ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΚΑΙ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Υπό του φοιτητή :ΓΟΥΔΑΜΑΝΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Επιβλέπων Καθηγητής: Δρ. ΜΑΝΤΖΑΡΗΣ, Γιάννης Οικονομολόγος ΣΕΡΡΕΣ 2013

Σκοπός της παρούσας πτυχιακής εργασίας είναι: Η ενημέρωση σχετικά με την ιστορία του πετρελαίου και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ο ρόλος που έχουν διαδραματίσει στην παγκόσμια αλλά και στην Ελληνική οικονομία. Να γίνουν κατανοητά όλα τα πλεονεκτήματα, τα μειονεκτήματα και οι επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. Να προβληματίσουν σχετικά με την μέχρι τώρα πορεία τους και την μελλοντική εξέλιξη που μπορεί να υπάρξει.

Βιβλιογραφία: A. Ελληνόγλωσση 1 Βατάλης, 2007 “Εισαγωγή στο δίκαιο ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας” , Εκδόσεις Σάκκουλα 2. Βουγιουκλάκης Γ. Εξελίξεις στον τομέα των Α.Π.Ε στην Ελλάδα, Τμήμα Ανάπτυξης Αγοράς, ΚΑΠΕ, 2010 3. Γελεγένης Ι.Ι,. Ι. Αξαόπουλος 2005 “Πηγές ενέργειας συμβατικές και ανανεώσιμες” , Σύγχρονη εκδοτική, Αθήνα 4. Ιωαννίδης Κυριάκος, 2008 “Το πετρέλαιο”, Θεσσαλονίκη 5. Καλδέλλης Ιωάννης Κλεάνθη, 2005 “Διαχείριση της Αιολικής Ενέργειας”, Εκδόσεις Σταμούλη 6. Κυριτσάκη Όλγα, 2009 “Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ελλάδα”, Κοζάνη 7. Κορρέ Αλκιβιάδης, 2009 “Οι προσδιοριστικοί παράγοντες διαμόρφωσης των τιμών των πετρελαιοειδών, ΙΟΒΕ 8. Μπανακάκης Σωτήρης, 2010 Πετρέλαιο “Η Αυτοκρατορία του Μαύρου Χρυσού”, Εκδόσεις Γαβριηλίδη 9. Παναγιωτάκη Ειρήνη, 2011 Παράγοντες που επηρεάζουν τις τιμές των πετρελαιοειδών στην ελληνική αγορά, Κρήτη 10. Σάμπσον Άντονυ 1979 “Οι επτά αδελφές” Κάκτος, Αθήνα

Β. Διαδίκτυο 1. http://oil-evolution.blogspot.gr/ ,19-09-2012 2. http://sfrang.com/historia/selida614.htm#1 ,16-09-2012 3. http://www.aenaon.net/gr/content/view/194/135, 02-02-2012 4. http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=765&language=el-GR, 06-05-2012 5. http://news.pathfinder.gr/world/news/474981.html, 20-10-2012 6. http://www.hellenic-petroleum.gr/online/index.aspx, 22-07-2012 7. http://www.allaboutenergy.gr/HliakiEnergeia.html, 06-03-2012 8. http://gr.oiloilprice.com/historicaloilprice/1998-01-23, 05-08-2012 9. http://euractiv.gr/thematikoi-fakeloi/ee-kai-ananeosimes-piges- energeias ,19-05-2011 10. http://www.marketbet.gr/23011/02/libya-brent-oil-rise ,06-02-2012 11. http://www.allaboutenergy.gr/EnergeiaOkeanon.html, 6-3-2012 12. http://www.epa.gov/greenchemistry/ , 19-03-2013 13. http://www.chemistry.org/portal/a/c/s, 14-4-2012 14. http://www.iobe.gr/index.asp?a_id=166&news_id=231, 07-07-2012 15. http://www.allaboutenergy.gr/GeothermikiEnergia.html, 6-3-2012 16. http://www.inegsee.gr/pdxb/Aktiv/Erevna/Keramidoy/text6.html, 13-05-2011 17. http://www.inegsee.gr/pdxb/Them/Them2/Petr/2a1.htm, 21-06-2012 18. http://solarenergy.gr/renewable-energy/article/renewable-energy-sources-meet-16-global-consumption-2010, 12-01-2013 19. http://www.allaboutenergy.gr/paragogi32.html, 5-4-20112 20. http://www.allaboutenergy.gr/Biomaza.html, 6-3-2012 21. www.espressonews.gr, 9-12-2012

Λίγα λόγια για το πετρέλαιο : Οι γεωλογικοί σχηματισμοί, μέσα στους οποίους έχει βρεθεί πετρέλαιο, χρονολογούνται μεταξύ 50 και 190 εκατομμυρίων χρόνων. Η πρώτη γεώτρηση για την αναζήτηση πετρελαίου έγινε από τον Έντγουιν Ντρέικ στην Πενσυλβάνια το 1859, έτσι άνοιξε τον δρόμο στην βιομηχανία πετρελαίου. Με την αρχή του 20ου αιώνα, η πετρελαϊκή βιομηχανία έγινε η πρώτη πηγή ενέργειας στον κόσμο. Έτσι ενώ το 1870 η παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου ήταν μικρότερη από 1.000.000 τόνους το χρόνο έφτασε να ξεπερνά τα 3.000.000 τόνους. Σήμερα το πετρέλαιο αποτελεί σημαντική πρώτη ύλη στη βιομηχανία αλλά την μεγαλύτερη εφαρμογή βρίσκει στην παραγωγή ενέργειας από την οποία εξαρτάται το παρόν και το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας.

