Μεσογειακή Διατροφή

Μεσογειακή Διατροφή Ψωμί Ελαιόλαδο Κρασί

Γιατί είναι ωφέλιμη η Μεσογειακή Διατροφή; Μείωση των επιπέδων πλάσματος τριγλυκεριδίων και «κακής» (LDL) χοληστερόλης Διατήρηση των επιπέδων πλάσματος της «καλής» (HDL) χοληστερόλης Θετική επίδραση στα επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης στο αίμα Μείωση του κινδύνου αρτηριοσκλήρυνσης Μείωση της αρτηριακής πίεσης Μείωση κινδύνου εμφάνισης καρκίνου (παχέως εντέρου, μαστού, προστάτη) Διατήρηση σωματικού βάρους Μακροβιότητα Φαίνεται να σχετίζεται με μειωμένα επίπεδα κατάθλιψης

22043 ενήλικες, 2 -8 χρόνια παρακολούθησης Προσκόλληση στην Μεσογειακή Διατροφή και μακροβιότητα στον Ελληνικό Πληθυσμό Στατιστικά σημαντική μείωση στην: γενικότερη θνησιμότητα θνησιμότητα από καρδιοαγγειακά θνησιμότητα από καρκίνο Μεσογειακή Διατροφή Trichopoulou et al., NEJM, 2003 22043 ενήλικες, 2 -8 χρόνια παρακολούθησης

Τα φυτά περιέχουν πολυάριθμα φυτοχημικά Κουρκουμας-Tumerric Σταφύλια Κουρκουμίνη Ρεσβερατρόλη Πιπεριές καυτερές Μέλι Καψαϊκίνη Καφεϊκό οξύ Τζίνζερ Σκόρδο [6]-τζιντζερόλη Διαλλυλ-σουλφίδια Πράσινο τσάι Λάχανο Ινδόλη-3-καρβινόλη Επιγαλοκατεχίνη Σόγια Μπρόκολο Γενιστεϊνη Σουλφοραφάνη Τομάτες Λυκοπένιο

USA:Βόρεια Καρολίνα Εβδομαδιαία κατανάλωση τροφίμων Δίαιτα Δυτικού Τύπου

Μελέτες σε σύγχρονους κυνηγούς συλλέκτες

Δεν εξελιχθήκαμε για να τρώμε

Η Μεσογειακή διατροφή είναι άμεσα συνδυασμένη με τη μακροβιότητα Μικρότερη θνησιμότητα από: Καρδιαγγειακά Διάφορες μορφές καρκίνου και γενική θνησιμότητα  

Οι βασικές πηγές φλαβανοειδών στην δίαιτα των Ελλήνων και στων Ολλανδών Hertog et al., 1993. Nutr Cancer;20(1):21-9

Αντιοξειδωτικές ιδιότητες Πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων Αντιθρομβοτική δράση Προστασία στο ενδοθήλιο των αρτηριών Μείωση επιπέδων ομοκυστεϊνης Αντιμικροβιακή δραστικότητα Αντιφλεγμονώδη δράση Αντικαρκινική δράση

Το κρασί Το κόκκινο κρασί είναι μια πλούσια πηγή βιολογικά ενεργών φυτοχημικών ουσιών, οι οποίες περιέχονται μέσα στα φυτά. Περιέχει αξιόλογες ποσότητες πολυφαινολών μέσα στις οποίες περιλαμβάνονται οι κατεχίνες και η ρεσβερατρόλη. Η ρεσβερατρόλη και οι κατεχίνες έχουν αντι-οξειδωτικές και αντικαρκινικές ιδιότητες.

Pεσβερατρόλη Tύπος πολυφαινόλης που ονομάζεται φυτοαλεξίνη. Είναι μια κατηγορία χημικών ενώσεων που ο ρόλος τους είναι να προστατεύουν τα φυτά από τις ασθένειες. Το κόκκινο κρασί περιέχει ψηλές ποσότητες ρεσβερατρόλης όπως επίσης τα σταφύλια, τα βατόμουρα και τα φυστίκια

Μέτρια κατανάλωση αλκοόλ και θνησιμότητα από όλες τις αιτίες (σχετικός κίνδυνος) Κανένα Σπάνια 1/ημέρα 2/ημέρα 3/ημέρα Ποτά την ημέρα Πηγή:

Κόκκινο κρασί και μακροβιότητα

Περιεκτικότητα του παστελιού και άλλων σνακ σε ανόργανα στοιχεία (mg/100g) Παστέλι με σουσάμι Trichopoulou et al. Trends in Food Science&Technology

Περιεκτικότητα φλαβανοειδών σε χορτόπιτες (mg/100g) και σε συγκεκριμένα ποτά (mg/100ml) χορτόπιτα χορτόπιτα μαύρο τσάι χυμός μήλου χορτόπιτα κόκκινο κρασί

Ο βαθμός υιοθέτησης της παραδοσιακής διατροφής φαίνεται να φθίνει, ιδιαίτερα σε άτομα μέσης και μικρότερης ηλικίας Τα αποτελέσματα μιας πρόσφατης μελέτης δείχνουν ότι μόνο το 11% των παιδιών (3-12 ετών) και το 8% των εφήβων (13-18 ετών) έχουν ιδανικό διατροφικό σκορ που συνάδει με τις Μεσογειακές διαιτητικές συστάσεις Kontogianni et al., 2008

Η σημασία των αντιοξειδωτικών στη διατροφή του ανθρώπου

Αντιοξειδωτική άμυνα Παραγωγή ελευθέρων ριζών, μία συνεχής και αναπόφευκτη απειλή Μάχη μεταξύ αντιοξειδωτικών & ελευθέρων ριζών

Τι είναι τα αντιοξειδωτικά; Ως αντιοξειδωτικό μπορεί να χαρακτηριστεί οποιαδήποτε ουσία, η οποία όταν είναι παρούσα σε χαμηλές συγκεντρώσεις συγκριτικά με εκείνες των υποστρωμάτων που πρόκειται να οξειδωθούν, καθυστερεί ή αναστέλλει την οξείδωση αυτών των υποστρωμάτων. Διατήρηση της οξειδοαναγωγικής ομοιόστασης

Ελεύθερες ρίζες Οι ελεύθερες ρίζες ενεργοποιούν μια σειρά αλυσιδωτών αντιδράσεων Αντιοξειδωτικό Ελεύθερη ρίζα Κυτταρική μεμβράνη Κύτταρο Καταστροφή κυτταρικής μεμβράνης Εσωτερικό του κυττάρου

Προ-οξειδωτική:αντιοξειδωτική ισορροπία Διατροφικές πηγές Τρόφιμα και φάρμακα Προ-οξειδωτική:αντιοξειδωτική ισορροπία Ενδογενής παραγωγή Αερόβιος μεταβολισμός Οξειδωτικό στρες Διατροφικές πηγές Περιβάλλον Ελεύθερεςρίζες οξυγόνου Αντιοξειδωτικά Ακτινοβολία Διάγραμμα1: Η αντιοξειδωτική άμυνα του οργανισμού εξισορροπεί το φορτίο των ελευθέρων ριζών και εμποδίζει το οξειδωτικό στρες (Benzie & Strain, 2005)

Ατνιοξειδωτικά της διατροφής Ασκορβικό οξύ (βιταμίνη C) Βιταμίνη Ε (α-τοκοφερόλη) Καροτινοειδή Φλαβανοειδή Σελήνιο

Αντιοξειδωτικά και υγεία

Παθήσεις που σχετίζονται με την διατροφή Καρδιαγγειακά νοσήματα Διαβήτης Υπέρταση Καρκίνος Παχυσαρκία Κατάθλιψη

Οξειδωτικό στρες Το οξειδωτικό στρες φαίνεται να εμπλέκεται στη παθοφυσιολογία της: Καρκινογένεσης Αθηροσκλήρωσης Υπέρτασης και στις Νευροεκφυλιστικές νόσους

Βλάβες στο DNA, μετάλλαξη Οξείδωση λιπιδίων & LDL Ελεύθερες ρίζες Διαταραχές στην λειτουργία των υποδοχέων Βλάβες στο DNA, μετάλλαξη Οξείδωση λιπιδίων & LDL Ενζυμική ενεργοποίηση/ απενεργοποίηση Βλάβες στα μιτοχόνδρια Διαταραγμένος κυτταρικός μεταβολισμός Καρκινογένεση Αθηροσκλήρωση Αυτοάνοσα νοσήματα Άνοια Εγκεφαλικά Καταρράκτης Καρδιαγγειακές παθήσεις Γήρας Διάγραμμα 2: Πιθανή σχέση ελευθέρων ριζών με το γήρας και με χρόνιες εκφυλιστικές παθήσεις (Benzie & Strain, 2005) Καρκίνος Διαβήτης

