Εισαγωγικές Έννοιες του Μάνατζμεντ Κ. Αλεξανδρής

Ορισμοί «Οργανισμός» είναι ένα σύνολο ανθρώπων που εργάζονται μαζί μέσα σε ένα πλαίσιο και διοικητική δομή προκειμένου να πετύχουν κοινούς στόχους (Τζωρτζάκης και Τζωρτζάκης, 2002). Η «Επιχείρηση» συνδέεται περισσότερο με την οικονομική δραστηριότητα και με την μεγιστοποίηση του κέρδους. Όλες οι επιχειρήσεις αποτελούν οργανισμούς. Υπάρχουν όμως οργανισμοί οι οποίοι δεν έχουν ως στόχο το κέρδος, όπως οι δημοτικοί, οι κρατικοί και μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί.

Ιδιωτικές εταιρίες: Δημόσιες εταιρίες: α) Ατομικές β) Εταιρικές προσωπικές -χωρίς αρχικό κεφάλαιο (Ο.Ε.) κεφαλαιούχες -απαιτούν αρχικό κεφάλαιο, περιορισμένης ευθύνης (Ε.Π.Ε.) και ανώνυμες εταιρίες (Α.Ε) π.χ. (Π.Α.Ε., Κ.Α.Ε.) γ) Συλλογικές Δημόσιες εταιρίες: α) Νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) β) Νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) Μικτή όταν συμμετέχει το κράτος αλλά και ιδιώτες

Ορισμός του Μάνατζμεντ Όρος μάνατζμεντ στα Ελληνικά - «οργάνωση και διοίκηση» - «διαχείριση» Το μάνατζμεντ είναι ο σχεδιασμός, η οργάνωση, η καθοδήγηση και ο έλεγχος των πόρων και του ανθρώπινου δυναμικού του οργανισμού, με τέτοιο τρόπο ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι με όσο το δυνατόν πιο αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο (Jones & George, 2003). Ο όρος μάνατζερ αναφέρεται συνεπώς στο καθένα ο οποίος ασκεί διοικητική λειτουργία ανεξαρτήτως από το επίπεδο της ιεραρχίας.

«Αποτελεσματικότητα» αναφέρεται στο κατά πόσο ο μάνατζερ και ο οργανισμός που διοικεί είναι πετυχημένοι στην επίτευξη των στόχων που έχουν θέσει (Veal, 1994). Π.χ., όταν ένας υπεύθυνος μιας κατασκήνωσης καταφέρει να πετύχει πληρότητα 100% σε κάποια περίοδο πρέπει να θεωρηθεί ως αποτελεσματικός μάνατζερ. «Αποδοτικότητα» αναφέρεται στο κατά πόσο ο μάνατζερ χρησιμοποιεί σωστά τους πόρους μιας εταιρίας και διοικεί σωστά το προσωπικό προκειμένου να πετύχει τους στόχους με το λιγότερο δυνατό κόστος (Veal, 1994). Π.χ., Κάποιος άλλος υπεύθυνος μιας κατασκήνωσης καταφέρνει να αυξήσει τα κέρδη κατά 20% με καλύτερη διαχείριση των πόρων (π.χ., μείωση των εξόδων) και καλύτερη διοίκηση του προσωπικού.

Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Σχεδιασμός / Προγραμματισμός Οργάνωση Καθοδήγηση Έλεγχος Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ (Jones & George, 2003; Mourhead & Griffin, 1998)

Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Σχεδιασμός / Προγραμματισμός Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Σχεδιασμός / Προγραμματισμός Η διοίκηση του κάθε οργανισμού προσπαθεί να καθορίσει την μελλοντική θέση της εταιρίας στην αγορά και τις στρατηγικές που απαιτούνται προκειμένου να φτάσει εκεί (Moorhead &Griffin, 1998). Ο προγραμματισμός - η διαδικασία της επιλογής κατάλληλων στόχων και στρατηγικών για την επίτευξη αυτών των στόχων. Τρία είναι τα στάδια σε αυτήν την διαδικασία: Η επιλογή των στόχων Η επιλογή των στρατηγικών Η κατανομή των αρμοδιοτήτων

Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Σχεδιασμός / Προγραμματισμός Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Σχεδιασμός / Προγραμματισμός 1. Επιλογή των Στόχων Μετρήσιμοι και σαφείς Επιτεύξιμοι και ρεαλιστικοί Ενταγμένοι σε ένα χρονοδιάγραμμα Οι στόχοι βοηθάνε (Slack, 1997): Στην διαδικασία λήψης αποφάσεων Στην εκτίμηση της απόδοσης των ατόμων που εργάζονται στον οργανισμό Στην ελάττωση της αβεβαιότητας Στην καθοδήγηση και αύξηση της παρακίνησης του προσωπικού Στην ανάπτυξη συνεργασίας ανάμεσα στα μέλη του οργανισμού και στην ομαδική εργασία.

Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Σχεδιασμός / Προγραμματισμός Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Σχεδιασμός / Προγραμματισμός 1. Επιλογή των Στόχων Ποικίλοι: Οικονομικούς (κέρδος) - Μια ιδιωτική αθλητική εταιρία Κοινωνικούς στόχους - Ένας δημοτικός αθλητικός οργανισμός (π.χ., προώθηση του αθλητικού τρόπου ζωής στους δημότες) Προσέλκυση συγκεκριμένων ομάδων του πληθυσμού (π.χ., οικογενειακή κερκίδα σε μια Π.Α.Ε.) Είσοδο σε νέες αγορές (π.χ., αγορές σε άλλα κράτη από διεθνής αθλητικές εταιρίες) Βραχυπρόθεσμοι (π.χ., αύξηση των θεατών στους επόμενους τρεις αγώνες) Μακροπρόθεσμοι (π.χ., πρωταθλητισμός σε μια τριετία) Να αφορούν συνολικά τον οργανισμό, αλλά και τμήματα του οργανισμού (π.χ., μάρκετινγκ, αγωνιστικό τμήμα κτλ.)

Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Σχεδιασμός / Προγραμματισμός Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Σχεδιασμός / Προγραμματισμός 2. Επιλογή των Στρατηγικών Ενέργειες που πρέπει να γίνουν προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του οργανισμού. Αφορούν το «πως» σε σχέση με συγκεκριμένα ζητήματα που πρέπει να αποφασιστούν. Διακρίνονται σε: Στρατηγικές ανάπτυξης (επιθετικές στρατηγικές) Π.χ., η εξαγορά νέων γυμναστηρίων από μια επώνυμη αλυσίδα Στρατηγικές σταθεροποίησης (δεν υπάρχουν περιθώρια ή προοπτικές εξέλιξης και ανάπτυξης) Π.χ., αποτελούν οι προσπάθειες οργανισμών να μειώσουν τα λειτουργικά έξοδα χωρίς αλλαγές στο προϊόν που προσφέρουν - ένας αθλητικός οργανισμός ενός δήμου Αμυντικές στρατηγικές (ελάττωση της ζήτησης και τα σημάδια παρακμής του προϊόντος). Π.χ., προσπάθεια να αντιστρέψουν το αρνητικό κλίμα μετά από δυσάρεστα συμβάντα (π.χ., ένα ατύχημα σε μια εταιρία διοργάνωσης υπαιθρίων αθλητικών δραστηριοτήτων).

Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Σχεδιασμός / Προγραμματισμός Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Σχεδιασμός / Προγραμματισμός 3. Κατανομή Αρμοδιοτήτων Η κατανομή αρμοδιοτήτων και μέσων για την σωστή λειτουργία ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι. Οι στόχοι τίθενται από τα υψηλόβαθμα στελέχη των οργανισμών. Πρέπει να κατανοηθούν από όλα τα στελέχη και τους εργαζομένους καθώς όλοι συμβάλλουν στην επίτευξή τους. Π.χ., αν μια εταιρία αθλητικής αναψυχής θέσει ως στόχο την παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών είναι απαραίτητο αυτό να γίνει κατανοητό από όλα τα στελέχη και τους συνεργάτες τη εταιρίας (π.χ., πωλητές, οδηγούς, ενδιάμεσους, εξωτερικούς συνεργάτες) καθώς όλοι οι παραπάνω συνεισφέρουν θετικά ή αρνητικά στην ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών.

Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Οργάνωση Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Οργάνωση Η διοίκηση του οργανισμού ορίζει ομάδες εργασιών, καθορίζει τα τμήματα της εταιρίας, σχεδιάζει την δομή της και καθορίζει τις σχέσεις μεταξύ των τμημάτων της εταιρίας (Moorhead & Griffin, 1998). Διακρίνεται σε: Α) Στην άτυπη οργάνωση (σχέσεις μεταξύ των στελεχών του οργανισμού) Β) Στην τυπική οργάνωση (οργανωτική δομή του οργανισμού)

Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Οργάνωση Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Οργάνωση Το αποτέλεσμα της οργάνωσης είναι ο σχεδιασμός της οργανωσιακής δομής της εταιρίας και του οργανογράμματος. Το οργανόγραμμα αποτελεί την σύνοψη της οργανωτικής δομής του οργανισμού. Βασικοί λόγοι που καθιστούν απαραίτητη την ύπαρξη οργανογράμματος: Ξεκαθαρίζεται η θέση του εργαζομένου στον οργανισμό Βοηθάει στην συνεργασία μεταξύ των στελεχών του οργανισμού που ανήκουν σε ίδια ή διαφορετικά επίπεδα ιεραρχίας Αποφεύγονται τα οργανωτικά λάθη Απεικονίζει τις προοπτικές εξέλιξης των στελεχών του οργανισμού

Οργανόγραμμα της ΚΑΕ ΜΕΝΤ ΤΜΗΜΑ MARKETING & ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛΕΥΣΗ ΓΗΠΕΔΟΥ ΠΩΛΗΤΕΣ ΑΚΑΔΗΜΙΕΣ ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ ΠΑΙΚΤΕΣ ΓΥΜΝΑΣΤΕΣ ΙΑΤΡΟΙ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡ. ΛΟΓΙΣΤΗΣ ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ - - - - - - - - - ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΓΗΠΕΔΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ * ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ * ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ * ΘΕΑΤΕΣ, ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ, SECURITY MANAGER ΕΦΟΡΟΙ Δ. Σ. ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Οργανόγραμμα της ΚΑΕ ΜΕΝΤ

Τμηματοποίηση Ομαδοποίηση των συγγενών δραστηριοτήτων του οργανισμού σε λειτουργικές μονάδες προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι του οργανισμού. Το κάθε τμήμα σε μια εταιρία αποτελείται από μία ομάδα ατόμων που εργάζονται μαζί, και χρησιμοποιούν παρόμοιες δεξιότητες, γνώσεις, και τεχνικές με στόχο να φέρουν σε πέρας μια συγκεκριμένη εργασία. Μέθοδοι τμηματοποίησης: Τμηματοποίηση βάση των λειτουργιών του οργανισμού Τμηματοποίηση με βάση του πελάτες Τμηματοποίηση με βάση το προϊόν

Τμηματοποίηση βάση των λειτουργιών του οργανισμού Π.χ., Ποδοσφαιρική ομάδα Τμηματοποίηση βάση των Λειτουργιών Τμήμα Μάρκετινγκ Λογιστήριο Αγωνιστικό Τμήμα Τμήμα Αθλητικής Ανάπτυξης

Τμηματοποίηση με βάση του πελάτες Π.χ., Παιδική κατασκήνωση Τμηματοποίηση με βάση τους πελάτες Προσχολική Ηλικία Ηλικία Δημοτικού Ηλικία Γυμνασίου Ηλικία Λυκείου

