Αποστολόπουλος Κωνσταντίνος Ερευνητική Εργασία ΔΙΑΤΡΟΦΗ Ομάδα 1η Αποστολόπουλος Κωνσταντίνος Βαρελά Χριστίνα Καρούτα Γεωργία Κάτσαρη Γαρυφαλια

Η έρευνά μας σχετικά με την διατροφή των εφήβων στην Ελλάδα ξεκινά με μια μικρή έρευνα στα βασικότερα διατροφικά στοιχεία. Ξεκινάμε λοιπόν!

Λίπη Στην Οργανική Χημεία, Βιοχημεία και Χημεία τροφίμων τα λίπη ονομάζονται οι οργανικές ενώσεις (εστέρες) μιας τρισθενούς αλκοόλης, της γλυκερίνης, με οργανικά οξέα κυρίως μονοκαρβονικά κορεσμένα ή ακόρεστα. Ανάλογα με τη σύστασή τους στη κατάσταση που βρίσκονται, υπό κανονικές συνθήκες, όταν είναι υγρά ονομάζονται έλαια, ενώ όταν είναι στερεά ονομάζονται στέατα ή απλά λίπη. Τα λίπη είναι πολύ διαδεδομένα τόσο στο ζωικό όσο και στο φυτικό βασίλειο. Εξ αυτού ανάλογα της προέλευσής τους διακρίνονται αμφότερα τα παραπάνω, (λίπη και έλαια), σε ζωικά(οι κύριες πηγές ζωικού λίπους στην Ευρώπη είναι το κρέας και τα προϊόντα του, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά, όπως το βούτυρο, το τυρί, το γάλα και η κρέμα) ή φυτικά. Το φυτικό λίπος μπορεί να βρεθεί στους σπόρους φυτών (π.χ. ελαιοκράμβη, σπόρους ηλιοτροπίου (ηλιόσπορους), καλαμπόκι), σε φρούτα (π.χ. ελιά, αβοκάντο) και σε ξηρούς καρπούς (π.χ. φιστίκια, αμύγδαλα). Το λάδι (έλαιο) προέρχεται αρχικά με πλύσιμο και σύνθλιψη των σπόρων, φρούτων ή ξηρών καρπών και στη συνέχεια με θέρμανση και απομάκρυνση του ελαίου με τη χρήση ειδικών μεθόδων. Το έλαιο στη συνέχεια εξευγενίζεται για να απομακρυνθεί η ανεπιθύμητη μυρωδιά, γεύση, χρώμα ή κάποιοι παράγοντες που επηρεάζουν την καθαρότητα. Μερικά λάδια, όπως το παρθένο ελαιόλαδο, το καρυδέλαιο και το κραμβέλαιο, δημιουργούνται απευθείας από το σπόρο ή το φρούτο χωρίς κανένα εξευγενισμό..

Τα λίπη μπορούμε να τα ταξινομήσουμε: Σε απλά λίπη (λιπαρά οξέα). Επιπλέον των λιπαρών οξέων που καλούνται τριγλυκερίδια, υπάρχουν επίσης λιπαρά οξέα που κινούνται ελεύθερα στο αίμα. Σε γενικές γραμμές, υπάρχουν πολλοί τύποι ελεύθερων λιπαρών οξέων. Ορισμένα από αυτά μπορούν να παραχθούν από τον ανθρώπινο οργανισμό ενώ άλλοι τύποι όχι. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να τα προσλαμβάνουμε είτε από τη τροφή ή από συμπληρώματα διατροφής προκειμένου να διατηρούμε σωστές μεταβολικές λειτουργίες. Σε σύνθετα λίπη (φωσφολιπίδια). Τα φωσφολιπίδια περιέχουν στη σύνθεσή τους φωσφόρο. Βρίσκονται στις κυτταρικές μεμβράνες. Η σημασία τους για την ανάπτυξη καρδιαγγειακών νόσων δεν έχει ακόμη αποδειχθεί. Παράγωγα λίπους: λιπαρά οξέα, γλυκερόλη, στερόλες, λιποδιαλυτές βιταμίνες.

Τα υγρά λίπη περιέχουν μικρής αλυσίδας τριγλυκερίδια και είναι ακόρεστα λίπη. Τα στερεά λίπη αποτελούνται από κορεσμένα λιπαρά οξέα με εξαίρεση τα ψάρια που έχουν αρκετά ακόρεστα λιπαρά οξέα. Τα φυτικά λίπη είναι συνήθως ακόρεστα, με εξαίρεση το λάδι της καρύδας. Τέλος τα λίπη περιέχουν τις βιταμίνες Α, D, E και Κ που είναι απαραίτητες για τη σωστή λειτουργία του μεταβολισμού.

Ένα «ύπουλο» λιπίδιο: η χοληστερίνη… Η χοληστερίνη αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό τύπο λιπιδίων που παίζουν κρίσιμο ρόλο: στην σύνθεση των κυτταρικών μεμβρανών, στην παραγωγή ορισμένων ορμονών (κορτικοειδή, γεννητικές ορμόνες), στην παραγωγή των χολικών οξέων. Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι χοληστερίνης στο αίμα. Ο πρώτος τύπος, που λέγεται “κακή“ χοληστερίνη, έχει ισχυρή δυνατότητα να υποστηρίζει την ανάπτυξη αθηροσκλήρυνσης εάν τα επίπεδά της στα αιμοφόρα αγγεία είναι υψηλή. Αυτός ο τύπος χοληστερίνης που βρίσκεται στα σωματίδια του αίματος λέγεται λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας ή “LDL“ χοληστερίνη. Γι’ αυτό, είναι από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές νόσους και λαμβάνεται υπόψη στη γενική διάγνωση του καρδιαγγειακού κινδύνου.

Ο δεύτερος τύπος αντιπροσωπεύεται από την λεγόμενη “καλή“ χοληστερίνη που έχει αντίθετα αποτελέσματα. Μπορεί να μειώνει το γενικό καρδιαγγειακό κίνδυνο. Αυτό το είδος χοληστερίνης φέρει το όνομα „HDL“ χοληστερίνη διότι βρίσκεται στα σωματίδια του αίματος που λέγονται λιποπρωτεΐνες υψηλής πυκνότητας. Γι’ αυτό, φαίνεται ότι είναι ισχυρά ευεργετικό για τον καθένα να έχει χαμηλά επίπεδα LDL χοληστερίνης και αντιθέτως, υψηλά επίπεδα HDL χοληστερίνης.

Μερικές τροφές που βοηθούν την αύξηση της καλής χοληστερίνης

Πρωτεΐνη Οι πρωτεΐνες αποτελούν τα πιο διαδεδομένα και πολυδιάστατα τόσο στη μορφή όσο και στη λειτουργία τους μακρομόρια. Ακόμη και σε ένα απλό κύτταρο των βακτηρίων εντοπίζονται εκατοντάδες διαφορετικές πρωτεΐνες που κάθε μια εξ αυτών έχει ιδιαίτερο ρόλο. Οι πρωτεΐνες αποτελούν είτε το δομικό συστατικό του κυττάρου είτε συνεργούν σε κάποια συγκεκριμένη λειτουργία.

Βιολογικός ρόλος Οι διάφορες λειτουργίες που παρατηρούνται στους οργανισμούς γίνονται χάρη στις πρωτεΐνες. Ο δε βιολογικός τους ρόλος καθορίζεται κάθε φορά από την τρισδιάστατη δομή τους που είναι συνέπεια της αλληλουχίας των αμινοξέων, η οποία και ξεκινά από την πρωτοταγή δομή.

Ποια η χρησιμότητα των πρωτεϊνών; Οι πρωτεΐνες χρησιμοποιούνται από τον οργανισμό για πολλές λειτουργίες του. Οι πρωτεΐνες είναι βασικές ουσίες που χρειάζεται το σώμα για την ανάπτυξη και την αποκατάσταση των κατεστραμμένων κυττάρων. Χρειάζονται επίσης στην πέψη και βοηθούν στην παραγωγή αντισωμάτων που καταπολεμούν τις λοιμώξεις. Οι πρωτεΐνες είναι συστατικά όλων των κυττάρων, σχηματίζουν τα συσταλτά στοιχεία όλων των μυών και τα ένζυμα που είναι απαραίτητα για την απελευθέρωση ενέργειας και τη διατήρηση της ζωής, παίρνουν μέρος στη σύνθεση των ορμονών και έχουν ρόλο. Οι πρωτεΐνες χρησιμεύουν για την κατασκευή διαφόρων μερών και οργάνων του σώματος ξεκινώντας από τα κύτταρα και τις μεμβράνες του. Παραδείγματα πρωτεϊνών είναι το κολλαγόνο και η ελαστίνη που βρίσκονται στα κόκκαλα , τους τένοντες και τα τοιχώματα μεγάλων αγγείων. Επίσης η κερατίνη είναι μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στις τρίχες και τα νύχια. Εκτελούν διάφορες λειτουργίες σημαντικές για τον οργανισμό, όπως η γνωστή μας αιμοσφαιρίνη που μεταφέρει οξυγόνο, χρησιμεύουν σαν αντισώματα στις διάφορες ασθένειες. Επίσης ρυθμίζουν σε μικρές ποσότητες λειτουργίες του οργανισμού (π.χ. η ινσουλίνη τον μεταβολισμό των σακχάρων), βοηθούν την εκτέλεση μυϊκών εργασιών (μυοσίνη, ακτίνη) και έχουν αποθηκευτικό ρόλο (π.χ. η καζείνη του γάλακτος αποθηκεύει φωσφόρο και ασβέστιο).

Τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη Σαμπουάν με πρωτεΐνες Μοριακή δομή της πρωτεΐνης:

ΠΡΟΣΟΧΗ!! Να προσέχετε ιδιαίτερα τις ετικέτες των τροφίμων. Σπανίως τρώτε καθαρή πρωτεΐνη. Κάποιες πρωτεΐνες συνδυάζονται συχνά με κορεσμένα λίπη. Αν τρώτε κρέας, επιλέξτε τα πιο άλιπα κομμάτια. Αν σας αρέσουν τα γαλακτοκομικά, οι πιο υγιεινές επιλογές είναι οι αποβουτυρωμένες ή χαμηλές σε λιπαρά εκδοχές τους. Τα φασόλια, η σόγια, τα καρύδια και τα προϊόντα ολικής άλεσης προσφέρουν πρωτεΐνη χωρίς κορεσμένο λίπος και με πολλές διαιτητικές ίνες και μικροθρεπτικά συστατικά.

ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ Οι υδατάνθρακες, αποτελούν μια ομάδα οργανικών ουσιών, που ως προς το χημικό τύπο τους, είναι ενυδατωμένος άνθρακας, με γενικό τύπο Cn(H2O)ν. Οι βιολογικής σημασίας υδατάνθρακες ονομάζονται και σάκχαρα ή ακόμα και γλυκίδια Οι μονοσακχαρίτες, όπως η γλυκόζη και η φρουκτόζη, είναι τα μονομερή για τη σύνθεση πολυπλοκότερων δομών. Οι δισακχαρίτες αποτελούνται από δυο μονοσακχαρίτες. Τέλος, πολυσακχαρίτες, όπως το άμυλο, το γλυκογόνο και η κυτταρίνη, που αποτελούνται από εκατοντάδες χιλιάδες υπομονάδες γλυκόζης

Ποιοι είναι οι καλοί υδατάνθρακες; Οι περισσότεροι γνωρίζουμε ότι οι καλοί υδατάνθρακες είναι: τα φυτικά τρόφιμα που περιέχουν φυτικές ίνες, οι βιταμίνες, τα ιχνοστοιχεία και τα φυτοχημικά συστατικά μαζί με τα γραμμάρια των υδατανθράκων όπως τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα όσπρια, τα λαχανικά και τα φρούτα. Πάντως δεν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε έναν υδατάνθρακα ως «καλό» χωρίς να λάβουμε υπόψη μας την περιεκτικότητά του σε φυτικές ίνες (εκτός αν είναι εκ φύσεως χαμηλός σε περιεκτικότητα φυτικών ινών όπως το γάλα με λίγα λιπαρά ή το αποβουτυρωμένο).

Ποιοι είναι οι κακοί υδατάνθρακες; Τα σάκχαρα Οι πρόσθετες γλυκαντικές ουσίες Τα ραφιναρισμένα σιτηρά

Η ζάχαρη και τα ραφιναρισμένα δημητριακά καθώς και τα αμυλούχα τρόφιμα παρέχουν γρήγορα ενέργεια στον οργανισμό υπό την μορφή της γλυκόζης. Αυτό είναι καλό σε περίπτωση που ο οργανισμός μας όντως χρειάζεται άμεσα ενέργεια, όπως για παράδειγμα όταν γυμναζόμαστε. Οι καλύτεροι υδατάνθρακες για τους περισσότερους από εμάς είναι εκείνοι που είναι ακατέργαστοι ή ελαφρώς επεξεργασμένοι όπως στα τρόφιμα ολικής άλεσης που περιέχουν φυσικά σάκχαρα, όπως η φρουκτόζη των φρούτων ή η λακτόζη του γάλακτος.

Και το τελευταίο στοιχείο!! ΕΛΑΙΑ Το λάδι ή έλαιο είναι υγρό στις συνήθεις θερμοκρασίες περιβάλλοντος, το οποίο παράγεται είτε από ορυκτούς υδρογονάνθρακες είτε από φυτά ή από τη συμπίεση σπόρων φυτών και κύριο χαρακτηριστικό του είναι ότι δεν αναμιγνύεται με το νερό. Τα έλαια αποτελούνται από έναν ή συνήθως περισσότερους υγρούς υδρογονάνθρακες. Αυτοί διαφέρουν από τους άλλους υδρογονάνθρακες όπως οι αλκοόλες, οι κετόνες και οι αιθέρες επειδή δεν είναι πολωμένοι. Τα έλαια μοιάζουν με τα λίπη, αλλά έχουν διαφορετικό (μικρότερο) μήκος μοριακής αλυσίδας.

Πού βρίσκονται; Βρίσκονται κυρίως στη μαργαρίνη και σε επεξεργασμένες τροφές. Όπως όλοι οι κακοποιοί κρύβονται με διάφορα ονόματα στην ετικέτα, όπως "μερικώς υδρογονωμένα φυτικά έλαια", "επεξεργασμένα φυτικά έλαια", "μερικώς υδρογονωμένα πολυακόρεστα", κτλ.

Λειτουργία Ο ανθρώπινος οργανισμός χρησιμοποιεί τα λίπη και τα έλαια σχεδόν αποκλειστικά για να αντλεί από τις καύσεις τους ενέργεια. Συνήθως όμως καταναλώνουμε περισσότερα λίπη και έλαια από όσα χρειαζόμαστε , με αποτέλεσμα να παχαίνουμε , να αυξάνεται η πίεση μας και να κινδυνεύουμε από καρδιαγγειακές παθήσεις , από καρκίνο του εντέρου και ένα άλλο πλήθος δυσλειτουργιών και ασθενειών. Για τον ανθρώπινο οργανισμό, είναι καλά το ελαιόλαδο, το αραβοσιτέλαιο, το σογιέλαιο, το ηλιέλαιο και το φρέσκο βούτυρο, ενώ η μαργαρίνη η οποία αποτελεί τεχνητό μείγμα χωρίς θρεπτικές ουσίες, δεν θεωρείται υγιεινή.

Τροφές πλούσιες σε έλαια

από το οποίο μαζέψαμε τα παρακάτω στοιχεία: Ύστερα από την έρευνα αυτή, επισκεπτίκαμε το Κέντρο Διατροφής της πόλης μας, από το οποίο μαζέψαμε τα παρακάτω στοιχεία: ΕΥΡΩΠΗ 55% των κατοίκων έχουν περιττό βάρος 20% » » είναι παχύσαρκοι 75% των γυναικών 35-55 ετών έχουν περιττό βάρος 70% των ασθενειών σχετίζονται με το βάρος και την διατροφή Την τελευταία δεκαετία ο διαβήτης 7 οι καρδιακές ασθένειες έγιναν επιδημία. Ο σύγχρονος άνθρωπος: Κινείται λίγο Κάνει λάθος διατροφή Έχει υψηλά επίπεδα άγχους Έχει κακές συνήθειες (κάπνισμα, ποτό, κ.α.)

μεσογειακή Ισορροπημένη διατροφή Η καλύτερη διατροφή που θα μπορούσε να κάνει κανείς, ύστερα από έρευνες, είναι η γιατί περιλαμβάνει όλες τις τροφές, στις σωστές ποσότητες. μεσογειακή

Χρήσιμες ιστοσελίδες για την διατροφή http://www.dolceta.eu/greece/Mod4/%CE%95%CF%81%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CE%BF-7,111.html http://www.dietup.gr/gynaika/diatrofi/3111.html http://www.e-papadakis.gr/diatrofi.htm http://www.iatronet.gr/

Ελπίζουμε να βρήκατε την παρουσίασή μας & τα στοιχεία μου μαζέψαμε ενδιαφέροντα. Ευχαριστούμε, Η 1η ομάδα Ερευνητικής Εργασίας με θέμα την διατροφή 5ο Γενικό Λύκειο Καλαμάτας

The End