Υγιεινή Διατροφή

Οι ομάδες και τα θέματα τους Υπεύθυνος Καθηγητής: Νταφόπουλος Ευθύμιος Β2 Λυκείου Πυργετού Οι ομάδες και τα θέματα τους

Πρόλογος Η διατροφή αποτελεί τη βασική ενασχόληση του ανθρώπου από την εμφάνισή του στη γη. Ο τύπος διατροφής, τα είδη τροφών που καταναλώνονται και ο τρόπος με τον οποίο καταναλώνονται χαρακτηρίζουν τη ζωή, τα ήθη και τα έθιμα, τον πολιτισμό, αλλά και το επίπεδο υγείας ενός λαού.Ο τελευταίος αιώνας χαρακτηρίστηκε από μία μεγάλη διατροφική αντίφαση. Ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της γης είναι υποσιτισμένο, καθώς οι πολιτικές, οικονομικές, κλιματολογικές ή άλλες συνθήκες δεν επιτρέπουν τη διάθεση τροφίμων στις χώρες αυτές. Τη στιγμή που στις υποανάπτυκτες χώρες η διατροφή είναι ανεπαρκής, οι δια-τροφικές ελλείψεις και οι ασθένειες που οφείλονται σ' αυτές μαστίζουν τον πληθυσμό και η θνησιμότητα λόγω του υποσιτισμού είναι ιδιαίτερα αυξημένη, στις αναπτυγμένες χώρες τα ποσοστά παχυσαρκίας και οι ασθένειες που οφείλονται σε αυτή αυξάνονται με ραγδαίο ρυθμό

Βιολογικές Καλλιέργειες Η Βιολογική Καλλιέργεια είναι μια μέθοδος καλλιέργειας η οποία ελαχιστοποιεί ή αποφεύγει πλήρως τη χρήση συνθετικών λιπασμάτων και ζιζανιοκτόνων, ρυθμιστών ανάπτυξης των φυτών, ορμονών καθώς και πρόσθετων ουσιών στις ζωοτροφές. Οι βιολογικοί καλλιεργητές βασίζονται σε αμειψισπορά (εναλλαγή φυτών για συγκομιδή), υπολείμματα συγκομιδών, αγρανάπαυση, ζωικά λιπάσματα (κοπριά) και μηχανική καλλιέργεια για τη διατήρηση της παραγωγικότητας του χώματος, τον εμπλουτισμό του με θρεπτικές ουσίες για τα φυτά καθώς και για τον έλεγχο των ζιζανίων, εντόμων και παράσιτων. Η Βιολογική Καλλιέργεια συχνά συνδέεται με την υποστήριξη αρχών πέρα από την καλλιέργεια, όπως το Δίκαιο Εμπόριο (Fair Trade) και τη διαχείριση του περιβάλλοντος. Η Βιολογική Καλλιέργεια απορρίπτει τη χρήση συνθετικών χημικών ουσιών, όπως τα συνθετικά ζιζανιοκτόνα, λιπάσματα, φυτοφάρμακα και γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς (Γ.Τ.Ο.). Σε μερικές χώρες, κυρίως στην Ευρώπη, η βιολογική καλλιέργεια ορίζεται και από το νόμο, ώστε η εμπορική χρήση του όρου «Βιολογικό» να υπόκειται σε έλεγχο από την κυβέρνηση και το κράτος. Κάποιο είδος «διαπίστευσης» προσφέρεται στους αγρότες έναντι αμοιβής, καθιστώντας παράνομη την πώληση προϊόντων με τον τίτλο «Βιολογικό» χωρίς αυτή τη διαπίστευση

Βιολογικές Καλλιέργειες Υποκατηγορίες:Στη βιολογική καλλιέργεια, ανήκει και η βιοδυναμική καλλιέργεια που βασίζεται στις εσωτερικές διδασκαλίες του Ρούντολφ Στάινερ (Rudolf Steiner). Ο Ιάπωνας αγρότης Μασανόμπου Φουκουόκα εφηύρε ένα σύστημα το οποίο αποκάλεσε Φυσική Καλλιέργεια. Αυτή η φυσική καλλιέργεια χρησιμοποιείτε από το παρακάτω κτήμα βιολογικών προϊόντων Φυτοφάρμακα:Το κύριο ζήτημα της Βιολογικής Καλλιέργειας είναι η αντικατάσταση συνθετικών χημικών ουσιών με άλλες που βρίσκονται στη φύση. Αντί συνθετικών φυτοφαρμάκων χρησιμοποιούνται οργανικά φυτοφάρμακα όπως για παράδειγμα το Bt, το πύρεθρο και η ροτενόνη. Οι βιολογικοί καλλιεργητές υποστηρίζουν ότι οι συγκεκριμένες οργανικές ουσίες είναι βιοδιασπώμενες και άρα δεν μένουν στο τελικό προϊόν. Αντίθετα υποστηρίζουν, έχοντας στα χέρια τους έρευνες ανεξάρτητων επιστημόνων, ότι πολλά από τα συνθετικά χημικά παραμένουν αδιάσπαστα στην τροφική αλυσίδα μέχρι τον τελικό καταναλωτή, που είναι ο άνθρωπος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα εντομοκτόνου που περνά στην τροφική αλυσίδα αποτελεί το DDT. Οι μεγάλες εταιρίες της αγροβιομηχανίας πραγματοποιούν δικές τους έρευνες που αποδεικνύουν το αντίθετο

