Συστήματα Υποστήριξης Επιχειρηματολογίας Τμήμα Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών Πανεπιστήμιο Πατρών Συστήματα Υποστήριξης Επιχειρηματολογίας Αντώνης Χάψας Α.Μ. 457 Χαράλαμπος Βαλσαμος Α.Μ. 444 Μεταπτυχιακό Μάθημα: «Τεχνολογίες Υποστήριξης Συνεργασίας» Διδάσκων: Νίκος Καρακαπιλίδης Πάτρα, Δεκέμβρης 2005

Διάρθρωση της Παρουσίασης Ορισμοί Μέθοδος IBIS Μεθοδολογία- Δομή Επιχειρήματος Γραφικό Εργαλείο GIBIS Πλεονεκτήματα για την αναπαράσταση των επιχειρημάτων Συστήματα Αναπαράστασης - interfaces

Βασικά Στοιχεία Θεωρίας - Ορισμοί Επιχείρημα (argument), ρίζα από το λατινικό argumentum, to make clear : Μια σειρά λογικών προτάσεων που εκφράζονται για να υποστηρίξουν μια θέση (Πηγή oxford dictionary). Μια ένθερμη ανταλλαγή συγκλινουσών ή αντίθετων απόψεων (Πηγή oxford dictionary). Μια σειρά προτάσεων που τουλάχιστον μια από αυτές οδηγεί σε λογικό συμπέρασμα. Η μίνιμουμ πρόταση σε ένα συλλογισμό. Το επιχείρημα προωθεί την πρόοδο σε κάθε πλευρά χρησιμοποιώντας γεγονότα και σειρά προτάσεων και έχει σκοπό η κάθε πλευρά να πείσει την άλλη για την ορθότητα των απόψεών της.

Βασικά Στοιχεία Θεωρίας – Ορισμοί (συνέχεια) Επιχειρηματολογία (argumentation) : Παρουσίαση και εκπόνηση ενός επιχειρήματος ή επιχειρημάτων. Συστηματική αιτιολόγηση, εξάγοντας λογικά συμπεράσματα για την υποστήριξη κάποιας άποψης/θέσης. Σκοπός του συμμετέχοντα είναι εκ των προτέρων η νίκη, να καταφέρει να πείσει τους συμμετέχοντες με μια σειρά λογικών επιχειρημάτων ότι η θέση του είναι η ορθότερη. Πως οδηγούμαστε στην επιχειρηματολογία ? Για να οδηγηθούμε στην επιχειρηματολογία πρέπει να υπάρχει διαφορετική γνώμη για ένα θέμα/απόφαση, να υπάρχει ένα πρόβλημα που δεν μας είναι γνωστά όλα τα δεδομένα εκ των προτέρων.

Βασικά Στοιχεία Θεωρίας – Ορισμοί (συνέχεια) Αιτιολόγηση (reasoning): Χρήση επιχειρημάτων, που καταλήγουν σε συμπέρασμα, προϊόν λογικής ανάλυσης ή απόφασης. Κατάθεση επιχειρημάτων που χρησιμοποιούνται στην διάρκεια ενός συλλογισμού. Η διαδικασία που κάποιος σκέφτεται κάτι με σκοπό την λήψη απόφασης και προσπαθεί με χρήση επιχειρημάτων να αιτιολογήσει την απόφασή του.

Μέθοδος IBIS Ibis: Η μέθοδος IBIS αναπτύχθηκε από τους [Kunz and Rittel, 1970] . Βασίζεται στην αρχή ότι η διαδικασία σχεδιασμού πολύπλοκων συστημάτων είναι μια συζήτηση μεταξύ stakeholders (One who has a share or an interest, as in an enterprise), διαδικασία στην οποία κάνουν κοινοκτημοσύνη την εμπειρία τους, την γνώση τους (ρητή/άρρητη) προς επίλυση των σχεδιαστικών προβλημάτων. Το μοντέλο IBIS επικεντρώνεται στην άρθρωση των θεμάτων προς επίλυση (key issues) στην διαδικασία σχεδιασμού ενός προβλήματος. Ένα θέμα προς επίλυση μπορεί να έχει αρκετές προτάσεις/θέσεις αλλά δεν είναι υποχρεωτικό να συμβαίνει σε αυτή την μέθοδο. Μια πρόταση/θέση με την σειρά της μπορεί να έχει ένα ή περισσότερα επιχειρήματα τα οποία την ενισχύουν ή την αναιρούν.

