ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΥΛΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΧΩΡΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΛΗΨΕΩΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ (Spatial Decision Support System (SDSS)) ΡΟΥΣΣΗ ΕΥΔΟΚΙΑ ΡΟΥΣΣΗ ΕΥΔΟΚΙΑ ΒΟΗΘΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΙΩΝΑΣ ΒΟΗΘΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΙΩΝΑΣ

Το GIS και οι υπολογιστές, μπορούν να συνθέσουν τα στοιχεία και να εκτελέσουν την ανάλυση και τη διαμόρφωση. Αλλά οι ΑΝΘΡΩΠΟΙ είναι αυτοί που λαμβάνουν τις αποφάσεις! Μια περιοχή της επιστήµης των υπολογιστών αποτελεί και ένα Σύστημα Υποστήριξης Απόφασης (DSS), που εστιάζει µια περιοχή λήψεως αποφάσεων συγκεκριµένου εύρους και δεν υποκαθιστά τον χρήστη στην διαδικασία λήψεως αποφάσεων αλλά τον υποστηρίζει.

Ένα DSS: Είναι βασισμένο στην εργασία του Herbert A. Simon στη δεκαετία του '50 και τη δεκαετία του '60 (Simon 1960). Εξελίσσεται κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '70 και της δεκαετίας του '80. Ενώ Η έννοια των Χωρικών Συστημάτων Υποστήριξης Λήψεως Αποφάσεων (SDSS) έχει εξελιχθεί παράλληλα.

SDSS είναι ένα διαλογικό, βασισμένο σε υπολογιστή σύστημα, με σκοπό να υποστηρίξει έναν χρήστη ή μια ομάδα χρηστών στην επίτευξη μιας υψηλότερης αποτελεσματικότητας της απόφασης, λύνοντας ένα ημιδομημένο ή αδόμητο ΧΩΡΙΚΟ πρόβλημα απόφασης. Επιτρέπει σε ένα ενιαίο περιβάλλον: Επιτρέπει σε ένα ενιαίο περιβάλλον: - Την αποθήκευση των δεδομένων, - Την ανάλυση των πιθανών επιπτώσεων, - Την βελτιστοποίηση κάποιων αποφάσεων, - Την αναπαράσταση σε γραφικό περιβάλλον των αποτελεσμάτων.

Τα κύρια χαρακτηριστικά των χωρικών προβλημάτων απόφασης περιλαμβάνουν: Τα κύρια χαρακτηριστικά των χωρικών προβλημάτων απόφασης περιλαμβάνουν:  Πολλές εναλλακτικές λύσεις  Οι συνέπειες των εναλλακτικών λύσεων απόφασης είναι στο χώρο μεταβλητές  Κάθε εναλλακτική λύση αξιολογείται βάσει των πολλαπλάσιων κριτηρίων  Μερικά από τα κριτήρια είναι ποιοτικά και άλλα ποσοτικά  Αναλαμβάνει ένας ιθύνων (ή ομάδα ενδιαφέροντος) σχετικός με τη διαδικασία λήψης αποφάσεων  Οι ιθύνοντες έχουν τις διαφορετικές προτιμήσεις στα κριτήρια αξιολόγησης και τις συνέπειες απόφασης  Η τελική απόφαση είναι αυτή που θα μπορεί να λύσει πλήρως ή να βελτιώσει κατά το μέγιστο βαθμό το πρόβλημα  Η τελική απόφαση είναι αυτή που θα μπορεί να λύσει πλήρως ή να βελτιώσει κατά το μέγιστο βαθμό το πρόβλημα

Ο ρόλος των SDSS στην διαδικασία λήψης απόφασης:

ΚΥΡΙΑ ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΤΩΝ SDSS:

Τα τρία επίπεδα τεχνολογίας για την ανάπτυξη ενός SDSS:  Τα DSS εργαλεία ανάπτυξης, (π.χ. διαδικαστικές γλώσσες προγραμματισμού και βιβλιοθήκες κώδικα ARC/INFO, ArcView GIS, TransCAD κ.λ.π.)  DSS γεννήτριες, (π.χ προσομοίωση Spatial Modelling Environment- χωρικό περιβάλλον διαμόρφωσης, συσκευασίες βάσεων δεδομένων dBase, Access, Paradox κ.λ.π.)  Συγκεκριμένο SDSS, (π.χ. winR+GIS χωρική υποστήριξη απόφασης- CommunityVis, Υποστήριξη απόφασης IDRISI κ.λ.π.)

