Ποιοτική κατάσταση υδάτινου περιβάλλοντος

Παρουσίαση με θέμα: "Ποιοτική κατάσταση υδάτινου περιβάλλοντος"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ποιοτική κατάσταση υδάτινου περιβάλλοντος
Υ.Π.Ε.ΚΑ Ειδική Γραμματεία Κεντρικής Υπηρεσίας Υδάτων (Κ.Υ.Υ.) Οργάνωση-Αρμοδιότητες-Δράσεις Ποιοτική κατάσταση υδάτινου περιβάλλοντος

2 ΕΙΔΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΥΔΑΤΩΝ
Αρμοδιότητες Συντονισμός Διαχείρισης και Προστασίας Υδατικών Πόρων Εφαρμογή Οδηγίας Πλαίσιο για τα Νερά Παρακολούθηση Ποιότητας και Ποσότητας υδάτων Νιτρορύπανση Γεωργικής Προέλευσης Διαχείριση λυμάτων-Επαναχρησιμοποίηση Εφαρμογή Οδηγίας για τις Πλημμύρες Ακτές Κολύμβησης –Γαλάζιες σημαίες Εφαρμογή Οδηγίας για τη Θαλάσσια Στρατηγική Διεθνή, Διακρατικά και Μεσογειακά θέματα

3 Πορεία υλοποίησης της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Νερά

4 Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά
Η ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων αποτελεί εργαλείο για την εξυπηρέτηση του βασικού στόχου της Οδηγίας 2000/60/ΕΕ, που είναι η προστασία και αναβάθμιση του υδάτινου περιβάλλοντος. Ιδιαίτερη σημασία αποκτά η διαχείριση της ζήτησης

5 Χρονοδιάγραμμα εφαρμογής
Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά Χρονοδιάγραμμα εφαρμογής 2000 ΕΕ ΕΛ 2001 2002 Ενσωμάτωση-Λεκάνες απορροής-Φορείς 2003 Ν 3199 2004 Πιέσεις-επιπτώσεις 2005 2006 Καθορισμός Δικτύου Παρακολούθησης 2007 ΠΔ 51 2008 2009 Διαχειριστικά Σχέδια 2010 2011 2012 Εφαρμογή Σχεδίων 2013 2014 2015 Επίτευξη Στόχου ? Τα 14 Υ.Δ. της Ελλάδας

6 Απαιτούμενες άμεσες δράσεις
Επανασχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων παρακολούθησης (έναρξη ). Οδηγία έναρξη 2007 Κατάστρωση διαχειριστικών σχεδίων με διαβούλευση ( ). Οδηγία ολοκλήρωση 2009 Πολιτικές τιμολόγησης ( ). Οδηγία

7 Απαιτούμενες άμεσες δράσεις
Επανασχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων παρακολούθησης Έχει ορισθεί και υποβληθεί το δίκτυο και το πρόγραμμα παρακολούθησης (2009)-ελλείψεις Ετοιμάζεται η ΚΥΑ για τον ορισμό των φορέων παρακολούθησης Έναρξη υλοποίησης εντός του 2010 ή στις αρχές του 2011 Μετά τον 1ο ή 2ο χρόνο επανασχεδιασμός (αξιοποιώντας τα αποτελέσματα και τα Σχέδια Διαχείρισης) Αξιοποίηση υπαρχόντων δεδομένων

8 Απαιτούμενες άμεσες δράσεις
Εκπόνηση Σχεδίων Διαχείρισης Προκηρύσσεται το Σχέδιο Διαχείρισης των Υ.Δ. Ηπείρου, Δυτικής Ελλάδας και Θεσσαλίας (18 μήνες). Στα μέσα του 2010 θα προκηρυχθούν τα Σχέδια Διαχείρισης των υπολοίπων 11 Υ.Δ. Στα τέλη Μαρτίου θα υποβληθούν στην ΕΕ προκαταρκτικά στοιχεία για τα Σχέδια Διαχείρισης Εκτός από τις καθ αυτό διαδικασίες διαβούλευσης (τελευταίο εξάμηνο) η παρακολούθηση της εξέλιξης των Σ.Δ. θα γίνεται σε στενή συνεργασία με τις Π.Δ.Υ και τους εμπλεκόμενους

9 Ποιοτική κατάσταση υδάτινου περιβάλλοντος

10 Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά
Ποιότητα νερών Η Οδηγία 2000/60/ΕΕ χωρίς να την καταργεί, δεν περιορίζεται στην λογική της αξιολόγησης της ποιότητας των υδάτων, σε συνάρτηση με τη χρήση τους.

