Χαρακτηριστικά παιδιών αυτιστικού φάσματος

Παρουσίαση με θέμα: "Χαρακτηριστικά παιδιών αυτιστικού φάσματος"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Χαρακτηριστικά παιδιών αυτιστικού φάσματος
Η. Ε. Κουρκούτας

2 Ζητήματα ορισμών και κατηγοριοποίησης
Αυτισμός Αυτιστικό φάσμα Σύνδρομο Asperger Αυτισμός Υψηλής Λειτουργικότητας Αυτισμός Χαμηλής Λειτουργικότητας Παιδιά με αυτιστικά χαρακτηριστικά Σύνδρομο Rett Άτυπος Αυτισμός Διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές

3 Διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές
Εκπτώσεις και διαταραχές στους ακόλουθους τομείς: Νοητικό τομέα Γνωστικό τομέα Επικοινωνιακό /Κοινωνικό τομέα Συναισθηματικό τομέα Τομέα Παιγνιδιού Αισθητηριακών αντιδράσεων

4 Τομείς /Επίπεδα Διαταραχών σε παιδιά του αυτιστικού φάσματος
Διαταραχές /δυσλειτουργίες Επικοινωνιακό: προβληματική /ελλιπής συνδιαλλαγή με τον άλλο, φαινομενική απουσία διάθεσης επικοινωνίας, ιδιόμορφες μορφές επικοινωνίας Κοινωνικό /Διαπροσωπικό : αδυναμία επαφής /διατήρησης σχέσης με τον άλλο, πλήρης κοινωνική απόσυρση (στις βαριές περιπτώσεις) Συναισθηματικό : φαινομενική απουσία συναισθηματικής επένδυσης των άλλων, οργάνωση και εκδήλωση συναισθημάτων, απουσία παιγνιωδών μορφών έκφρασης

5 Τομείς /Επίπεδα Διαταραχών (συν.)
Γλωσσικό: άκαμπτη χρήση γλώσσας, χρήση κυριολεκτικής γλώσσας, αδυναμία κατανόησης λανθάνουσας γλώσσας (π.χ. υπαινιγμών, υπονοουμένων, αστείων κλπ.), απουσία αντωνυμιών, σύγχυση λέξεων με παρόμοιο ήχο Γνωσιακό/Διανοητικό: ανομοιογενή ανάπτυξη γνωσιακών λειτουργιών, απουσία συμβολικού παιγνιδιού, χαμηλή νοημοσύνη (πλειονότητα περιπτώσεων) Συμπεριφορικό: εμμονές , στερεοτυπίες, απουσία πλουραλιστικού παιγνιδιού, απόσυρση, υπερδιέγερση, προβλήματα συμπεριφοράς-κρίσεις (σοβαρότητα ανάλογα με τις περιπτώσεις)

6 Αυτιστικό σύνδρομο Διάχυτες διαταραχές σε όλους σχεδόν τους τομείς
Αισθητηριακές δυσλειτουργίες (ιδιόμορφη επεξεργασία /αντίληψη ποιοτικών /ακουστικών ερεθισμάτων) Βασικές ποιοτικές διαταραχές επικοινωνίας & κοινωνικών αλληλεπιδράσεων/διαταραχές στη λεκτική & μη λεκτική επικοινωνία/συμπεριφορά Βασικά προβλήματα στην έκφραση στοιχειωδών αναγκών /προβλήματα συμπεριφοράς Απουσία ή καθυστέρηση ανάπτυξης ομιλίας Ο βαθμός και η έκταση των διαταραχών εξαρτάται ανάλογα με την περίπτωση

7 Καταναγκαστική επανάληψη λέξεων (ηχολαλία)
Χρήση ιδιοσυγκρασιακής γλώσσας Απουσία συναισθηματικού συγχρονισμού, απουσία βλεμματικής επαφής Έλλειψη διάθεσης για επαφή με τον άλλο & τάση απομόνωσης Αδυναμία κατανόησης του λόγου και της επικοινωνιακής διάθεσης του άλλου Αδυναμία ανάπτυξης ενσυναισθητικών δεξιοτήτων/ κατανόησης της σκέψης του άλλου

8 Αισθητηριακές δυσλειτουργίες /διαταραχές αποτύπωση /αποκωδικοποίηση ακουστικών /οπτικών /απτικών ερεθισμάτων Απουσία ανάπτυξης συμβολικής σκέψης Αδυναμία χρήσης γλώσσας του σώματος /μη λεκτικής επικοινωνίας Παράδοξες συμπεριφορές, παράδοξες κινήσεις, παράδοξη χρήση ομιλίας Παράδοξο πλησίασμα του άλλου Εμμονές στην χρήση αντικειμένων /παιγνιδιών

