Γενικά Η Οδηγία Πλαίσιο 2000/60 για τα νερά θέτει ένα ενιαίο πλαίσιο για την ορθή και αειφόρο διαχείριση των υδατικών πόρων και την προστασία των οικοσυστημάτων στην Ευρώπη. Βασικός στόχος της Οδηγίας είναι η επίτευξη μιας «καλής οικολογικής κατάστασης» (good ecological status) για όλους τους υδροφορείς. Κεντρικό στοιχείο αποτελεί η χρήση της Λεκάνης Απορροής Ποταμού ως βασικής μονάδας για όλες τις ενέργειες που αναφέρονται στο νερό. Αναγνωρίζεται δηλαδή το γεγονός ότι το νερό έχει φυσικά και υδρολογικά όρια, όχι όμως πολιτικά και διοικητικά. Η επιτυχία εφαρμογής της Οδηγίας θα εξαρτηθεί από: Την εναρμόνιση όλων των φυσικών διεργασιών και ανθρώπινων δραστηριοτήτων που επηρεάζουν τον κύκλο του νερού μέσα στα χωρικά πλαίσια μιας υδρολογικής λεκάνης. Την έγκαιρη λήψη κατάλληλων διαχειριστικών μέτρων που θα εξασφαλίσουν την επιθυμητή «καλή κατάσταση» των υδροφορέων.

Γενικά (συνέχεια) Τα κύρια σημεία που μπορεί κανείς να επισημάνει είναι τέσσερα:   Ο προσδιορισμός της περιοχής λεκάνης απορροής ποταμού ή συνόλου λεκανών απορροής με την μορφή μιας υδρολογικής περιφέρειας (με προσάρτηση υπόγειων και παράκτιων νερών) και οι διοικητικές διευθετήσεις για την συγκρότηση αρμόδιας τοπικής αρχής. Ο χαρακτηρισμός και η συνολική περιγραφή της κατάστασης (ποσοτικά και ποιοτικά) των υδατικών πόρων της υδρολογικής περιφέρειας. Η ανάλυση των πιέσεων και των επιπτώσεων τους στον κύκλο του νερού, όπως και η οικονομική ανάλυση των χρήσεων του. Η εγκατάσταση και λειτουργία αντιπροσωπευτικών δικτύων παρακολούθησης ποσοτικών και ποιοτικών παραμέτρων. Η κατάστρωση Διαχειριστικών Σχεδίων σε επίπεδο λεκάνης απορροής ή υδρολογικής περιφέρειας που θα περιλαμβάνουν τα απαραίτητα διαχειριστικά μέτρα για την επίτευξη των στόχων της Οδηγίας.

Δυσκολίες και Προβλήματα Εφαρμογής Η εφαρμογή της Οδηγίας δεν αναμένεται εύκολη. Είναι γνωστό ότι υπάρχει σημαντική: Εμπλοκή φορέων και διοικητικών αρχών με διαφορετικούς ρόλους, αρμοδιότητες, ευθύνες και ενδιαφέροντα. Έλλειψη ολιστικής διαχειριστικής πρακτικής. Ειδικά για τα διασυνοριακά ποτάμια το πρόβλημα είναι πολύπλοκο, αφού θα πρέπει να γίνουν συμφωνίες ανάμεσα σε όμορες χώρες, ενώ οι υπάρχουσες συμφωνίες θα πρέπει να επικαιροποιηθούν και συμπληρωθούν. Το θέμα είναι πλέον δυσχερές για την Ελλάδα γιατί συνορεύει με χώρες εκτός ΕΕ. Μια άλλη παράμετρος δυσκολίας σχετίζεται με τον «παράγοντα κλίμακας». Τρία είναι τα επίπεδα που θα γίνουν ενέργειες: Επίπεδο λεκάνης (π.χ. Συνεργασία φορέων αντιπλημμυρικής προστασίας). Εθνικό Επίπεδο (π.χ. Εναρμόνιση της Οδηγίας με την Εθνική Νομοθεσία). Ευρωπαϊκό επίπεδο (π.χ. Εναρμόνιση της Οδηγίας με την CAP).