Τμηματοποίηση με βάση το προϊόν Π.χ., Εταιρία Οργάνωσης Υπαίθριων Δραστηριοτήτων Τμηματοποίηση με βάση το Προϊόν Εκμάθηση δραστηριοτήτων για παιδιά Πακέτα Σαββατοκύριακου Πακέτα εισαγόμενου τουρισμού

Γεωγραφική τμηματοποίηση Π.χ., Εταιρία Αθλητικών Ειδών Γεωγραφική Τμηματοποίηση Τμήμα Νοτίου Ελλάδας Τμήμα Κεντρικής Ελλάδας Τμήμα Βορείου Ελλάδα

Στελέχωση Η διαδικασία πρόσληψης του προσωπικού του κάθε οργανισμού προκειμένου να πετύχει ο οργανισμός τους στόχους του (Jones & George, 2003). Περιλαμβάνει τρία βασικά στάδια: Τον σχεδιασμό των ανθρωπίνων πόρων Την ανάλυση / περιγραφή εργασίας (job description) Την διαδικασία της επιλογής

Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Καθοδήγηση Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Καθοδήγηση Η ικανότητα του μάνατζερ να ηγείται το ανθρώπινο δυναμικό της εταιρίας. Ο μάνατζερ που ξέρει να καθοδηγεί έχει όραμα για την εταιρία, το οποίο μπορεί και το μεταφέρει και στους εργαζόμενους και τους παρακινεί με στόχο όλοι μαζί να δουλέψουν για την επίτευξη αυτού του οράματος (Moorhead & Griffin, 1998). Αποτέλεσμα της σωστής ηγεσίας είναι οι εργαζόμενοι να έχουν υψηλή παρακίνηση και αφοσίωση στην εταιρία και τους στόχους της. Π.χ., Ο Γερμανός προπονητής Ότο Ρεχάγκελ στην Εθνική Ελλάδας. Ο καλός προπονητής δεν είναι εκείνος που έχει μόνο γνώσεις αλλά που ξέρει να δώσει ένα όραμα στους παίκτες του και να τους πείσει να προσπαθήσουν όλοι μαζί για την επίτευξή του.

Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Έλεγχος Οι Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Έλεγχος Η εκτίμηση του κατά πόσο είναι πετυχημένη η εταιρία στην επίτευξη των στόχων της, και ο σχεδιασμός των ενεργειών που πρέπει να γίνουν για την βελτίωση της απόδοσής της (Jones & George, 2003). Το αποτέλεσμα του σωστού ελέγχου είναι η εκτίμηση της απόδοσης της εταιρίας βάση συγκεκριμένων δεικτών, οι οποίοι έχουν τεθεί από την διοίκηση της εταιρίας. Παραδείγματα τέτοιων απλών δεικτών αποτελούν: Η αύξηση των μελών σε ένα γυμναστήριο Η επίτευξη του «νεκρού σημείου» (break even) σε έναν δημοτικό αθλητικό οργανισμό. Ως «νεκρό σημείο» ορίζεται το σημείο στο οποίο ο οργανισμός δεν έχει ούτε κέρδη ούτε ζημία. Οι πωλήσεις των εισιτηρίων σε μια ποδοσφαιρική ομάδα Η αύξηση του κέρδους σε μια ιδιωτική επιχείρηση Η βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών Η αύξηση της ικανοποίησης των πελατών.

Επίπεδα Μάνατζμεντ Ο όρος «μάνατζερ» χρησιμοποιείται για το κάθε στέλεχος το οποίο ασκεί διοικητικό έργο. Μάνατζερ δεν είναι μόνο ο διευθυντής μια εταιρίας ή ο πρόεδρος μιας ποδοσφαιρικής ομάδας, αλλά όλα τα στελέχη τα οποία διοικούν σε διαφορετικά επίπεδα στην ιεραρχία της εταιρίας. Όλα τα μέλη των οργανισμών δεν ασκούν διοικητικό έργο. Κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες: Στα στελέχη τα οποία έχουν διοικητικό έργο Στους υπαλλήλους ή εργάτες οι οποίοι δεν έχουν διοικητικό έργο

