Λογιστική παρακολούθηση και αποτίμηση αποθεμάτων ΔΛΠ 2: Αποθέματα, καθορίζει το πλαίσιο παρουσίασης, αναγνώρισης και αποτίμησης των αποθεμάτων στις οικονομικές καταστάσεις, παρέχει κατευθύνσεις για τον τρόπο προσδιορισμού του κόστους, εν συνεχεία αναγνώρισή του ως έξοδο στα αποτελέσματα χρήσης, καθώς και την πιθανή αποτίμηση των αποθεμάτων στην καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία τους. Αποθέματα είναι τα υλικά αγαθά που προορίζονται: Πωληθούν αυτούσια (εμπορεύματα) ή μετά από ορισμένη επεξεργασία (έτοιμα και ημικατεργασμένα προϊόντα, υποπροϊόντα) Αναλωθούν για την παραγωγή ετοίμων αγαθών (πρώτες και βοηθητικές ύλες) ή για τη λειτουργία, τη συντήρηση κι επισκευή παγίων στοιχείων (ανταλλακτικά παγίων) ή για την παροχή υπηρεσιών Χρησιμοποιηθούν για τη συσκευασία των εμπορευμάτων ή των παραγομένων προϊόντων (είδη και υλικά συσκευασίας)
Λογαριασμοί αποθεμάτων Εμπορεύματα Προϊόντα έτοιμα και ημιτελή Υποπροϊόντα και υπολείμματα Παραγωγή σε εξέλιξη Πρώτες και βοηθητικές ύλες – Υλικά συσκευασίας Αναλώσιμα υλικά Ανταλλακτικά παγίων Είδη συσκευασίας
Λογιστική παρακολούθηση αποθεμάτων Φυσική απογραφή: αναγνώριση, καταμέτρηση και καταγραφή όλων των αποθεμάτων κατά είδος, ποιότητα και ποσότητα. Λογιστική απογραφή: κατάταξη αποτελεσμάτων φυσικής απογραφής σε κατηγορίες που να αντιστοιχούν στους επιμέρους λογαριασμούς των αποθεμάτων. Για τη λογιστική παρακολούθηση των αποθεμάτων τους, οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν: είτε το σύστημα της διαρκούς απογραφής είτε το σύστημα της περιοδικής απογραφής
Χρησιμοποιούμενοι λογαριασμοί κατά την διαρκή απογραφή Ισολογισμός Εμπορεύματα Γενικότερα: αποθεμάτων Ειδικά έξοδα αγορών Εκπτώσεις αγορών Γενικά έξοδα αγορών Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης Πωλήσεις Ειδικά έξοδα πωλήσεων Εκπτώσεις πωλήσεων Επιστροφές πωλήσεων Κόστος πωληθέντων Γενικά έξοδα πωλήσεων Κατά την περιοδική απογραφή, ο λογαριασμός εμπορεύματα και γενικότερα αποθεμάτων, εμφανίζει μόνο το αρχικό απόθεμα χρήσης, και κάθε αγορά αποθεμάτων που πραγματοποιείται καταχωρείται στη χρέωση του λογαριασμού αγορές αποθεμάτων
Αποτίμηση αποθεμάτων Η αποτίμηση των αποθεμάτων γίνεται στην χαμηλότερη αξία μεταξύ κόστους και καθαρής ρευστοποιήσιμης αξίας. Η αποτίμηση γίνεται κατ' είδος αποθέματος. Καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία Πρόκειται για την υπολογιζόμενη τιμή πωλήσεως των αποθεμάτων, κατά τη συνήθη πορεία της επιχείρησης σε μία δεδομένη στιγμή, μειωμένη με το υπολογιζόμενο κόστος παραγωγικής ολοκληρώσεως και το υπολογιζόμενο κόστος που είναι αναγκαίο για να πραγματοποιηθεί η πώληση.
Το κόστος των αποθεμάτων περιλαμβάνει: Κόστος αγοράς Τιμολογιακή αξία μείον τυχόν εκπτώσεις Δαπάνες εισαγωγής και μη επιστρεπτέους φόρους Δαπάνες μεταφοράς, παράδοσης και αποθήκευσης Κάθε άλλο κόστος, άμεσα σχετιζόμενο με την απόκτηση αγαθών, υλικών και υπηρεσιών. Κόστος μετατροπής Δαπάνες που σχετίζονται άμεσα με τις παραγόμενες μονάδες, όπως είναι π.χ. τα άμεσα εργατικά. Μια συστηματική κατανομή των σταθερών και μεταβλητών γενικών εξόδων παραγωγής που πραγματοποιούνται κατά τη μετατροπή των υλών σε έτοιμα αγαθά. Λοιπές δαπάνες Ειδικά έξοδα αγορών: Πρόκειται για έξοδα που πηγάζουν από τις εργασίες υποβολής της παραγγελίας αγοράς, μεταφοράς και παραλαβής των αποθεμάτων Εκπτώσεις αγορών για την ταχεία πληρωμή πιστωτικών αγορών ή λόγω σημαντικού τζίρου ΚΟΣΤΟΣ ΤΩΝ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ Λοιπές δαπάνες : κάθε άλλο κόστος απαραίτητο να φτάσουν τα αποθέματα στην μορφή και την θέση που είναι.