Δυσκολίες και Προβλήματα Εφαρμογής (συνέχεια) Άλλες δυσκολίες σχετίζονται με τις χρονικές προθεσμίες της Οδηγίας. Σημαντικές Προθεσμίες της Οδηγίας Δεκέμβριος 2003 Προσαρμογή εθνικών και τοπικών νόμων στην Οδηγία –Πλαίσιο περί Υδάτων. Δεκέμβριος 2004 Ολοκλήρωση της ανάλυσης των πιέσεων και επιπτώσεων στα ύδατα, συμπεριλαμβανομένης οικονομικής ανάλυσης. Δεκέμβριος 2006 Λειτουργία προγραμμάτων παρακολούθησης ως βάσης για τη διαχείριση των υδάτων. Δεκέμβριος 2008 Παρουσίαση στο κοινό των προγραμμάτων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών. Δεκέμβριος 2009 Δημοσίευση των πρώτων προγραμμάτων Διαχείρισης. Πρόσθετες Δυσκολίες για την Ελλάδα: Ανυπαρξία κεντρικών οργανωτικών και διαχειριστικών δομών. Πολυαρχία στις αρμοδιότητες. Ν1739/87 δεν εφαρμόστηκε ποτέ πλήρως. Δυσκολίες λόγω ιδιαίτερων συνθηκών.

Ενέργειες συνιστώμενες από την Οδηγία για αντιμετώπιση των δυσκολιών κατά την έναρξη της εφαρμογής Έγκαιρη έναρξη εφαρμογής της Οδηγίας με υπάρχουσα υποδομή, όπου αυτό είναι εφικτό. Ταυτόχρονη εκτέλεση δράσεων και όχι τμηματικά και σταδιακά. Αυστηρή τήρηση προθεσμιών.

Οργάνωση της Οδηγίας στην ΕΕ Οργανωτικές ενέργειες που βρίσκονται τώρα σε εξέλιξη στην ΕΕ είναι οι εξής: Κοινή Στρατηγική Υλοποίησης - Common Strategic Implementation. (Δημιουργία καθοδηγητικών γραμμών). Πιλοτικές λεκάνες. (Εργασίες δοκιμών στοιχείων και συνιστωσών της Οδηγίας σε πιλοτικές λεκάνες). Ερευνητικά Προγράμματα (κυρίως χρηματοδοτούμενα από τη DG Research) Δικτυακοί τόποι λήψης και ανταλλαγής πληροφοριών Circa. Ομάδες εργασίας (Working Groups). 13 ομάδες - 4 ενότητες - Οι εργασίες τους είναι προσβάσιμες από όλους στο Circa (http://forum.europa.eu.int).

Οργάνωση Οδηγίας στην ΕΕ (συνέχεια) 1 1.1 Εργαλεία για ανταλλαγή πληροφορίας 4 Ανταλλαγή Εφαρμογή, δοκιμή και επαλήθευση Πληροφορίας 1.2 Ενημέρωση 2.1 Ανάλυση πιέσεων και επιπτώσεων 2 Ανάπτυξη καθοδήγησης 2.2 Ισχυρά τροποποιημένα ύδατα Στρατηγική Εφαρμογής 2.3 Εσωτερικά επιφανειακά ύδατα 4.1 Ολική δοκιμή σε πιλοτικές λεκάνες 2.4 Τυπολογία, ταξινόμηση μεταβατικών και παράκτιων υδάτων , 2.7 Παρακολούθηση - καταγραφή 2.5 Ρύθμιση 2.8 Εργαλεία για εκτίμηση, ταξινόμηση υπόγειων υδάτων 2.6 Οικονομική ανάλυση 2.9 Βέλτιστες πρακτικές διαχείρισης λεκανών Διαχείριση 3 3. Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών Πληροφορίας Οι ομάδες εργασίας για την Εφαρμογή της Οδηγίας.

Πρακτικές Διαχείρισης στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης Οι περισσότερες χώρες έχουν κάποιας μορφής εθνική στρατηγική και έχουν αναπτύξει διαχειριστικά σχέδια για τις λεκάνες απορροής. Βέλγιο: 5ετές Σχέδιο Περιβαλλοντικής Πολιτικής. Περιφερειακά Σχέδια για τους Υδατικούς Πόρους. Προτείνονται 3 κύριες Υδρολογικές Περιφέρειες και άλλες 2 με διασυνοριακά ποτάμια. Πορτογαλία 10ετές Γενικό Σχέδιο (Master Plan) σε εθνικό επίπεδο. Προτείνονται 10 Υδρολογικές Περιφέρειες (8 ηπειρωτικές και 2 νησιωτικές).

Πρακτικές Διαχείρισης στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (συνέχεια) Γαλλία: Εθνικό Σχέδιο Δράσης και 15-ετή διαχειριστικά σχέδια για κάθε λεκάνη απορροής. Προτείνονται 12 Υδρολογικές Περιφέρειες (8 Μητροπολιτικές, 3 νησιωτικές και 1 υπερατλαντική). Ισπανία: Εθνικό Υδρολογικό Σχέδιο και Υδρολογικά Σχέδια σε επίπεδο Λεκάνης Απορροής. Το νομοθετικό πλαίσιο βρίσκεται σε ισχύ από το 1985. 14 υδρολογικές περιφέρειες (12 ηπειρωτικές και 2 στο αρχιπέλαγος Βαλεαρίδες και Κανάριοι). Ολλανδία: Διαχειριστικό σχέδιο υδάτων με μορφή πλατφόρμας μεθοδολογιών και δράσεων. Συμμετοχή μεγάλου αριθμού φορέων και οργανισμών. 4 Υδρολογικές Περιφέρειες. Πολλές πρακτικές διαχείρισης που εφαρμόζονται ήδη από τα κράτη μέλη αποτελούν και βασικά συστατικά της Οδηγίας.

Η κατάσταση στην Ελλάδα Η Ελλάδα είναι μικρή σε έκταση χώρα (132 000 km2) με έντονο ανάγλυφο, περιορισμένη ενδοχώρα και μεγάλο ανάπτυγμα ακτών. Αποτέλεσμα της ιδιόμορφης αυτής γεωμορφολογικής διάρθρωσης είναι η πολυδιάσπαση του χώρου σε πολλές αλλά μικρές λεκάνες απορροής, καθεμιά από τις οποίες έχει διαφορετικά προβλήματα και επομένως απαιτείται διαφοροποιημένη και εύκολα προσαρμόσιμη διαχειριστική πολιτική. Με το Ν. 1739/87, έχει ήδη θεσμοθετηθεί η διαίρεση της χώρας σε 14 μονάδες, που ονομάζονται υδατικά διαμερίσματα και περιλαμβάνουν σύνολα λεκανών απορροής, με κατά το δυνατό όμοιες υδρολογικές συνθήκες. Η διαμερισματοποίηση αυτή δεν έχει αποφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα στον τομέα του νερού, ο οποίος εξακολουθεί να παρουσιάζει αρκετές αδυναμίες και προβλήματα που απορρέουν κυρίως από την πολυδιάσπαση των αρμοδιοτήτων των σχετικών φορέων, αλλά και την αδυναμία συντονισμού της δράσης τους που πολλές φορές παρουσιάζεται ανταγωνιστική στις διάφορες χρήσεις του νερού.

Η κατάσταση στην Ελλάδα (συνέχεια) Η κατάσταση στην Ελλάδα (συνέχεια) Υφιστάμενη διαίρεση 14 Υδατικά Διαμερίσματα

