1 η Εργασία στην Ιατρική Εκπαίδευση ‘’Παρελθόν, παρόν, μέλλον:ανάλυση άρθρων από τη βιβλιογραφία’’ Καντιλλάρι Γιόνα Α.Ε.Μ. : Ροκκά Ευαγγελία Α.Ε.Μ. : Τσιμπονάκης Αθανάσιος Α.Ε.Μ. : 30290

Σκεπτικό & κύρια προβλήματα επίλυσης Βασικές χειρουργικές δεξιότητες, όπως η λήψη ενός ιατρικού ιστορικού και μια σωστή διάγνωση, είναι ζωτικά στοιχεία που πρέπει να αναπτύξει ένας προπτυχιακός φοιτητής της ιατρικής. Ακόμα, αυτή η προπτυχιακή εκπαίδευση είναι εκείνη που θα ωθήσει τους φοιτητές σε χειρουργικούς κλάδους. Ωστόσο, ο αυξημένος αριθμός των φοιτητών, ο μειωμένος χρόνος παραμονής των ασθενών στο νοσοκομείο και το αυξημένο ποσοστό κοινών χειρουργικών προβλημάτων έχει μειώσει την πρόσβαση των φοιτητών στους ασθενείς και ως εκ τούτου την εκπαίδευση τους σε κλινικές δεξιότητες.

Γι’ αυτό το λόγο καινούριες μέθοδοι εκπαίδευσης στις κλινικές δεξιότητες πρέπει να ληφθούν υπόψη. Το σκεπτικό του άρθρου είναι να προσπαθήσει να προβληματίσει τους φοιτητές για το παραδοσιακό πρόγραμμα σπουδών, να προτείνει νέες μεθόδους εκπαίδευσης μέσω μιας έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε δύο ομάδες φοιτητών και να ερμηνεύσει τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας.

Σκοπός του άρθρου Σκοπός του άρθρου είναι να οργανώσει, να αναλύσει και να αξιολογήσει την καθιερωμένη εκπαίδευση των κλινικών δεξιοτήτων για τους 3ετείς φοιτητές της ιατρικής και να εξετάσει την αποτελεσματικότητα ορισμένων νέων εκπαιδευτικών διαδικασιών.

Κύρια ερωτήματα, μεθοδολογία & αποτελέσματα Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για την έρευνα οργανώθηκε από μια ερευνητική ομάδα, αποτελούμενη από ειδικούς εκπαιδευτές κλινικών δεξιοτήτων και διαχειριστές του προγράμματος ‘’προσομοιωμένων ασθενών(simulated patients, SP)’’ για την αναδιοργάνωση της εκπαίδευσης των 3ετών φοιτητών στις κλινικές δεξιότητες. Λόγω του μειωμένου χρόνου διαμονής των ασθενών σε νοσοκομεία και της άρνησης τους να εξεταστούν από φοιτητές, επιλέχθηκε να χρησιμοποιηθούν ‘’προσομοιωμένοι ασθενείς’’ για τη λήψη του ιατρικού ιστορικού.

Οι φοιτητές χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, μία των 60 και μία των 63 ατόμων. Σε κάθε ομάδα δόθηκε από ένα διαφορετικό checklist(=λίστα ελέγχου ορισμένη ως προς κάποιες εργασίες) από τα οποία το πρώτο ήταν επικεντρωμένο στη δεξιότητα, αναφέροντας τα απαραίτητα βήματα στη λήψη ενός συστηματικού ιστορικού για την παρούσα κατάσταση, ενώ το δεύτερο ήταν γενικότερο με έμφαση σε γενικές ερωτήσεις για μια αποτελεσματική γνωμάτευση. Οι 2 ομάδες κατόπιν υποχωρίστηκαν σε μικρότερες ομάδες των 20 ατόμων.

Τα κύρια ερωτήματα ήταν κατά πόσο η χρήση των checklists βοήθησε τους φοιτητές, και αν η χρήση των ‘’προσομοιωμένων ασθενών’’ ήταν επιτυχής.

Όσον αφορά τη χρήση των ‘’προσομοιωμένων ασθενών’’ οι φοιτητές τους βρήκαν πολύ προσιτούς, ωστόσο λιγότεροι φοιτητές του 2 ου γκρουπ(με το γενικό checklist) τους βρήκε χρήσιμους, ενώ οι εκπαιδευτές τους βρήκαν πολύ χρήσιμους και ευεργετικούς για την εκπαίδευση και εξάσκηση των φοιτητών. Το μόνο μειονέκτημα ήταν ο μειωμένος τους αριθμός.

Όσον αφορά τη χρήση checklists, οι φοιτητές βρήκαν το ‘’γενικό’’ λιγότερο χρήσιμο από το επικεντρωμένο στη δεξιότητα, ωστόσο στις απαντήσεις τους στις ερωτήσεις ανοιχτού τύπου, ανέφεραν ότι δεν ευνοούσε την κριτική σκέψη. Οι εκπαιδευτές θεώρησαν ότι το 2 ο checklist ήταν ζημιογόνο για τη διαδικασία της μάθησης, αφού προήγαγε στείρα γνώση, χωρίς να κινητοποιεί τους φοιτητές για αυτομάθηση, και ότι το 1 ο ήταν άχρηστο αφού δεν προσέφερε τίποτα νέο.

Τέλος, οι απαντήσεις φοιτητών και καθηγητών διέφεραν στις ερωτήσεις κλειστού τύπου, αλλά ήταν παρόμοιες σε αυτές ανοικτού τύπου. Και οι δύο συμφώνησαν ότι η νέα μορφή εκπαίδευσης προήγαγε πιο ενεργό διάλογο μεταξύ φοιτητών και καθηγητών, ενίσχυε την ομαδική εργασία και έδινε έμφαση στην ανάπτυξη γνώσεων και κλινικών δεξιοτήτων μέσω της κριτικής σκέψης.

Εκπαιδευτικός σκοπός & αποκομισμένα συμπεράσματα Εκπαιδευτικός σκοπός του άρθρου είναι πρώτα από όλα η ενημέρωση για την ανάγκη αλλαγής στο καθιερωμένο πρόγραμμα σπουδών. Επιπρόσθετα, στόχος του είναι και η αξιολόγηση του νέου εκπαιδευτικού προτύπου που δοκιμάστηκε. Το αναπόφευκτο αποτέλεσμα που αποκομίζεται είναι η ανάγκη των φοιτητών για περισσότερη εξάσκηση στις κλινικές δεξιότητες.

Ακόμη, το τελικό συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει το άρθρο είναι ότι η μελέτη των σχολίων φοιτητών και εκπαιδευτών και των απαντήσεών τους σε ερωτήσεις ανοικτού τύπου, αν και χρονοβόρα, έχει τεράστια αξία και προσφέρει εύρος στην αξιολόγηση νέων εκπαιδευτικών διαδικασιών. Γι’ αυτό το λόγο, πρέπει να συμπεριλαμβάνονται σε κάθε αξιολόγηση. Έτσι, θα βρεθεί το σωστό εκπαιδευτικό σύστημα προπτυχιακών φοιτητών που θα διευρύνει τη μάθηση και θα υποστηρίξει το φοιτητή τόσο στην εξάσκηση κλινικών δεξιοτήτων, όσο και στην ανεξάρτητη μάθηση.

Βιβλιογραφικά στοιχεία - Fiona Stewart, Jennifer Cleland, 2008 ‘’The introduction of standardized clinical surgical teaching: students’ and tutors’ perceptions of new teaching and learning aids’’, Medical Teacher 30: , ISBN X print/ ISBN X online/08/