Ηθικά και Κοινωνικά Ζητήματα για τις Ψηφιακές Επιχειρήσεις

Πώς επηρεάζουν την καθημερινή ζωή τα ΠΣ; Στόχοι 5ου κεφαλαίου Ποια ηθικά, κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα εγείρονται από τη χρήση των Πληροφοριακών Συστημάτων; Υπάρχουν συγκεκριμένες αρχές που μπορούν να καθοδηγήσουν την αντιμετώπιση των ηθικών διλημμάτων; Πώς επηρεάζουν την καθημερινή ζωή τα ΠΣ; Πώς μπορούν να αναπτύξουν οι επιχειρήσεις εταιρικούς κώδικες δεοντολογίας;

Κατανόηση Ηθικών και Κοινωνικών Ζητημάτων Μοντέλο Σκέψης για τα Ηθικά, Κοινωνικά και Πολιτικά Ζητήματα Ηθική (Ethics): Αρχές του σωστού και του λάθους τις οποίες χρησιμοποιούν τα άτομα, ενεργώντας ως ελεύθεροι ηθικοί παράγοντες, για να κάνουν επιλογές που καθοδηγούν τη συμπεριφορά τους Τρόπος θεώρησης της νέας τεχνολογίας των πληροφοριών ως «το πέταγμα μιας πέτρας στο κέντρο μιας λίμνης»

Σχέση Ηθικών, Κοινωνικών και Πολιτικών Ζητημάτων Δικαιώματα και υποχρεώσεις στις πληροφορίες Δικαιώματα και υποχρεώσεις στην ιδιοκτησία Υπευθυνότητα και έλεγχος Ποιότητα συστημάτων Ποιότητα ζωής

Κατανόηση Ηθικών και Κοινωνικών Ζητημάτων Τάσεις της Τεχνολογίας των Πληροφοριών που εγείρουν Ηθικά Ζητήματα Η υπολογιστική ισχύς διπλασιάζεται κάθε 18 μήνες Ταχεία μείωση αποθηκευτικού κόστους Ανάπτυξη μεθόδων ανάλυσης δεδομένων Δημιουργία προφίλ (Profiling): Η χρήση υπολογιστών για το συνδυασμό δεδομένων από πολλές πηγές και τη δημιουργία ηλεκτρονικών φακέλων με λεπτομερείς πληροφορίες για άτομα Ανάδειξη μη προφανών σχέσεων (nonobvious relationship awareness, NORA): νέα τεχνική ανάλυσης δεδομένων για ακόμα ικανότερη δημιουργία προφίλ Ανάπτυξη δικτύωσης

Κατανόηση Ηθικών και Κοινωνικών Ζητημάτων Ανάδειξη μη προφανών σχέσεων (NORA)

Η Ηθική στην Κοινωνία της Πληροφορίας Βασικές Έννοιες Ευθύνη (Responsibility) Υπευθυνότητα (Accountability) Υπαιτιότητα (Liability) Δέουσα Διαδικασία (Due process)

Η Ηθική στην Κοινωνία της Πληροφορίας Βασικές Έννοιες Οι τεχνολογίες πληροφοριών φιλτράρονται μέσα από κοινωνικούς θεσμούς, οργανισμούς και άτομα Η ευθύνη για τις επιπτώσεις της τεχνολογίας ανήκει στα θεσμικά όργανα, στους οργανισμούς και στα στελέχη που επιλέγουν τη χρήση της τεχνολογίας Σε μία ηθική πολιτική κοινωνία τα άτομα έχουν τη δυνατότητα να αποζημιώνονται για κάθε ζημιά που υφίσταται μέσω ενός συνόλου νόμων

Η Ηθική στην Κοινωνία της Πληροφορίας Προσδιορίστε και περιγράψτε με σαφήνεια τα γεγονότα Δώστε τον ορισμό της σύγκρουσης ή του διλήμματος και προσδιορίστε τις εμπλεκόμενες ανώτερες αξίες Προσδιορίστε τα ενδιαφερόμενα μέρη Προσδιορίστε τις επιλογές που μπορεί και λογικά να κάνετε Προσδιορίστε τις πιθανές συνέπειες των επιλογών σας Ηθική Ανάλυση

