Ο ΘΕΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Εαρινό Τετράμηνο 2006
Σε τι Θεό πιστεύουν οι χριστιανοί; Κυριακή, 15 Ιανουαρίου 2006 Σε τι Θεό πιστεύουν οι χριστιανοί;
«Εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην» Γένεσις α’ 1
«Είπεν ο άφρων εν τη καρδία αυτού, Δεν υπάρχει Θεός».Ψαλμ. ιδ’ 1 Η ύπαρξη του Θεού Η Αγία Γραφή θεωρεί δεδομένη την ύπαρξη του Θεού. Δεν επιχειρηματολογεί για να την αποδείξει. «Είπεν ο άφρων εν τη καρδία αυτού, Δεν υπάρχει Θεός».Ψαλμ. ιδ’ 1
Η ύπαρξη του Θεού Όλοι οι λαοί σε όλο το πρόσωπο της γης πίστευαν και πιστεύουν σε κάποιο θεό ή θεούς. Ο απ. Παύλος λέει ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν μια εσωτερική πεποίθηση ότι υπάρχει Θεός, επειδή ο Θεός τούς το φανερώνει, ακόμη και αν αυτοί διαστρεβλώνουν την αλήθεια. (Ρωμ. α’ 19-25)
Πώς μοιάζει ο Θεός;
Κάποιοι φαντάστηκαν τους θεούς ζωόμορφους …
Άλλοι τους φαντάστηκαν τερατόμορφους … Άλλοι τους φαντάστηκαν τερατόμορφους …
Άλλοι … ανθρωπόμορφους
«Και ήλλαξαν την δόξαν του αφθάρτου Θεού εις ομοίωμα εικόνος φθαρτού ανθρώπου, και πετεινών και τετραπόδων και ερπετών.» Ρωμ. α’ 23
Όμως …. Ο Θεός είναι Πνεύμα, (Ιωάν. δ’ 24) Όμως …. Ο Θεός είναι Πνεύμα, (Ιωάν. δ’ 24)
Η δόξα του Θεού είναι φανερή στη φύση Η δόξα του Θεού είναι φανερή στη φύση
ακόμη και στις λεπτομέρειες …
«Οι ουρανοί διηγούνται την δόξαν του Θεού, και το στερέωμα αναγγέλλει το έργον των χειρών αυτού»
Η δόξα του Θεού είναι φανερή στη φύση «… ό,τι δύναται να γνωρισθή περί Θεού, είναι φανερόν εν αυτοίς· διότι ο Θεός εφανέρωσε τούτο προς αυτούς. Επειδή τα αόρατα αυτού βλέπονται φανερώς από κτίσεως κόσμου νούμενα διά των ποιημάτων, ή τε αυτού αΐδιος δύναμις και η θειότης, ώστε αυτοί είναι αναπολόγητοι.» Ρωμαίους α’ 19-20.
« Ουδείς είδε ποτέ τον Θεόν … Ιωάν. α’ 18 « Ουδείς είδε ποτέ τον Θεόν … Ιωάν. α’ 18
… ο Μονογενής Υιός, ο ων εις τον κόλπον του Πατρός, … ο Μονογενής Υιός, ο ων εις τον κόλπον του Πατρός, εκείνος εφανέρωσεν Aυτόν.» Ιωάν. α’ 19
Φως εκ Φωτός
Φιλοσοφικά επιχειρήματα για την ύπαρξη του Θεού Κοσμολογικό επιχείρημα Τελολογικό επιχείρημα Οντολογικό επιχείρημα Ηθικό επιχείρημα
Το κοσμολογικό επιχείρημα ή «επιχείρημα του Πρώτου Αιτίου» Κάθε τι στον κόσμο έχει μια αιτία. Συνεπώς και ο κόσμος πρέπει να έχει μια αιτία, που δεν μπορεί να είναι άλλη από τον Θεό.
Το τελολογικό επιχείρημα ή «επιχείρημα του σχεδιασμού» Η τάξη και η αρμονία του κόσμου προδίδει κάποιο σκοπό (τέλος), τον σκοπό ενός σοφού νου, ενός Σχεδιαστή.
