«Πράσινες πόλεις σε συνθήκες κρίσης- χρηματοδοτικά εργαλεία»

Παρουσίαση με θέμα: "«Πράσινες πόλεις σε συνθήκες κρίσης- χρηματοδοτικά εργαλεία»"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 «Πράσινες πόλεις σε συνθήκες κρίσης- χρηματοδοτικά εργαλεία»
Μιχάλης Τρεμόπουλος, Ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αυτοδιοικητική παρουσία Ευρωβουλή
Αντιπρόεδρος της Επιτροπής για την Περιφερειακή Ανάπτυξη Έκθεση για τη Διαφάνεια στα χρηματοδοτικά Μέλος της Επιτροπής για το Περιβάλλον, τη Δημόσια Υγεία και την Ασφάλεια των Τροφίμων

3 Ευρωπαϊκές Πράσινες πόλεις
Αστικό περιβάλλον και ποιότητα ζωής

4 Καλές Πρακτικές LIFE Projects σχετικά με αστικά θέματα
LIFE Programme: υποστηρίζει έργα που συνδέονται με το αστικό περιβάλλον και την ποιότητα ζωής LIFE – Θέματα: Μεταφορές, θόρυβος, οικοτουρισμός, απορρίμματα, βιοποικιλότητα, περιβαλλοντική διαχείριση, κλιματική αλλαγή, υγεία και ποιότητα ζωής

5 Σπορέλαια -επανάχρηση -ξεχωριστή συλλογή -βιοκαύσιμα
ECOBUS (Valencia, Ισπανία) Συγκέντρωση ελαίων μαγειρικής ως βιοκαύσιμα για μηχανές diesel Σπορέλαια επανάχρηση -ξεχωριστή συλλογή -βιοκαύσιμα Προϋπολογισμός :1,676,440.00 €  Συμμετοχή Life:798,415.96 €

6 PEDRA TOSCA PARK (Βόρεια Ισπανία )
Οικοτουρισμός Περιβαλλοντική εκπαίδευση Προστατευόμενη περιοχή Αστική ανάπτυξη Μέτρα αναπλάσεων προϋπολογισμός 819,903.00 € Συμμετοχή Life 279,444.00 €

7 Κτίριο πολλαπλών χρήσεων “Christophorus Haus” (Αυστρία)
Εξοικονόμηση ενέργειας Πράσινο κτίριο Χρήση ξύλου Προϋπολογισμός 2,149,749.00 € Συμμετοχή Life 780,241.00 €

8 Ο σκοπός της Πολιτικής Συνοχής (ή Περιφερειακής Πολιτικής, αφού αφορά κυρίως τις περιφέρειες)
ΓΕΝΙΚΑ Σκοπός της περιφερειακής πολιτικής είναι η μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών – καθιερωμένος δείκτης μέτρησης το κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν ΣΤΗΝ ΕΕ «Σκοπός της ευρωπαϊκής περιφερειακής πολιτικής είναι να επιτύχει πραγματική αλληλεγγύη στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τη διασφάλιση οικονομικής και κοινωνικής συνοχής, προϋπόθεση της οποίας είναι η μείωση των αναπτυξιακών ανισοτήτων μεταξύ των διαφόρων περιφερειών … Συνεισφέρει στη χρηματοδότηση συγκεκριμένων έργων προς όφελος των περιφερειών, των πόλεων και των κατοίκων τους».

9 Πολιτική Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Προσδιορισμός περιοχών παρέμβασης
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατατάσσει τις διοικητικές περιοχές κάθε χώρας σε ομάδες με την ονοματολογία NUTS, ανάλογα με τον πληθυσμό τους Οι περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλύπτονται από έναν ή περισσότερους Στόχους της Πολιτικής για τη Συνοχή. Η ένταξη σε ένα Στόχο εξαρτάται από το κατά κεφαλή ΑΕγχΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν). Με τη διεύρυνση της Ευρώπης με 10 νέα μέλη (2004) οι μέσοι όροι ΑΕγχΠ άλλαξαν. Οι Περιφέρειες που έπαιρναν σημαντική βοήθεια πριν από τη διεύρυνση έχουν προσωρινά καθεστώτα ενίσχυσης, για να αποφευχθούν οι απότομες αλλαγές στη χρηματοδότησή τους, με τη μεταπήδησή τους από ένα Στόχο σε άλλο. ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΛΑΧΙΣΤΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΜΕΓΙΣΤΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ NUTS 1 NUTS 2 NUTS 3