Η Ηθική στην Κοινωνία της Πληροφορίας Ηθική Ανάλυση Ηθικές Αρχές που ακολουθούνται: Ο «Χρυσός Κανόνας» Κάνε στους άλλους αυτό που θα ήθελες να κάνουν σε σένα Κατηγορηματική Επιταγή του Εμμανουήλ Κάντ Αν κάτι δεν είναι σωστό για όλους, τότε δεν είναι σωστό για κανένα Ο Κανόνας Αλλαγής του Καρτέσιου Αν μια ενέργεια δεν πρέπει να επαναλαμβάνεται, τότε δεν πρέπει να γίνει ούτε μια φορά Η Ωφελιμιστική Αρχή Επιλογή ενέργειας που αποφέρει τη μεγαλύτερη αξία Η Αρχή της Αποφυγής του Κινδύνου Επιλογή ενέργειας που ενέχει το ελάχιστο κόστος ή ζημία Ο Ηθικός Κανόνας «Τίποτα δεν είναι Δωρεάν» Αν κάποιος έχει δημιουργήσει κάτι που σας είναι χρήσιμο, θα θέλει να αμειφθεί για αυτό, εκτός εάν ρητά δηλώνει το αντίθετο.

Η Ηθική στην Κοινωνία της Πληροφορίας Επαγγελματικοί Κώδικες Δεοντολογίας Κώδικες Ηθικής που αποτελούν υπόσχεση των επαγγελματιών ότι θα ενεργούν για το γενικό κοινωνικό συμφέρον. Διακηρύσσονται από επαγγελματικές ενώσεις (π.χ. το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος) Ο σεβασμός των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και ο σεβασμός του προσωπικού απορρήτου περιλαμβάνονται στις Γενικές Επιταγές του Κώδικα Επαγγελματικής Δεοντολογίας της Association of Computing Machinery (ACM).

Η Ηθική στην Κοινωνία της Πληροφορίας Ηθικά Διλήμματα από τον Πραγματικό Κόσμο Αντιτιθέμενες Αξίες: Ομάδες διαφορετικών ενδιαφερόντων που αντιμάχονται μεταξύ τους Παρακολούθηση στο χώρο εργασίας Χρήση της τεχνολογίας για τη μείωση του εργατικού δυναμικού και του εργατικού κόστους

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Δικαιώματα στις Πληροφορίες: Προσωπικό Απόρρητο και Ελευθερία στην Εποχή του Internet Προσωπικό Απόρρητο (Privacy): Η απαίτηση των ανθρώπων να μπορούν να απομονώνονται χωρίς να παρακολουθούνται ή να παρενοχλούνται από άλλα άτομα ή οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου του κράτους.

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Δικαιώματα στις Πληροφορίες: Προσωπικό Απόρρητο και Ελευθερία στην Εποχή του Internet Δίκαιες Πρακτικές Πληροφοριών (Fair Information Practices, FIP) Ένα σύνολο αρχών που ρυθμίζουν τη συλλογή και τη χρήση προσωπικών πληροφοριών, διατυπώθηκε αρχικά το 1973 σε αναφορά της ομοσπονδιακής κυβέρνησης Αποτελεί τη βάση των περισσοτέρων αντίστοιχων νόμων στις ΗΠΑ και την Ευρώπη Επεκτάθηκε το 1998 από την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (FTC) παρέχοντας κατευθυντήριες γραμμές για την προστασία στο Διαδίκτυο

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Δικαιώματα στις Πληροφορίες: Προσωπικό Απόρρητο και Ελευθερία στην Εποχή του Internet Δίκαιες Πρακτικές Πληροφοριών (Fair Information Practices, FIP) Ειδοποίηση/Επίγνωση (βασική αρχή) Εκλογή/Συγκατάθεση (βασική αρχή) Πρόσβαση/Συμμετοχή Ασφάλεια Επιβολή

