Η ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ
Οι Απαρχές 911: ο Λουδοβίκος Δ’ ο Παις, ο τελευταίος Καρολίδης Πεθαίνει στη Γερμανία (Francia Orientalis) H Γερμανία χωρίζεται στα Δουκάτα : Σουηβία Φραγκονία Η Γερμανία απειλείται Βαυαρία από τους Σλάβους Σαξωνία τους Ούγγρους και Λοθαριγγία (925) τους Δανούς
Η Σαξωνική Δυναστεία (919-1024) Κονράδος Α’ (911-918) : επιλέγεται για βασιλιάς από τη γερμανική Αριστοκρατία. Είναι Δούκας της Φραγκονίας Επιλέγει για διάδοχό του τον δούκα της Σαξωνίας Ερρίκο Α’ Ορνιθοθήρα (919-936) Ίδρυση της Σαξωνικής Δυναστείας από τον Ερρίκο Α’ Προσαρτά το 925 την Λοθαριγγία
Η Σαξωνική Δυναστεία (919-1024) Όθων Α’ (936-973) 936:Στέφεται στο Aachen ενώπιον όλων των Γερμανών Δουκών πολιτική κίνηση : Συμβολική η παρουσία όλων των Δουκών: Καθολική αποδοχή Aachen : πόλη της Λοθαριγγίας την οποία διεκδικεί και ο Φράγκος βασιλιάς επισήμανση την γερμανικής κυριαρχίας στην περιοχή Ενισχύει τη βασιλική εξουσία και μειώνει τη δύναμη των Δουκών Στηρίζεται στην Εκκλησία : την μεταβάλλει σε κρατικό παράγοντα: Παραχωρεί στους επισκόπους πολιτικές εξουσίες
Η Σαξωνική Δυναστεία (919-1024) Σκοπός του να ενώσει τη Γερμανία με την Ιταλία : 951 : Εισέρχεται στην Παβία, καταλαμβάνει το Ιταλικό βασίλειο και ονομάζει τον εαυτό του Rex Francorum et Longobardorum 955: Μάχη του Lech. Ο Όθων νικά τους Ούγγρους 960 : Ο πάπας Ιωάννης ΙΒ’ απειλείται και ζητά τη βοήθεια του Γερμανού βασιλιά να προστατέψει τη Ρωμαϊκή Εκκλησία 962: Ο Όθωνας εισέρχεται στη Ρώμη, βοηθά τον πάπα ο Πάπας το στέφει Αυτοκράτορα Renovatio Imperii Romanorum
Η Σαξωνική Δυναστεία (919-1024) Όθων Α’ πάπας Ιωάννης ΙΒ’ Privilegium Ottonis Ο Όθων επιστρέφει στον πάπα τα εδάφη που κατείχε επί Πιπίνου Βραχύ και Καρλομάγνου Υπόσχεση του πάπα και των Ρωμαίων να σεβαστούν την εξουσία του Γερμανού αυτοκράτορα και των απογόνων του Εκλογή του πάπα από τον κλήρο και το λαό με απαραίτητη την έγκριση του Γερμανού Αυτοκράτορα
Η Σαξωνική Δυναστεία (919-1024) Όθων Β’ (973-983) Πολλά εσωτερικά προβλήματα με τους Δούκες Αποτυχία για την κατάληψη της Ν. Ιταλίας Όθων Γ’ (983-1002) Έχει υπερεθνική ιδέα για την αυτοκρατορία Πιστεύει ότι είναι ο προστάτης της Χριστιανοσύνης Η Γερμανία ήταν ένα από τα βασίλειά του Επιθυμεί να αναβιώσει την Ρωμαϊκή αυτοκρατορία όπως ήταν τον 4ο αι.