Επίπεδα Μάνατζμεντ Μάνατζερ πρώτης γραμμής Κορυφής - Ανώτερου επιπέδου Μεσαίου επιπέδου Μάνατζερ πρώτης γραμμής Μάνατζερ πρώτης γραμμής (Jones & George, 2003; Quarterman & Li, 2003)

Γνώσεις και Δεξιότητες των Μάνατζερ Δεξιότητες του Μάνατζερ Στρατηγικές Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού Τεχνικές Απαραίτητες Γνώσεις και Δεξιότητες των Διοικητικών Στελεχών

Στρατηγικές Η ικανότητα ανάλυσης μιας κατάστασης, και διάκρισης ανάμεσα στην αιτία και το αποτέλεσμα (Jones & George, 2003). Ο μάνατζερ θα πρέπει να είναι σε θέση να εκτιμά συγκεκριμένες καταστάσεις / συνθήκες και να παίρνει στρατηγικές αποφάσεις, οι οποίες είναι κρίσιμες για το μέλλον της επιχείρησης. Π.χ., ο πρόεδρος μια ποδοσφαιρικής ανώνυμης εταιρίας θα πρέπει να έχει στρατηγικές ικανότητες και να παίρνει αποφάσεις που μπορούν να σχετίζονται με την οικονομική ευημερία της εταιρίας, αλλά και την θέσπιση στόχων (π.χ., στο πρωτάθλημα), και τις στρατηγικές για την επίτευξη των στόχων (π.χ., πρόσληψη προπονητή).

Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού (Διαπροσωπικές Ικανότητες) Η ικανότητα του μάνατζερ να κατανοεί, να ελέγχει και να καθοδηγεί τους εργαζομένους και τα στελέχη της εταιρίας. Οι αθλητικές επιχειρήσεις - επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών - ανθρώπινο δυναμικό Π.χ., αν ο υπεύθυνος ενός γυμναστηρίου δεν γνωρίζει πως πρέπει να διοικήσει τα στελέχη και τους γυμναστές, είναι πιθανόν να προκαλέσει δυσαρέσκεια η οποία θα επιδράσει στην ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρει το γυμναστήριο.

Τεχνικές Οι τεχνικές δεξιότητες είναι απαραίτητες για την εκτέλεση συγκεκριμένων εργασιών που έχουν να κάνουν με την φύση του κάθε επαγγέλματος (Moorhead & Griffin, 1998). Η σπουδαιότητα όμως της κάθε μίας σχετίζεται με το επίπεδο του μάνατζμεντ. Οι αποτελεσματικοί μάνατζερ πρέπει να έχουν και τις τρεις κατηγορίες ικανοτήτων.

Ανώτερου επιπέδου - κορυφής Τεχνικές Επίπεδα Μάνατζμεντ Ανώτερου επιπέδου - κορυφής Μεσαίου επιπέδου Πρώτης γραμμής Στρατηγικές Α Γ Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού Β

Τεχνικές Παράδειγμα Μια ποδοσφαιρική ανώνυμη εταιρία. Ο πρόεδρος της ομάδας (ανώτερο επίπεδο ιεραρχίας) πρέπει να έχει πάνω από όλα στρατηγικές ικανότητες για να θέτει τους στόχους της εταιρίας, ικανότητες διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού αφού διοικεί μια εταιρία με πολυάριθμα στελέχη, και σε μικρό βαθμό τεχνικές ικανότητες αφού δεν είναι η δουλειά του να αποφασίζει για ζητήματα σχετίζονται με την προπόνηση και την τακτική. Από την άλλη πλευρά, ο προπονητής ο οποίος επίσης ασκεί διοικητικό έργο, αλλά σε χαμηλότερο επίπεδο από τον πρόεδρο, πρέπει να έχει σε μέγιστο βαθμό τεχνικές ικανότητες, αλλά και ικανότητες διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού (αφού «διοικεί» τους ποδοσφαιριστές).

Εισαγωγικές Έννοιες του Μάνατζμεντ