Σημαντικά προβλήματα Ειδικότερα, τα σημαντικότερα προβλήματα που μπορεί κανείς να επισημάνει σχετικά με την κατάσταση στην Ελλάδα είναι τα παρακάτω: Η έλλειψη συστηματικής και αξιόπιστης καταγραφής και αξιολόγησης των φυσικών και τεχνητών υδατικών συστημάτων από ποσοτική και ποιοτική άποψη, καθώς και η έλλειψη επαρκών μετρήσεων υδρολογικών, μετεωρολογικών, υδρογεωλογικών και ποιοτικών παραμέτρων. Η έλλειψη ορθολογικά οργανωμένου Εθνικού Δικτύου συλλογής πληροφοριών των φυσικών δεδομένων και ενιαίας βάσης για την καταχώρηση τους, με αποτέλεσμα την ατελή γνώση των διαφόρων συνιστωσών του υδρολογικού κύκλου, παρά το μεγάλο αριθμό φορέων που ασχολούνται με τις μετρήσεις και τον σημαντικό αριθμό των σχετικών σταθμών. Το πρόβλημα αυτό λύθηκε επιτυχώς σε μεγάλο βαθμό από την «Εθνική Τράπεζα Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας (ΕΤΥΜΠ)», όπου δημιουργήθηκε η σχετική Εθνική Βάση Δεδομένων και έγινε και η μελέτη ενός Εθνικού Δικτύου Σταθμών. Ωστόσο, η μέχρι σήμερα καθυστέρηση υλοποίησης, επικαιροποίησης και επιχειρησιακής αξιοποίησης της ΕΤΥΜΠ συντηρεί το πρόβλημα αυτό. Είναι επιτακτική ανάγκη λοιπόν να συνεχιστεί η ΕΤΥΜΠ στην επόμενη φάση της και να αξιοποιηθεί επιχειρησιακά, αφού είναι φανερό ότι παρέχει την βασική υποδομή για την εφαρμογή της Οδηγίας.

Σημαντικά προβλήματα (συνέχεια) Η δυσκολία συντονισμού μεταξύ των αρμόδιων φορέων σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, όσον αφορά σε μελέτες και έρευνες υποδομής σχετικές με τους υδατικούς πόρους. Η ευκαιριακή και ανεξέλεγκτη υπερ-εκμετάλλευση μεμονωμένων υδροφορέων, χωρίς εμπεριστατωμένη γνώση των δυνατοτήτων τους που οδηγεί στην βαθμιαία ποιοτική και ποσοτική υποβάθμιση του. Η δυσκολία πραγματοποίησης μακροχρόνιων προβλέψεων μεγεθών ή τάσεων υδρολογικών κλπ. Η έλλειψη συστηματικής και αξιόπιστης καταγραφής και μέτρησης των ποσοτήτων νερού που χρησιμοποιούνται για κάθε χρήση (ιδιαίτερα στον αγροτικό τομέα). Η ανυπαρξία μηχανισμού μεταφοράς και ενοποίησης των κατά υδατικό διαμέρισμα στόχων και πολιτικών σε ευρύτερες μονάδες χώρου (upscaling) για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή συνδυασμένης ανάπτυξης. Η δυσκολία συντονισμού μεταξύ των αρμόδιων φορέων σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, όσον αφορά σε μελέτες και έρευνες υποδομής σχετικές με τους υδατικούς όρους. Η μη ορθολογική διαχείριση των διασυνοριακών υδάτων. Εντέλει, η έλλειψη ενιαίου θεσμικού πλαισίου και Φορέα Διαχείρισης των υδατικών πόρων της χώρας, τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο.

Πρόταση σχηματοποίησης Υδρολογικών Περιφερειών για την εφαρμογή της Οδηγίας 2000/60 Σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα είναι χωρισμένη σε ένα αρκετά μεγάλο αριθμό υδατικών διαμερισμάτων (14), ο οποίος δε συμβαδίζει και με τη μικρή της έκταση. Χώρες με υπερπολλαπλάσια έκταση έχουν μικρότερο αριθμό διαμερισμάτων όπως π.χ. για τη Γαλλία έχουν προταθεί 12 Υδατικά Διαμερίσματα, για τη Γερμανία 10 κλπ. Για την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση και διαχείριση των προβλημάτων στον τομέα του νερού, όπως και την αποτελεσματικότερη προσαρμογή και συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της Οδηγίας, προτείνεται η διαίρεση της χώρας σε μικρότερο αριθμό υδρολογικών περιφερειών, μεγαλύτερης έκτασης. Τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν συνδυάζουν με κατάλληλο τρόπο και με την μέγιστη δυνατή ομοιογένεια υδρολογικά, υδρογεωλογικά, γεωμορφολογικά και διαχειριστικά χαρακτηριστικά, όπως και την υπάρχουσα διοικητική διαίρεση της χώρας.