11 επιτρεπτό /μη επιτρεπτό, βάσει οριακών τιμών χημικών παραμέτρων.
Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά Ποιότητα νερών Εισάγεται η λογική της κλιμακωτής διαβάθμισης (από εξαίρετη ποιότητα έως κακή ποιότητα) με βάση βιολογικούς δείκτες, αντί της ισχύουσας διάκρισης επιτρεπτό /μη επιτρεπτό, βάσει οριακών τιμών χημικών παραμέτρων.

12 Κατηγοριοποίηση/2000/60 Χημικές Βιολογικές Μορφολογικά Χημικές
Μορφολογικές Κατηγοριοποίηση Χημικές Βιολογικές Μορφολογικές

13 Γενική αξιολόγηση Η ποιοτική κατάσταση των υδατικών πόρων δεν παρουσιάζει ιδιαίτερα οξυμένα προβλήματα σε ότι αφορά τοξικούς ρύπους και ουσίες προτεραιότητας, εκτός ενδεχόμενα από μεμονωμένες περιοχές. Η εικόνα δεν είναι τόσο ικανοποιητική ως προς τους συμβατικούς ρύπους από αστικές και γεωργικές δραστηριότητες με συνέπεια να παρατηρείται υποβάθμιση τόσο των επιφανειακών, όσο και των υπόγειων νερών, ιδίως στις λίμνες και ορισμένες παράκτιες περιοχές και υπόγειους υδροφορείς.

14 Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά

15 Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά
Φυτοφάρμακα Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά

16 Τοξικά - Ουσίες Προτεραιότητας
Ενευλοφαινόλες (4-π-ενευλοφαινόλη): Υπέρβαση σε τρεις (3) περιοχές (Λίμνη Τριχωνίδα, Έβρος, Νέστος). Μόλυβδος: Υπέρβαση σε είκοσι (20) περιοχές (Μεγάλη Πρέσπα, Κορώνεια, Λίμνη Αμβρακία, Αλιάκμονας, Λίμνη Πολυφύτου, Λεκάνη Πτολεμαΐδας, Βεγορίτιδα, Λίμνη Πετρών, Λίμνη Οζερός, Αξιός, Μικρή Πρέσπα, Έβρος, Ερυθροπόταμος, Άρδας, Χείμαρρος Λουτρού, Νέστος, Λισσός, Κομψάτος, Φρ.Βοζβοζή, Βιστωνίδα). Νικέλιο: Υπέρβαση σε δέκα (10) περιοχές (Λίμνη Καστρακίου, Σπερχειός, Αλιάκμονας, Λεκάνη Πτολεμαΐδας, Νέστος, Κομψάτος, Λίμνη Μαραθώνα, Λίμνη Κορώνεια, Λίμνη Βόλβη, Λίμνη Βιστονίδα). Υδράργυρος: Υπέρβαση σε πέντε (5) περιοχές (Πηνειός Ηλείας, Μεγανίτης, Ευρώτας, Μόρνος, Βοιωτικός Κηφισός). Φθαλικό δι (2-αιθυλεξύλιο): Υπέρβαση σε πέντε (5) περιοχές (Βοιωτικός Κηφισός, Αλιάκμονας, Στυμόνας-Προμαχώνας, Λίμνη Τριχωνίδα, Μικρή Πρέσπα). Εξαχλώροβουταδιένιο: Υπέρβαση σε τρεις (3) περιοχές (Βοιωτικός Κηφισός, Σπερχειός, Λίμνη Καστοριάς).

17 Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά

18 Κατάταξη ποταμών και λιμνών βάσει της Οδηγίας 75/440 (υδροληψία για πόση)
Στις περισσότερες περιπτώσεις, με βάση τα διαθέσιμα ποιοτικά χαρακτηριστικά, τα νερά των ποταμών και των λιμνών πληρούν τις προϋποθέσεις για παραγωγή πόσιμου νερού μετά από κατάλληλη επεξεργασία. Εξαίρεση αποτελούν οι λίμνες Λαγκαδά, Βιστωνίδα, Χειμαδίτιδα το ρέμα Σουλού και οι ποταμοί Ασωπός, Πηνειός Ηλείας, Λουδίας και τμήμα του ποταμού Αλφειού Προβληματική αν και όχι ακατάλληλη είναι η ποιότητα των νερών των ποταμών Πηνειός Θεσσαλίας Αξιός Τιταρήσιος Κόσυνθος Έβρος Νέστος

