ΘΕΜΑ: ΠΟΥ ΠΗΓΑΙΝΟΥΜΕ; Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Σ’ΕΝΑ ΔΙΚΤΥΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ: ΝίκοςΤσουρδαλάκης (3132) Ζιανέτ Μαυρομουστάκη (3306) ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ: Δ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Αναστασιάδης Π.

Στόχος: Να αναφέρουμε την επίδραση των ICT στην ποιότητα και την οργάνωση της εκπαίδευσης,που διαπιστώθηκε μέσα από κάποιες πειραματικές μελέτες.

Ενότητες 1. Υπόβαθρο 2. Μεθοδολογία 3. Σημαντικότερα συμπεράσματα 4. Απαραίτητα στοιχεία για την εφαρμογή των ICT στα σχολεία 5. Χάσματα 6. Ακαδημαϊκή ποιότητα-Λογοκρισία 7. Το μέλλον των ICT 8. Επίλογος

1.Υπόβαθρο Τα θέματα προτεραιότητας αφορούν: α)τον αντίκτυπο των ICT στην εκπαίδευση γενικά και β)τις δεξιότητες που αποκτήθηκαν από τους σπουδαστές ειδικότερα. Το υπόβαθρο και η μεθοδολογία για τις περιπτωσιολογικές μελέτες καθορίζονται σε δύο έγγραφα εργασίας,που δόθηκαν στις χώρες μέλη. Παρατηρούνται στις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ δυο εκτεταμένες αλλαγές: α)ποικίλες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις βρίσκονται σε εξέλιξη,οδηγούμενες από την ανάγκη για επαναπροσανατολισμό της εκπαίδευσης, β)η δία βίου μάθηση είναι μια σημαντική ανησυχία των χωρών του ΟΟΣΑ.

Παράλληλη με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση,και μερικές φορές όμοια,είναι η εκπαιδευτική επανάσταση των ICT. Οι μελέτες που αναφέρονται στην εργασία εξετάζουν τη σύνδεση μεταξύ της επιτυχούς εφαρμογής της εκπαιδευτικής καινοτομίας και της επιτυχούς εγκατάστασης και χρήσης των ICT.Το ένα τείνει να οδηγήσει στο άλλο;Μπορεί το ένα να χρησιμοποιηθεί ως ώθηση για το άλλο; Καινοτομία Γενικός προσδιορισμός για την ιδανική,ουσιαστική,θετική αλλαγή σ’ένα σχολικό σύστημα

2.Μεθοδολογία 2.1.Προσέγγιση περιπτωσιολογικής μελέτης Η μεθοδολογία της επεξηγηματικής περιπτωσιολογικής μελέτης προτιμάται για την αξιολόγηση όταν δεν διακρίνεται εύκολα το πρόγραμμα που μελετάται από το πλαίσιό του. Διαφορές μεταξύ επεξηγηματικής περιπτωσιολογικής μελέτης και εθνογραφικής: α)η συλλογή δεδομένων οδηγείται από συγκεκριμένα ζητήματα που καθορίζονται εξ’αρχής β)οι αντίπαλες υποθέσεις επίσης καθορίζονται εξ’αρχής, γ)η συλλογή δεδομένων στρέφεται σ’αυτό που είναι το «κλειδί» για τη λύση των βασικών υποθέσεων στα α) και β), δ)οι περιπτωσιολογικές μελέτες είναι πιο περιορισμένες χρονικά συνήθως. Πηγές αβεβαιότητας στις κοινωνικές σπουδές: α)οι περισσότερες μεταβλητές ελαστικές,π.χ.το κίνητρο β)η μεταβλητότητα,π.χ.προσδοκίες δασκάλων γ)η ασάφεια,π.χ.αυτοεικόνα,δέσμευση

