Ιστορικά στοιχεία για τα ονόματα οδών της πόλης της Σπάρτης
Οσίου Νίκωνος Ο Όσιος Νίκων γεννήθηκε σε ένα χωριό του Πόντου, κοντά στην Τραπεζούντα στις αρχές του 10ου μ.Χ. αιώνος. Στη Σπάρτη ο Όσιος ανέπτυξε αξιόλογη δράση, ενώ την απήλλαξε και από τη μάστιγα των Ισραηλιτών . Επίσης έκανε και θαύματα. Υπάρχουν πολλές πληροφορίες σχετικά με την ίαση ασθενών που πήγαιναν σ αυτόν ή που πήγαινε ο ίδιος σ’ αυτούς, ενώ τα θαύματα συνεχίζονται και μετά τον θάνατό του, που τοποθετείται το 998 μ.Χ.. Ο Όσιος Νίκων «ο Μετανοείτε», είναι ο πολιούχος και προστάτης της πόλεως
Οδός Ευρυσθένους Ο Ευρυσθένης ήταν βασιλιάς της αρχαίας Σπάρτης. Χρονικά κατατάσσεται στον 12ο αι. π.Χ., ενώ η γέννησή του χρονολογείται το 1104 π.Χ. Ήταν γιος του Αριστόδημου, ο οποίος κατά την κάθοδο των Δωριέων στην Πελοπόννησο κατέλαβε τη Λακωνία, και της Αργείας, κόρης του Αυτεσίωνα. Είχε ένα δίδυμο αδελφό, τον Προκλή. Γιος και διάδοχος του Ευρυσθένη ήταν ο Άγις, από τον οποίο πήρε και το όνομα της το γένος των Αγιαδών.
Ευρώτα Ο Ευρώτας ήταν μυθικός βασιλιάς της Λακωνίας. Διαδέχτηκε τον πατέρα του Μύλη και ήταν ο τρίτος μυθικός βασιλιάς της Λακωνίας. Γυναίκα του ήταν η Ευρυδίκη και μαζί της έκανε μία κόρη, την Σπάρτη, από την οποία πήρε το όνομα της η ομώνυμη πόλη, και η οποία παντρεύτηκε τον Λακεδαίμονα, ο οποίος και τον διαδέχτηκε. Ο Ευρώτας ένα από τα έργα που έκανε ήταν να ρυθμίσει την κοίτη του ποταμού που διέσχιζε την Λακωνία και αργότερα πήρε και το όνομα του .Σύμφωνα με τη μυθολογία, θέλησε να δώσει διέξοδο στα λιμνάζοντα νερά γύρω από τη Σπάρτη, γι'αυτό άνοιξε διώρυγα και διοχέτευσε τα νερά προς τη θάλασσα. Έτσι δημιουργήθηκε το ποτάμι, που πήρε το όνομα του, Ευρώτας. Άλλη παράδοση αναφέρει ότι ο Ευρώτας μετά από μια ατιμωτική ήττα από τους Αθηναίους, έπεσε στο ποτάμι και πνίγηκε και έτσι πήρε το όνομα του
Επισκόπου Βρεσθένης Ο επίσκοπος Βρεσθένης Θεοδώρητος (1787- 23 Απριλίου 1843) ήταν Έλληνας ιερωμένος και αγωνιστής του 1821. Γεννήθηκε στη Στεμνίτσα της Αρκαδίας. ". Ο Κολοκοτρώνης σε μια επιστολή του προς τον Θεοδώρητο τον προσφωνεί "καπετάν δεσπότη". Επίσης αναφέρεται ότι αντί για ράσα φορούσε φουστανέλα, όπως και ο Παπαφλέσσας . Μετά την άλωση της Τριπολιτσάς ,ακολούθησε πολιτική σταδιοδρομία. Διετέλεσε πρόεδρος της Πελοποννησιακής Γερουσίας, αντιπρόεδρος της Β’ Εθνοσυνελεύσεως στο και αντιπρόεδρος του Βουλευτικού μέχρι τον θάνατό του.
Καπετάν Ζαχαριά Ο Καπετάν Ζαχαρίας ήταν Κλέφτης και αρματολός της Πελοποννήσου (Μπαρμπίτσα, Πάρνων 1759 – Τσέρια, Μάνης 1805). Από τους πρόδρομους του κινήματος της Εθνικής ανεξαρτησίας, προσπάθησε να ενώσει τους αρματολούς όλης της Ελλάδας εναντίον των Τούρκων και τα θρυλικά του κατορθώματα πέρασαν στην περιοχή του Θρύλου και στο δημοτικό τραγούδι. Παιδί ακόμα κατατάχτηκε σε αρματολικό σώμα για να εκδικηθεί το φόνο του πατέρα του και του αδελφού του, και 18 ετών συγκρότησε δική του ομάδα. Η φήμη του εδραιώθηκε στη κοινή συνείδηση με τη μάχη του Σάλεσι (1781). Οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν μαζί του. Έγινε αρχηγός των κλεφτών με υπαρχηγό το Θ. Κολοκοτρώνη και συνένωσε γύρω του τους οπλαρχηγούς Αναγνωσταρά, Νικηταρά, Πετμεζά, κ.ά. Με ορμητήριο τον πύργο του στο Σκουφομύτη οργάνωνε συχνές επιδρομές εναντίον των Τούρκων και των Ελλήνων συνεργατών τους.