Σωματικά κύτταρα: Καρδιακές αρτηρίες Φακός του οφθαλμού πχ. του πνεύμονα Καρκίνος Καρδιακές αρτηρίες Αθηροσκλήρωση Έμφραγμα του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικό Φακός του οφθαλμού Καταρράκτης Διάγραμμα 3: Τα αντιοξειδωτικά προστατεύουν από τις μακροχρόνιες οξειδωτικές αλλαγές στο DNA, στα λιπίδια και στη πρωτεΐνη, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε χρόνιες εκφυλιστικές παθήσεις (Benzie & Strain, 2005)

Αθηροσκλήρωση

Βλάβη ενδοθηλίου Φλεγμονή Οξειδωμένη LDL Ρήξη πλακών Συγκόλληση αιμοπεταλίων Θρόμβος

Η μελέτη καρδιάς της Λυών Lyon Diet Heart Study 605 ασθενείς που επιβίωσαν μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου 4 χρόνια προσκόλλησης στην Μεσογειακή Διατροφή (λιπαρά ψάρια, ελαιόλαδο, ξηροί καρποί, φρούτα και λαχανικά) Στην ομάδα παρέμβασης ο κίνδυνος θανάτου μειώθηκε κατά 50%, ενώ ο κίνδυνος εμφάνισης νέου καρδιακού επεισοδίου μειώθηκε κατά 50-70%, σε σχέση με την ομάδα ελέγχου. Kris-Etherton et al., Circulation, 2001

Επίπεδα ασκορβικού οξέος στο πλάσμα (εκατοστημόρια) και θνησιμότητα από όλες τις αιτίες (σταθμισμένη με βάση την ηλικία)

Καροτένιο πλάσματος και σχετικός κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου Προοπτικές μελέτες Καροτένιο πλάσματος και σχετικός κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου Καροτένια πλάσματος (εκατοστημόρια) 38

Επίπεδα πλάσματος βιταμίνης Ε και θνησιμότητα από καρδιακές παθήσεις 39

Οξειδωτικό στρες και άγχος

Κόκκινο κρασί και μακροβιότητα

Περιεκτικότητα φλαβανοειδών σε χορτόπιτες (mg/100g) και σε συγκεκριμένα ποτά (mg/100ml) χορτόπιτα χορτόπιτα κόκκινο κρασί μαύρο τσάι χορτόπιτα χυμός μήλου

Πηγή: Mελέτη της ποιότητας των Ελληνικών παραδοσιακών τροφίμων και εκβιομηχάνιση της παραγωγής τους (2003-2007) στο πλαίσιο των “Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Ανταγωνιστικότητας” ΕΠΑΝ - ΤΡ13 46

Σύσταση για κατανάλωση φρούτων και λαχανικών 5 μερίδες (450γρ) την ημέρα Ποικιλία Επιλογή φρούτων και λαχανικών με έντονα χρώματα Έμφαση στη κατανάλωση τροφών με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση

Αυξημένες ανάγκες σε αντιοξειδωτικά

Η επιστήμη της διατροφής στρέφεται από την έννοια της επαρκούς διατροφής στην έννοια της βέλτιστης διατροφής Στην αγορά διατίθενται νέα τρόφιμα τα οποία μπορούν: να βελτιώσουν την πνευματική ευεξία την σωματική ευεξία να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων νόσων. Λειτουργικά Τρόφιμα 50

Τα πιο σημαντικά αντιοξειδωτικά τρόφιμα (τιμή ORAC/ 66γρ τροφίμου) Κακάο σε σκόνη (μη κατεργασμένο) Κακάο σε σκόνη (καβουρδισμένο) Γκότζι Μπέρι Μαύρη σοκολάτα Σοκολάτα γάλακτος Δαμάσκηνα Σταφίδες Μύρτιλλα

Συμπεράσματα Η ενίσχυση της αντιξειδωτικής άμυνας του οργανισμού πολύ πιθανόν να προστατεύει από τα αποτελέσματα του γήρατος, από την εμφάνιση χρόνιων εκφυλιστικών παθήσεων και ως εκ τούτου να οδηγεί σε μακροβιότητα. Σύσταση για κατανάλωση ποικιλίας τροφών πλούσιων σε αντιοξειδωτικά σε ημερήσια βάση