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Η ευρωπαϊκή οδηγία για την προστασία των δεδομένων (1998) Πολύ πιο αυστηρή από αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών Επιβάλλει τις εταιρίες να πληροφορούν το κοινό όταν συγκεντρώνουν προσωπικά δεδομένα και να ανακοινώνουν τον τρόπο αποθήκευσης και χρήσης τους Οι πελάτες πρέπει να συναινέσουν μετά από την ενημέρωση Δεν επιτρέπεται η διαβίβαση προσωπικών δεδομένων σε τρίτες χώρες, π.χ. ΗΠΑ, που δεν έχουν παρόμοιους κανονισμούς Το Υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ ανάπτυξε τον «ασφαλή λιμένα» για τις αμερικάνικες εταιρίες

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Προβλήματα Ιδιωτικότητας στο Internet Τα συστήματα υπολογιστών έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν, να καταγράψουν και να αποθηκεύσουν τις επικοινωνίες που περνάνε μέσα από αυτό. Εργαλεία παρακολούθησης Cookies Web bugs Spyware

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Κανόνες Αυτορύθμισης Εταιρειών Internet στις ΗΠΑ Δημοσίευση δηλώσεων για τον τρόπο χρήσης των πληροφοριών Μοντέλο της Κατά Προαίρεση Αυτοεξαίρεσης (Opt-out model) Μοντέλο Ενεργητικής Συγκατάθεσης (Opt-in model) Συνασπισμός Ηλεκτρονικού Προσωπικού Απορρήτου (Online Privacy Alliance) Πρωτοβουλία Διαφήμισης Δικτύου (Network Advertising Initiative, NAI)

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Τεχνικές Λύσεις Πλατφόρμα για προτιμήσεις Προσωπικού Απορρήτου (Platform for Privacy Preferences, P3P) Αυτόματη μετάδοση των πολιτικών προσωπικού απορρήτου από μία τοποθεσία ηλεκτρονικού εμπορίου προς τους επισκέπτες της Λειτουργεί μόνο με τοποθεσίες Ιστού που έχουν μεταγράψει τις πολιτικές προστασίας τους στο πρότυπο P3P

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Το Πρότυπο P3P

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Εργαλεία προστασίας της Ιδιωτικότητας Διαχείριση cookies Αποκλεισμός διαφημίσεων Ασφάλεια Ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή δεδομένων Ανώνυμο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο Ανώνυμη περιήγηση

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Ηθικά διλήμματα Υπό ποιες συνθήκες μπορεί να παραβιάζεται η ιδιωτικότητα; Τι νομιμοποιεί τη διείσδυση στη ζωή των άλλων μέσω ‘αθέατης’ παρακολούθησης;

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Κοινωνικά ζητήματα «Προσδοκίες Προσωπικού Απορρήτου», πρότυπα προσωπικού απορρήτου Πρέπει οι άνθρωποι να έχουν προσδοκίες προστασίας προσωπικού απορρήτου όταν χρησιμοποιούν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, τα κινητά τηλέφωνα, τους ηλεκτρονικούς πίνακες ανακοινώσεων, το ταχυδρομικό σύστημα, κ.α. Οι προσδοκίες προσωπικού απορρήτου επεκτείνονται και σε ύποπτους για συνωμοσία με σκοπό εγκληματικές ενέργειες;

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Πολιτικά ζητήματα Θέσπιση νόμων που καθορίζουν τις σχέσεις μεταξύ των ατόμων και αυτών που τηρούν αρχεία Πρέπει οι κρατικές αρχές να παρακολουθούν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο; Πρέπει οι τοποθεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου να κρατούν προσωπικά δεδομένα για άτομα;

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Πνευματική Ιδιοκτησία Άυλη ιδιοκτησία που έχει δημιουργηθεί από άτομα ή επιχειρήσεις Προστατεύεται από τη νομοθεσία για τα εμπορικά μυστικά, τα συγγραφικά δικαιώματα και τις ευρεσιτεχνίες

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Εμπορικό Απόρρητο Κάθε πνευματική εργασία ή προϊόν που χρησιμοποιείται για επιχειρηματικούς σκοπούς. Δεν βασίζεται σε πληροφορίες ελεύθερης χρήσης Προστατεύει και τις ιδέες εντός του προϊόντος καθώς και το προϊόν αυτό καθ΄αυτό Συμπεριλαμβάνει λογισμικό που περιέχει καινοτόμα ή μοναδικά στοιχεία, διαδικασίες ή συλλογές δεδομένων Είναι δύσκολο να προστατευθούν ιδέες του έργου από το να γίνουν δημόσια γνωστές όταν το λογισμικό κυκλοφορήσει σε μεγάλη κλίμακα