Κλέαρχου ο Λακεδαιμόνιου Κλέαρχου ο Λακεδαιμόνιου Ο αδελφοκτόνος πελοποννησιακός πόλεμος είχε τελειώσει το 404 π.Χ., βρίσκοντας την Ελλάδα κατεστραμμένη, με την Αθήνα και τους συμμάχους της ηττημένους και την Σπάρτη να ορίζει τους κανόνες . Ο Κλέαρχος ο Λακεδαιμόνιος δεν ήθελε να πολεμάει άλλο εναντίον των Ελλήνων και έτσι, όταν τελείωσε ο πόλεμος ανάμεσα στην Αθήνα και την Σπάρτη ζήτησε από τους πέντε εφόρους να στείλει μια στρατιωτική δύναμη Σπαρτιατών στην πόλη Χερσόνησο (στην Χερσόνησο της Καλλίπολης) και στην γύρω περιοχή για να πολεμήσει τους Θράκες που παρενοχλούσαν τις Ελληνίδες πόλεις της περιοχής. Όταν αποκεφαλίστηκε ο Κλέαρχος ήταν 50 ετών, κατά την διάρκεια πολέμου με τους Πέρσες.
Κλεόμβροτου Όνομα βασιλιάδων της Σπάρτης: Γιος του βασιλιά της Σπάρτης Αναξανδρίδα και αδελφός του Λεωνίδα και του Δωριέα. Μετά το θάνατο του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες, οχύρωσε τον Ισθμό της Κορίνθου στη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Το 480 π.Χ. ήταν αρχηγός των ελληνικών δυνάμεων. Ήταν πατέρας του Παυσανία που νίκησε τους Πέρσες στις Πλαταιές. Κλεόμβροτος Α'. Βασιλιάς της Σπάρτης (380-371 π.Χ.). Γιος του Παυσανία που διαδέχτηκε στο θρόνο τον Αγησίπολη Α'. Εκστράτευσε τρεις φορές ενάντια στη Θήβα. Σκοτώθηκε στη μάχη των Λεύκτρων. Κλεόμβροτος Β'. Βασιλιάς της Σπάρτης (243-241 π.Χ.). Ανέβηκε στο θρόνο, αφού ανέτρεψε τον πεθερό του Λεωνίδα Β'. Τελικά εκθρονίστηκε από τον πεθερό του και εξορίστηκε.
Λύσανδρου Ο Λύσανδρος ήταν Σπαρτιάτης πολιτικός και στρατηγός, ο οποίος έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη νίκη των Σπαρτιατών κατά των Αθηναίων στον Πελοποννησιακό πόλεμο το 404 π.Χ. Ήταν ικανότατος στρατηγός και ναύαρχος των Λακεδαιμονίων, υπέρμετρα όμως φιλόδοξος και χωρίς ηθικούς φραγμούς. Διεκπεραίωσε νικηφόρα τη ναυμαχία κοντά στο Νότιο Ακρωτήριον, όπως και τη ναυμαχία στους Αιγός Ποταμούς. Κατόπιν πολιόρκησε την Αθήνα, την υποχρέωσε σε παράδοση και κατέστρεψε τα Μακρά Τείχη το 404 π.Χ. Ήταν εκείνος που εγκατέστησε σπαρτιατική φρουρά στην Ακρόπολη της Αθήνας και το καθεστώς των Τριάκοντα Τυράννων. Απέτυχε στην προσπάθειά του κατά του Αγησιλάου Β' να γίνει βασιλιάς της Σπάρτης και σκοτώθηκε στη μάχη της Αλιάρτου το 395 π.Χ., κατά το Βοιωτικό Πόλεμο. Φέρεται να είπε την παροιμιώδη φράση «όπου δεν φτάνει η ανδρεία φτάνει η πονηριά» («οποί δεν εστί λεοντή εστί αλωπεκή»)
Μενελάου Στην ελληνική μυθολογία ο Μενέλαος ήταν αδελφός του Αγαμέμνονα και σύζυγος της Ωραίας Ελένης. Μετά το τέλος της ζωής του ο Μενέλαος μεταφέρθηκε στα Ηλύσια Πεδιάδα. Κατά μεταγενέστερη εκδοχή, Μενέλαος και Ελένη πήγαν στην Ταυρική να ψάξουν για τον Ορέστη και εκεί θυσιάστηκαν από την Ιφιγένεια στον βωμό της Αρτέμιδος. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι στην εποχή του σωζόταν ακόμα στη Σπάρτη ο οίκος του Μενελάου. Υπήρχε ναός προς τιμή του Μενέλαου στη Θεράπνη, όπου σύμφωνα με τοπική παράδοση ήταν ενταφιασμένος με τη σύζυγό του.