Κάθε χώρα ενθαρρύνθηκε για να επιλέξει 3-6 περιοχές που α)είχαν εφαρμόσει επιτυχώς καινοτομίες ή β)κινούνταν προς αυτή την κατεύθυνση ή γ)κινούνταν προς τη χρήση των ICT και δ)οι καινοτομίες έπρεπε να καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα στη λειτουργία του σχολείου π.χ. πρόγραμμα σπουδών,τη διοίκηση Στην έκθεση αναφέρεται μια χαλαρή έννοια των σχολείων σαν «οργάνωση μάθησης»,δηλ σαν μια δομή που μπορεί να βελτιωθεί και να μάθει από τα λάθη της και να ενσωματώσει στη δομή της τη νέα γνώση υπηρεσιών που αποκτά. 2.2.Επιλογή περιοχών

2.3.Συλλογή δεδομένων Για τη συλλογή ευρείας ποικιλίας στοιχείων σε σύντομο χρονικό διάστημα η συλλογή στράφηκε σε: α)συνεντεύξεις με τους δασκάλους,διοικητές,μαθητές,γονείς και ειδικών τεχνολογίας,μαζί με όπου ήταν εφικτό πεπειραμένους ανθρώπους εκτός σπουδών β)παρατηρήσεις της σχολικής λειτουργίας γ)συλλογή της εργασίας μαθητών,δασκάλων,των σχολικών εγγράφων,συμπεριλαμβανόμενου και των ηλεκτρονικών υλικών δ)μια έρευνα για τις πρακτικές των ICT δασκάλων Για όλα τα σημαντικά θέματα συστήθηκε έντονα ο τριγωνισμός.Δηλ όπου είναι δυνατόν τα στοιχεία που θα συλλέγονταν να δώσουν όχι μόνο πολλαπλάσιες προοπτικές,αλλά και πολλαπλάσιους τύπους πληροφοριών.

Για την αποτελεσματικότητα της καινοτομίας,αφού είχε πιστοποιηθεί η σχέση της με τα ICT προέκυψαν πέντε συμπεράσματα: α)Καταλύτης για ανασχηματισμό:Ο δυναμικός ρόλος της τεχνολογίας σαν καταλύτης για την καινοτομία και ειδικά το υπόθεση:Η τεχνολογία είναι απλή επιπρόσθετη πηγή β)Διάχυση των ICT:Έγινε όπως η παραδοσιακή διάχυση μοντέλων για καινοτομίες.Αντίθετη υπόθεση:Οι λειτουργίες της τεχνολογίας είναι διαφορετικές από τις παραδοσιακές,άρα συμβαίνει διαφορετική διάχυση γ)Επιτυχής εφαρμογή των ICT:Η επιτυχής εφαρμογή των ICT εξαρτάται κυρίως από την ικανότητα του προσωπικού.Αντίθετη υπόθεση:Η τεχνολογική υποδομή και οι μαθητές καθορίζουν την αποτελεσματικότητα εφαρμογής των ICT δ)Αμεροληψία:Οι διαφορές στην ακαδημαϊκή επίδοση «καλών» και «κακών» μαθητών δεν θα αυξηθεί αν όλοι έχουν ίση πρόσβαση στα ICT.Αντίθετη υπόθεση:Η ίση πρόσβαση στα ICT θα οδηγήσει σε μεγαλύτερες διαφορές ε)Ακαδημαϊκές σταθερές:Η επιτυχής ολοκλήρωση των ICT θα οδηγήσει σε αύξηση των ακαδημαϊκών σταθερών.Αντίθετη υπόθεση:Η χρήση των ICT θα οδηγήσει σε μείωση των σταθερών.

Για την αντικειμενικότητα της έρευνας οι συγγραφείς της έρευνας θα ζητούσαν από τις ερευνητικές ομάδες να συμπεριλάμβαναν και ανεπιθύμητα αποτελέσματα και διαφορετικές στάσεις απέναντι στα ICT,που τυχόν ανιχνεύτηκαν. Επιπλέον υποθέτουν ότι για να πετύχει την αληθινή βελτίωση της διδασκαλίας,πρέπει να συμπεριληφθούν περισσότερα πράγματα από τα ICT και όχι μόνο αυτά.

