ΡΟΔΟΣ Αθηνά Παπακωνσταντίνου Στέλλα Φάσο Γιάννης Περιβολάρης

Η Ρόδος είναι το μεγαλύτερο νησί των Δωδεκανήσων και το τέταρτο σε έκταση νησί του Αιγαίου αλλά και της Ελλάδας και βρίσκεται στο σταυροδρόμι δυο μεγάλων θαλάσσιων διαδρομών της Μεσογείου, ανάμεσα στο Αιγαίο πέλαγος και των ακτών της Μέσης Ανατολής όπως είναι η Κύπρος και η Αίγυπτος. Η πόλη της Ρόδου είναι πρωτεύουσα του ομώνυμου νησιού και του νομού Δωδεκανήσου. Το νησί έχει έκταση τετραγωνικά χιλιόμετρα και μόνιμο πληθυσμό κατοίκους (απογραφή 2001).

Κατέχοντας στρατηγική θέση στην Μεσόγειο, η Ρόδος έχει μία συναρπαστική Ιστορία, συνδεδεμένη άμεσα με την θάλασσα. Κατοικήθηκε από τους προϊστορικούς αιώνες. Επέκτεινε την επιρροή της και εξελίχθηκε στον κύριο εμπορικό κόμβο της Μεσογείου. Το 408 π.Χ. οι τρείς Δωρικές πόλεις Ιαλισός, Λίνδος και Κάμειρος ιδρύουν την Πόλη της Ρόδου, στο βορειοανατολικό άκρο του νησιού. Αυτή είναι και η αρχή μίας νέας περιόδου στην ιστορία της Ρόδου. Η Ρόδος με προστάτη τον Θεό Ήλιο, εξελίσσεται σε σημαντικό πολιτικό, εμπορικό και θρησκευτικό κέντρο. Μεταξύ του 5ου και 3ου αιώνα π.Χ. διανύει την χρυσή της εποχή. Η πόλη της Ρόδου κόβει το δικό της νόμισμα, συντάσσει τους πρώτους κανόνες του Ναυτικού δικαίου, ενώ παράλληλα προωθεί τις τέχνες το θέατρο και τον αθλητισμό. Ονομαστή υπήρξε και η ρητορική της σχολή, που είχε προσελκύσει πολλούς Έλληνες και Ρωμαίους λόγιους. Τον 2ο π.Χ. αιώνα η συμμαχία της με την Ρώμη συντελεί στην σταδιακή εξασθένηση του νησιού, και τον 2ο αιώνα μ.Χ. γίνεται επαρχία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Το Παλάτι των Μεγάλων Μαγίστρων ή Παλάτι των Ιπποτών (14ος αιώνας) ανάκτορο και φρούριο μαζί, δεσπόζει στην παλιά πόλη. Καταστράφηκε το 1856 και ξαναχτίστηκε το Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα πατώματα του που είναι στρωμένα με αρχαία ψηφιδωτά από την Κω καθώς και η συλλογή επίπλων δυτικής τέχνης 16ου και 17ου αιώνα. Επίσης εντυπωσιακή είναι και η στοά που αποτελούσε τόπο συγκέντρωσης και μνημειώδη είσοδο στο παλάτι. Σήμερα το παλάτι επισκευασμένο προσφέρει την φιλοξενία του σε σημαντικές διεθνείς εκδηλώσεις. ’λλα αξιοθέατα στην παλιά πόλη είναι το Τζαμί του Σουλεϊμάν, παλιά εκκλησία, με αξιόλογη Ιταλική πόρτα, η Καστελλάνια με την ωραία πηγή της (16ος αιώνας) που σήμερα στεγάζει την βιβλιοθήκη, το Νοσοκομείο της Αγίας Αικατερίνης, με το Παλάτι του Ναυαρχείου δεξιά του και τέλος το Λαογραφικό Θέατρο Χορού που διατηρεί τους χορούς, τη μουσική και τα κοστούμια στην πιο γνήσια μορφή τους.

Καλύτερο ξεκίνημα για μία γνωριμία με την Μεσαιωνική Ρόδο αποτελούν τα Τείχη (14ου αιώνα και μήκους 5 χλμ.). Διασχίζοντας μία από τις πιο δημοφιλείς πύλες, την Πύλη Ελευθερίας θα συναντήσετε ίχνη από το Ναό της Αφροδίτης (3ος αιώνας π.Χ.), το Κατάλυμα των Ιπποτών της Ωβέρνης, την Οπλοθήκη, το Μουσείο Διακοσμητικών Τεχνών (με λαογραφικά εκθέματα από τα Δωδεκάνησα) και το Βυζαντινό Μουσείο (που στεγάζεται σε εκκλησία του 13ου αιώνα). Επίσης αξίζει να αναφερθεί η μεγαλοπρεπής Πύλη του Λιμανιού. Το Αρχαιολογικό Μουσείο (τηλέφωνο. 0241/27.674) στεγάζεται στο Νοσοκομείο των Ιπποτών (15ος αιώνας) και περιλαμβάνει συλλογές νομισμάτων αγγείων και γλυπτών από την Μυκηναϊκή μέχρι την Ρωμαϊκή περίοδο. Ανάμεσα τους ξεχωρίζουν η γονατιστή Αφροδίτη της Ρόδου (1ος αιώνας μ.Χ) και η επιτύμβια στήλη της Τυμαρίστας και της Κριτώς. Η οδός Ιπποτών, επίσημος δρόμος της μεσαιωνικής πόλης, ακολουθεί την αρχαία οδό όχι βέβαια μέχρι την κατάληξη της, που ήταν η Ακρόπολη αλλά μέχρι το Παλάτι των Μεγάλων Μαγίστρων. Κατά μήκος της οδού τα Καταλύματα των Ιπποτών των Επτά Γλωσσών, από τα οποία σήμερα σώζονται τέσσερα.