Η Σαξωνική Δυναστεία (919-1024) Περιορίζει τα παπικά προνόμια (τις δωρεές του φραγκικού βασιλείου επί Πιπίνου Βραχύ και Καρλομάγνου) Γίνεται κυρίαρχος του παπικού κράτους και ο πάπας είναι κρατικό όργανο της αυτοκρατορίας Γι’ αυτόν με το Renovatio Imperii Romanorum το Γερμανικό και το Ιταλικό βασίλειο είναι το κέντρο της αυτοκρατορίας του και οι άλλες χώρες αποτελούν τους συμμάχους του (amici et socii imperii romani) Πεθαίνει αφήνοντας ανολοκλήρωτο το ουτοπικό του όνειρο
Η Φραγκονική Δυναστεία (1024-1125) Γενικά Χαρακτηριστικά : Επέκταση της Γερμανικής Αυτοκρατορίας σε βάρος των γαλλικών εκτάσεων (Βουργουνδία) Εκλέκτορες του Αυτοκράτορα ήταν οι μεγάλοι φεουδάρχες Φαινόμενο καισαροπαπισμού Η εκλογή των επισκόπων περιέρχεται στον Αυτοκράτορα
Η Φραγκονική Δυναστεία (1024-1125) Κονράδος Β’ (1024-1039) 1034 : Προσάρτηση της Βουργουνδίας : Σημαντική επιτυχία Εκστρατεύει στην Ιταλία (Ιταλική Πολιτική) Επεμβαίνει στα εκκλησιαστικά ένταση στη σχέση του με τον πάπα Ερρίκος Γ’ (1039-1056) Πιστεύει στην κάθαρση της εκκλησίας (Cluny , Treuga Dei) H παπική εκκλησία υπό την προστασία των αυτοκρατόρων Συμβάλλει άθελά του στη δημιουργία αντιθετικών τάσεων στην Αυτοκρατορία Περιορισμός των αυτονομιστικών τάσεων των Δουκών
Η Φραγκονική Δυναστεία (1024-1125) Ερρίκος Δ’ (1056-1106) Απήχηση της εκκλησιαστικής μεταρρυθμιστικής κίνησης στις λαϊκές μάζες Περιορισμός των δικαιωμάτων της γερμανικής αυλής στην εκλογή του πάπα Έριδα της Περιβολής: 1073: εκλογή νέου πάπα χωρίς να ζητηθεί η έγκριση του Γερμανού Αυτοκράτορα Πάπας: Απαράδεκτο να διορίζονται οι επίσκοποι από πολιτικούς ηγεμόνες Αυτοκράτωρ: η εξουσία του είναι εξίσου θεϊκή με του πάπα
Η Φραγκονική Δυναστεία (1024-1125) Ο πάπας καταδικάζει την λαϊκή περιβολή των επισκόπων Το κράτος πρέπει να υποταχθεί στην εκκλησία Αντιδράσεις από τους Γερμανούς ηγεμόνες Ο Αυτοκράτωρ αναγνωρίζει τα πνευματικά πρωτεία του πάπα όχι όμως και τα κοσμικά 1076 ο πάπας Γρηγόριος Ζ’ αφορίζει τον Γερμανό Αυτοκράτορα Πλήγμα στο κύρος του Αυτοκράτορα Ευκαιρία των Δουκών να υπερισχύσουν του Αυτοκράτορα
Η Φραγκονική Δυναστεία (1024-1125) Ερρίκος Ε’ (1106-1125) Τέρμα στην Έριδα της Περιβολής το 1122 με τη Συμφωνία της Βορματίας Συμβιβαστική λύση αλλά μόνο για τη Γερμανική Αυτοκρατορία Η Δύναμη του πάπα αυξάνει στη Δύση Ο Αυτοκράτωρ νικημένος, παρά τα δικαιώματα που κερδίζει μόνο για τη Γερμανία Οι Γερμανοί Δούκες επωφελούνται από αυτή την σύγκρουση για να απαλλαγούν από την βασιλική εποπτεία Τέλος της Φραγκονικής Δυναστείας
Η Δυναστεία των Hohenstaufen (1125-1268) Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία Λοθάριος Γ (1125-1137) Κονράδος Γ’ (1138-1152) Φρειδερίκος Α’ Βαρβαρόσα (1152-1190) Επιθυμεί να δώσει κύρος στην Αυτοκρατορική εξουσία Επιδιώκει να σφετεριστεί το Νορμανδικό βασίλειο της Σικελίας Προσπαθεί να επαναφέρει τις σχέσεις Εκκλησίας – Αυτοκρατορίας στην προ Γρηγορίου Ζ’ εποχή