3.Σημαντικά συμπεράσματα 3.1.Καταλύτης για τη μεταρρύθμιση Η κεντρική ανακάλυψη της έρευνας είναι ότι τα ICT σπάνια ενεργούν σαν καταλύτης για την εκπαιδευτική αλλαγή,αλλά κυρίως σαν ένας ισχυρός μοχλός. α)Τα ICT εμφανίζονται να έδρασαν σαν καταλύτης με την πρώτη ματιά,ενώ με μια προσεκτικότερη εξέταση βρέθηκε ότι έδρασαν σαν μοχλός β)Σε άλλες περιπτώσεις ήταν δύσκολο να αποδοθούν οι εκπαιδευτικές αλλαγές στην εισαγωγή των ICT γ)Στο υπόλοιπο των περιπτώσεων τα ICT ήταν μια υποστήριξη για τις σχολικές βελτιώσεις Η δύναμη των ICT είναι η ευελιξία τους και η προσαρμοστικότητα τους σε κάθε ομάδα διαδοχικών διαδικασιών.

3.2.Εφαρμογές ICT Παρά τους περιορισμούς λόγω του εξοπλισμού,αναφέρονται πολλά παραδείγματα εφαρμογής των ICT πάντα στην δευτεροβάθμια ή τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι περισσότερες ICT εφαρμογές που μετασχημάτισαν την εκπαίδευση,περιελάμβαναν προηγμένες τεχνολογίες όπως προγράμματα παρουσίασης(Ρ.Ρ.), ,μηχανές ψαξίματος(search machine)κ.α.

3.3.Καινοτομίες και η προέλευσή τους Όλες οι καινοτομίες προέκυψαν ως συστατικά των στρατηγικών για τη λύση των προβλημάτων της εκπαίδευσης.Έχουμε λοιπόν από το γενικότερο στο ειδικότερο τα εξής: α)Σχολική επιβίωση:Είναι ο μακροπρόθεσμος στόχος όλων των οργανώσεων,που οδηγεί στην καθημερινή ύπαρξη των σχολείων β)Επίτευγμα μαθητών:Τα χαμηλά επιτεύγματα των μαθητών γ)Ανεξάρτητη μάθηση;Να μπορούν οι μαθητές να αναγνωρίζουν τις ανάγκες μάθησης,τους επίλεκτους στόχους μάθησης,το σχολικό πρόγραμμα κ.λ.π. δ)Προετοιμασία για την μελλοντική εργασία τους, ε)Δυνατότητες των ICT:Οι δυνατότητες που αποκτούν οι μαθητές μέσω των ICT είναι μια στρατηγική για την προετοιμασία για έναν ψηφιακό κόσμο.

3.4.Στρατηγικές για τα προβλήματα Εδώ αναφέρονται μέσα ή στρατηγικές για τη λύση του συνόλου των προβλημάτων: α)Αλλαγή ή αύξηση του προγράμματος σπουδών β)Βελτιωμένη πρόσβαση στη μάθηση γ)Νέες μέθοδοι διδασκαλίας δ)Μεταρρύθμιση της σχολικής οργάνωσης ε)Βελτιωμένη υποστήριξη προσωπικού

3.5.Διάχυση των ICT σ’ ένα σχολείο Για την εισαγωγή των ICT στο πρόγραμμα σπουδών παίζουν ένα κρίσιμο ρόλο οι εκπαιδευτικοί.Αν δεν έχει υιοθετηθεί η καινοτομία από τους εκπαιδευτικούς που την εφαρμόζουν,δεν πρόκειται να υπάρξει αποτέλεσμα

Ο Rogers θέτει ως αφετηρία ότι: πρέπει οι οργανώσεις(συμπεριλαμβάνονται τα σχολεία) να αντιμετωπιστούν ως κοινωνικά συστήματα,που αποτελούνται από άτομα με ποικίλους βαθμούς ειλικρίνειας(openess)απέναντι στις τεχνολογικές καινοτομίες. Ο Fullan θέτει ως κεντρικό σημείο το αν οι άνθρωποι που επηρεάζονται από τις αλλαγές,μπορούν να καταλάβουν το νόημα των αλλαγών.