9 Στερεότυπες κινήσεις ή καταναγκαστική στερεότυπη χρήση αντικειμένων
Μεγάλη διαφοροποίηση στην συμπεριφορά (μη σταθερή συμπεριφορά) Εκδήλωση περίεργων κινήσεων /μανιερισμών Αδυναμία να αντέξουν τις αλλαγές στο περιβάλλον (συχνά τις πιο ελάχιστες) Φαινομενική απουσία συναισθημάτων Επιθετικά /αυτοκαταστροφικά ξεσπάσματα Αδυναμία κατανόησης του άλλου (έλλειψη θεωρίας νου)

10 Επιδημιολογικά ποσοστά
0,1% τυπικός αυτισμός 2 /500 περιπτώσεις αυτιστικό φάσμα Αγόρια /κορίτσια 4:1 /3:1 Οικογένειες με 1 αυτιστικό παιδί: κίνδυνο 5/7 φορές περισσότερο το 2 παιδί να είναι αυτιστικό

11 Υποδοχή /αποδοχή από την οικογένεια
Έντονες συναισθηματικές φορτίσεις /διεργασίες Άρνηση αποδοχής Αναζήτηση πληθώρα ειδικών (medical shopping) Άγχος, κατάθλιψη Αισθήματα ντροπής, μειονεξίας, αισθήματα πόνου, ανασφάλειας Υπερβολικό άγχος/Ανασφάλεια για το μέλλον

12 Ψυχοπαιδαγωγικές παρεμβάσεις
Διαχείριση των προβληματικών συμπεριφορών, επιθετικών ξεσπασμάτων & αυτοτραυματισμών Καλλιέργεια κοινωνικών συμπεριφορών Προαγωγή της επικοινωνίας Έμμεση διδαχή κοινωνικών δεξιοτήτων Αναζήτηση ερεθισμάτων /παιγνιδιών → ευχαρίστηση- εκμετάλλευση των ήρεμων καταστάσεων για να αναζητηθεί & να δημιουργηθεί η επαφή

13 Άμεση διδαχή Κ. Δ. v     Χρήση Κοινωνικών ενισχυτών Διακριτική χρήση ερεθισμάτων- χρήση μη αυτιστικών παιδιών - v     Μάθηση μέσω της παρατήρησης & της μίμησης Μίμηση κινήσεων μοντέλου- επέκταση των συμπεριφορών, εμπλουτισμός με νέα μοντέλα μίμησης, Παρατήρηση μη αυτιστικών

14 Ενίσχυση εκδήλωσης συναισθηματικότητας / συναισθημάτων
vΚοινωνικό παιγνίδι- δημιουργικές /ψυχαγωγικές ικανότητες vΠολύπλοκες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις Διαμεσολάβηση συνομηλίκων v     Διαμεσολάβηση συγγενών v     Εκπαίδευση στο λειτουργικό λόγο Μίμηση λεκτικών μηνυμάτων

15 Ενίσχυση της συμπεριφοράς με θετικά ερεθίσματα (π.χ. γλυκά)
Περιορισμός των στερεοτυπιών /εμμονών Αντικατάσταση με νέες συμπεριφορές

16 Το αυτιστικό παιδί στο σχολείο Προϋποθέσεις-προβλήματα
Υψηλή νοημοσύνη Δυνατότητα αντιμετώπισης των σοβαρά παρεκκλινόντων συμπεριφορών Επαρκής ενημέρωση εκπαιδευτικών Επαρκώς εκπαιδευμένοι δάσκαλοι Συνεργασία γονέων-σχολείου Συνεργασία με ειδικούς εκτός σχολείου

17 Προϋποθέσεις ενσωμάτωσης
Ύπαρξη τμήματος ένταξης /παράλληλης τάξης /ατομικού ειδικού παιδαγωγού Πολιτική ένταξης από το σχολείο Ενημέρωση /ευαισθησία γονέων άλλων παιδιών Ενημέρωση /ευαισθησία των μαθητών Σταθερές πεποιθήσεις για τη δυνατότητα ενσωμάτωσης των παιδιών με Α.Δ. από την πλευρά των εκπαιδευτικών Συνεργασία μεταξύ δάσκαλου Τ.Ε. & υπόλοιπων

18 Βασικές αρχές στάσεις απέναντι στα παιδιά με αυτισμό
Σταθερή /φυσιολογική συμπεριφορά από την πλευρά του εκπαιδευτικού της τάξης Ευαισθησία κατανόηση από το δάσκαλο της. Γνώση των ιδιαιτεροτήτων (αδυναμιών, ταλέντων, δεξιοτήτων ) και ενδιαφερόντων Δυνατότητα να έχει εξατομικευμένο πρόγραμμα Ύπαρξη κατάλληλου υλικού /κατάλληλου χώρου Εκπαιδευμένος ειδικός δάσκαλος Προσπάθεια ενσωμάτωσης στην ομάδα με εκμετάλλευση των ιδιαίτερων δυνατοτήτων