10 Στόχοι Προτεραιότητας της Πολιτικής Συνοχής 2007-2013
ΣΤΟΧΟΣ 1: ΣΥΓΚΛΙΣΗ Οι περιφέρειες NUTS 2 με κατά κεφαλή ΑΕγχΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) κατώτερο από το 75% του κοινοτικού μέσου όρου, είναι επιλέξιμες να υποστηριχθούν από το στόχο «Σύγκλιση». Τέτοιες περιφέρειες για την Ελλάδα είναι οι: Aνατολική Μακεδονία, Θράκη, Θεσσαλία, Βόρειο Αιγαίο, Ήπειρος, Νήσοι του Ιονίου, Δυτική Ελλάδα, Πελοπόννησος, Κρήτη Στις περιφέρειες που θα ήταν επιλέξιμες αν το κατώτατο όριο είχε μείνει στο 75 % του ΑΕγχΠ της ΕΕ των 15 και όχι των 25, εφαρμόζεται καθεστώς μεταβατικής εξόδου («phasing-out») από το στόχο «Σύγκλιση». Τέτοιες περιφέρειες για την Ελλάδα είναι: Kεντρική Mακεδονία, Δυτική Μακεδονία, Aττική ΣΤΟΧΟΣ 2: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ Οι περιφέρειες NUTS 1 ή NUTS 2, που δεν καλύπτονται από τον προηγούμενο στόχο εντάσσονται σε αυτόν. Η Ελλάδα διαθέτει δύο τέτοιες περιφέρειες: Στερεά Ελλάδα και Νότιο Αιγαίο Επειδή όμως, το ΑΕγχΠ τους δεν υπερβαίνει το 75 % του μέσου ΑΕΠ της ΕΕ των 15, εντάσσονται σε μεταβατική στήριξη εισόδου («phasing-in») μέχρι το 2013. ΣΤΟΧΟΣ 3: ΕΔΑΦΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ (μετεξέλιξη της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας INTERREG)

11 Χρηματοδοτικά εργαλεία
Τα Μέσα της Πολιτικής Συνοχής Ταμείο Συνοχής Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) Ταμείο Αλληλεγγύης Ευρωπαϊκός Όμιλος Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ) Μηχανισμός Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ) Jaspers-Jeremie-Jessica

12 Νέα χρηματοδοτικά εργαλεία της Πολιτικής Συνοχής
JEREMIE Αποσκοπεί στη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση για τις ΜΜΕ σε περιφερειακό επίπεδο. Είναι ένας μηχανισμός για τη χρήση του προϋπολογισμού από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) για την αποτελεσματική χρηματοδότηση των ΜΜΕ. Τα χρηματοπιστωτικά μέσα του JEREMIE δεν εκδίδονται άμεσα στις μικρές επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Οι ΜΜΕ δεν απευθύνονται στην ΕΤΕπ ή την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά στους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς στη χώρα τους (βλέπε: JESSICA Το JESSICA είναι μια κοινή ευρωπαϊκή στήριξη για βιώσιμες επενδύσεις σε αστικές περιοχές. Υποστηρίζει επενδύσεις στην αστική ανάπτυξη και ανάπλαση. Πρόκειται για ένα ειδικό χρηματοδοτικό εργαλείο, το οποίο αποτελεί πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και την Τράπεζα Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης.