Το οντολογικό επιχείρημα Ό,τι είναι γενικότερο και τελειότερο, είναι και πιο υπαρκτό. Ο Θεός ως η γενικότερη και τελειότερη των εννοιών, είναι και η πιο πραγματική.
Το ηθικό επιχείρημα Όλοι οι άνθρωποι έχουν την αίσθηση του σωστού και του λάθους, του δικαίου και του αδίκου. Η πηγή της αίσθησης αυτής δεν μπορεί να είναι άλλη από τον Θεό
Ωστόσο … Μόνον ο Θεός με τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος μπορεί να πείσει τους ανθρώπους για την ύπαρξή του. «Εάν δε και ήναι το ευαγγέλιον ημών κεκαλυμμένον, εις τους απολλυμένους είναι κεκαλυμμένον·των οποίων απίστων όντων, ο θεός του κόσμου τούτου ετύφλωσε τον νουν, διά να μη επιλάμψη εις αυτούς ο φωτισμός του ευαγγελίου της δόξης του Χριστού…» Β’ Κορ. δ’ 3-4
Τι σημαίνει όμως «Θεός»; Υπάρχει ένας θεός ή πολλοί θεοί; Προσωπικός θεός ή απρόσωπος/ένα με τη φύση; Δημιουργός θεός ή διακοσμητής; Άπειρος ή πεπερασμένος; Συντηρητής ή χορδιστής;
Ένας ή πολλοί θεοί; Πολυθεϊστικές θρησκείες Η ελληνορωμαϊκή θρησκεία Οι ινδικές θρησκείες Οι θρησκείες της Άπω Ανατολής Μονοθεϊστικές θρησκείες Ο ιουδαϊσμός Ο χριστιανισμός Ο μουσουλμανισμός
«Άκουε Ισραήλ, Κύριος ο Θεός ημών είναι είς Κύριος.» Δευτ. ς’ 4 «Άκουε Ισραήλ, Κύριος ο Θεός ημών είναι είς Κύριος.» Δευτ. ς’ 4
Αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι που μίλησαν για έναν Θεό Αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι που μίλησαν για έναν Θεό Ξενοφάνης 6ος αι. π.Χ. (έν το παν) Πλάτων 5ος αι. π.Χ. (ιδέα του αγαθού) Αριστοτέλης 4ος αι. (το πρώτο κινούν) Κυνικοί φιλόσοφοι Στωικοί φιλόσοφοι
Πλάτων Η Ιδέα του Αγαθού Αριστοτέλης Το πρώτο κινούν
Προσωπικός ή απρόσωπος θεός; Στις πολυθεϊστικές θρησκείες, ειδικά στις ινδικές και αυτές της Άπω Ανατολής, ο Θεός είναι ένα με τη φύση ή ταυτίζεται με τη φύση (ΠΑΝΘΕΪΣΜΟΣ), και γι’ αυτό είναι απρόσωπος. Οι πολλοί θεοί είναι απλώς εκφάνσεις του θεϊκού χαρακτήρα της απρόσωπης φύσης.
Στις μονοθεϊστικές θρησκείες ο Θεός, αν και πανταχού παρών, είναι εντελώς ξεχωριστός από τη φύση και είναι προσωπικός. Οι χριστιανοί μάλιστα απευθύνονται σ’ Αυτόν ως τον ουράνιο Πατέρα
«Πάτερ ημών, ο εν τοις ουρανοίς, αγιασθήτω το όνομά σου …»
Δημιουργός ή διακοσμητής; Για την αρχαία ελληνική θρησκεία οι θεοί δεν είχαν δημιουργήσει τον κόσμο από το μηδέν, αλλά μόνο έβαλαν σε τάξη (κόσμο) την ύλη που υπήρχε προαιωνίως μαζί με αυτούς.
«Κόσμον τόνδε, τον αυτόν απάντων, ούτε τις θεών ούτε ανθρώπων εποίησεν, αλλ’ ην αεί και έστιν και έσται …» Ηράκλειτος
Στις μονοθεϊστικές θρησκείες ο Θεός είναι εντελώς ξεχωριστός από τη φύση και τη δημιουργεί από το μηδέν.