Μητροπολίτου Γερμανού Καραβαγγέλη Ο Καραβαγγέλης γεννήθηκε στη Στύψη της Λέσβου στις 16 Ιουνίου του 1866, από Ψαριανό πατέρα . Οι γονείς του Χρυσόστομος και Μαρία, απέκτησαν, εκτός από τον πρωτότοκο Στυλιανό, τον μετέπειτα Γερμανό, και άλλα επτά παιδιά, έξι κορίτσια και ένα αγόρι, απ’ τα οποία, το αγόρι και ένα κορίτσι πέθαναν νωρίς. Η δράση αυτού του μητροπολίτη είναι χαρακτηριστική για το ρόλο της ελληνικής ορθόδοξης Εκκλησίας στον αγώνα εναντίον των Βουλγαρο - μακεδόνων που είχαν υπαχθεί στη Βουλγαρική Εξαρχία. Οι ελληνικές προσπάθειες για την προσάρτηση
Όθωνος και Αμαλίας Ο Όθων-Φρειδερίκος-Λουδοβίκος, πλήρες όνομα Όττο Φρίντριχ Λούντβιχ φον Βίττελσμπαχ (1 Ιουνίου 1815- 26 Ιουλίου 1867), ήταν Πρίγκιπας της Βαυαρίας και πρώτος Βασιλιάς της Ελλάδος, με τον επίσημο τίτλο «Βασιλεύς της Ελλάδος». Ο Όθωνας γεννήθηκε στο κάστρο Μίραμπελ του Σάλτσμπουρκ, όταν αυτό αποτελεσε, για μικρό χρονικό διάστημα, τμήμα της Βαυαρίας, την 1η Ιουνίου 1815. Η Βασίλισσα Αμαλία της Ελλάδος (21 Δεκεμβρίου 1818, Όλντενμπουρκ -20 Μαΐου 1875, Μπάμπεργκ ) ήταν η σύζυγος του Βασιλιά Όθωνα της Ελλάδας. Η επίσημη προσφώνηση από τη γέννησή της ήταν «Δούκισσα Αμαλία - Μαρία - Φρειδερίκη, του Ολδεμβούργου» Γονείς της ήταν ο Μέγας Δούκας Παύλος Φρειδερίκος Αύγουστος του Όλντενμπουργκ και η Πριγκίπισσα Αδελαΐδα του Άνχαλτ
Οινούντος Ο ποταμός Οινούντας, που κοινώς λέγεται από τους κατοίκους Κελεφίνα, πολύ γνωστός και στη μυθική εποχή, - λέγεται ότι σ' αυτόν πολέμησαν οι Διόσκουροι και τα παιδιά του Αφαρέως - έχει τις πηγές του στον Πάρνωνα , λεγόταν δε από τους αρχαίους Κνακίων, δηλαδή Ξανθός, λόγω του ότι τα νερά του κατά το χειμώνα είναι ξανθά (θολά), παίρνοντας το χρώμα της γης, την οποία σιγά-σιγά κατατρώγουν κατά την ορμητική ροή τους, "Ο Ίρις φέρνει κούτσουρα, δέντρα, κλαριά, λιθάρια και η Κελεφίνα η φόνισσα φέρνει και παλληκάρια" ή "Η Κελεφίνα η φόνισσα και ο Ίρις ο λεβέντης Ο Ίρις φέρνει κούτσουρα και η Κελεφίνα ανθρώπους"
Ορθίας Αρτέμιδος Ένα από τα σημαντικότερα ιερά της αρχαίας Σπάρτης είναι το ιερό της Ορθίας Αρτέμιδος κτισμένο κοντά στις όχθες του ποταμού Ευρώτα. Όπως είναι γνωστό από τις φιλολογικές πηγές, το ιερό αυτό ήταν το θρησκευτικό κέντρο της σπαρτιατικής αγωγής των νέων ενός ζητήματος εξαιρετικά σημαντικού για τη σπαρτιατική πολιτεία στην οποία η πειθαρχία σε συγκεκριμένους κανόνες ήταν ζήτημα επιβίωσης. Στο ναό λατρευόταν αρχικά η μυκηναϊκή θεότητα Ορθία, όμοια με τη Μυκηναϊκή θεά της γονιμότητας. Η θεά στους ιστορικούς χρόνους ταυτίστηκε με την Άρτεμη. Το ιερό γνώρισε μεγάλη ακμή στα ρωμαϊκά χρόνια γεγονός που φανερώνει και η επέκταση του εκείνη την περίοδο.