13 Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς για την Ελλάδα 2007-2013
Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς για την Ελλάδα Το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) καθορίζει τις κύριες προτεραιότητες των προγραμμάτων των Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής στην Ελλάδα Αφορά τους Στόχους: -Σύγκλιση -Περιφερειακή Ανταγωνιστικότητα και Απασχόληση Μέσω του ΕΣΠΑ επιδιώκεται να επιτευχθεί ισόρροπη ανάπτυξη της χώρας, με 82% των πόρων αφιερωμένο σε περιφερειακά έργα. Συμπληρωματικά προς το ΕΣΠΑ: Εθνικό Σχέδιο Στρατηγικής Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΣΣΑΑ) Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) με συγχρηματοδότηση από Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο για την Αγροτική Ανάπτυξη (ΕΓΤΑΑ) Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης της Αλιείας (ΕΣΣΑΑΛ) ΕΠ Αλιείας (ΕΠΑΛ), που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας (ΕΤΑ).

14

15 ΕΣΠΑ / Χρηματοδοτικά εργαλεία
Το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς ακολουθεί την ολοκλήρωση του 3ου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης Προβλέπει 31,9 δισεκατομμύρια ευρώ για τα δημόσια έργα στην Ελλάδα. Η Ιδιωτική συμμετοχή εκτιμάται σε 7,5 δισεκατομμύρια ευρώ, για συνολικό προϋπολογισμό 39,4 δισεκατομμύρια ευρώ. Το ΕΣΠΑ σε αριθμούς: Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη € 2,8 δισ. Βελτιώσεις υποδομών € 7,5 δισ. Ανταγωνιστικότητα & Επιχειρηματικότητα € 1,7 δισ. Ψηφιακή Σύγκλιση € 1,2 δισ. Εκπαίδευση & Διαχ. Ανθρώπινου Δυναμικού € 5,2 δισ. Δημόσια Διοίκηση € 0,7 δισ. Επιπρόσθετη Περιφερειακή Χρηματοδότηση € 12,0 δισ. Σύνολο Κρατικών Επιχορηγήσεων € 31,9 δις Χρηματοδοτείται από τα Ταμεία ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, Ταμείο Συνοχής

16 ΕΤΠΑ ΕΚΤ

17 ΕΣΠΑ / Επιχειρησιακά Προγράμματα
Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΕΠ) Ο στρατηγικός σχεδιασμός στην Ελλάδα υλοποιείται μέσα από: οκτώ (8) τομεακά ΕΠ, πέντε (5) Περιφερειακά ΕΠ και δεκατέσσερα (14) Προγράμματα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας. Κατά τη διάρκεια της περιόδου , όλα τα έργα υποδομών προσβασιμότητας θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο ενός τομεακού ΕΠ. Στους τομείς της Υγείας και του Πολιτισμού δεν υπάρχουν διακριτά ΕΠ και οι σχετικές δράσεις υλοποιούνται από Περιφερειακά και Τομεακά ΕΠ, μέσα από Συμφωνίες Συνεργασίας. Τα προγράμματα θα συνάψουν συμβάσεις μέχρι το 2013, αλλά θα υλοποιούνται μέχρι το Βραχύτερα τα όρια για τις Περιφέρειες μεταβατικού καθεστώτος.

18 ΕΣΠΑ / Επιχειρησιακά Προγράμματα
Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα Είναι εθνικής εμβέλειας αλλά δεν καλύπτουν τις Περιφέρειες που είναι σε μεταβατικό καθεστώς (Αττική, Κεντρική Μακεδονία, Δυτική Μακεδονία, Στερεά Ελλάδα, Νότιο Αιγαίο). Επικεντρώνονται σε τομείς-στόχους για τη βελτίωση των ικανοτήτων και της ανταγωνιστικότητας,ως εξής: ΕΠ Περιβάλλον - Αειφόρος Ανάπτυξης ΕΠ Ενίσχυση της Προσπελασιμότητας ΕΠ Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα ΕΠ Ψηφιακή Σύγκλιση ΕΠ Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού ΕΠ Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση ΕΠ Διοικητική Μεταρρύθμιση ΕΠ Τεχνική Υποστήριξης Εφαρμογής ΕΠ Εθνικό Αποθεματικό Απροβλέπτων