«Εγώ είμαι ο Κύριος, ο ποιήσας τα πάντα, ο μόνος εκτείνας τους ουρανούς, ο στερεώσας την γην απ’ εμαυτού …» Ησαΐας μδ’ 24
Άπειρος θεός ή πεπερασμένος; Στις πολυθεϊστικές θρησκείες οι θεοί είναι πεπερασμένοι, έχουν όρια, δεν είναι παντοδύναμοι, παντογνώστες, πανταχού παρόντες κ.λπ. Στην ελληνορωμαϊκή θρησκεία οι θεοί γίνονταν αντιληπτοί μάλλον ως αθάνατοι υπεράνθρωποι. Γεννιούνται μαζί με τη γη και τον ουρανό, τα φυτά, τα ζώα και τους ανθρώπους. Ακόμη και ο Ζευς δεν μπορούσε να αλλάξει το πεπρωμένο, που το όριζαν οι Μοίρες.
Στις μονοθεϊστικές θρησκείες ο Θεός είναι Άπειρος (απεριόριστος), αν και προσωπικός Παντοδύναμος Πανταχού παρών Παντογνώστης Πάνσοφος κ.λπ.
«Εγώ είμαι ο Θεός, και δεν υπάρχει άλλος· εγώ είμαι ο Θεός, και ουδείς όμοιός μου· όστις απ’ αρχής αναγγέλλω το τέλος, και από πρότερον τα μη γεγονότα, λέγων, Η βουλή μου θέλει σταθή, και θέλω εκτελέσει άπαν το θέλημά μου …» Ησαΐας μς’ 9-10
Θεός συντηρητής ή χορδιστής; Η απάντηση του ντεϊσμού Οι Ντεϊστές φιλόσοφοι (από το λατινικό deus = θεός) ισχυρίζονται πως οι απόψεις μας για τον Θεό πρέπει να βασίζονται στη λογική και όχι σε κάποια θεϊκή αποκάλυψη. Σύμφωνα με αρχαίους αλλά και νεότερους ντεϊστές φιλοσόφους ο θεός ή οι θεοί έπλασαν τον κόσμο, τον κούρδισαν σαν ένα ρολόι και τον άφησαν να λειτουργεί μόνος του. Ο Θεός δεν επεμβαίνει στον κόσμο ούτε ζητά τη λατρεία μας. Οι ντεϊστές μιλούν για Δημιουργό, Θεία Πρόνοια, Πρώτο Αίτιο, Θείο Ωρολογοποιό κ.ά.
Συντηρητής ή χορδιστής; Η απάντηση του θεϊσμού Ο θεϊσμός βασίζεται στην αποκάλυψη του Θεού. Η κλασική αντίληψη των θεϊστικών θρησκειών και ειδικά των μονοθεϊστικών είναι ότι ο ΘΕΟΣ που δημιούργησε τον κόσμο από το μηδέν, ενεργεί αδιάκοπα πάνω του. «…βαστάζων τα πάντα διά του λόγου της δυνάμεως αυτού …» Εβρ. α’ 3
«Εν αυτώ ζώμεν και κινούμεθα και υπάρχομεν» Πράξεις ιζ’ 28
ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ Ο ΘΕΟΣ είναι ΠΝΕΥΜΑ ΑΠΕΙΡΟΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΣ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΗΔΕΝ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΤΗΣ ΤΗΣ
Βιβλιογραφία L. Berkhof, Θέλετε γνωρίσει την αλήθειαν, (Εκδ. Επιτροπή Παιδείας Ε.Ε.Ε.) σελ. 31-34 Grudem, Systematic Theology Χ. Θεοδωρίδη, Εισαγωγή στη Φιλοσοφία (Εκδ. Εστία) σελ. 341-386,
Προσευχή και περισυλλογή Δοξολογία στον Θεό για αυτό που είναι Είναι Πνεύμα Είναι προσωπικός Θεός Είναι άπειρος Θεός Είναι Δημιουργός Θεός