ΒΑΣΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: ΜΙΜΗΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜ. ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΕΙΟΥ

ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ – ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΟΙ ΔΥΟ ΚΥΡΙΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΟΥ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΒΑΣΙΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΟΛΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ DECROLY ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ KRAMER - LEHMENSICK ΒΑΣΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ: ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ – ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ Από το Όλο προς τα Μέρη - Από τα Μέρη προς το Όλο

Λέξη ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ KRAMER - LEHMENSICK ΟΛΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ DECROLY Λέξη Ανάλυση και σύνθεση της λέξης σε συλλαβές και γράμματα Προβολή ολόκληρης της λέξης και ανάλυση σε συλλαβές ή γράμματα Επιλογή κατάλληλης λέξης Εντοπισμός συγκεκριμένου ευδιακριτου γράμματος Χωρισμός της λέξης σε συλλαβές και σε φθόγγους π.χ. Κότα, κο –τα, /k/o/t/a Συνένωση του νέου γράμματος σε νέες συλλαβές με άλλα γνωστά γράμματα και των συλλαβών σε νέες λέξεις. Συνεχής επανάληψη συγκεκριμένων λέξεων Επαναλαμβανόμενη καταγραφή μιας λέξης με στόχο την μηχανική εμπέδωση της σωστής ορθογραφίας

Κριτική των δύο διδακτικών προσεγγίσεων ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ KRAMER - LEHMENSICK ΟΛΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ DECROLY Θετική πλευρά: Οι μαθητές μπορούν να γράψουν χωρίς λάθη άγνωστες λέξεις με βάση τους απλούς κανόνες της φωνογραφημικής αντιστοιχίσης. Αρνητική πλευρά: Οι μαθητές δυσκολεύονται να γράψουν χωρίς λάθη ακόμα και γνωστές λέξεις, που δεν ακολουθούν τους απλούς κανόνες Θετική πλευρά: Οι μαθητές γράφουν τις γνωστές λέξεις χωρίς λάθη. Αρνητική πλευρά: Οι μαθητές δυσκολεύονται να γράψουν χωρίς λάθη άγνωστες λέξεις.

Μέθοδος Montessori (1909) Στόχος: Η οπτική και ακουστική αναγνώριση των διαφόρων γραμμάτων από τους μαθητές και η διάκριση και η απόκτηση κινητικού ελέγχου για να γράψουν τις λέξεις.

Η διδασκαλία ακολουθεί τη σειρά φωνήεντα – σύμφωνα- συλλαβές - λέξεις Τα βήματα της μεθόδου: Οι μαθητές: Άγγιγμα με το δάχτυλο των γραμμάτων που είναι φτιαγμένα από αδρό υλικό. Διαγραφή του περιγράμματος των γραμμάτων με ένα ξυλαράκι αντί για μολύβι. Χρήση γραμμάτων από χαρτί, σχεδιασμός περιγράμματος με μολύβι, χρωμάτισμα του εσωτερικού τους. Κατανήση με την αφή του γράμματος, προφορά και γραφή με ανοιχτά και κλειστά μάτια. Ο δάσκαλος: Παρότρυνση των μαθητών ν’ αγγίξουν τα φτιαγμένα από διάφορα υλικά γράμματα. Ενθάρρυνση των μαθητών να προφέρουν και να γράψουν το γράμμα. Απαίτηση να του δώσουν οι μαθητές το συγκεκριμένο γράμμα. Προβολή και προφορά των γραμμάτων από τον ίδιο. Η διδασκαλία ακολουθεί τη σειρά φωνήεντα – σύμφωνα- συλλαβές - λέξεις

Μέθοδος Orton – Gillingham (1920) Στόχος: η πολυαισθητηριακή προσέγγιση της διδασκαλίας της φωνολογικής μεθόδου σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες.

Περιγραφή της μεθόδου Εκμετάλλευση των οπτικών, ακουστικών και κιναισθητικών στοιχείων για τη διδασκαλία των γραμμάτων και των συνδυασμό των συλλαβών. Θεμέλιο της είναι η χρήση του αλφαβητικού συστήματος, ενώ δίνει έμφαση στην άσκηση και την επανάληψη.

