ΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΠΝΙΚΑΡΕΑ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ
ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ (Παναγία Αθηνιώτισσα) ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ (Παναγία Αθηνιώτισσα) Κτίστηκε την περίοδο 447 – 438 π.Χ. από τους αρχιτέκτονες Ικτίνο και Καλλικράτη. Το σημαντικότερο κτίριο της Ακροπόλεως, το κορυφαίο επίτευγμα της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής. Αφιερωμένος στην Αθηνά Παλλάδα, προστάτιδα της πόλης, αναδεικνύει το αθηναϊκό μεγαλείο μετά τα Περσικά.
ΙΣΤΟΡΙΑ Κατά την επιδρομή των Ερούλων, ο ναός πυρπολήθηκε και το εσωτερικό του καταστράφηκε. Στα τέλη του 5ου αι. μετατράπηκε σε εκκλησία , αφιερωμένη στην Παναγία την Αθηνιώτισσα. Το 1458, οπότε και καταλήφθηκε η Ακρόπολις από τους Οθωμανούς, ο Παρθενώνας μετατράπηκε σε τζαμί, το Ισμαϊντί ή Τζαμί του Κάστρου. Το 1687, κατά τη διάρκεια του Βενετοτουρκικού πολέμου, ο Βενετός ναύαρχος Φρ. Μοροζίνι πολιόρκησε την Ακρόπολη. Το επόμενο έτος , 1688, οι Βενετοί εγκατέλειψαν την Αθήνα.
Ο Παρθενώνας αφιερωμένος στην Χριστιανική λατρεία και αρχιτεκτονική Ο χρόνος της αφιερώσεώς του στην χριστιανική λατρεία παραμένει άγνωστος. Ουσιώδης αλλοίωση του Παρθενώνα προηγήθηκε με την σκόπιμη καταστροφή μεγάλου μέρους του γλυπτού διακόσμου. Με τη ευκαιρία των έργων αποκαταστάσεως του Παρθενώνος έδωσαν μια πληρέστερη εικόνα του μεσαιωνικού ναού παρά τις εκτεταμένες καταστροφές που είχαν προηγηθεί. Συνδυάζει ιωνικό και δωρικό ρυθμό. Εξωτερικά μοιάζει με δωρικό, όμως γύρω από το σηκό υπάρχει ζωφόρος που είναι χαρακτηριστικό του ιωνικού ρυθμού. Στον Παρθενώνα, επειδή ήταν ένα προσκύνημα με υπερτοπικό χαρακτήρα, υπήρχαν διάφορα και πλούσια αφιερώματα. Στα Προπύλαια της Ακροπόλεως υπήρχαν δύο μεσαιωνικά μνημεία αφιερωμένα στην χριστιανική λατρεία, τα οποία δεν σώζονται πια.
ΚΑΠΝΙΚΑΡΕΑ (Κοίμηση της Θεοτόκου)
ΙΣΤΟΡΙΑ Η πιο γνωστή από τις Βυζαντινές εκκλησίες της Αθήνας. Η πιο γνωστή από τις Βυζαντινές εκκλησίες της Αθήνας. Βρίσκεται στην Ερμού και χρονολογείται στον 11ο αι. Το όνομα της εκκλησίας θεωρείται ότι προέρχεται από αυτόν που την έκτισε, ο οποίος εισέπραττε τον καπνικό φόρο. Πιο παλιά είχε το όνομα Καμουχαρέα από το όνομα των χρυσοΰφαντων υφασμάτων (καμουχάς).
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Η Καπνικαρέα ανήκει στους σύνθετους σταυροειδείς εγγεγραμμένους τρουλλαίους ναούς με τριμερές ιερό και νάρθηκα καλυπτόμενο με καμάρες. Ένα μονόκλιτο τρουλλαίο παρεκκλήσιο της Αγίας Βαρβάρας έχει προστεθεί στη βόρεια πλευρά του ναού και μία ανοιχτή στοά στη δυτική. Η τοιχοποιία του είναι πολύ επιμελημένη, με κανονικές στρώσεις και χρήση άφθονου κονιάματος. Το εσωτερικό του Ναού διακοσμήθηκε με τοιχογραφίες αυστηρού Βυζαντινού τύπου, από τον Φώτιο Κόντογλου.