Κριτήρια για την σχηματοποίηση νέων Υδρολογικών Περιφερειών Τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν για αυτό το σκοπό είναι τα ακόλουθα: Η γεωμορφολογική και υδρολογική ομοιότητα (με βάση κυρίως την κατακρήμνιση) των υδρολογικών περιφερειών. Η δυνατότητα οριοθέτησης ανεξαρτήτων υδρογεωλογικών λεκανών και προσάρτησης τους σε υδρολογικές περιφέρειες. Η δυνατότητα αποτελεσματικής προσάρτησης των παράκτιων ζωνών στις υδρολογικές περιφέρειες. Η έκταση των υδρολογικών μονάδων. Η εν γένει γεωμορφολογία – ορογραφία των περιοχών. Ορισμένα σημαντικά διαχειριστικά χαρακτηριστικά της κάθε περιφέρειας. Η υφιστάμενη διοικητική διαίρεση της χώρας.

Οι προτεινόμενες 7 υδρολογικές περιφέρειες Η Πρόταση Οι προτεινόμενες 7 υδρολογικές περιφέρειες

Οι προτεινόμενες 7 υδρολογικές περιφέρειες Αριθμός Ονομασία περιφέρειας Νήσοι 01 Πελοποννήσου Ζακύνθου και Κεφαλληνίας 02 Δυτικής Στερεάς - Ηπείρου Ιονίου (εκτός Ζακύνθου και Κεφαλληνίας) 03 Θεσσαλίας 04 Ανατολικής Στερεάς - Αττικής Αιγαίου (εκτός Θάσου και Σαμοθράκης) 05 Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας 06 Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης Θάσου και Σαμοθράκης 07 Κρήτης

Προτεινόμενη Υδρολογική Περιφέρεια Η Πρόταση Προτεινόμενη Υδρολογική Περιφέρεια Επιφάνεια Υδρολογικής Περιφέρειας (km2) Περίμετρος Υδρολογικής Περιφέρειας (km) 01 22 651 2117 02 17 855 2467 03 13 719 960 04 26 844 8030 05 23 780 1662 06 18 513 1389 07 8 197 1112

Οι προτεινόμενες Υδρολογικές Περιφέρειες Η Πρόταση Οι προτεινόμενες Υδρολογικές Περιφέρειες μαζί με τα όρια των διοικητικών περιφερειών της χώρας

Οι προτεινόμενες Υδρολογικές Περιφέρειες Η Πρόταση Οι προτεινόμενες Υδρολογικές Περιφέρειες (DTM-Κύριο Υδρογραφικό Δίκτυο)

Υδρολογική Περιφέρεια Πελοποννήσου Προέκυψε από την συγχώνευση των τριών επιμέρους Υδατικών Διαμερισμάτων Δυτ. Πελοποννήσου (01), Β. Πελοποννήσου (02) και Ανατ. Πελοποννήσου (03), και των νήσων Ζακύνθου και Κεφαλληνίας. Η συγχώνευση αυτή προτείνεται διότι: Tα Διαμερίσματα έχουν κοινά στοιχεία, παρόμοιο μέγεθος, τύπο και ρυθμό ανάπτυξης, παρέχοντας ως εκ τούτου τη δυνατότητα συνολικής αντιμετώπισής τους. Οι κλιματικές συνθήκες είναι παρόμοιες: θαλάσσιο μεσογειακό στις παραθαλάσσιες και πεδινές περιοχές, ενώ προς το εσωτερικό εξελίσσεται σε χερσαίο και σε ορεινό στα ορεινά. Εδώ υπάρχει η μεγαλύτερη Ηπειρωτική ακτογραμμή της χώρας με μήκος 2117 km περίπου. Υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ των παράκτιων και εσωτερικών νερών, αλλά και μεταξύ των ζωνών των όμορων διαμερισμάτων (κυρίως διαχειριστικής φύσεως), γεγονός που αντιμετωπίζεται ορθολογικότερα από μια ενιαία Αρχή. Η κεντρική διεύθυνση προτείνεται να είναι στην Πάτρα (με εναλλακτική την Τρίπολη) με παραρτήματα σε όλες τις πρωτεύουσες των Νομών.