Το 1960 δημιουργείται στο Ιράκ ο οργανισμός εξαγωγών πετρελαιοπαραγωγών χωρών γνωστός ως ΟΠΕΚ με σκοπό: Την καθιέρωση ενιαίας πετρελαϊκής πολιτικής μεταξύ των κρατών μελών και Τον προσδιορισμό μέτρων προστασίας των συμφερόντων τους με σταθεροποιητικές τιμές της διεθνούς αγοράς για δίκαιη και ομαλή πετρελαϊκή βιομηχανική ανάπτυξή. Ιδρυτικά κράτη μέλη είναι το Ιράν, Ιράκ, Κουβέιτ, Σαουδική Αραβία και Βενεζουέλα

Οι μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρίες γνωστές και ως επτά αδελφές ήταν: Α) Exxon Β) Socal, που αργότερα ονομάστηκε Chevron, Γ) Mobil Δ) Texaco Ε) Gulf Στ) BP κληρονόμος της AIOK, της Άγγλο-Ιρανικής πετρελαϊκής εταιρίας και Ζ) Shell Στις μέρες μας οι μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρίες είναι: Εταιρίες Κύκλος εργασιών (Δις$) Κέρδος μεταφοράς (Δις$) Επενδύσεις σε έρευνα παραγωγής (Δις$) Shell 269 8,1 12,5 Exxon/Mobil 247 21,5 12 BP 233 6 9,7 Chevron/Texaco 120 7,2 5,7 Total 118 7,9

Παραγωγή και τιμές αργού πετρελαίου, 1973-2007 Πηγή: WTRG Economics, 2007

Στην Ελλάδα η έρευνες για πετρέλαιο ξεκίνησαν για πρώτη φορά στις αρχές του 20ου αιώνα και πιο συγκεκριμένα το 1903 στις περιοχές Έλος Κερί Ζακύνθου, στην ΒΔ Πελοπόνησσο και στον Έβρο. Οι έρευνες συνεχιστήκαν με κορύφωση την δεκαετία 1960-70 οπού το τελικό αποτέλεσμα των παραπάνω ερευνών ήταν η ανακάλυψη των πρώτων εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων στη θάλασσα, στην περιοχή της Θάσου-κοίτασμα πετρελαίου Πρίνος. Σε πρόσφατες έρευνες που πραγματοποίησε η Νορβηγική εταιρία PGS υπάρχουν πολλά εκτιμώμενα κοιτάσματα πετρελαίου σε ολόκληρη την Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα, στην Δυτική Ελλάδα : Στα Ιωάννινα 50 με 80 εκατομμύρια βαρέλια Στον Πατραϊκό κόλπο 200 εκατομμύρια βαρέλια και Στο Κατάκολο 3 εκατομμύρια βαρέλια

Ενεργειακό ισοζύγιο της Ελλάδας το 2007 Πηγή: Οικονόμου, ΥΠΑΝ 2007

Η Ελλάδα ανήκει στις ευρωπαϊκές χώρες που τις χαρακτηρίζει υψηλή εξάρτηση από το εισαγόμενο πετρέλαιο αλλά και η μη ορθολογική αξιοποίηση της ενέργειας που διατίθεται στη χώρα. Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση για το μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό της Ελλάδας, που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο ανάπτυξης, σήμερα το 58% της συνολικής ζήτησης ενέργειας στην Ελλάδα καλύπτεται μέσω της κατανάλωσης του πετρελαίου. Οι χώρες προέλευσης του αργού πετρελαίου που καταναλίσκει η Ελλάδα ήταν, για το 2005, η Ρωσία (32,3% επί των συνολικών εισαγωγών), Σαουδική Αραβία (31,1%) και το Ιράν (28,6%).

Εξάντληση των αποθεμάτων: Παρά τις ποικίλες εξηγήσεις που μπορεί να δίνονται για την αναρρίχηση των τιμών του πετρελαίου, το ουσιαστικό πρόβλημα που ωθεί την τιμή του πετρελαίου σε αλλεπάλληλα ρεκόρ αφορά τη φυσική αγορά του προϊόντος και δεν είναι άλλο από τη σταδιακή εξάντληση των αποθεμάτων σε όλο των πλανήτη. Σύμφωνα με όλα τα στοιχεία, ο πλανήτης προσεγγίζει ταχύτατα το «σημείο αιχμής» της πετρελαϊκής παραγωγής.