H απαίτηση για βελτιστοποίηση των διαδικασιών λήψης απόφασης σε προβλήµατα τα οποία σχετίζονται µε γεωγραφικά δεδοµένα οδήγησε στην ανάπτυξη εφαρµογών SDSS για ένα ευρύτατο φάσµα παραγωγικών τομέων: Επιχειρήσεις (π.χ.):  Τράπεζες και Ασφάλειες  Προσδιορισμός περιοχών πωλήσεως, Μ.Μ.Ε. Επικοινωνίες (π.χ.):  Υπηρεσίες προσδιορισµού Θέσης  Σχεδίαση και ανάλυση δικτύων Στρατός-Άμυνα (π.χ.):  Προγραµµατισµός Προµηθειών  Συστήµατα ∆ιοίκησης & Ελέγχου

Δημόσια ∆ιοίκηση  Κυβερνητικές υπηρεσίες( ΥΠΕΧΩ∆Ε, Υπ. Υγείας)  Πολιτική Προστασία (∆ιαχείριση Πυρκαγιών, σχέδια εκκενώσεως περιοχών, άµεση επέµβαση και βοήθεια κτλ) Επιχειρήσεις Κοινής Ωφέλειας  ∆ιαχείριση δικτύων νερού, ηλεκτρικού, φυσικού αερίου και τηλεφώνου Περιβάλλον – ∆ιαχείριση Φυσικών Πόρων Περιβάλλον – ∆ιαχείριση Φυσικών Πόρων  Ανάλυση µολυσµένων χώρων  Ανάλυση περιβαντολογικού κινδύνου  ∆ιαχείριση δασών, αγροτικών περιοχών, υδροβιότοπων κτλ. Κτηµατολόγιο – Χρήση Γης  Εφαρµογές κτηµατολογίου (ιδιοκτησία και δικαιώµατα γης, φορολογία, εκτίµηση γης (land assessment), κτλ. Μεταφορές:  ∆ροµολόγηση και διαχείριση στόλου οχηµάτων  Ανάλυση κίνησης, επιλογή δροµολογίων κτλ.

Παράδειγμα Χρήσης SDSS (Δημόσια Διοίκηση - Πολιτική Προστασία): «ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΕΝΑΝΤΙ ΜΙΑΣ ΔΑΣΙΚΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ» Το υπολογιστικό σύστημα αυτό, ονομάζεται FOMFIS και είναι βασισμένο σε τεχνολογίες Arc/Info GIS ενώ η διαχείριση και επεξεργασία των μη χωρικών δεδομένων του καλύπτονται από το λογισμικό διαχείρισης βάσεων δεδομένων SQLServer της Microsoft. Το υπολογιστικό σύστημα αυτό, ονομάζεται FOMFIS και είναι βασισμένο σε τεχνολογίες Arc/Info GIS ενώ η διαχείριση και επεξεργασία των μη χωρικών δεδομένων του καλύπτονται από το λογισμικό διαχείρισης βάσεων δεδομένων SQLServer της Microsoft. Δοκιμάζεται σε τρεις περιοχές της Περιφέρειας Galicia Δοκιμάζεται σε τρεις περιοχές της Περιφέρειας Galicia στην Ισπανία και στο Δασαρχείο Λίμνης στην Εύβοια. στην Ισπανία και στο Δασαρχείο Λίμνης στην Εύβοια. Χρηματοδοτήθηκε μέσα στο πλαίσιο του Κοινοτικού Προγράμματος ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΚΛΙΜΑ της δωδέκατης Δ/νσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Χρηματοδοτήθηκε μέσα στο πλαίσιο του Κοινοτικού Προγράμματος ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΚΛΙΜΑ της δωδέκατης Δ/νσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στο Σύστημα FOMFIS : Χρησιμοποιούνται Μοντέλα-συστήματα Προσομοίωσης με πολλές επαναλήψεις για ανάλυση της εξάπλωσης της φωτιάς.  Καυσιμότητα,  Ανάφλεξη,  Χαρτογράφηση κινδύνου,  Πιθανότητα πυρκαγιάς  Συμπεριφορά και κατανομή διαθέσιμου δυναμικού για την αντιμετώπιση πυρκαγιών  Καυσιμότητα,  Ανάφλεξη,  Χαρτογράφηση κινδύνου,  Πιθανότητα πυρκαγιάς  Συμπεριφορά και κατανομή διαθέσιμου δυναμικού για την αντιμετώπιση πυρκαγιών Οι πέντε βασικές επιλογές του FOMFIS είναι:  η εισαγωγή χαρτών καύσιμης ύλης (combustible),  η διαχείριση των χαρτών και των δεδομένων (administration),  η δημιουργία σεναρίων (scenarios),  ο καθορισμός του σχεδιασμού (planning), η ανάλυση και παρουσίαση των αποτελεσμάτων (reports)

Στοιχεία κοινωνικό-οικονομικού μοντέλου:  Για τον προσδιορισμό πυρκαγιάς  Την αιτία εμφάνισης  Την ένταση  Τη διακύμανση της  Κέρδος από την δασοπονία  Βαθμός ανθρώπινης παρουσίας και εξέλιξη δασικών περιοχών  Κοινωνικές τάσεις  Επίπεδο νοοτροπίας σχετικά με τα δάση/δημόσια γνώμη, και λογική οργάνωσης (μοντέλο άμυνας και παρεμπόδισης).