19 ΕΣΠΑ / Επιχειρησιακά Προγράμματα
Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ) Η Ελλάδα χωρίστηκε σε πέντε προγραμματικές περιοχές, που αντιστοιχούν στα πέντε ΠΕΠ και τις Γενικές Διευθύνσεις του «Καλλικράτη»: ΠΕΠ Μακεδονίας - Θράκης ΠΕΠ Δυτικής Ελλάδας - Πελοποννήσου - Ιονίων Νήσων ΠΕΠ Κρήτης και Νήσων Αιγαίου ΠΕΠ Θεσσαλίας - Στερεάς Ελλάδας - Ηπείρου ΠΕΠ Αττικής. Κάθε ΠΕΠ εξυπηρετεί τις Περιφέρειες του χώρου του, διαμέσου των Ενδιάμεσων Αρχών Διαχείρισης.

20 ΠΡΟΓΡΑΜΑΤΑ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
1. Προγράμματα Διασυνοριακής Συνεργασίας 1.1 Εξωτερικά σύνορα Διμερής Διασυνοριακή Συνεργασία (ΕΤΠΑ - ΙΡΑ): 1. Ελλάδα-Αλβανία 2. Ελλάδα-ΠΓΔΜ 3. Ελλάδα–Τουρκία Πολυμερής Διασυνοριακή Συνεργασία (ΕΤΠΑ - ΙΡΑ) 4. Αδριατική Πολυμερής Διασυνοριακή Συνεργασία (ΕΤΠΑ - ΕΝΡΙ) 5. MEDITERRANEAN SEA BASIN 6. BLACK SEA BASIN 1.2 Εσωτερικά σύνορα Διμερής Διασυνοριακή Συνεργασία (ΕΤΠΑ) 7. Ελλάδα-Ιταλία 8. Ελλάδα–Κύπρος 9. Ελλάδα–Βουλγαρία 2. Προγράμματα Διακρατικής Συνεργασίας 10. MEDITERRANEAN SEA BASIN 11. SOUTH EAST EUROPEAN SPACE 3. Πρόγραμμα Διαπεριφερειακής Συνεργασίας (INTER-REGIONAL COOPERATION PROGRAMME- INTERREG IV C) Επιπλέον, μέσω του μηχανισμού διαπεριφερειακής συνεργασίας και των δικτύων αστικής ανάπτυξης, η Ελλάδα θα συμμετάσχει στην Κοινοτική Πρωτοβουλία «Περιφέρειες για την Οικονομική Αλλαγή». Δίκτυα: Η Ελλάδα συμμετέχει και στα δίκτυα INTERACT, ESPON και URBACT

21

22 URBACT I / URBACT II Ένα Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα ανταλλαγής εμπειρίας και γνώσης για την προώθηση της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης

23 Το MILE είναι ένα δίκτυο του θεματικού πόλου URBACT “Κοινωνική ένταξη και η Διακυβέρνηση”(2007-2909)
Ο στόχος: η παραγωγή τοπικών σχεδίων δράσης για τη διαχείριση της μετανάστευσης και της ενσωμάτωσης, στα θέματα: - Προώθηση και ανάπτυξη επιχειρήσεων - Ενεργή ένταξη για την πρόσβαση στην αγορά εργασίας - Πρόσβαση στις υπηρεσίες εκπαίδευσης, υγείας και στέγασης και στον διαπολιτιστικό διάλογο ΕΤΑΙΡΟΙ Πόλη της Βενετίας and Veneto Region Ιταλία Περιοχή του Charlois (Rotterdam) and City of Rotterdam Κάτω Χώρες Πόλη της Vantaa and Employment and Economic Development Centre for Uusimaa Φιλανδία Πόλη του Τορίνο and Piedmont Region Ιταλία Πόλη της Timisoara and Ministry of Development, Public Works and Housing Ρουμανία Πόλη της Κομοτηνής και Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης Ελλάδα Πόλη της Σεβίλλης and Dirección General de Fomento del Empleo de la Consejeria de Empleo de la Junta de Andalucia Ισπανια Πόλη της Amadora and Tagus Valley Regional Coordination Commission as Operational Program Regional Funds Managing Authority Πορτογαλία Δήμος της Νέας Αλικαρνασσού και Περιφέρεια Κρήτης Ελλάδα