Βιολογική Καλλιέργεια και Διατροφή Βιολογική διατροφή σημαίνει υγεία, ευεξία, σωματική δύναμη και ψυχική ισορροπία. Το σώμα μας και ο εγκέφαλός μας αντιδρούν ανάλογα με τις διατροφικές μας συνήθειες. Όταν, λοιπόν, η διατροφή μας είναι φτωχή σε θρεπτικά στοιχεία, φτωχή και μειωμένη θα είναι και η σωματική και εγκεφαλική μας λειτουργία και απόδοση καθώς και η ψυχική μας υγεία.

Καλλιέργεια και Περιβάλλον Τα φυτά ζουν σε δυο κόσμους, σε δύο περιβάλλοντα, με τις ρίζες τους κάτω από το έδαφος και τον βλαστό τους στον αέρα. Λαμβάνοντας ανόργανα στοιχεία, έχουν σαν βασική τους λειτουργία τη μετατροπή αυτών σε οργανικά, δημιουργώντας έτσι τροφή. Οι διάφορες καλλιεργητικές μέθοδοι, βασιζόμενες στην αρχή αυτή, προσπαθούν να αποκομίσουν τη μέγιστη παραγωγή από το φυτό. Σε μια επιτυχημένη βιολογική καλλιέργεια, το φυτό πρέπει να λαμβάνει την καλύτερη δυνατή τροφή για να στηρίξει το ριζικό του σύστημα, να βρίσκεται σε υγειές και θρεπτικό υπόστρωμα και να καταπολεμά τους εχθρούς του (επικίνδυνα ζιζάνια και έντομα) έγκαιρα και μόνο με φυσικές μεθόδους. Τότε, ανάλογα τις καιρικές συνθήκες, το αποτέλεσμα αναμένεται εντυπωσιακό. Είναι εξαιρετικά σημαντικό μια καλλιέργεια να είναι τόσο βιολογική όσο και οικολογική. Πρέπει δηλαδή ο καλλιεργητής να σέβεται το περιβάλλον, να μη σπαταλάει νερό, να ανακυκλώνει οργανική ύλη και να εξοικονομεί ενέργεια για την καλλιέργεια του

Βιολογικά προϊόντα ΤΟΠΙΚΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΚΡΑΣΙ- ΡΑΨΑΝΗΣ Οι βιολογικές καλλιέργειες και η παραγωγή Βιολογικών προϊόντων είναι πάρα πολύ σημαντικά και όσο αφορά την σωστή διαχείριση των φυσικών πόρων και για την προστασία του περιβάλλοντος. Γι' αυτό τον λόγω τα βιολογικά προϊόντα είναι πολύ σημαντικά ως μια διατροφική επιλογή, γιατί πέρα από την στήριξη που προσφέρουν στους παραγωγούς και τα προφανή ωφέλη για την υγεία των καταναλωτών, προσφέρουν τα μέγιστα στην διαχείριση των φυσικών πόρων και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Προϊόντα βιολογικής γεωργίας (βιολογικά προϊόντα) είναι τα προϊόντα που για την παραγωγή τους έχουν εφαρμοστεί κανόνες που έχουν καθοριστεί από την κοινοτική και εθνική νομοθεσία. Σκοπός των κανόνων αυτών είναι η προστασία του περιβάλλοντος, η διατήρηση ή και την αύξηση της ευφορίας και της βιολογικής δραστηριότητας του εδάφους, καθώς και η δημιουργία κατάλληλων συνθηκών για τη διατήρηση της αλληλεξάρτησης μεταξύ του εδάφους με τα φυτά, των φυτών με τα ζώα και των ζώων με το έδαφος. Όλα τα παραπάνω θα πρέπει να επιτευχθούν χωρίς την προσφυγή σε παράγοντες παραγωγής εξωτερικής προέλευσης. ΤΟΠΙΚΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΚΡΑΣΙ- ΡΑΨΑΝΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΙΕΣ-ΑΚΤΙΝΙΔΙΩΝ ΚΑΣΤΑΝΙΕΣ ΚΑΡΥΔΙΕΣ ΕΛΛΙΕΣ