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Πνευματικά δικαιώματα (Copyright) Νομική κατοχύρωση που προστατεύει τους δημιουργούς πνευματικής ιδιοκτησίας από την αντιγραφή των έργων τους για οποιονδήποτε σκοπό και τουλάχιστον για εβδομήντα χρόνια. 95 χρόνια για έργα που ανήκουν σε εταιρίες Ο νόμος των ΗΠΑ για τα Πνευματικά Δικαιώματα του Λογισμικού Υπολογιστών (Computer Software Copyright Act) προβλέπει την προστασία του κώδικα των προγραμμάτων λογισμικού και των αντιγράφων του πρωτότυπου που πωλείται στο εμπόριο Δεν προστατεύει τις υποκείμενες ιδέες πίσω από ένα έργο

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Ευρεσιτεχνίες (Patents) Ένα νομικό εγγράφου που παρέχει στον κάτοχό του το αποκλειστικό δικαίωμα εκμετάλλευσης των ιδεών στις οποίες βασίζεται μια εφεύρεση για είκοσι χρόνια. Εξασφαλίζει ότι οι εφευρέτες νέων μηχανημάτων ή μεθόδων θα αμείβονται για την εργασία τους ενώ ταυτόχρονα θα είναι δυνατή η ευρεία χρήση των εφευρέσεών τους, με την παροχή σχετικών λεπτομερών εγγράφων Εφαρμόζεται στις υποκείμενες ιδέες του λογισμικού Αυστηρά κριτήρια μη κοινοτυπίας, πρωτοτυπίας. Χρονοβόρες διαδικασίες παραχώρησης της προστασίας

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Προκλήσεις για την προστασία της Πνευματικής Ιδιοκτησίας Τα ψηφιακά μέσα είναι εύκολο να αντιγραφούν Δυσκολία της απόδειξης της μοναδικότητας Συμπαγής χαρακτήρας προϊόντων Εξάπλωση των ηλεκτρονικών δικτύων, συμπεριλαμβανόμενου και του Διαδικτύου και του Παγκόσμιου Ιστού Λογισμικό διαμοιρασμού αρχείων Η κατασκευή των τοποθεσιών Ιστού και η πλαισίωση (framing)

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Ποιος είναι ο ιδιοκτήτης? Ανατομία μια Web σελίδας

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Δικαιώματα στην Ιδιοκτησία: Πνευματική Ιδιοκτησία Ηθικά Ζητήματα: Υπάρχει αξία στην προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας όταν είναι τόσο εύκολη η αντιγραφή και διανομή της μέσω του Internet; Κοινωνικά Ζητήματα: Η ευκολία με την οποία μπορεί να αντιγράφει το λογισμικό και το ψηφιακό περιεχόμενο συμβάλει στο να μας μετατρέπει σε κοινωνία παραβατών του νόμου Πολιτικά Ζητήματα: Χρειάζονται νέα μέτρα προστασίας για να προστατευθούν οι επενδύσεις των δημιουργών

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Υπευθυνότητα, Υπαιτιότητα και Έλεγχος Ηθικά ζητήματα: Ποιος ευθύνεται για τις συνέπειες της χρήσης υλικού ή λογισμικού; Κοινωνικά ζητήματα: Τι πρέπει η κοινωνία να προσδοκά και να επιτρέπει για τα πληροφοριακά συστήματα παροχής υπηρεσιών; Πολιτικά ζητήματα: Σε ποια έκταση οφείλει η κυβέρνηση να παρεμβαίνει για την προστασία των παρόχων υπηρεσιών και των χρηστών των υπηρεσιών ;

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Ποιότητα Συστημάτων: Ποιότητα Δεδομένων και Σφάλματα Συστημάτων Ηθικά ζητήματα: Σε ποιο σημείο θα πρέπει να εγκρίνονται για κατανάλωση, λογισμικό ή υπηρεσίες; Κοινωνικά ζητήματα: Θέλουμε ως κοινωνία να ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι τα συστήματα είναι αλάθητα; Πολιτικά ζητήματα: Νομοθεσία για τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Αρνητικό Κοινωνικό Κόστος της Τεχνολογίας των Πληροφοριών Ισορροπία Ισχύος: Οι κύριες αποφάσεις πολιτικής παραμένουν συγκεντρωμένες Ταχύτητα Αλλαγών: Η πιο αποδοτική παγκοσμιοποιημένη αγορά έχει μειώσει το χρόνο απόκρισης στον ανταγωνισμό.

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Ποιότητα Ζωής: Ισότητα, Πρόσβαση, Όρια Τήρηση Ορίων: Η πανταχού παρούσα υπολογιστική και η τηλεργασία οδηγεί στην εξασθένηση των παραδοσιακών ορίων μεταξύ εργασίας και οικογένειας ή ελεύθερου χρόνου Εξάρτηση και Τρωτότητα: Τρωτοί σε αστοχίες συστημάτων. Δεν υπάρχουν κανονιστικές αρχές και ρυθμιστικές δυνάμεις όπως σε άλλες τεχνολογίες κοινής ωφέλειας (τηλέφωνο, ηλεκτρισμό, τηλεόραση)

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Ποιότητα Ζωής: Ισότητα, Πρόσβαση, Όρια Ηλεκτρονικό έγκλημα: Η διάπραξη αξιόποινων πράξεων με τη χρήση υπολογιστή ή κατά ενός υπολογιστικού συστήματος Ηλεκτρονική Κατάχρηση (Computer abuse): Η διάπραξη πράξεων με υπολογιστή που μπορεί να μην είναι παράνομες είναι όμως αντιδεοντολογικές π.χ. η αποστολή μαζικών οχληρών μηνυμάτων (spamming) Ηλεκτρονική Εγκηματολογία (Computer forensics): Η επιστημονική συλλογή, εξέταση, πιστοποίηση, συντήρηση και ανάλυση των δεδομένων που βρίσκονται σε ή ανακτώνται από μέσα αποθήκευσης υπολογιστή ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αποδεικτικά στοιχεία σε δικαστήριο

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Ποιότητα Ζωής: Ισότητα, Πρόσβαση, Όρια Εγκληματικότητα και κατάχρηση στο Internet Μαζικά μηνύματα (Spamming) Παράνομη Πρόσβαση (Hacking) Εμπλοκή (Jamming) Κακόβουλο Λογισμικό (Malicious software) Εντοπισμός (Sniffing) Παραπλάνηση (Spoofing)

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Μπορεί να ελεγχθεί το Spamming; Είναι τα μαζικά οχληρά μηνύματα σημαντικό διοικητικό ζήτημα; Γιατί ναι ή γιατί όχι;

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Ποιότητα Ζωής: Ισότητα, Πρόσβαση, Όρια Απασχόληση: Η αναδιοργάνωση της εργασίας πιθανά οδηγεί σε απώλεια θέσεων εργασίας. Μετεγκατάσταση υπαλληλικών θέσεων εργασίας στο εξωτερικό (offshore outsourcing) Ισότητα και πρόσβαση: H άνιση διανομή της πρόσβασης στις πηγές των πληροφοριακών συστημάτων, θα οδηγήσει σε ψηφιακό χάσμα; Κίνδυνοι για την υγεία: Επαναλαμβανόμενη εντατική κάκωση, σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, σύνδρομο οφθαλμικής κόπωσης από υπολογιστή, τεχνο-άγχος, ακτινοβολία από τις οθόνες των υπολογιστών.

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Μεταφορά δραστηριοτήτων στο εξωτερικό: καλό ή κακό; Η ανάθεση δραστηριοτήτων στο εξωτερικό δημιουργεί ηθικό δίλημμα; Γιατί ναι, γιατί όχι;

Ηθικές Διαστάσεις των Πληροφοριακών Συστημάτων Ενέργειες της Διοίκησης: Εταιρικός Κώδικας Δεοντολογίας Δικαιώματα και υποχρεώσεις στις πληροφορίες Δικαιώματα και υποχρεώσεις στην ιδιοκτησία Ποιότητα συστημάτων Ποιότητα ζωής Υπευθυνότητα και έλεγχος