ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ Υπεύθυνοι καθηγητές : Ε. Βόλνα – Δ. Πισπινής

Η ΟΜΑΔΑ ΜΑΣ

Μέγα Κωνσταντίνο στις 11 Μαΐου 330. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Η Κωνσταντινούπολη αποτελεί τη βασιλεύουσα των πόλεων. Σαν πρωτεύουσα του Βυζαντίου ιδρύθηκε από το Μέγα Κωνσταντίνο στις 11 Μαΐου 330. Στην ακμή της τα σύνορα της εκτείνονταν από την Ιταλία μέχρι την Περσία. Επηρέασε πολιτιστικά και πνευματικά πολλούς λαούς της Βαλκανικής και της Ρωσίας. Αντιμετώπισε επιτυχώς πολιορκίες από Άβαρους, Άραβες, Ρώσους, Βουλγάρους και Τούρκους.

ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ Το 1054 η Βυζαντινή αυτοκρατορία κλονίστηκε από το Σχίσμα μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας . Το σχίσμα επέφερε έντονη αντιβυζαντινή διάθεση στην Ιταλία. Παρεμπόδισε τη συνεργασία Ρώμης και Κωνσταντινούπολης. Καλλιέργησε την ιδέα υποταγής του Βυζαντίου. Ακολούθησαν οι Σταυροφορίες, κίνημα που διοργανώθηκε από τους πάπες της Δύσης με το πρόσχημα της απελευθέρωσης των Αγίων Τόπων. Κατά τη διάρκεια της Δ΄ Σταυροφορίας το 1204 η Κων/πολη πολιορκήθηκε και αλώθηκε από τους Σταυροφόρους. Η κατάκτηση της Κων/πολης απομάκρυνε πολιτιστικά και θρησκευτικά την Ανατολή από τη Δύση.

ΟΘΩΜΑΝΟΙ Οι Οθωμανοί ήταν μία φυλή τουρκικής καταγωγής . Ιδρυτής του κράτους τους θεωρείται ο Οθμάν ή Οσμάν (1258-1324). Η εξάπλωσή τους υπήρξε ραγδαία λόγω του ιερού πολέμου (τζιχάντ). Πολλές Βυζαντινές πόλεις της Ανατολής κατακτήθηκαν και βαθμιαία επεκτάθηκαν σε όλη τη Μ.Ασία.

ΜΩΑΜΕΘ Ο Β΄ Ανέλαβε την Οθωμανική αυτοκρατορία (μετά τον θάνατο του πατέρα του) στην ηλικία των 19 ετών. Όνειρο του ήταν να καταλάβει την Κων/πολη παρά τις αντιδράσεις και τους φόβους άλλων Οθωμανών αξιωματούχων.

ΕΤΟΙΜΑΣΙΕΣ ΜΩΑΜΕΘ Η νίκη του πατέρα του, Μουράτ, κατά της συμμαχίας Σέρβων και Ούγγρων απέκλεισε πιθανή βοήθεια από την χριστιανική Δύση. Έχτισε το Ρούμελη Χισάρ για τον αποκλεισμό του Βοσπόρου και της Κων/πόλης από πιθανή βοήθεια. Οι στρατιωτικές του δυνάμεις αποτελούνταν εκτός από τους φανατισμένους και ικανούς γενίτσαρους και από πλήθος ανθρώπων που πολεμούσε με την υπόσχεση της λεηλασίας και λαφύρων.

Η ΠΕΡΙΦΗΜΗ ΜΠΟΜΠΑΡΔΑ Κατασκευάστηκε από τον Ουρβανό Εκσφενδόνιζε βράχους βάρους 400 κιλών Έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην καταστροφή των τειχών και την άλωση της Πόλης

ΤΕΙΧΗ Τα τείχη της Κωνσταντινούπολης έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην Άλωση της Πόλης. Η αρχική οχύρωση της πόλης έγινε από τον Μέγα Κωνσταντίνο και έπειτα από την καταστροφή τους, από το σεισμό του 412, ο Θεοδόσιος ο Β΄ ανέλαβε την αποκατάσταση αλλά και την ενίσχυση τους. Τα χερσαία τείχη είχαν μήκος 6.632 μέτρα και ύψος 11μ. ενώ τα θαλάσσια 8.260 μέτρα και ύψος λιγότερο από τα χερσαία διότι οι κίνδυνοι από την θάλασσα δεν ήταν τόσο έντονοι. Τα τείχη ονομάζονταν και Θεοφύλακτα διότι κατάφεραν να αποκρούσουν τις επιθέσεις των Σλάβων (540,559,581), των Περσών και των Αβάρων (626), των Αράβων (669-79 και 717-18),των Βουλγάρων (813,913 και 924) και των Ρώσων (τέσσερις επιθέσεις μεταξύ 860-943).

ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ 6η Απριλίου 1453: κηρύχθηκε επίσημα η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης. Ο αγώνας ήταν άνισος και οι Τούρκοι υπερτερούσαν αριθμητικά. 11η Απριλίου: Αρχίζει ο μεγάλος βομβαρδισμός, ο οποίος υπήρξε σφοδρός και καταστροφικός. 20η Απριλίου: στην Κωνσταντινούπολη φτάνουν γενουατικά πλοία προκειμένου να ανεφοδιάσουν τους βυζαντινούς.Οι Τούρκοι επιτίθενται στα πλοία αλλά αποτυγχάνουν λόγω της απειρίας τους.

22η Απριλίου: τα ξημερώματα ξεκίνησε η επιχείρηση των Οθωμανών να περάσουν τα πλοία τους πάνω από το Γαλατά μέσα στον Κεράτιο Κόλπο για να βρεθούν πίσω από τα χριστιανικά πλοία που βρίσκονταν εκεί. Τα οθωμανικά πλοία μετακινήθηκαν με επιτυχία και η επιχείρηση ολοκληρώθηκε μέσα σε μια νύχτα. 7-11η Μαΐου: Οι Τούρκοι επιχειρούν νέες εφόδους σε στεριά και θάλασσα, χωρίς αποτέλεσμα.Οι Βυζαντινοί τους αντιμετωπίζουν με επιτυχία καίγοντας τα εχθρικά πλοία με «υγρό πυρ». 21η Μαΐου: Μετά το μεγάλο πλήγμα που δέχθηκαν τα τείχη, ο σουλτάνος στέλνει πρέσβη στην Πόλη ζητώντας την παράδοση της. Οι Βυζαντινοί όμως αρνούνται. 25- 26η Μαΐου: Οι Βυζαντινοί επηρεάζονται από δυσοίωνες προβλέψεις και λαϊκές προλήψεις.Ο λαός χάνει την αυτοπεποίθηση και το κουράγιο του.

Επίτευγμα μηχανικής θεωρείται το πέρασμα των καραβιών στον Κεράτιο κόλπο σερνόμενα από βόδια και στρατιώτες , πάνω από τον λόφο του Γαλατά, με πιθανή βοήθεια των Γενοβέζων

28η Μαΐου: Ήταν η προκαθορισμένη τελευταία μέρα του βομβαρδισμού 28η Μαΐου: Ήταν η προκαθορισμένη τελευταία μέρα του βομβαρδισμού.Γίνονταν λιτανείες με περιφορές εικόνων και το βράδυ πραγματοποιήθηκε κατανυκτική λειτουργία στην Αγία Σοφία. Ο σουλτάνος και ο Κων\νος Παλαιολόγος με πύρινους λόγους εμψύχωναν και ενθάρρυναν ο καθένας τους πολεμιστές του. 29η Μαΐου: Ξεκινά η τελική επίθεση από την πύλη του Αγίου Ρωμανού. Οι αιφνίδιες επιθέσεις στα τείχη και ο τραυματισμός του Γενουάτη Ιουστινιάνη πανικόβαλαν τους πολεμιστές. Τότε ο Μωάμεθ κήρυξε μαζική επίθεση, η σύγκρουση ήταν σφοδρή με πολλούς πεσόντες και από τις δύο πλευρές. Λίγο μετά την ηρωική του προσπάθεια κειτόταν νεκρός ανάμεσα σε εκατοντάδες άλλους και ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ο τελευταίος Βυζαντινός αυτοκράτορας . Έτσι την Τρίτη 29 Μαΐου 2.30 τα χαράματα το αδούλωτο προπύργιο του Βυζαντινού Κράτους καταλύθηκε.

ΚΕΡΚΟΠΟΡΤΑ Στην γωνία του τείχους των Βλαχερνών, ακριβώς πριν ενωθεί με το διπλό Θεοδοσιανό τείχος, υπήρχε, μισοκρυμμένη από έναν πύργο, μια μικρή πύλη εξόδου γνωστή με το όνομα Κερκόπορτα. Σύμφωνα όμως με την ιστορικό Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ, η Κερκόπορτα αποτελεί ένας μύθο της εκκλησίας, η οποία ήθελε να καλύψει πιθανή προδοσία. Η Κερκόπορτα είτε έμεινε κατά λάθος ανοικτή είτε όχι δεν επέφερε ουσιαστικά πλήγμα στην ήδη κατεστραμμένη Κωνσταντινούπολη. Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία ασφυκτιούσε αφού είχε χάσει τον έλεγχο των Στενών του Βοσπόρου και η τυπική κατάληψη της Πόλης ήταν θέμα χρόνου.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΜΕΡΑ Ο Μωάμεθ ήξερε πολύ καλά τα τρωτά σημεία της Πόλης αλλά και του βασιλιά της, του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Ο σουλτάνος έχοντας στα χέρια του πάνω από 200.000 στρατιώτες κατάφερε μετά από επίμονη και πολύωρη μάχη να μπει στην Πόλη. Τότε χιλιάδες άνθρωποι έχασαν την ζωή τους αλλά και τις περιουσίες τους. Αρκετοί χριστιανοί κατάφεραν να ξεφύγουν από το πλέον αφύλακτο λιμάνι. 29 Μαίου1453 είναι η μέρα όπου η Κωνσταντινούπολη παραδίδεται μετά από ανελέητη πολιορκία 52 ημερών στα χέρια των Οθωμανών. Η μεγαλύτερη σε διάρκεια αυτοκρατορία όλων των εποχών φτάνει στο τέλος της.

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΛΩΣΗΣ

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΜΑΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΜΑΣ