosophies of Medicine
10. Niamatullah S. Theories and Philosophies of Medicine. Hamdard Nagar, New Delhi , India: Institute of History of Medicine And Medical Research (IHMMR); p. 83. 11. Shah HM. The General Principles of Avicenna's Canon of Medicine. Idara Kita-us-Shifa. New Delhi, India: pp. 37–42. 12. Siddiqui K. Unani Medicine in India. Institutional area Janakpuri , New Delhi , India: Central Council for Research in Unani Medicine(CCRUM); 2009a, b. pp. 5–6. 13. Siddiqui T. Unani Medicine in India-1524to 1605AD. Indian Journal of History of Science. 1981;16(1):22–25. [PubMed] 14. Wikipedia, author humorism. retrieved on7april2011 at 17:00 ISTfrom the link 15. Sina I. Al-Qanoon Fil Tibb. 1. Daryaganj New Delhi -2,India: Aijaz publishing house; p. 38. Urdu Translation by Ghulam Hussain kanturi. Articles from African Journal of Traditional, Complementary, and Alternative Medicines are provided here courtesy of African Networks on Ethnomedicines 16. Hakim G. M. Chishti. N.D., “Το εγχειρίδιο του Παραδοσιακού Θεραπευτή. Ένας Κλασσικός Οδηγός στην Ιατρική του Αβικέννα», Holistic Life Press, εκδόσεις ETRA 2008, ISBN