Αθήνα Ιανουάριος 2005 ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΕΙΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ «ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΙΣ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ» ΜΑΘΗΜΑ : ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΔΙΔΑΣΚΩΝ : ΑΝ.ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΑΡΑΝΤΟΣ ΚΑΠΙΔΑΚΗΣ ALEXANDRIA DIGITAL EARTH PROTOTYPE (ADEPT): ένα πρότυπο ψηφιακό εργαλείο για την υποστήριξη της προπτυχιακής εκπαίδευσης Ιφιγένεια Βαρδακώστα

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ (1) ‣ Ιστορικό ‣ Τι είναι η ADEPT ‣ Από τι χαρακτηρίζεται ‣ Στόχοι και Σκοποί ‣ Ιscapes

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE Περιεχόμενα (2) ‣ Αρχιτεκτονική ‣ Πρόσβαση ‣ DLESE ‣ Συμπεράσματα-θέματα για συζήτηση

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE ( ADEPT ) To πρόγραμμα ADEPT αποτελεί τη συνέχεια του Alexandria Digital Library για το University of California Santa Barbara Χρηματοδοτήθηκε από το US Digital Libraries Initiative2, για το διάστημα

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE Τι είναι η ADEPT: Μια ψηφιακή γεω-Βιβλιοθήκη που επιτρέπει στους χρήστες της, χρησιμοποιώντας το υλικό της Alexandria Digital Library να κατασκευάσουν, δικές τους εξατομικευμένες ψηφιακές βιβλιοθήκες και να τις χρησιμοποιήσουν με δημιουργικούς τρόπους καθώς και σε συνεργασία με άλλους χρήστες. Εστιάζει, στην υποστήριξη της διδασκαλίας τόσο των φυσικών όσο και των κοινωνικών επιστημών.

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE Χαρακτηρίζεται από : 1) υπηρεσίες για την κατασκευή, έρευνα και χρήση εξατομικευμένων συλλογών 2) συλλογές με πολυμεσικές πληροφορίες γεωγραφικών αναφορών 3) διεπαφές χρηστών (user interfaces) που υποστηρίζουν την έννοια της ψηφιακής γης 4) ανάπτυξη διαβαθμισμένων, αποτελεσματικών και ασφαλών συστημάτων

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE Στόχοι της ADEPT  η υποστήριξη των πραγματικών επιστημονικών προβλημάτων που μπορούν να μελετηθούν,να διδαχθούν ή να λυθούν με τη χρήση των γεωχωρικών πληροφιακών πηγών.  η ευκολία στην εκμάθηση και στη χρήση από φοιτητές με ελάχιστες γνώσεις και τεχνικές ικανότητες (π.χ.πρωτοετείς φοιτητές)  η ευκολία στην εκμάθηση και στη χρήση για τους καθηγητές  η συμβολή στη βελτίωση της διδακτικής παραγωγικότητας  η δημιουργία του ελάχιστου φόρτου εργασίας στους καθηγητές

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE Σκοποί δημιουργίας της ADEPT  η χρήση της τεχνολογίας των ψηφιακών βιβλιοθηκών στην προώθηση της γνώσης και της διδασκαλίας μέσα στο εκπαιδευτικό περιβάλλον  Η παιδαγωγική προσέγγιση των επιστημών βασισμένη σε ένα σαφή μοντέλο αντίληψης για το επιλεχθέν πεδίο της μελέτης.

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE Η επιστημονική σκέψη στη γεωγραφία απαιτεί την ανάπτυξη 5 δεξιοτήτων από τους φοιτητές :  υποβολή γεωγραφικών ερωτήσεων  απόκτηση γεωγραφικών πληροφοριών  οργάνωση γεωγραφικών πληροφοριών  ανάλυση γεωγραφικών πληροφοριών  απάντηση γεωγραφικών ερωτήσεων

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE Η ερώτηση που προβλημάτισε : Μπορούν οι υπηρεσίες μιας ψηφιακής βιβλιοθήκης να παρέχουν στους διδάσκοντες και στους φοιτητές τα μέσα να ανακαλύψουν, να διαχειριστούν και να διαμορφώσουν δυναμικά τις γεωγραφικές πληροφορίες ώστε να συμβάλλουν θετικά στην προπτυχιακή εκπαίδευση και στην ανάπτυξη των επιστημονικών δεξιοτήτων;