Τα βήματα της μεθόδου: Ο δάσκαλος: Σύνδεση συγκεκριμένων γραμμάτων με την εικόνα κάποιου αντικειμένου που η ονομασία του αρχίζει ή περιέχει τον συγκεκριμένο φθόγγο. Αποτέλεσμα: Ανάκληση από τους μαθητές με τη βοήθεια της εικόνας του σωστό φθόγγου για κάθε γράμμα ή το αντίθετο.

Εικονογραφική μέθοδος στην ελληνική γλώσσα (Δ. Μαυρομμάτη) Εικονογραφική μέθοδος στην ελληνική γλώσσα (Δ. Μαυρομμάτη) Στόχος: Δημιουργία ισχυρού μνημονικού συνδέσμου μεταξύ εικόνας και μορφής της λέξης.

Κατάλληλη για διδασκαλία παιδιών και ενηλίκων με δυσλεξία Τα βήματα της μεθόδου: Ο δάσκαλος: Μετατροπή των δύσκολων γραμμάτων κάθε λέξης σε γραμμικά σχέδια μιας σύνθεσης που αποτελεί την εικονογραφική αναπαράσταση της μορφολογίας και της σημασίας της. Αποτέλεσμα: εύκολη και γρήγορη απομνημόνευση χωρίς πολλές επαναλήψεις της ορθογραφίας των λέξεων από τους μαθητές. Κατάλληλη για διδασκαλία παιδιών και ενηλίκων με δυσλεξία

Γλωσσολογική μέθοδος (Δ Γλωσσολογική μέθοδος (Δ. Μαυρομμάτη) (συμπληρωματική της εικονογραφικής) Στόχος: Η κατανόηση της δομής της γλώσσας μέσα από τη διδασκαλία της ετυμολογίας, της παραγωγής,της σύνθεσης των λέξεων και της κατανόησης της κυριολεκτικής και της μεταφορικής σημασίας των λέξεων.

Τα βήματα της μεθόδου: Ο δάσκαλος: Αναλυτική διδασκαλία των παραγωγικών μορφημάτων και της σημασίας που προσδίδουν στη λέξη. Αποτέλεσμα: Κατανόηση από τους μαθητές του μηχανισμού ανάλυσης της λέξης σε μορφήματα και συνειδητοποίηση της σημασίας του.

Μέθοδος Fernald (1943) Στόχος: Η ανάπτυξη της οπτικής και ακουστικής διάκρισης και μνήμης ιχνηλατώντας, προφέροντας και γράφοντας τα γράμματα.

Τα βήματα της μεθόδου: Ο δάσκαλος: Οι μαθητές: Γραφή και προφορά της λέξης Οι μαθητές: Ιχνηλάτηση της λέξης στον αέρα με ταυτόχρονη προφορά της. Καταγραφή της λέξης σε χαρτί. Αναγραφή απο μνήμης της λέξης. Σε περίπτωση λανθασμένης γραφής της λέξης, η διαδικασία επαναλαμβάνεται.

Ποια είναι τελικά η κατάλληλη μέθοδος; Είναι γεγονός ότι δε θα πρέπει να εγκλωβιστούμε στο περιοριστικό πλαίσιο χρήσης μιας και μοναδικής μεθόδου της ορθογραφίας. Η διδασκαλία της ορθογραφίας από μόνη της είναι μια σύνθετη διαδικασία που απαιτεί την κινητοποιήση διάφορων μηχανισμών που διαθέτει ένας μαθητής. Έτσι ο δάσκαλος θα πρέπει να λάβει υπόψη του την τάξη και φυσικά την ποιότητα του μαθητικού δυναμικού και να φτιάξει μια σύνθεση από τις προαναφερόμενες μεθόδους, για να μπορέσει να ανταποκριθεί στο δύσκολο έργο της διδασκαλίας της ορθογραφίας.