Μέθοδος Ibis (Συνέχεια)

Μεθοδολογία- Δομή Επιχειρήματος (Συνέχεια) Διαδικασία Επιχειρηματολογίας: Προκαλείται ερέθισμα (προκαλείται από μη δομημένο πρόβλημα ή ένα θέμα). Αναπτύσσεται συζήτηση. Διαφορετικές προτάσεις καταθέτονται. Επιχειρήματα υπέρ ή κατά της κάθε πρότασης.

Γραφικό Εργαλείο GIBIS Ολοκληρωμένος περιηγητής (integral browser). Χρησιμοποιεί εικονίδια με χρώματα και σχήματα για να επιδείξει ξεκάθαρα πληροφορίες για τα nodes και τα links. Έξυπνα μενού. Αποτρέπουν έτσι τον χρήστη να χρησιμοποιήσει «μη νόμιμες» κινήσεις και με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζουν την ακεραιότητα του θέματος. Πολλαπλές μέθοδοι πρόσβασης. Ο χρήστης μπορεί να προσπελάσει οποιοδήποτε node κάνοντας κλικ απευθείας επάνω του ή να το επιλέξει από τον πίνακα ιεράρχησης ή πατώντας το κουμπί next που τον οδηγεί σε μια γραμμική πλοήγηση. Αναζήτηση. Πολυχρηστική υποστήριξη. Κάθε χρήστης μπορεί να προσπελάσει το εργαλείο από το δίκτυο, και οι αλλαγές να εμφανίζονται σε πραγματικό χρόνο. Το εργαλείο υποστηρίζει εννοείται ελέγχους σφαλμάτων που μπορεί να συμβούν κατά την ταυτόχρονο χρήση του συστημάτος.

Γραφικό Εργαλείο GIBIS (Συνέχεια) To interface του GIBIS

Γραφικό Εργαλείο GIBIS (Συνέχεια)

Πλεονεκτήματα αναπαράστασης επιχειρημάτων Η αναπαράσταση επιχειρημάτων προωθεί την διαύγεια και οξυδέρκεια στην σκέψη και οδηγεί σε βαθύτερη κατανόηση των θεμάτων.  Βελτιώνει την κοινοκτημοσύνη της γνώσης μεταξύ των κοινοτήτων πρακτικής.  Παρέχουν αποδοτικότερο τρόπο για παρουσίαση μιας σύνθετης επιχειρηματολογίας σε ένα άλλο πρόσωπο. Ορίζει τα όρια της τρέχουσας γνώσης ή συζήτησης ώστε ανά πάσα στιγμή να είναι οπτικά εμφανή.  Διευκολύνουν τις συναντήσεις, ομάδες εργασίες βοηθώντας τις να επικεντρώνονται στο σημείο στόχος της συζήτησης.  Βελτιώνουν την λήψη αποφάσεων λαμβάνοντας υπόψη γνώμες και απόψεις σε μεγαλύτερο ποσοστό.  Καταχωρείται μόνιμα οι σκέψεις και γνώσεις των συμμετεχόντων, βοηθώντας με αυτό τον τρόπο την διατήρηση της οργανωσιακής μνήμης.

Συστήματα Αναπαράστασης Αraucaria Software (http://www.computing.dundee.ac.uk/staff/creed/araucaria) Το Araucaria είναι ένα εργαλείο λογισμικού για τα επιχειρήματα. Βοηθά τον χρήστη στην αναδημιουργία και στη σχεδίαση ενός επιχειρήματος, με τη χρήση απλού point and click interface. Υποστηρίζει επίσης τα σχέδια επιχειρηματολογίας και παρέχει ένα εξατομικεύσιμο από το χρήστη σύνολο σχεδίων με το οποίο μπορεί να αναλύσει τα επιχειρήματα. Μόλις αναλυθούν τα επιχειρήματα, μπορούν να σωθούν με ένα portable σχήμα που ονομάζεται AML (γλώσσα σήμανσης επιχειρήματος), βασισμένο σε XML.