3.6.Παραδοσιακό σχέδιο διάχυσης Αυτή η μελέτη εξέτασε εάν το παροδοσιακό σχέδιο διάχυσης όπως καθορίζεται από τον Rogers,είχε εμφανιστεί για τα ICT. Το σχέδιο του Rogers αναφέρει ότι για κάθε καινοτομία έχουμε: μια μικρή ομάδα καινοτόμων(2,5%),μια μεγαλύτερη ομάδα από κάποιους που υιοθετούν κάτι γρήγορα((13,5%),μια ακόμα μεγαλύτερη ομάδα πρόωρης πλειοψηφίας(34,5%),μια ομάδα αργής πλειοψηφίας και μια ομάδα βραδυκίνητων.

3.7.Απόκτηση εναντίον ανάπτυξης Κάποια έρευνα που έγινε για την διάχυση,κάνει μια διάκριση μεταξύ της απόκτησης μιας καινοτομίας και της επέκτασής της. Σχετικό με το τί διαχέεται είναι το ζήτημα του πότε είναι ολοκληρωμένη η διάχυση. Ο ορισμός του Rogers αναφέρεται σε συνήθεια(routinization) για την ολοκλήρωση επειδή α)αυτό προέρχεται συμπεριφορά του συστήματος σε όλο το σχολείο β)μπορεί να κατασταθεί λειτουργικό γ)δεν απαιτεί συμμόρφωση του 100% του τμήματος μιας διδασκαλιάς ή ενός διοικητικού προσωπικού. Κατά τη διάρκεια της διάχυσης βρέθηκε ότι οι εκπαιδευτικοί επηρεάζονται και από πολλούς εξωτερικούς παράγοντες,που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για να εφαρμοστούν αποδοτικά τα ICT.

3.8.Εμπόδια στη διάχυση Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι εμποδίων: α)έλλειψη ευκαιριών για την κατάλληλη ανάπτυξη του προσωπικού β)η αντίσταση των εκπαιδευτικών γ)περιορισμένη υποδομή και ειδικότερα τεχνολογική υποστήριξη.

4. Απαραίτητα στοιχεία στην εφαρμογή των ICT στα σχολεία 4.1 Οι δεξιότητες των δασκάλων αναφορικά με τη χρήση των ICT 4.2 Η κατάλληλη υποδομή στα σχολεία 4.3 Η τεχνική βοήθεια που μπορούν να προσφέρουν οι μαθητές (Δευτερεύον παράγοντας)

4.1 Οι δεξιότητες των δασκάλων Πολλοί δάσκαλοι που κατέχουν τις απαραίτητες γνώσεις ΄δεν ενσωματώνουν τα ICT στο ΑΠ λόγω του φόβου τους για την καινοτομία ή της προσκόλλησης τους στις παραδοσιακές μεθόδους. Άλλοι, ενσωματώνουν τα ICT στη διδ/λια μόνο και μόνο για να απαλλαγούν από τον υπερβολικό φόρτο εργασίας Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που δεν κατέχουν τις γνώσεις, Και αυτοί που έκανα κάποιες προσπάθειες να εισαγάγουν αυτήν την καινοτομία

4.2 Η κατάλληλη υποδομή στα σχολεία Σε πολλά σχολεία: Ο εξοπλισμός δεν είναι επαρκής ή είναι ξεπερασμένης τεχνολογίας Η τεχνική υποστήριξη από τους ειδικούς είναι σχεδόν μηδαμινή Ενώ σε κάποια άλλα που αποτελούν και τη μειοψηφία: Επιχορηγούνται από το έθνος για την αντικατάσταση του εξοπλισμού τους Επιχορηγούνται από τους γονείς των παιδιών Υπάρχει η κατάλληλη τεχνική υποστήριξη από κάποιες οργανωμένες ομάδες

4.3 Δεξιότητες μαθητών (δευτερεύων παράγοντας) Σε κάποιες περιπτώσεις οι μαθητές έδρασαν ως δάσκαλοι, βοηθώντας τους δασκάλους τους Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις κλήθηκαν για τεχνική βοήθεια

5. Διαφορές 5.1 Κοινωνικού ή οικονομικού επιπέδου 5.2 Αναφορικά με το φύλο 5.3 Άλλες διαφορές Σχετικά με τις διαφορές αυτές οι απόψεις διίστανται. Υπάρχουν αυτοί που λένε ότι δεν βρίσκουν ιδιαίτερες διαφορές στην απόδοση από τη χρήση του ICT, και αυτοί που λένε ότι υπάρχουν. Θα σχολιάσουμε τις απόψεις των τελευταίων.