19 Ευαισθησία λιμνών ως προς τον ευτροφισμό
Λίμνες θεσμοθετημένες ως ευαίσθητες Λίμνες που εξετάζεται να χαρακτηρισθούν ως ευαίσθητες Μητρικού Βιστωνίδα Βόλβη Πετρών Λαγκαδά Μαραθώνα Μόρνου Υλίκη Παραλίμνη Σταμάτας Βεγορίτιδα Δοϊράνη Ζάζαρη Καστοριάς Λυσιμαχία Κερκίνη Παμβώτιδα Χειμαδίτιδα

20 Υπόγεια ύδατα Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα (2008) σε ποσοστό περίπου 20% παρατηρείται υπέρβαση του ορίου των 50 mg/l NO3. Σε ένα άλλο ποσοστό περί το 20% η συγκέντρωση νιτρικών βρίσκεται μεταξύ 25 και 50 mg/l NO3 ενώ στο υπόλοιπο 60% η συγκέντρωση νιτρικών είναι μικρότερη των 25 mg/l NO3.

21 Ευπρόσβλητες σε νιτρορύπανση ζώνες
Ζώνες χαρακτηρισμένες ως ευπρόσβλητες βάσει της 91/676 Ζώνες που εξετάζονται να χαρακτηρισθούν ως ευπρόσβλητες βάσει της 91/676 Κωπαΐδα Αργολικό πεδίο Πηνειός Ηλείας Θεσσαλικός κάμπος Λεκάνη Στρυμώνα Κάμποι Θεσσαλονίκης, Πέλλας Ημαθίας Πεδιάδα Άρτας Πρέβεζας Περίπου 10% της επικράτειας Μ.Ο. ΕΕ 37% Γαργαλιάνοι-Κυπαρισσία Άστρος-Λεωνίδιο Λεκάνη απορροής της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου-Αιτωλικού Λεκάνη απορροής της λίμνης Λυσιμαχίας Βόνιτσα-Αμφιλοχία Λεκάνες απορροής των λιμνών Βεγορίτιδας Χειμαδίτιδας Ζάζαρης Καστοριάς Δοϊράνης Κερκίνης Βιστωνίδας Λεκάνες απορροής των ποταμών Αγγίτη Χρυσορρόη Έβρου Κομψάτου Δυτικού Παραπόταμου.

22 Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά
Οικολογική Κατάταξη % Ποταμών Κατάταξη 6,80 Υψηλή 40,83 Καλή 38,60 Μέτρια 12,52 Ελλιπής 1,19 Κακή

23 Οικολογική Κατάταξη Υ.Σ.Θεσσαλίας
Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά Οικολογική Κατάταξη Υ.Σ.Θεσσαλίας

24 Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά
Οικολογική Κατάταξη % Παράκτιων και Μεταβατικών Κατάταξη 66,09 Υψηλή 17,60 Καλή 15,02 Μέτρια 1,29 Ελλιπής - Κακή

25 Άξονες δράσεων σε Εθνικό Επίπεδο

26 Ρύπανση γεωργικής προέλευσης
Ρύπανση από βιομηχανίες Αστικά υγρά απόβλητα Διαχείριση στερεών αποβλήτων και ιλύος Αξιοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων και ιλύος

27 Ρύπανση γεωργικής προέλευσης
Σημαντική πηγή ρύπανσης αποτελούν οι γεωργικές δραστηριότητες, οι οποίες έχουν μη σημειακό χαρακτήρα και γι’ αυτό η αντιμετώπισή τους με μεθόδους επεξεργασίας είναι δύσκολη. Έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην πρόληψη με εφαρμογή ορθολογικών γεωργικών πρακτικών και ειδικών προγραμμάτων στις ευπρόσβλητες περιοχές.

28 Βιομηχανικά υγρά απόβλητα
Εγκαταστάσεις επεξεργασίας βιομηχανικών υγρών αποβλήτων συνήθως υπάρχουν σε μεγάλες βιομηχανίες, ενώ λείπουν κατά κανόνα από τις μικρότερες. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση το επίπεδο παρακολούθησης και ελέγχου δεν είναι ικανοποιητικό. Ελκυστική εμφανίζεται η πολιτική δημιουργίας ΒΙΠΕ. Η έλλειψη καταγραφής και ελέγχου των βιομηχανικών εισροών στα δίκτυα που είναι αποτέλεσμα αφενός μεν της απουσίας κατάλληλων κανονισμών λειτουργίας των δικτύων, αφετέρου δε παράνομων συνδέσεων βιομηχανιών. Επανακαθορισμός των ορίων εκπομπών σε συνάρτηση με τα όρια του αποδέκτη. Αναθεώρηση θεσμικού πλαισίου του 2003

29 Αστικά υγρά απόβλητα Το βάρος για την εφαρμογή της Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ επιμερίζεται ανάμεσα στην υλοποίηση των υπολειπόμενων έργων κυρίως σε οικισμούς με ΙΠ μεταξύ 2000 και 15000, αλλά και σε 6 μεγάλους οικισμούς στην Αττική και στην αξιολόγηση της λειτουργίας των ΕΕΛ (τήρηση των καθορισμένων ορίων εκροής, εντατική παρακολούθηση της λειτουργίας των κατασκευασμένων εγκαταστάσεων, με παράλληλη αναφορά των αποτελεσμάτων για κάθε εγκατάσταση προς την ΚΥΥ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

30 Αστικά Λύματα: ΙΠ και ΕΕΛ
Κανονικές Πε ριοχές Ευαίσθητες περιοχές Σύνολο . Οικισμοί/ΙΚ που Εξυπηρετούνται από ΕΕΛ Κατηγορίες οικισμών Αριθ. ΙΠ <2 000 ΙΠ 2 771 589 000 – 10 312 1 307 929 87 337 645 399 574 88 462 617 (28%) 15 28 292 963 5 59 500 33 352 463 (100%) 150 89 3 516 600 11 450 100 966 95 (96%) >150 541 4 6 900 7 441 291 500 (98%) Σύνολο 539 16 177 726 222 (74%) (89%) 1,200,000,000 ευρώ

31 Αστικά υγρά απόβλητα Με πόρους του ΕΠΠΕΡΑΑ 2007, την περίοδο προγραμματίζεται η ολοκλήρωση όλων των έργων αποχέτευσης και εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων με ΜΙΠ μεταξύ κατοίκους. Αργός ρυθμός απορρόφησης. Ανάγκη ενίσχυσης των Δήμων για ωρίμανση των έργων. Το ΚΕΛ Θριασίου και οι 5 μεγάλοι βιολογικοί της Ανατολικής Αττικής αποτελούν μεγάλο πρόβλημα με πολύ σοβαρό κίνδυνο επιβολής προστίμων. Προωθείται εντός του 2010 η επικαιροποίηση του στρατηγικού σχεδιασμού για την περιοχή και η υλοποίηση των έργων με πόρους του ΠΕΠ Αττικής. Η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη για την ολοκλήρωση εφαρμογής της Οδηγίας 91/271/ΕΚ, ανέρχεται σε περίπου 1,2 δις €.

32 Αξιοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων και ιλύος
Η απουσία νομοθετικού πλαισίου αποτελεί σοβαρό περιοριστικό παράγοντα για την προώθηση της επαναχρησιμοποίησης των λυμάτων, η οποία παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον κατά τόπους στην Ελλάδα. Προς την κατεύθυνση αυτή αναθεωρείται η ισχύουσα Υγειονομική Διάταξη και προωθούνται άμεσα έργα επαναχρησιμοποίησης στην Αττική. Η προώθηση της αξιοποίησης της ιλύος που παράγεται από εγκαταστάσεις επεξεργασίας. Ήδη το 40 % υφίσταται θερμική επεξεργασία, με άμεση προοπτική να ανέλθει σε 50%. Μεσοπρόθεσμος στόχος η αξιοποίηση ,κυρίως στη γεωργία, ενός πρόσθετου ποσοστού 25-30%

33 Άλλες Δράσεις Ενσωμάτωση (μέχρι τον Απρίλιο) και στη συνέχεια εφαρμογή της οδηγίας για τις πλημμύρες. Ενσωμάτωση (μέχρι το καλοκαίρι) και στη συνέχεια εφαρμογή της οδηγίας πλαίσιο για τη Θαλάσσια Στρατηγική (Marine Strategy) σε στενή συνεργασία με τις Μεσογειακές χώρες . Έναρξη εφαρμογής της νέας οδηγίας για τις ακτές κολύμβησης. Εντός του 2010 κατάρτιση των ταυτοτήτων των ακτών (beach profiles).

34 Άλλες Δράσεις (συν) Δημιουργία κατάλληλων υποδομών (ΒΙΠΕ) η οποία σε συνδυασμό με αναθεωρημένο νομοθετικό πλαίσιο και αυστηρούς ελέγχους θα ελαχιστοποιήσει την βιομηχανικής προέλευσης ρύπανση. Πιλοτική εφαρμογή διαχείρισης πόσιμου νερού με ενσωμάτωση Σχεδίων Ασφάλειας Νερού (WSP). Αντιμετώπιση ειδικών κατά τόπους προβλημάτων (Ασωπός, Κορώνεια κλπ). Προώθηση και ενίσχυση διακρατικών συνεργασιών (πρόσφατο παράδειγμα οι Πρέσπες)

35 Ευχαριστώ για την προσοχή σας