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE Ιscapes (Information Landscapes) 1.  Ένα εξατομικευμένο περιβάλλον χρήσης, τόσο από την άποψη των πληροφοριακών πηγών όσο και της λειτουργικότητας. Οι πληροφοριακές πηγές που χρησιμοποιούνται σε ένα Ιscape μπορεί να έχουν ανακτηθεί από πολλές κατανεμημένες ιστοσελίδες.  Περιλαμβάνουν υλικό που έχει διαμορφωθεί από το χρήστη καθώς και παράγωγο υλικό από τη διαχείριση των συλλογών της ADEPT

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE Ιscapes (Information Landscapes) 2.  Το μέσο για την έκφραση, την οπτικοποίηση και τη διαχείριση γεω-χωρικών εννοιών  εξατομικευμένες, θεματικές συλλογές και εργαλεία για την ανάλυση δεδομένων

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE Ένα Ιscape σενάριο : (1) Ο καθηγητής προσδιορίζει ένα θέμα καθώς και το σχετικό σύνολο εννοιών που θα διδαχθεί.Χρησιμοποιώντας τις δυνατότητες της ADEPT, συγκεντρώνει μια συλλογή από πληροφοριακές πηγές στο συγκεκριμένο θέμα, ώστε να δημιουργήσει ένα ή παραπάνω Ιscapes. To περιεχόμενο των Ιscapes μπορεί να ανακτηθεί είτε από τη συλλογή της ADEPT είτε από εξωτερικές πηγές. Ο καθηγητής χρησιμοποιεί αυτά τα Ιscapes για να παρουσιάσει το θέμα κατά τη διάρκεια των μαθημάτων και αργότερα στο εργαστήριο αυτά, θα χρησιμοποιηθούν και πάλι για συζήτηση με τους φοιτητές ή για επεξηγήσεις.

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE Ένα Ιscape σενάριο : (2) Οι φοιτητές, θα τα χρησιμοποιήσουν για να εκτελέσουν ασκήσεις στο εργαστήριο καθώς και εκτός τάξης όπου θα εξετάσουν διάφορες υποθέσεις σε προ-επιλεγμένες συλλογές πηγών. Με το πέρας των μαθημάτων, εξακολουθούν να είναι διαθέσιμα, επιτρέποντας τη μελλοντική χρήση τους.

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE ΜΕΘΟΔΟΣ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΗΘΗΚΕ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΩΝ ISCAPES  Ανάλυση των συνεντεύξεων με διδάσκοντες  Παρατήρηση των καθηγητών κατά τη διάρκεια διδασκαλίας  Διδακτέα ύλη και εννοιολογικούς χάρτες που αναπτύχθηκαν μέσα στα μαθήματα.

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE TA ISCAPE ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΘΕΤΟΥΝ: (1)  Διαφάνεια  Προοδευτική ανάπτυξη ικανοτήτων  Επεκτασιμότητα  Επίπεδο Λεπτομέρειας  Υπολογιστικές ικανότητες  Πολυεπιστημονικότητα

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE TA ISCAPE ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΘΕΤΟΥΝ : (2)  Επεκτασιμότητα των μεταδεδομένων  Υποστήριξη των επιστημονικών παρεμβάσεων  Συνεργασία  Σχόλια  Λεξιλόγιο

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ To σύστημα ADEPT περιλαμβάνει μία ή περισσότερες αυτόνομες βιβλιοθήκες Κάθε μια από τις οποίες συντηρεί μια ομοιόμορφη διεπαφή σε μια ή περισσότερες συλλογές και Κάθε μια από τις οποίες οργανώνει μεταδεδομένα για ένα ή περισσότερα τεκμήρια (σχήμα 1).