Η Δυναστεία των Hohenstaufen (1125-1268) Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία Ερρίκος Στ’ (1190-1197) 1194 : κατακτά την Σικελία και στέφεται βασιλιάς του Νορμανδικού βασιλείου / νυμφεύεται την διάδοχο του Νορμανδικού βασιλείου Κωνσταντία 1197: πεθαίνει και τον διαδέχεται ο ανήλικος γιος του Φρειδερίκος Βασιλιάς στη Β. Γερμάνια Βασιλιάς στη Ν. Γερμανία Φίλιππος της Σουαβίας Όθων Δ’ de Brunswick (1198-1212)
Η Δυναστεία των Hohenstaufen (1125-1268) Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία Η Θεοκρατία του πάπα Ιννοκέντιου Γ’ : αποδίδει στην εκκλησία το κύρος που είχε επί πάπα Γρηγορίου Ζ’ Στη Β. Ιταλία οι πόλεις επιδιώκουν να απαλλαγούν από την αυτοκρατορική εξουσία Στη Σικελία επικρατεί αναρχία 1209: ο Όθων Δ’ de Brunswick αναγνωρίζεται αυτοκράτωρ όλης της Γερμανίας 1212: ο Φρειδερίκος Β’, διάδοχος του αυτοκρατορικού θρόνου στέφεται βασιλιάς της Σικελίας
Η Δυναστεία των Hohenstaufen (1125-1268) Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία Φρειδερίκος Β’ (1220-1250) Παρά τις υποσχέσεις στον πάπα ότι η ένωση της Γερμανίας με τη Σικελία είναι προσωπική και όχι θεσμική, η ένωση είναι γεγονός Φροντίζει περισσότερο τη Σικελία από τη Γερμανία: Δεν ενισχύει την αποδυναμωμένη γερμανική αυτοκρατορία Δεν εμποδίζει την αύξηση της δύναμης των τοπικών ηγεμόνων Δεν αποτρέπει τον κατακερματισμό της Αυτοκρατορίας Διοικεί την Αυτοκρατορία από μακριά καθώς έδρα του είναι η Σικελία
Η Δυναστεία των Hohenstaufen (1125-1268) Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία Προσπάθεια να οργανώσει το Βασίλειο της Σικελίας σε συγκεντρωτική μοναρχία : 1231: θεσπίζει νομικό κώδικα για να αντικαταστήσει τα τοπικά δίκαια (liber augustalis, constitutiones) Κόβει χρυσό νόμισμα, το Augustalis, με ευρεία κυκλοφορία Οργανώνει φορολογικό σύστημα με γενικό φόρο (Collecta) και εμπορικούς δασμούς Προσπαθεί να καταπολεμήσει την παπική επιρροή στην Ιταλία 1250-1273 : Περίοδος του Interregnum
Η Δυναστεία των Hohenstaufen (1125-1268) Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ΓΕΡΜΑΝΙΑ: Σύνολο αυτόνομων κρατιδίων εξασθένηση της Αυτοκρατορίας ΙΤΑΛΙΑ: Η σύγκρουση πάπα και Αυτοκρατορίας ευνοεί την ανεξαρτητοποίηση των ιταλικών πόλεων και τον χωρισμό τους σε δύο πλευρές Γουέλφοι Γιβελίνοι Οπαδοί του πάπα Οπαδοί του Αυτοκράτορα
Η Δυναστεία των Hohenstaufen (1125-1268) Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία Η Γερμανία για τον Φρειδερίκο ήταν πηγή ανεφοδιασμού για την Μεσογειακή του πολιτική Ιδρύει σχολή στη Νεάπολη και εποπτεύει την εκπαίδευση των κρατικών λειτουργών 1245 : ο πάπας αφορίζει τον Φρειδερίκο Β’ 1250 : ο Φρειδερίκος πεθαίνει : Η Γερμανία και η Ιταλία διαφοροποιούνται και ξεχωρίζουν Κάθε μία ακολουθεί διαφορετική πολιτική Κονραδίνος (1266-1268) : Τελευταίος Hohenstaufen