Σιμωνίδου O Σιμωνίδης ο Κείος (556 π.Χ.-469 π.Χ.) ήταν Έλληνας λυρικός ποιητής. Γεννήθηκε στην Ιουλίδα της νήσου Κέα[1] όπου διδάχθηκε ποίηση και μουσική και συνέθεσε παιάνες προς τον Απόλλωνα. Μετακινήθηκε στην Αθήνα υπό την αιγίδα του Ιππάρχου. Μετά την δολοφονία του προστάτη του 514 π.Χ. μετοίκησε στην Θεσσαλία. Μετά την μάχη του Μαραθώνα επέστρεψε στην Αθήνα και αμέσως μετά πήγε στην Σικελία στην αυλή του Ιέρωνα όπου έμεινε μέχρι το θάνατο του. Για τους πεσόντες Έλληνες αγωνιστές της μάχης του Μαραθώνα γράφει ο μεγάλος ποιητής: Ελλήνων προμαχούντες Αθηναίοι, Μαραθώνι χρυσοφόρων Μήδων εστόρεσαν δύναμιν.
Ταϋγέτου Ταΰγετος ή Πενταδάκτυλος, είναι η υψηλότερη οροσειρά της Πελοποννήσου, εκτεινόμενη μεταξύ των λεκανών Μεγαλόπολης - Ευρώτα και Μεσσηνίας. Η κορυφή του έχει ύψος 2.407 μέτρα και ονομάζεται Αγιολιάς ή Προφήτης Ηλίας. Ο Ταΰγετος αποτελείται κυρίως από ασβεστόλιθους και μάρμαρο, ενώ είναι αρκετά πλούσιος σε νερά. Το κλίμα του είναι γενικά ηπειρωτικό, με μεγάλες χιονοπτώσεις κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Το μεγαλύτερο μέρος του καλύπτεται από έλατα και μαυρόπευκα, ενώ έχει μεγάλο αριθμό ρεμάτων και μικρών ποταμών. Παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία χλωρίδας και πανίδας, λόγω της μεγάλης του έκτασης, με 25 αποκλειστικά ενδημικά είδη, ενώ αποτελεί πέρασμα για τα μεταναστευτικά πουλιά.
Τυνδάρεως Στην ελληνική μυθολογία ο Τυνδάρεως ήταν γιος του Περιήρους (ή του Οιβάλου) και της Γοργοφόνης, κόρης του Περσέα. Ο Τυνδάρεως ήταν σύζυγος της Λήδας και ο πατέρας της Ελένης (η οποία θεωρείτο κόρη του Δία) και της Κλυταιμνήστρας . Σύμφωνα με τον Ησίοδο, όταν κάποτε ο Τυνδάρεως θυσίασε στους θεούς παρέλειψε την Αφροδίτη, γι' αυτό και εκείνη έκανε τις θυγατέρες του άπιστες και επιπόλαιες γυναίκες. Εξάλλου, ο Τυνδάρεως συνδέεται και με τον κύκλο του Ηρακλή: Ο Ικάριος και ο Τυνδάρεως εκδιώχθηκαν από τον ετεροθαλή αδελφό τους Ιπποκόωντα, οπότε κατέφυγαν στην Πλευρώνα, στο ανάκτορο του Θεστίου, όπου παρέμειναν και τον βοήθησαν να αντιμετωπίσει τους γείτονες εχθρούς του. Ο Θέστιος έκανε τον Τυνδάρεω γαμβρό του, αφού του έδωσε για σύζυγο την κόρη του, την πανέμορφη Λήδα. Αργότερα, ο Ηρακλής σκότωσε τον Ιπποκόωντα και τους γιούς του, και επανέφερε τον Τυνδάρεω στον θρόνο της Σπάρτης. Σε αυτή τη μάχη ο Ηρακλής έχασε τον αδελφό του, τον Ιφικλή.
Φάρις Φάρις ή Φάρης ήταν ήρωας της ελληνικής μυθολογίας. Επώνυμος και ιδρυτής της Αχαϊκής πόλης Φαρραί, γιος του Ερμή και της Δαναΐδας Φιλοδάμειας, κόρη του ήταν η Τηλεγόνη. Επίσης αναφέρεται και σαν ιδρυτής και επώνυμος της Μεσσηνιακής πόλης Φαραί.