5.1 Διαφορές κοινωνικού ή οικονομικού επιπέδου Παρατηρήθηκε ότι οι μαθητές που προέρχονταν από οικογένειες με υψηλό εισόδημα: Είχαν συχνότερη πρόσβαση στο Διαδίχτυο Χρησιμοποιούσαν τους Η/Υ για εκπαιδευτικούς σκοπούς Ενώ οι μαθητές των χαμηλόμισθων οικογενειών: Χρησιμοποιούσαν περισσότερο το Διαδίχτυο για συνομιλίες και παιχνίδια

5.2 Διαφορές αναφορικά με το φύλο Οι προκαταλήψεις θέλουν τα αγόρια να αποδίδουν καλύτερα από τα κορίτσια Τα 22 από τα 26 αγόρια κατείχαν Η/Υ σε αντίθεση με τα κορίτσια που μόνο το 1/23 είχε Όσον αφορά το Διαδίχτυο, τα κορίτσια προτιμούν να κάνουν χρήση των chat-rooms, του και των σελίδων διασήμων προσωπικοτήτων, ενώ επιδίδονται στην εκμάθηση δεξιοτήτων Τα αγόρια προτιμούν τα παιχνίδια και τις πορνογραφικές σελίδες, ενώ έλκονται από την επιστημονική εργασία

5.3 Άλλες διαφορές Οι διαφορές αυτές αφορούν ανάπηρα, αυτιστικά, και άλλα παιδιά με προβλήματα Οι επιδράσεις του ICT είναι θετικές γιατί αναπτύσσονται φιλίες μέσω των και των chat-rooms Αλλά τα παιδιά αυτά χρειάζονται τη θεραπευτική διδασκαλία με την αμεσότερη επαφή

6. Ακαδημαϊκή ποιότητα-Λογοκρισία Οποιοσδήποτε δικαιούται να πλασάρει οτιδήποτε στο Δίχτυο πράγμα που καθιστά την πρόσβαση από τους μαθητές πολύ επικίνδυνη -περιορισμένη λογοκρισία- Πολλά σχολεία έχουν υιοθετήσει ποικίλες λύσεις για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος Η διαδικασία εύρεσης πληροφοριών θεωρείται από πολλούς χρονοβόρα

7. Το μέλλον των ICT Στο μέλλον ο κάθε μαθητής θα κατέχει τον προσωπικό του κωδικό πρόσβασης, θα κρατά τα δικά του χαρτοφυλάκια εργασίας και θα καθίσταται ικανός να μαθαίνει από οπουδήποτε, οποιαδήποτε στιγμή Επίσης θα είναι ικανός να προετοιμάζει άριστες ιστοσελίδες, να αναζητά έξυπνες πληροφορίες και να έχει πρόσβαση σε προγράμματα εκμάθησης λογισμικού

8. Επίλογος Η τεχνολογία δεν αντικαθιστά σε καμιά περίπτωση την εκπαίδευση Η προσπάθεια ενσωμάτωσης του ICT στη διδασκαλία έχει κάνει τη σημασία της εκμάθησης ακόμη πιο ουσιώδη Και, η καλύτερη δυνατή συνεργασία μεταξύ των εθνικών/περιφερειακών εκπαιδευτικών υπηρεσιών, των σχολείων και των επαγγελματικών ιδρυμάτων προετοιμασίας δασκάλων θα ήταν η καλύτερη λύση για την ευρεία εφαρμογή των ICT στο εκπαιδευτικό σύστημα