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ADEPT

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE Σχηματική αναπαράσταση της ροής πληροφοριών στο σύστημα ADEPT Κατανεμημένες Πληροφοριακές Πηγές Κατανεμημένες Πηγές Μεταδεδομένων Iscapes Οπτικοποίηση των Iscapes

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE ΠΡΟΣΒΑΣΗ Η πρόσβαση στην ADEPT εξαρτάται από την πολιτική που εφαρμόζει το κάθε Πανεπιστήμιο το οποίο συμμετέχει στο σύστημα π.χ.  Στο University of California Santa Barbara η πρόσβαση απαιτεί username και password  Στο University of California Los Angeles υπάρχει μερική ανοικτή πρόσβαση  Στο University of Georgia διατίθενται μόνο demo των Iscapes

UCSB

DIGITAL LIBRARY FOR EARTH SYSTEM EDUCATION (DLESE) 1. Παρέχει  Εύκολη πρόσβαση σε ποιοτικές πηγές για διδασκαλία και μάθηση σχετικά με το σύστημα της γης  Υπηρεσίες που βοηθούν τους χρήστες να δημιουργήσουν, να χρησιμοποιήσουν και να αξιολογήσουν αποτελεσματικά, ψηφιακές πηγές εκμάθησης  Διεπαφές και εργαλεία που θα επιτρέψουν στους φοιτητές την εξερεύνηση των στοιχείων της γης  Ένα κέντρο που ενθαρρύνει την συνεργασία, την αλληλεπίδραση και τον καταμερισμό πληροφοριών.

DIGITAL LIBRARY FOR EARTH SYSTEM EDUCATION (DLESE) 2. Οι πηγές της DLESE περιλαμβάνουν :  σχέδια μαθημάτων, παραδόσεις καθώς και on line μαθήματα  επιστημονικά δεδομένα,  χάρτες,  σύνολα δεδομένων,  απεικονίσεις,  μοντέλα αλληλεπίδρασης υπολογιστών, και εν ολίγοις οποιοδήποτε υλικό διδασκαλίας είναι προσβάσιμο μέσω του διαδικτύου.

DIGITAL LIBRARY FOR EARTH SYSTEM EDUCATION (DLESE) 3. Η κεντρική φιλοσοφία αυτής της ψηφιακής βιβλιοθήκης, συνοψίζεται στο «χρήστες ως συνεργάτες» υποδηλώνοντας έτσι την εξάρτησή της από την κοινότητα στην οποία απευθύνεται ώστε η τελευταία :  να συμβάλλει στον εμπλουτισμό των επιστημονικών πηγών και συλλογών  να αναπτύξει υπηρεσίες που θα ενισχύσουν τη χρησιμότητα της  να συμμετέχει στο σχεδιασμό και στην οργάνωση βιβλιοθηκών  να παρέχει ιδέες και ανατροφοδότηση για τη βελτίωση της Βιβλιοθήκης.

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ : 1. απροθυμία καθηγητών να μοιραστούν μη δημοσιοποιημένη έρευνα η παροχή στοιχείων-αποτελεσμάτων έρευνας χωρίς την καταγραφή της ερευνητικής μεθόδου θα έχει μικρή θετική επίπτωση στην όλη προσπάθεια

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ : 2. Υπάρχουσα κατάσταση στον Ελλαδικό χώρο:  Δεν υπάρχει αντίστοιχη με την ADL ψηφιακή βιβλιοθήκη που να καλύπτει όλο το φάσμα των επιστημών που σχετίζονται με τη γεωγραφία (γεωλογία, ωκεανογραφία, οικονομία, ανθρωπογεωγραφία, περιβάλλον κλπ.)  Δεν υπάρχει αντίστοιχο της ADEPT εργαλείο για την προπτυχιακή εκπαίδευση. Οι καθηγητές, βεβαίως και χρησιμοποιούν τις νέες τεχνολογίες σε ένα μεγάλο βαθμό χωρίς όμως την αμεσότητα των υπολογιστών κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να συλλέξουν το υλικό τους, το οποίο και αποθηκεύουν στους προσωπικούς τους υπολογιστές.

A LEXANDRIA D IGITAL E ARTH P ROTOTYPE ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ-ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ : 3.  Θα έχει εφαρμογή ένα τέτοιο σύστημα για την εκπαίδευση στον ελλαδικό χώρο και με δυνατότητα κάλυψης και άλλων θεματικών περιοχών;  Αν ναι, τι προϋποθέτει;  Ποιος πρέπει να δραστηριοποιηθεί για τη δημιουργία του;  Μεμονωμένη προσπάθεια από εξειδικευμένο ίδρυμα ή συλλογική ;  χρηματοδότηση, προσωπικό, εμπλουτισμός και συντήρηση;  Ποια τα κίνητρα για τους καθηγητές να συμμετάσχουν σε ένα τέτοιο εγχείρημα;

Σας ευχαριστώ πολύ !