Φοίβου Απόλλωνος Ο Απόλλωνας είναι Μέγας θεός του Ελληνικού Πανθέου με γύρω στις 350 επικλήσεις, προσωνύμια και τοπικές λατρείες του, θεραπευτής, μάντης και ηλιακός («Φοίβος»). Πιθανότατα να αποτέλεσε έμπνευση για το θεό Απλού στην ετρουσκική μυθολογία. Γεννήθηκε από το θεό Δία
Χίλωνος Ο Χίλων πέθανε σε ηλικία 80 ετών o Λακεδαιμόνιος , γιος του Δαμαγέτου, ήταν πολιτικός, νομοθέτης, φιλόσοφος και ελεγειακός ποιητής, που έζησε κατά τον 6ο π.Χ. αιώνα και αναφέρεται ως ένας από τους Επτά Σοφούς της Aρχαίας Ελλάδας. Γεννήθηκε το 600 π.Χ. στη Σπάρτη και πέθανε το 520 π.Χ. στην Πίσσα της Σικελίας. Κατά την παράδοση
Πλήθων Γεμιστός Ο Γεώργιος Γεμιστός εγκαταστάθηκε με την ανοχή του φίλου του, αυτοκράτορα Μανουήλ του Β΄ Παλαιολόγου, στο Δεσποτάτο του Μυστρά που επέλεξε για τον εαυτό του το παρώνυμο Πλήθων, ώστε να θυμίζει το όνομα Πλάτων, ήταν Έλληνας φιλόσοφος. Γεννήθηκε στη Κωνσταντινούπολη και αργότερα, όταν οι ιδέες του άρχισαν να γίνονται στόχος κάποιων σκληροπυρηνικών του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Αγησιλάου O Αγησίλαος ήταν αρχαίος βασιλιάς και φημισμένος στρατηγός της Σπάρτης περίπου από το 400 π.Χ. έως το 361 π.Χ. Ο Αγησίλαος το 396 π.X. εκστράτευσε εναντίον των Περσών με σκοπό να απελευθερώσει τις πόλεις της Μικράς Ασίας. Η πρώτη πόλη που κατέλαβε ήταν η Έφεσος, η οποία πέρασε υπό την κηδεμονία του. Ο σατράπης της Καρίας Τισσαφέρνης του ζήτησε να εγκαταλείψει την Ασία, αλλά ο Αγησίλαος βάδισε προς την Φρυγία, ξεγελώντας τον. Εκεί σατράπης ήταν ο Φαρνάβαζος. Ο Αγησίλαος έφθασε στο Δασκύλιο, όπου όμως αναχαιτίσθηκε από το Περσικό ιππικό και επέστρεψε στην Έφεσο.
Άγιδος Άγις ήταν βασιλιάς της αρχαίας Σπάρτης, που έζησε περί το 950 π.Χ. Από τον Άγι έλαβε το όνομα του το βασιλικό γένος των Αγιαδών που βασίλευε παράλληλα με το έτερο βασιλικό γένος των Ευρυποντιδών. Ήταν γιος και διάδοχος του βασιλιά Ευρυσθένη και, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Έφορου, μέχρι τα χρόνια του, υπήρχε ένα καθεστώς ισονομίας και ισοτιμίας ανάμεσα στους Σπαρτιάτες και τους περιοίκους.
Αρχιδάμου Ο Αρχίδαμος ήταν βασιλιάς της αρχαίας Σπάρτης. Ανήκε στο βασιλικό γένος των Ευρυποντιδών. Γιος του Ζευξιδάμου διαδέχθηκε στο θρόνο τον παππού του Λεωτυχίδα όταν εκείνος εξορίστηκε, καθώς ο πατέρας του είχε ήδη πεθάνει. Διακρίθηκε κατά τον φοβερό σεισμό της Σπάρτης το 464 π.Χ., στο τέταρτο έτος της Βασιλείας του. Τότε οδήγησε τον λαό του έξω από την πόλη με την δικαιολογία της αιφνίδιας επίθεσης από κάποιο εχθρό με αποτέλεσμα να τον σώσει από τις συνέπειες της καταστροφής του κύριου σεισμού που ακολούθησε. Η ενέργεια αυτή του Αρχίδαμου θεωρείται μέχρι σήμερα η αρχαιότερη ιστορική πρόβλεψη σεισμού καθώς και μέτρο αντισεισμικής προστασίας [εκκρεμεί παραπομπή]. Όμως μετά τον σεισμό εκείνο ο Αρχίδαμος αντιμετώπισε τον ξεσηκωμό των ειλώτων που είχαν σπεύσει να επωφεληθούν του σεισμού, καθώς και εκείνο των περιοίκων και Μεσσηνίων.