24 Δάνεια Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (Ε.Τ.Επ.) σε Δήμους
Η Ε.Τ.Επ. δανείζει απευθείας Δήμους μέχρι το 50%, για αναπτυξιακά σχέδια προϋπολογισμού άνω των 25 εκατ. ευρώ. Τα σχέδια αφορούν δέσμη έργων και δραστηριοτήτων διάρκειας τριετίας. Το ετήσιο τοκοχρεολύσιο του Δήμου δεν θα υπερβαίνει το 10% της ΣΑΤΑ του. Το επιτόκιο δανείου 20ετούς διάρκειας ανέρχεται σήμερα στο επιτόκιο euribor (κάτω από 1%) +0,6%, το οποίο θεωρείται προνομιακά χαμηλό. Η πρώτη προσέγγιση με την Ε.Τ.Επ. να γίνει μετά τις Δημοτικές Εκλογές, για να πιστοποιείται η διαθέσιμη πολιτική βούληση για το έργο/ πρόγραμμα. Ενδείκνυται ο όποιος Σύμβουλος του Δήμου να είναι εγκατεστημένος κοντά στην περιοχή του έργου. Για προϋπολογισμούς κάτω των 25 εκατ. η Ε.Τ.Επ. χρηματοδοτεί μέσω εμπορικών τραπεζών. Αυτές χρεώνουν το κανονικό τους επιτόκιο. Το μόνο όφελος για το Δήμο είναι η εξαίρεσή του από την εισφορά του 0,6%, που επιβάλλει ο νόμος.

25 Προτεινόμενες ενέργειες και παραδείγματα
Ομάδες Ενδιαφέροντος: Τα διάφορα συμφέροντα που κάθε περιοχή μπορεί να έχει, μπορεί να τα περάσει μέσα από διαφορετική στρατηγική προσέγγιση, ανάλογα με το θέμα, το χρόνο και το χώρο που αφορά. Μέσα από αυτά τα δίκτυα, μπορεί να πραγματοποιεί και να συμμετέχει σε Ευρωπαϊκά επενδυτικά, πιλοτικά, αναπτυξιακά προγράμματα και άλλα. Οι τρόποι που μπορεί κάποιος να προωθήσει τα θέματα και τις δραστηριότητες που επιθυμεί, μπορεί να είναι: Ατομική θεσμική εκπροσώπηση Συλλογική θεσμική εκπροσώπηση Ενώσεις ιδιωτικών ή ημι-κρατικών οργανισμών Ενώσεις των περιφερειών - θεματικά δίκτυα

26 Προτεινόμενες ενέργειες και παραδείγματα
Ευρωπαϊκό Γραφείο Διαμεσολάβησης Βρυξελλών (Brussels-Europe Liaison Office - Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Δήμων Συνέλευση των Περιφερειών της Ευρώπης Σύνδεσμος Ευρωπαϊκών Συνορευόντων Περιφερειών (AEBR) Πόλεις για τη Συνοχή - την αστική διάσταση της περιφερειακής πολιτικής Διάσκεψη των Περιφερειακών και Παράκτιων Περιοχών της Ευρώπης Το Δικτυο Ευρωπόλεων (Eurocities Network): Το παράθυρο για τις Ευρωπαϊκές πόλεις Ευρωπαϊκές Περιφέρειες Έρευνας και Καινοτομίας Δίκτυο European Regions Research and Innovation Network Polis Δίκτυο των Ευρωπαϊκών πόλεων και περιφερειών που προωθεί την καινοτομιά στις τοπικές μεταφορές

27 Εκπρόσωποι των Ομάδων Συμφερόντων
Σε μια προσπάθεια να ενισχύσουν τη διαφάνεια για τους πολίτες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημιούργησαν μητρώα στόχο την παροχή πληροφοριών σχετικά με τους εκπροσώπους ομάδων συμφερόντων (lobbyists-λομπίστες) που ασχολούνται με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα με σκοπό να επηρεάσουν την πολιτική για το σχηματισμό και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Μητρώο των εκπροσώπων ομάδων συμφερόντων: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Μητρώο των εκπροσώπων ομάδων συμφερόντων: