Ένταξη /ενσωμάτωση παιδιών με ιδιαιτερότητες Η. Ε. Κουρκούτας
Μορφές Ειδικής Αγωγής Διακριτή Εκπαίδευση για παιδιά με και χωρίς ιδιαιτερότητες: Ειδικές Μονάδες (Ειδικά Σχολεία) Διακριτή Εκπαίδευση στο ίδιο πλαίσιο: Παράλληλες Τάξεις στο ίδιο σχολείο για παιδιά με ιδιαιτερότητες Μερική Συνεκπαίδευση: Τμήματα Ένταξης (Υποστηρικτική διδασκαλία /ψυχοκοινωνική ενίσχυση παιδιών με ιδιαιτερότητες) Συνολική Συνεκπαίδευση
Ορισμοί ένταξης/ενσωμάτωσης /συνεκπαίδευσης Ένταξη: χωροχρονική τοποθέτηση, κοινή διαβίωση -συνύπαρξη στο ίδιο πλαίσιο των παιδιών με ιδιαιτερότητες με τα υπόλοιπα παιδιά Ενσωμάτωση: ισορροπημένη και ουσιαστική ένταξη του παιδιού στις ομάδες των συνομηλίκων, η απρόσκοπτη χωρίς εμπόδια συμμετοχή του στη τάξη και στις μαθησιακές διαδικασίες, η πλήρης αποδοχή του ως ψυχοκοινωνική οντότητα και ως μαθητής από εκπαιδευτικούς /συμμαθητές και γενικά την κοινότητα του σχολείου Οι δύο όροι χρησιμοποιούνται συχνά με την ίδια έννοια
Ορισμοί ένταξης/ενσωμάτωσης /συνεκπαίδευσης (συν.) Mainstreaming: τοποθέτηση μέσα στην κανονική τάξη των παιδιών με ιδιαιτερότητες για τις διδακτικές ενότητες που είναι σε θέση να παρακολουθήσει Συνεκπαίδευση (inclusion): τοποθέτηση μέσα στην κανονική τάξη των παιδιών με ιδιαιτερότητες, παρακολούθηση από κοινού με όλα τα παιδιά του συνολικού αναλυτικού προγράμματος (με την υποστήριξη ή όχι ειδικού εκπαιδευτικού μέσα στην τάξη) Ένα (κοινό) Σχολείο για Όλα τα Παιδιά: Βασική αρχή της Συνεκπαίδευσης, ανεξάρτητα από το γεγονός εάν τα παιδιά με ιδιαιτερότητες είναι σε θέση να ανταποκριθούν ή όχι στο σύνολο των απαιτήσεων του ωρολογίου προγράμματος
Σκοποί της ένταξης/ενσωμάτωσης /συνεκπαίδευσης Ισορροπημένη κοινωνικοποίηση του παιδιού με ιδιαιτερότητες Ολοκληρωμένη ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη Ακαδημαϊκή και Κοινωνική εξέλιξη: ισότιμη συμμετοχή σε όλες τις ομάδες συνομηλίκων Επαγγελματική ένταξη Κοινωνική εξέλιξη στην ενήλικη ζωή
Δυσκολίες ενσωμάτωσης παιδιών με ιδιαιτερότητες Οικογενειακό επίπεδο: άρνηση αποδοχής διαφορετικότητας του παιδιού σοβαρά ψυχολογικά/οικονομικά /κοινωνικά προβλήματα της οικογένειας, σοβαρές οικογενειακές δυσλειτουργίες αδυναμία παροχής ψυχοκοινωνικής υποστήριξης αδυναμία διασφάλισης κατάλληλης εκπαίδευσης αδυναμία παροχής πρώιμων και μακροχρόνιων εξειδικευμένων υπηρεσιών (ιατρικών, ψυχολογικών, λογοθεραπεία κοκ.)
Δυσκολίες ενσωμάτωσης παιδιών με ιδιαιτερότητες (συν.) Κοινωνικό επίπεδο: Απουσία πολιτικών ένταξης /κοινωνικής πρόνοιας/ανάλογο Νομοθετικό πλαίσιο Απουσία κατάλληλων ιατρο-ψυχο-παιδαγωγικών και σχολικών υποδομών Ισχυρές κοινωνικές προκαταλήψεις
Δυσκολίες ενσωμάτωσης παιδιών με ιδιαιτερότητες (συν.) Σχολικό επίπεδο: Ύπαρξη απόλυτης διαχωριστική γραμμής μεταξύ κανονικής και ειδικής εκπαίδευσης /άκαμπτη /γνωσιοκεντρική φιλοσοφία σχολείου Απουσία πολιτικής ένταξης /μετάβασης παιδιών με ιδιαιτερότητες από το ειδικό στο κατιονικό σχολικό πλαίσιο Έλλειψη ευαισθητοποίησης από την κοινότητα των εκπαιδευτικών /ισχυρές προκαταλήψεις Απουσία εξειδικευμένων παιδαγωγών/ψυχολόγων Απουσία συνεργασίας με την οικογένεια Απουσία συμβουλευτικών υποδομών στα σχολεία Ισχυρές προκαταλήψεις από την πλευρά των γονέων άλλων παιδιών
Δυσκολίες ενσωμάτωσης παιδιών με ιδιαιτερότητες (συν.) Ατομικό επίπεδο: Σοβαρά προβλήματα επικοινωνίας (π.χ. απουσία λόγου) Σοβαρές νοητικές δυσλειτουργίες (π.χ. χαμηλή Νοημοσύνη) Σοβαρά προβλήματα/διαταραχές συμπεριφοράς Κοινωνικός και σχολικός αποκλεισμός για μακριά χρονικά διαστήματα
Βασική αρχή συνεκπαίδευσης Η εξοικείωση /συνύπαρξη από την αρχή της ζωής των παιδιών με και χωρίς ιδιαιτερότητες διασφαλίζει ένα πλαίσιο αποδοχής Η ακαδημαϊκή εξέλιξη και εκπαίδευση αυτών των ομάδων παιδιών μπορεί να διευκολυνθεί από την κοινωνική αποδοχή και από την ύπαρξη κατάλληλων εκπαιδευτικών μονάδων και εξειδικευμένων εκπαιδευτικών