Τεχνικές μετρήσεως του κόστους Μέθοδος του πρότυπου κόστους (standard cost): Λαμβάνονται υπόψη τα κανονικά επίπεδα δυναμικότητας και αναπροσαρμόζονται όταν υπάρχουν μεταβολές. Μέθοδος τιμών λιανικής (retail method): Χρησιμοποιείται από επιχειρήσεις ειδών λιανικής πώλησης με μεγάλο αριθμό ειδών, όμοιου μικτού κέρδους και προσδιορίζεται με μείωση της τιμής πώλησης με το ποσοστό του μικτού κέρδους.
Κανόνες αποτίμησης αποθεμάτων Μέθοδος μέσου σταθμικού κόστους Περιοδική απογραφή: τιμή κτήσης = (αξία αποθέματος αρχής περιόδου + σύνολο αξίας αγοράς) / (ποσότητα αποθέματος αρχής + ποσότητα αγορών περιόδου) Διαρκής απογραφή: τιμή κτήσης = (αξία προηγούμενου υπολοίπου + αξία νέας αγοράς) / (ποσότητα προηγούμενου υπολοίπου + ποσότητα νέας αγοράς) Μέθοδος 1ης εισαγωγής, 1ης εξαγωγής: FIFO (First-In, First-Out) Θεωρείται ότι η 1η εισαγωγή (αγορά) γίνεται πρώτη και ότι τα αποθέματα της απογραφής προέρχονται από τις τελευταίες αγορές της χρήσης και αποτιμώνται στις τιμές που αντίστοιχα αγοράστηκαν. Η αρχή για τον υπολογισμό του τελικού αποθέματος γίνεται από την τελευταία αγορά. Μέθοδος τελευταίας εξαγωγής, 1ης εξαγωγής: LIFO (Last-In, First-Out) Θεωρείται ότι η 1η εξαγωγή (πώληση) προέρχεται από την τελευταία εισαγωγή και ότι τα αποθέματα τέλους χρήσης προέρχονται από τις τελευταίες εισαγωγές. Η αρχή για τον υπολογισμό του τελικού αποθέματος γίνεται από το αρχικό απόθεμα.
Άσκηση Η επιχείρηση Κεραυνός είχε κατά τη διάρκεια της χρήσης τις εξής συναλλαγές: 16/2 αγορά 60 μονάδων εμπορεύματος προς € 725 ανά μονάδα 30/3 πώληση 62 μονάδων εμπορεύματος προς € 1200 ανά μονάδα 17/4 αγορά 80 μονάδων εμπορεύματος προς € 825 ανά μονάδα Κόστος πωληθέντων και αξία αποθεμάτων τέλους χρήσης αν ακολουθείτε το σύστημα της διαρκούς απογραφής, ενώ το αρχικό απόθεμα ήταν 32 μονάδες με τιμή κτήσης τα € 400.
Κανόνα αποτίμησης Απόθεμα τέλους Κόστος πωληθέντων FIFO 89750 34550 LIFO 80000 44300 M.Σ.Κ. 86358.48 37941.52
Άσκηση Η επιχείρηση αγόρασε από τον προμηθευτή Γεωργουσόπουλο 110 ψυγεία αντί € 7000 με τετράμηνη πίστωση. Στο σχετικό τιμολόγιο αναφέρεται ότι η τιμή με μετρητά είναι € 6700 και οι τόκοι € 300. Εμπορεύματα 7000 Προμηθευτές εσωτερικού 7000 Αιτιολογία:Αγορά εμπορευμάτων με πίστωση Εμπορεύματα 6700 Τόκοι και έξοδα βραχ. υποχρ. 300
Άσκηση Η επιχείρηση πώλησε στον πελάτη Γεωργουσόπουλο 30 μηχανές αντί € 1500 με μετρητά και κατέβαλε € 500 για τη μεταφορά τους στον πελάτη Ταμείο 45000 Πωλήσεις εμπορευμάτων 45000 Αιτιολογία: Πώληση ως τιμολόγιο Κόστος πωληθέντων 36000 Εμπορεύματα 36000 Προμηθευτές εσωτερικού 7000 Αιτιολογία: Υπολογισμός κόστους πωληθέντων Ειδικά έξοδα πωλήσεων 500 Ταμείο 500 Μεταφορικά ως τιμολόγιο …