ΔΙΟΙΚΗΣΗ Η Γερμανία αποτυγχάνει να δημιουργήσει ένα συγκεντρωτικό ισχυρό σύστημα, στηριγμένο σε μια σταθερή εδαφική βάση με σταθερούς θεσμούς 1η ΑΙΤΙΑ: το εκλογικό σύστημα : η επιλογή του μονάρχη από την γερμανική αριστοκρατία Το 11ο αι. στους λαϊκούς εκλέκτορες προστίθενται και εκκλησιαστικοί αξιωματούχοι Η Προεδρία των εκλεκτόρων ανατίθεται στον αρχιεπίσκοπο Μαγεντίας
ΔΙΟΙΚΗΣΗ Το 13ο αι. οι εκλέκτορες περιορίζονται σε 7 : Αρχιεπίσκοπος Μαγεντίας Αρχιεπίσκοπος Τρεβήρων 3 κληρικοί Αρχιεπίσκοπος Κολωνίας Κόμης Παλατίνος του Ρήνου Δούκας της Σαξωνίας Μαρκήσιος του Βρανδεμβούργου 4 λαϊκοί Βασιλιάς της Βοημίας
ΔΙΟΙΚΗΣΗ Μετά την Έριδα της Περιβολής η εκλογή του μονάρχη γινόταν παρουσία παπικού απεσταλμένου Η επιλογή του μονάρχη γινόταν από το σύνολο των Γερμανών πριγκίπων Μικρές χρονικά Δυναστείες Την Εκλογή ακολουθούσε η στέψη
ΔΙΟΙΚΗΣΗ 2η ΑΙΤΙΑ Αδυναμία οργάνωσης σταθερών κεντρικών θεσμών στα σχεδόν ανεξάρτητα πριγκιπάτα Οι εκλέκτορες λειτουργούσαν ως κύριοι των πριγκιπάτων τους και όχι ως κρατικά όργανα Μόνα κυβερνητικά όργανα της Αυτοκρατορίας : Οι αξιωματούχοι της Curia Η Αυτοκρατορική Δίαιτα που περιελάμβανε τους πρίγκιπες υπό τον καγκελάριο (περιστασιακές συνεδριάσεις)
ΔΙΟΙΚΗΣΗ Γερμανοί Ηγεμόνες : Πρίγκιπες , Κόμητες , Δούκες και Μαρκήσιοι Από την εποχή του Ερρίκου Δ’ ασκούν ολοκληρωτική εξουσία στην εδαφική τους επικράτεια Από αυτούς οργανώνεται η Curia, η Αυτοκρατορική Δίαιτα (Reichstag) και το σώμα των Εκλεκτόρων μέλη της αυτοκρατορικής Curia : Cancellarius Camerarius Senescalus Marescalus
Σταθεροποίηση Βασιλικής Εξουσίας ΔΙΟΙΚΗΣΗ Σταθεροποίηση Βασιλικής Εξουσίας 1η Φάση : Όθων Α’ (936-973) Γνωρίζει τον κίνδυνο από τη Φεουδαρχία Ελέγχει τα εθνικά Δουκάτα Ενώνει ως Δούκας της Σαξωνίας, το Δουκάτο της Φραγκονίας με τη δική του εδαφική βάση (domaine) Τοποθετεί επικεφαλής των άλλων Δουκάτων μέλη της οικογένειάς του Αναβιώνει την Αυτοκρατορία με το Renovatio Imperii Romanοrum
ΔΙΟΙΚΗΣΗ 2η Φάση :Ερρίκος Δ’ (1056-1106) Απαντά στο Dictatus Pape ισχυροποιώντας τη θέση του Αυτοκράτορα απέναντι στη κοσμική εξουσία του πάπα Είναι ο πρώτος που αντιλαμβάνεται την ανάγκη δημιουργίας : Οργανωμένου βασιλικού domaine Διοίκηση από τους ministeriales Μέλη κατώτερης αριστοκρατίας αφοσιωμένα στον μονάρχη Χρησιμοποιεί το αίτημα της δημόσιας ειρήνης για τα γενικότερα προβλήματα
ΔΙΟΙΚΗΣΗ 3η Φάση : Φρειδερίκος Α’ Βαρβαρόσα (1152-1190) Αντί να οργανώσει συγκεντρωτικά την Αυτοκρατορία την αφήνει τεμαχισμένη σε πριγκιπάτα Επιταχύνει την εξάπλωση του φεουδαλισμού τεμαχίζοντας τα εθνικά Δουκάτα σε μικρότερες μονάδες Επιδιώκει να επιβάλλει την Αυτοκρατορική εξουσία στις Ιταλικές πόλεις, στην ρωμαϊκή εκκλησία και στον Νορμανδό βασιλιά της Σικελίας Αναγνωρίζει τη σπουδαιότητα της βασιλικής εδαφικής βάσης και της λειτουργίας των ministeriales