Ο Βρασίδας υπήρξε αξιωματικός της αρχαίας Σπάρτης κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου, διακεκριμένος για τις στρατηγικές του ικανότητες. Το 431 π.Χ. αναφέρεται ότι ηγήθηκε στρατεύματος που έλυσε την πολιορκία της Μεθώνης από τους Αθηναίους, ενώ το επόμενο έτος έγινε επώνυμος έφορος της Σπάρτης. Το 428 π.Χ. εξεστράτευσε στην Μακεδονία με σκοπό να ενισχύσει τις εκεί σπαρτιατικές θέσεις και να βοηθήσει τον σύμμαχο, βασιλιά της Μακεδονίας Περδίκκα Β'. Κατέλαβε μια σειρά από παραλιακές πόλεις: Άκανθος, Στάγειρα, Αμφίπολη και Τορώνη. Τελικά, το 423 π.Χ. υπεγράφη ανακωχή με την Αθήνα. Βρασίδου
Δήμητρας Η Δήμητρα Η Δήμητρα ήταν κόρη του Κρόνου και της Ρέας. Αδερφή της Ήρας, της Εστίας, του Δία και του Ποσειδώνα. θεότητα. στην ελληνική μυθολογία, ήταν η ιδεατή ανθρωπόμορφη θεότητα της καλλιέργειας δηλαδή της γεωργίας, αλλά και της ελεύθερης βλάστησης, του εδάφους και της γονιμότητας αυτού συνέπεια των οποίων ήταν να θεωρείται και προστάτιδα του γάμου και της μητρότητας των ανθρώπων. Ήταν Ολύμπια
Διοσκούρων Οι Διόσκουροι ο Κάστωρ και ο Πολυδεύκης, ήταν παιδιά Ήταν θεοί του φωτός και προσωποποιούσαν για τους Έλληνες την εντιμότητα, τη γενναιοψυχία, την τόλμη, την ευγένεια και την αρετή. Ήταν προστάτες των καραβιών και των ναυτικών. Οι Έλληνες τους λάτρευαν και τους τιμούσαν σαν θεούς, ενώ συχνά ζητούσαν από αυτούς συμπαράσταση και βοήθεια στις δύσκολες ώρες. Ήταν οι προστάτες και σωτήρες των θνητών. του Δία και της Λήδας και αδέρφια της ωραίας Ελένης
Ευρυβιάδου Ο Ευρυβιάδης ήταν στην αρχαιότητα ναύαρχος των Σπαρτιατών, γιος του Ευρυκλείδους. Έζησε τον 5ο αιώνα π.Χ. Παρόλο που δεν ήταν μήτε βασιλιάς μήτε από βασιλικό γένος, η Σπάρτη του ανέθεσε, όταν εισέβαλε ο Ξέρξης (480 π.Χ.), την αρχηγία του σπαρτιατικού στόλου. Μολονότι ο σπαρτιατικός στόλος είχε μόνο 10 τριήρεις στο Αρτεμίσιο και 16 στη Σαλαμίνα, ο Ευρυβιάδης είχε το αξίωμα του αρχιναυάρχου όλων των ελληνικών ναυτικών δυνάμεων.
Ηρακλειδών Με τη στενότερη σημασία του όρου, Ηρακλείδες είναι οι απόγονοι του Ηρακλή και της Δηιάνειρας, με την κάθοδο των οποίων στην Πελοπόννησο σχετίζεται η άφιξη των τελευταίων Δωριέων στην Ελλάδα. Οι Ηρακλείδες μοιράσθηκαν μεταξύ τους τις διάφορες περιοχές-βασίλεια της Πελοποννήσου. Υποστηρίζεται πάντως από τους μυθογράφους ότι μόνο τρεις μεγάλες περιοχές μοιράσθηκαν: Η Αργολίδα, η Μεσσηνία και η Λακωνία. Η ορεινή Αρκαδία δεν κατακτήθηκε ποτέ από τους Ηρακλείδες, καθώς εξαιτίας υποτίθεται και πάλι ενός χρησμού αναγκάσθηκαν να κλείσουν ειρήνη με τους Αρκάδες (βλ. και Κρεσφόντης, Κύψελος). Την αιτία όμως αυτής της ειρήνης ο κάθε μυθογράφος τη θεωρεί διαφορετική και φαίνεται λογικό το ότι απλώς οι νέοι κατακτητές δεν θα είχαν κανένα όφελος από την καταπόνηση των στρατευμάτων τους για την κατάκτηση της πλέον ορεινής και άγονης περιοχής της Πελοποννήσου.
Στην ελληνική μυθολογία η Ήρα ήταν αδερφή και σύζυγος του Δία, κόρη του Κρόνου και της Ρέας. Ήταν η θεά του γάμου και προστάτιδα των γυναικών. Ζήλευε τον άνδρα της Δία για τις απιστίες του προς αυτήν και πολλές φορές εκδικήθηκε τις γυναίκες με τις οποίες την απατούσε ο Δίας. Από το γάμο της Ήρας και του Δία γεννήθηκαν ο Άρης ,η Ήβη και η Ειλειθυία . Σύμφωνα με τον Όμηρο γεννήθηκε και ο Ήφαιστος , ενώ κατά τον Ησίοδο η Ήρα γέννησε μόνη της τον Ήφαιστο, χωρίς τη συμμετοχή του Δία. Απόγονοι της Ήρας ήταν οι Κάδμειοι (ανάμεσά τους ο θεός Διόνυσος), οι Πελοπίδες (ο Αγαμέμνονας, ο Μενέλαος, ο Θησέας, ο Αίγισθος, ο Ορέστης, η Ηλέκτρα, η Ιφιγένεια, ο Αμφιτρύωνας, η Αλκμήνη, ο Ευρυσθέας, ο Ιόλαος, ο Ηρακλής) οι Θεστιάδες (η Αλθαία, η Λήδα, ο Μελέαγρος, η Δηιάνειρα, οι Διόσκουροι, η Ωραία Ελένη, ο Αμφιάραος), ο Ασκληπιός, οι Παλικοί, ο Αιγέας και ο ληστής Περιφήτης. Ήρας
Θερμοπυλών Η Μάχη των Θερμοπύλων διεξήχθη το 480 π.Χ. (παράλληλα με τη ναυμαχία του Αρτεμισίου) μεταξύ των Ελλήνων και των Περσών, κατά την δεύτερη περσική εισβολή στην Ελλάδα. Οι Πέρσες είχαν ηττηθεί στον Μαραθώνα δέκα χρόνια νωρίτερα, γι αυτό και ετοίμασαν μια δεύτερη εκστρατεία, αρχηγός της οποίας ήταν ο Ξέρξης. Ο Αθηναίος πολιτικός και στρατηγός Θεμιστοκλής έπεισε τους Έλληνες να κλείσουν τα στενά των Θερμοπυλών και του Αρτεμισίου. Οι Θερμοπύλες απέκτησαν τεράστια φήμη καθώς ενέπνευσαν τις επόμενες γενιές με το παράδειγμα των λίγων και ανδρείων στρατιωτών του Λεωνίδα.