Μοντέλα «κοινωνικό-οικονομικού ρίσκου»:  το Galician Χρονικό Μοντέλο, προσδίδει την χρονική ανάλυση παραμέτρων και διακύμανση του ρίσκου από έτος σε έτος.  Το Galician Χωρικό Μοντέλο, προσδίδει χωρική ανάλυση παλινδρόμησης των δεδομένων δασικών πυρκαγιών και κοινωνικό-οικονομικών παραμέτρων για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια.  το Ελληνικό Χωρικό Μοντέλο

Εκτίμηση καύσιμης ύλης στην περιοχή της Εύβοιας: Συσχέτιση με την βοήθεια επεξεργασίας δορυφορικών εικόνων : Συσχέτιση με την βοήθεια επεξεργασίας δορυφορικών εικόνων : - Πραγματικού φορτίου καύσιμης ύλης - Πραγματικού φορτίου καύσιμης ύλης - Δεικτών βλάστησης και υφής - Δεικτών βλάστησης και υφής

Δημιουργία σεναρίων επιλογής βέλτιστων συνδυασμών κατανομής των πόρων:  οι βάσεις εκκίνησης,  οι υδροληψίες,  τα παρατηρητήρια,  οι δρόμοι πρόσβασης Λήψη Απόφασης Σχεδίου με κατάλληλες υποδομές για βέλτιστη καταπολέμηση δασικής πυρκαγιάς

Το συνολικό οικονομικό κόστος Το συνολικό οικονομικό κόστος Το κόστος των πόρων που χρησιμοποιήθηκαν Το κόστος των πόρων που χρησιμοποιήθηκαν Το κόστος των ζημιών (περιβαλλοντικής υποβάθμισης, καμένες εκτάσεις, ιδιοκτησίες, κλπ) Το κόστος των ζημιών (περιβαλλοντικής υποβάθμισης, καμένες εκτάσεις, ιδιοκτησίες, κλπ) Το κόστος συντήρησης της επιλεγείσας υποδομής Το κόστος συντήρησης της επιλεγείσας υποδομής Επιπλέον Αποτελέσματα Εκτίμησης με χρήση Μοντέλων-Προσομοιώσεων :

Στόχος της εργασίας: Η παρουσίαση των υλοποιημένων SDSS σε σχέση με τις θεωρητικές τους δυνατότητες, η κατηγοριοποίηση τους & ο προσδιορισμός της αποτελεσματικότητάς τους σύμφωνα με παραδείγματα που εφαρµόζονται σήμερα. Η ύπαρξη και αναγκαιότητα ενός SDSS τα τελευταία χρόνια γίνεται περισσότερο γνωστή σχεδόν σε κάθε δραστηριότητα η οποία περιλαµβάνει γεωγραφικό περιεχόµενο. Η ύπαρξη και αναγκαιότητα ενός SDSS τα τελευταία χρόνια γίνεται περισσότερο γνωστή σχεδόν σε κάθε δραστηριότητα η οποία περιλαµβάνει γεωγραφικό περιεχόµενο. Λαµβάνοντας υπόψη την πρόοδο της τεχνολογίας των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των τεχνικών των συστηµάτων GIS, θεωρούµε ότι σίγουρα υπάρχει επιπλέον ιδιαίτερο περιθώριο για βελτίωση του Χωρικού Συστήματος Υποστήριξης Αποφάσεων και ότι τα SDSS θα αποτελέσουν στο µέλλον έναν από τους σηµαντικότερους τοµείς των DSS ακόμη και τη χρήση χωρικών δεδοµένων µαζί µε άλλων διαφόρων τύπων δεδοµένων σε ειδικά µοντέλα, τα οποία συχνά θα είναι µη χωρικής φύσης, σε οποιονδήποτε τοµέα η εφαρµογή απαιτείται. Λαµβάνοντας υπόψη την πρόοδο της τεχνολογίας των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των τεχνικών των συστηµάτων GIS, θεωρούµε ότι σίγουρα υπάρχει επιπλέον ιδιαίτερο περιθώριο για βελτίωση του Χωρικού Συστήματος Υποστήριξης Αποφάσεων και ότι τα SDSS θα αποτελέσουν στο µέλλον έναν από τους σηµαντικότερους τοµείς των DSS ακόμη και τη χρήση χωρικών δεδοµένων µαζί µε άλλων διαφόρων τύπων δεδοµένων σε ειδικά µοντέλα, τα οποία συχνά θα είναι µη χωρικής φύσης, σε οποιονδήποτε τοµέα η εφαρµογή απαιτείται.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