Συστήματα Αναπαράστασης (Συνέχεια) Araucaria

Συστήματα Αναπαράστασης (Συνέχεια) Athena (http://www.athenasoft.org/) Το λογισμικό Athena αποτελείται από δύο πακέτα, μαζί με τις εκπαιδευτικές ενότητες. Τα πρότυπα Athena έχουν ως στόχο την υποστήριξη του συλλογισμού και της επιχειρηματολογίας. Ο διαπραγματευτής Athena έχει ως στόχο την διευκόλυνση της ανάλυσης των αποφάσεων και των διαπραγματεύσεων των συμβαλλόμενων μερών. Belvedere (http://lilt.ics.hawaii.edu/belvedere/index.html)

Συστήματα Αναπαράστασης (Συνέχεια) Belvedere

Συστήματα Αναπαράστασης (Συνέχεια) Reason! (http://www.goreason.com/) organize thoughts produce better reasoning  show strengths and weakness in arguments build general skills teach the theory of reasoning and argument

Συστήματα Αναπαράστασης (Συνέχεια) Reason!

Συστήματα Αναπαράστασης (Συνέχεια) Theseus (http://www.theseus.biz/) Βασισμένη σε λογισμικό συσκευασία για τη κρίσιμη σκέψη στα σχολεία. Περιλαμβάνει ένα απλό εργαλείο χαρτογράφησης επιχειρήματος, μια διαδικασία και ένα απλό τουριστικό οδηγό. QuestMap (http://www.softbicycle.com) Το Link είναι καταχωρημένο στην βιβλιογραφία αλλά δεν υφίσταται πλέον.

Συστήματα Αναπαράστασης (Συνέχεια) QuestMap

Συστήματα Αναπαράστασης (Συνέχεια) Compendium (http://www.compendiuminstitute.org/) Σχεδιάστηκε να παρέχει σε πραγματικό χρόνο καταγραφή (mapping) των συζητήσεων σε συσκέψεις, συνεργατική μοντελοποίηση, διαχείριση της organizational memory. Οι αποφάσεις υποδηλώνονται, καθώς και οι παραθέσεις σε αυτές (εξωτερικά δεδομένα) όπως σημειώσεις, λογιστικά φύλλα κτλ. Argumed3 (http://www.ai.rug.nl/~verheij/aaa/argumed3.htm) administering and supervising the argument process, keeping track of the issues that are raised and the assumptions that are made, keeping track of the reasons adduced, the conclusions drawn, and the counterarguments that have been adduced, evaluating the justification status of the statements made, and checking whether the users of the system obey the pertaining rules of argument.

Συστήματα Αναπαράστασης (Συνέχεια) Argumed3

Συστήματα Αναπαράστασης (Συνέχεια) Χρήσεις Compendium: Compendium & Visual Explorer (Center for Creative Leadership)

Συστήματα Αναπαράστασης (Συνέχεια) Compendium & NASA mobile agents

Συστήματα Αναπαράστασης (Συνέχεια) Compendium & NASA mobile agents

Συστήματα Αναπαράστασης (Συνέχεια) Compendium & conflict resolution - Overview

Συστήματα Αναπαράστασης (Συνέχεια) Compendium & conflict resolution – Assessment

Συστήματα Αναπαράστασης (Συνέχεια) Compendium & conflict resolution - Analysis

Βιβλιογραφία Werner Kunz, Horst W.J. Ritter, “Issues as Elements of Information Systems”, 1970. Jeff Conklin, Michael L. Begeman, “gIBIS: A Hypertext Tool for Exploratory Policy Discussion”, ACM Transactions on Office Information Systems, Vol. 6 (4), 1988, pp. 303-331. Nikos Karacapilidis, Dimitris Paradias, “Computer Supported Argumantation and Collaborative Decision Making: The HERMES System”. Knowledge Media Institute http://kmi.open.ac.uk/ Σύνδεσμοι στα αντίστοιχα προγράμματα αναπαράστασης επιχειρηματολογίας.