Πετρέλαιο και περιβάλλον: Τα προϊόντα του πετρελαίου έχουν βοηθήσει τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Η χρήση του όμως δυστυχώς δεν είναι ανώδυνη για το περιβάλλον. Η παραγωγή του πετρελαίου και τα πετρελαιοειδή μπορούν να ρυπάνουν τον αέρα και τα νερά. Οι γεωτρήσεις για ανεύρεση πετρελαίου μπορεί να προκαλέσουν ζημιές στα εύθραυστα χερσαία και ωκεάνια περιβάλλοντα. Από τη μεταφορά του πετρελαίου έχει διακινδυνέψει η άγρια φύση με τα τόσα ναυάγια που έχουν γίνει και εξακολουθούν να γίνονται. Καίγοντας βενζίνη για να τροφοδοτήσουμε με καύσιμα τα αυτοκίνητα μας μολύνουμε τον αέρα. Οι βιομηχανίες πετρελαίου κάνουν σκληρές προσπάθειες για να προστατέψουν το περιβάλλον χρησιμοποιώντας φίλτρα στις εγκαταστάσεις τους χωρίς όμως ιδιαίτερο αποτέλεσμα.

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Λόγω της ανόδου της τιμής του πετρελαίου, της εξάντλησης των αποθεμάτων αλλά και των επιπτώσεων προς το περιβάλλον παρατηρείτε τα τελευταία χρόνια μια στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ως ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν οριστεί οι ενεργειακές πηγές, οι οποίες υπάρχουν σε αφθονία στο φυσικό περιβάλλον. Είναι η πρώτη μορφή ενέργειας που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος πριν στραφεί έντονα στη χρήση των ορυκτών καυσίμων. Το ενδιαφέρων για την ανάπτυξη των τεχνολογιών αυτών εμφανίσθηκε αρχικά μετά την πρώτη πετρελαϊκή κρίση του 1974 και παγιώθηκε μετά την συνειδητοποίηση των παγκόσμιων σοβαρών περιβαλλοντικών προβλημάτων την τελευταία δεκαετία.

Τα πλεονεκτήματα των ΑΠΕ: Είναι πρακτικά ανεξάντλητες πηγές ενέργειας. Είναι γεωγραφικά διεσπαρμένες και οδηγούν στην αποκέντρωση του ενεργειακού συστήματος. Δίνουν τη δυνατότητα επιλογής της κατάλληλης μορφής ενέργειας που είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες του χρήστη Έχουν συνήθως χαμηλό λειτουργικό κόστος. Οι επενδύσεις των ΑΠΕ είναι εντάσεως εργασίας, δημιουργώντας πολλές θέσεις εργασίας ιδιαίτερα σε τοπικό επίπεδο. Μπορούν να αποτελέσουν σε πολλές περιπτώσεις πυρήνα για την αναζωογόνηση υποβαθμισμένων, οικονομικά και κοινωνικά περιοχών και πόλο για την τοπική ανάπτυξη. Είναι φιλικές προς το περιβάλλον και των άνθρωπο και η αξιοποίηση τους είναι γενικά αποδεκτή από το κοινό.

Μειονεκτήματα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας: Το διεσπαρμένο δυναμικό τους είναι δύσκολο να συγκεντρωθεί σε μεγάλα μεγέθη ισχύος ώστε να μεταφερθεί και να αποθηκευτεί. Έχουν χαμηλή πυκνότητα ισχύος και ενέργειας και συνεπώς για μεγάλη παραγωγή απαιτούνται συχνά εκτεταμένες εγκαταστάσεις. Παρουσιάζουν συχνά διακυμάνσεις στη διαθεσιμότητα τους που μπορεί να είναι μεγάλης διάρκειας απαιτώντας την εφεδρεία άλλων ενεργειακών πηγών ή γενικά δαπανηρές μεθόδους αποθήκευσης. Η χαμηλή διαθεσιμότητα τους συνήθως οδηγεί σε χαμηλό συντελεστή χρησιμοποίησης των εγκαταστάσεων εκμετάλλευσης τους. Το κόστος επένδυσης ανά μονάδα εγκαταστημένης ισχύος σε σύγκριση με τις σημερινές τιμές των συμβατικών καυσίμων παραμένει ακόμα υψηλό.

Κατηγορίες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας: Ηλιακή ενέργεια Αιολική ενέργεια Γεωθερμική ενέργεια Υδραυλική ενέργεια Βιομάζα Ενέργεια κυμάτων

Η κατανομή των διαφόρων ανανεώσιμών πηγών ενέργειας που παράγονταν στην Ε.Ε είναι η ακόλουθη: 66,1% για τη βιομάζα, 22,2% για την υδραυλική ενέργεια, 5,5% για την αιολική ενέργεια, 5,5% για τη γεωθερμική ενέργεια και 0,7% για την ηλιακή ενέργεια (θερμική και φωτοβολταϊκή). Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πληρούν το 16% της παγκόσμιας τελική κατανάλωσης ενέργειας το 2010. Βιομάζα 66,1% Υδραυλική ενέργεια 22,2% Αιολική ενέργεια 5,5% Γεωθερμική ενέργεια Ηλιακή ενέργεια 0,7%

Τέλος