Βιολογικά προϊόντα Μέλλον Η παραγωγή και η κατανάλωση βιολογικών προϊόντων αυξάνεται συνεχώς σε όλες τις χώρες του δυτικού κόσμου. Ειδικά στην Ευρώπη έχει παρατηρηθεί μια πολύ απότομη αύξηση στην κατανάλωση προϊόντων βιολογικής καλλιέργειας. Αλλά και στις ΗΠΑ τα έσοδα των πωλήσεων από προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας αυξήθηκαν από 1 δις δολάρια το 1994, σε 13 δισ. δολάρια το 2002. Έχουν, επίσης, αναπτυχθεί κινήματα και σε «αναπτυσσόμενες» χώρες όπως η Ινδία. Στην Ελλάδα έχει καθιερωθεί σε μερικές πόλεις ο θεσμός της «λαϊκής αγοράς βιολογικών προϊόντων» παράλληλα με τις παραδοσιακές αγορές. Όμως πολλοί άνθρωποι αναγνωρίζουν ότι η βιολογική καλλιέργεια, έπειτα από 30 χρόνια ύπαρξης, βρίσκεται αυτό το καιρό σε ένα κρίσιμο κομβικό σημείο: Παρά την ανάπτυξη της αγοράς βιολογικών προϊόντων την τελευταία δεκαετία, το μέλλον των μικρών και αυτόνομων αγροτών (βιολογικών ή μη) βρίσκεται σε κίνδυνο. Οι δομές υποστήριξης των μικρών αγροτών έχουν αρχίσει να αποδυναμώνονται σχεδόν σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες. Αντίθετα υποστηρίζονται συστήματα παραγωγής μεγάλου αριθμού προϊόντων, μέσα από μεγάλες εκτάσεις ή/και εργοστασιακή γεωργική ή κτηνοτροφική παραγωγή. Αυτό που ξέρουμε σήμερα ως «βιολογική καλλιέργεια» μπορεί να αλλάξει δραματικά μέσα στα επόμενα χρόνια.

Μεταλλαγμένα Προϊόντα-Τρόφιμα Τι είναι τα μεταλλαγμένα τρόφιμα; Τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα (GMO) είναι προϊόντα τα οποία έχουν προέλθει από γενετικά τροποποιούμενους οργανισμούς . Σε αυτούς τους οργανισμούς, έχουν γίνει συγκεκριμένες αλλαγές στο γενετικό τους υλικό (DNA) με τεχνικές Γενετικής Μηχανικής. Η πρώτη εμφάνιση αυτών των τροφίμων στα ράφια, τοποθετείται στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και οι εφαρμογές είναι κυρίως σε προϊόντα γεωργικής προέλευσης σόγια, καλαμπόκι, καλαμποκέλαιο. Στις αρχές του 2006 εμφανίστηκαν και οι πρώτες αναφορές για την δημιουργία γενετικώς τροποποιημένων χοιρινών, με σκοπό τη δημιουργία κρέατος με υψηλή συγκέντρωση σε ω-3 λιπαρά οξέα, αλλά και ποικιλία χοιρινών που, αφομοιώνοντας το φωσφόρο των φυτών, δημιουργούν κοπριά με λιγότερο φώσφορο κατά 60%. Η κριτική γύρω από την παρουσία των GM τροφίμων στρέφεται σε θέματα ασφάλειας, οικολογίας, οικονομικών αλλά και νομικών θεμάτων.

Μεταλλαγμένα Προϊόντα-Τρόφιμα Η διχογνωμία γύρω από τα GM τρόφιμα Μια βασική και θεμελιώδης διαφορά μεταξύ συμβατικών καλλιεργειών και GM τροφίμων είναι ότι τα μεν συμβατικά τρόφιμα, μπορούν να προέλθουν από συμβατικές διασταυρώσεις συγγενών βοτανολογικών ειδών, ενώ στα GM προϊόντα, μπορούν να εμφανίζονται γονίδια τόσο από συγγενή είδη, όσο και από μη συγγενή είδη, αλλά και από βακτήρια και ιούς. Το παράδειγμα του βάμβακος INGARD 6 είναι ένα τυπικό δείγμα GM προϊόντος το οποίο περιέχει γονίδια από το βακτήριο Bacillus Thuringensis (Bt) με τελικό αποτέλεσμα το βαμβάκι να καθίσταται ανθεκτικό σε ζιζάνια (heliothis caterpillar) και άρα να έχουμε λιγότερη ζημία για τον παραγωγό. Η μια πλευρά λοιπόν επιχειρηματολογεί λέγοντας ότι οι GM καλλιέργειες είναι ανθεκτικές στα ζιζάνια, άρα οι αγρότες μπορούν να ψεκάσουν λιγότερο και πιο αποτελεσματικά και για τους ιδίους (οικονομικότερα) αλλά και για το περιβάλλον.

Μεταλλαγμένα Προϊόντα-Τρόφιμα Η διχογνωμία γύρω από τα GM τρόφιμα Από την άλλη πλευρά, όμως, τα επιχειρήματα είναι τα εξής : τα όποια πειράματα έχουν γίνει με τις GM καλλιέργειες, έχουν εστιαστεί στις βραχυχρόνιες επιπτώσεις αυτών. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχου στοιχεία για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις. Μέσα σε 40 – 50 χρόνια, τα ερωτήματα και οι προβληματισμοί που έχουν τεθεί και στους οποίους δεν έχουν δοθεί επαρκείς απαντήσεις είναι:  Μήπως τα ζιζάνια τα οποία αντιμετωπίζουμε αποκτήσουν κάποια στιγμή αντίσταση σε αυτές τις καλλιέργειες  Μήπως κάποια στιγμή δεν θα μπορούμε να καταστρέψουμε τις GM καλλιέργειες με συμβατικά χημικά  Μήπως αυτή η αντοχή περάσει και σε αλλά είδη ( φυτικού ή ζωικού βασιλείου) 

Μεταλλαγμένα Προϊόντα-Τρόφιμα Η διχογνωμία γύρω από τα GM τρόφιμα Έχει αναφερθεί επίσης, αρκετές φορές, διατάραξη της οικολογικής αλυσίδας είτε άμεσα με είδη που δεν αντέχουν την κατανάλωση των GM καλλιεργειών, είτε έμμεσα, από την καταστροφή διατροφικών πηγών αυτών των ειδών. Ο προβληματισμός για τις αλλεργίες και τις τοξίνες έχει τεθεί αρκετές φορές, μέχρι στιγμής όμως δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να στηριχτεί με βεβαιότητα η άποψη ότι τα GM προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις. Αυτό που σίγουρα έχει τεθεί, είναι η ανησυχία για την εμφάνιση νέων ασθενειών (στην λογική της μακροχρόνιας κατανάλωσης) και η πιθανή επίδραση την αντιβιοτικών γονιδίων (που περιέχονται στα GM τρόφιμα), στο ανοσοποιητικό σύστημα του καταναλωτή. Τα οικονομικά συμφέροντα γύρω από το θέμα αυτό είναι πραγματικά μεγάλα. Οι ΗΠΑ προσπαθούσαν εδώ και αρκετά χρόνια να εισάγουν τέτοια προϊόντα στην Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Νομοθεσία όμως είχε θέσει αρκετούς περιορισμούς σε αυτό το θέμα, προκαλώντας μεγάλη οικονομική ζημία στις εξαγωγές των Αμερικανών. Οι πιέσεις που ασκούνται πάνω σε αυτό το θέμα είναι πολύ μεγάλες και σύντομα αναμένονται αλλαγές και στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, πάνω στο θέμα εισαγωγής των μεταλλαγμένων.

Μεταλλαγμένα Προϊόντα-Τρόφιμα Χρειαζόμαστε τα μεταλλαγμένα ; Ένα από τα συνήθη επιχειρήματα που ρίχνονται στο τραπέζι από τις Αμερικανικές πηγές, είναι το πρόβλημα πείνας στις αφρικάνικες χώρες και ότι μόνη λύση για το πρόβλημα αυτό θα ήταν η χρήση των γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών και τροφίμων. Η πιο συντηρητική πλευρά, αντίθετα, προτείνει την καλύτερη κατανομή των τροφίμων, καθώς και την πιο λογική και αποτελεσματική αξιοποίηση της καλλιεργήσιμης γης . Σε κάθε περίπτωση, ο καταναλωτής θα πρέπει να μπορεί να επιλέξει τι βάζει στο τραπέζι του. Ακόμη και αν επιτραπεί η εισαγωγή των GM τροφίμων στα ελληνικά εμπορικά καταστήματα, ο καταναλωτής θα πρέπει να ξέρει τι αγοράζει και από που προέρχεται.