Λεωνίδου Ο Λεωνίδας (περίπου 540 π.Χ. – 480 π.Χ.)ήταν βασιλιάς της Σπάρτης από τη δυναστεία των Αγιαδών. Ο Λεωνίδας ανέλαβε την ηγεσία του συμμαχικού ελληνικού στρατού και κατάφερε με επιτυχία να τους κρατήσει ενωμένους και να ξεχάσουν τις διαφορές τους. Η στρατιωτική του ευφυΐα έγινε εμφανής στις Θερμοπύλες με το τρόπο που παρέταξε τα στρατιωτικά τμήματα και με τη ταχύτητα με την οποία τα ενάλλασσε στο πεδίο της μάχης. Ταυτόχρονα έδειξε και τον ηρωισμό του: όταν ο Ξέρξης του απέστειλε αγγελιαφόρο και του ζήτησε να παραδώσει τα όπλα και να παραδοθεί, ο Σπαρτιάτης βασιλιάς απάντησε «Μολών λαβέ», δηλαδή «Έλα να τα πάρεις», θέλοντας έτσι να τον προκαλέσει να δώσει μάχη και να αποδείξει την αξία του.
Λυκούργου Τη ζωή και το νομοθετικό έργο του περίφημου αρχαίου Σπαρτιάτη νομοθέτη Λυκούργου, την καλύπτει η ομίχλη των μύθων και των θρύλων της αρχαιότητας και μερικοί ιστορικοί των νεότερων χρόνων υποστήριξαν ότι αυτός δεν ήταν ιστορικό πρόσωπο αλλά συμβολική μορφή. Οι κυριότερες μεταρρυθμίσεις του Λυκούργου ήταν: Η σιδερένια πειθαρχία των πολιτών κι η κοινή μόρφωση των αγοριών και των κοριτσιών καθώς κι η σκληραγώγησή τους από την παιδική ηλικία. Η απαγόρευση της χρήσης ασημένιων και χρυσών νομισμάτων, αλλά μόνο σιδερένιων, για να είναι βαριά και να δυσκολεύουν τους Σπαρτιάτες στη μεταφορά τους. Η υποχρέωση της υποταγής των νεότερων στους γεροντότερους, καθώς κι άλλες σχετικές με τη διακυβέρνηση της πολιτείας.
Κωνσταντίνου Παλαιολόγου Ο Κωνσταντίνος ΙΑ' Δραγάσης Παλαιολόγος, ορθότερα Κωνσταντίνος ΙΒ' (9 Φεβρουαρίου 1404 - 29 Μαΐου 1453) ήταν ο τελευταίος βασιλεύων Βυζαντινός αυτοκράτορας, ως μέλος της δυναστείας των Παλαιολόγων, από το 1449 έως το θάνατό του κατά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453). Μετά τον θάνατο του Ιωάννη Η΄, στέφθηκε αυτοκράτορας στον Μυστρά (6 Ιανουαρίου 1449) και πήγε στην Κωνσταντινούπολη με πολλές ελπίδες και μεγάλη αγωνία για το μέλλον τής αυτοκρατορίας. Ο Κωνσταντίνος ΙΑ΄ κοινώνησε Θεία Ευχαριστία από τα χέρια του ενωτικού Πατριάρχη Ισιδώρου(1452-53) λίγες μόνο ώρες πριν από τον θάνατό του. Θεωρείται Άγιος από τους Ελληνόρρυθμους Καθολικούς.
Πλατανιστά Στην πρώιμη εφηβεία άρχιζε η στρατιωτική προετοιμασία με έντονη σωματική άσκηση και χειρισμό όπλων. Ο Παυσανίας μάλιστα περιγράφοντας τη θέση «Πλατανιστάς», ένα νησάκι του Ευρώτα, μας δίνει μια εικόνα από τη στρατιωτική εκπαίδευση των εφήβων. Στον Πλατανιστά, ανάμεσα στα πολλά πλατάνια (απ'όπου και η ονομασία), υπήρχε τάφρος με νερό που κύκλωνε τον χώρο. Η πρόσβαση γινόταν από δύο γεφύρια, όπου υπήρχαν στο ένα άγαλμα του Ηρακλή και στο άλλο αδριάντας του Λυκούργου. Σύμφωνα με τους κανονισμούς τη νύχτα πριν τη «μάχη», οι έφηβοι των δύο αντίπαλων ομάδων θυσίαζαν ένα μικρό κουτάβι (σκυλάκι) και έβαζαν εξασκημένους κάπρους να μαλώσουν. Συνήθως η ομάδα της οποίας ο κάπρος κέρδιζε ήταν και η νικήτρια της μάχης στον Πλατανιστά. Παραδίδεται επίσης από τον Ξενοφώντα πως ο Λυκούργος ήταν αυτός που συνέταξε και τους κανονισμούς για τη μάχη των εφήβων (στον Πλατανιστά). Στη «μάχη» αυτή χωρίς όπλα, η οποία ήταν καθοριστικής σημασίας αλλά και ένας σημαντικός σταθμός στην εξέλιξη της ενηλικίωσης,
Τυρταίου Ο Τυρταίος, ήταν αρχαίος Έλληνας ελεγειακός ποιητής, γιος του Αρχεμβρότου, καταγόμενος από τις Αφιδνές της Λακεδαίμονος (σημερινό Δαφνί ) και όχι από τις Αφιδνές της Αττικής και έζησε τον 7ο αιώνα π.Χ., ως σύγχρονος ή λίγο παλαιότερος των επτά σοφών της αρχαιότητας. Σύμφωνα με μία παράδοση ήταν Σπαρτιάτης στρατηγός του οποίου τα τραγούδια προορίζονταν για τους στρατιώτες του, ενώ σύμφωνα με μία άλλη παράδοση ήταν Αθηναίος ή Μιλήσιος γραμματικός, τον οποίο έστειλαν οι Αθηναίοι ως βοήθεια στους Λακεδαιμόνιους. Στο λεξικό Σουΐδα αναφέρεται η δεύτερη παράδοση, η οποία εκτυλίσσεται στη διάρκεια του Β΄ Μεσσηνιακού πολέμου, ενώ ο Αθήναιος (Δειπνοσοφιστές) αναφέρει απλώς ότι υπό την στρατηγία του οι Λακεδαιμόνιοι επιβλήθηκαν των Μεσσηνίων.
Φειδιππίδου Ο Φειδιππίδης ή Φιλιππίδης (αρχ.) ήταν ένας διάσημος Αθηναίος δρομέας. Στάλθηκε από τους Αθηναίους στην Σπάρτη για να ζητήσει την βοήθεια των Λακεδαιμονίων λίγο πριν την μάχη του Μαραθώνος (490 π.Χ.). Διέτρεξε την απόσταση (μεγαλύτερη των 200 χιλιομέτρων) σε δύο ημέρες, πράγμα που θεωρήθηκε άθλος. Κατά την επιστροφή του στην Αθήνα, είπε στους συμπολίτες του ότι η νίκη θα ήταν με το μέρος τους, όπως του είχε φανερώσει ο Πάνας. Ο Ηρόδοτος (5ος αι. π.Χ.) αναφέρει τη διαδρομή του Φειδιππίδη από την Αθήνα στη Σπάρτη (Ιστορία, 105-106) χωρίς αναφορά στη μαραθώνια διαδρομή. Ο Πλούταρχος, 500 χρόνια αργότερα (1ος αι. μ.Χ.) κάνει την πρώτη αναφορά στον μαραθωνοδρόμο τον οποίο ονομάζει Θέρσιππο ή Ευκλή. Ο Λουκιανός 100 χρόνια αργότερα (2ος αι. μ.Χ.) αναφέρει τον μαραθωνοδρόμο ως Φιλιππίδη.
Των 118 γράφει το 1969 ο ποιητής Σταύρος Ψιμογέρακας: «Τους έπεσα γονατιστή, τους φίλησα τα πόδια, από τα τέσσερα παιδιά να αφήσουνε το ένα, και οι προδότες μου 'πανε, έμπα και διάλεξέ το. Ποια σκύλα μάνα είναι αυτή που τα παιδιά διαλέγει να κάμει βήμα στο σωρό να μπει και να διαλέξει; Ποιόνε να αφήσω στο σωρό και ποιο να διαφεντέψω; το πρωτοπαίδι ή το στερνό; το δεύτερο ή το τρίτο; εγώ δεν ξεδιαλέγω πάρτε τους και τους τέσσερις χαλάλι της πατρίδας της Λευτεριάς της ακριβής να γίνουν ηλιαχτίδα». Στις 23 του Οκτώβρη 1943, οι Γερμανοί συνέλαβαν τον κοινωνικό αφρό της πόλης που ήταν αντιστασιακά στελέχη, επιστήμονες, γιατροί, δικηγόροι, εκπαιδευτικοί, φαρμακοποιοί, επαγγελματίες, εργάτες, αγρότες, 450 το σύνολο και τους μετέφεραν στις φυλακές της Τρίπολης. Στις 26 του Νοέμβρη, επέλεξαν 118 και τους εκτέλεσαν στο λοφίσκο, κοντά στην Τρίπολη, στο Μονοδέντρι, σε αντίποινα για το σκοτωμό, σε ενέδρα, πολυάριθμων Γερμανών, από την αντίσταση.