Υδρολογική Περιφέρεια Πελοποννήσου ΝΟΜΟΙ ΕΚΤΑΣΗ (km2) ΑΡΓΟΛΙΔΟΣ 2148.74 ΑΡΚΑΔΙΑΣ 4418.31 ΑΧΑΙΑΣ 3272.69 ΖΑΚΥΝΘΟΥ 405.33 ΗΛΕΙΑΣ 2615.24 ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ 877.28 ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ 2012.32 ΛΑΚΩΝΙΑΣ 3639.14 ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ 2995.12 ΠΕΙΡΑΙΩΣ 267.07

Υδρολογική Περιφέρεια Δυτικής Στερεάς – Ηπείρου Υδρολογική Περιφέρεια Δυτικής Στερεάς – Ηπείρου Προέκυψε από την συγχώνευση των δύο ομωνύμων Διαμερισμάτων και των νησιών του Ιονίου (εκτός Ζακύνθου και Κεφαλονιάς). Οι λεκάνες απορροής του Ευήνου και του Μόρνου από τη Δυτ. Στερεά προτείνεται να προσαρτηθούν στην Περιφέρεια της Ανατολικής Στερεάς – Αττικής για διαχειριστικούς λόγους. Οι παραπάνω συγχωνεύσεις / αλλαγές προτείνονται διότι: Τα διαμερίσματα αυτά είναι τα πλέον πλεονασματικά σε υδατικούς πόρους, με χαμηλά όμως επίπεδα αξιοποίησης λόγω της περιορισμένης ανάπτυξης της περιοχής. Η υπαγωγή τους σε ενιαία αρχή θα βοηθήσει στην σύμμετρη και ορθολογική αξιοποίηση τους εντός και εκτός της περιφέρειας. Υπάρχει ομοιομορφία στο κλίμα: Οι παραθαλάσσιες περιοχές έχουν θαλάσσιο μεσογειακό κλίμα, ενώ στα ανατολικά ορεινά τμήματα, το κλίμα γίνεται μεσευρωπαϊκό με νησίδες αλπικού. Όσον αφορά στις παράκτιες περιοχές (π.χ. Αμβρακικός κόλπος), όπου εμφανίζεται κάποια υποβάθμιση λόγω κυρίως της υπερλίπανσης των εδαφών, είναι αποδοτικότερη η ενιαία αντιμετώπισή τους. Η κεντρική διεύθυνση προτείνεται στα Ιωάννινα με παραρτήματα στους Νομούς.

Υδρολογική Περιφέρεια Δυτικής Στερεάς – Ηπείρου Υδρολογική Περιφέρεια Δυτικής Στερεάς – Ηπείρου ΝΟΜΟΙ ΕΚΤΑΣΗ (km2) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ 4088.48 ΑΡΤΗΣ 1608.12 ΓΡΕΒΕΝΩΝ 170.03 ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ 1812.48 ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ 1515.75 ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 4937.71 ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ 668.71 ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ 225.43 ΚΕΡΚΥΡΑΣ 638.20 ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ 20.65 ΚΟΖΑΝΗΣ 0.67 ΛΕΥΚΑΔΟΣ 353.07 ΠΡΕΒΕΖΗΣ 1035.01 ΤΡΙΚΑΛΩΝ 780.01 ΦΘΙΩΤΙΔΟΣ 0.90

Υδρολογική Περιφέρεια Αττικής – Ανατολικής Στερεάς Υδρολογική Περιφέρεια Αττικής – Ανατολικής Στερεάς Προέκυψε από την συγχώνευση των δύο ομωνύμων διαμερισμάτων με την Εύβοια και τα Νησιά του Αιγαίου (εκτός Θάσου και Σαμοθράκης). Η συγχώνευση προτείνεται διότι: Τα διαμερίσματα έχουν παρόμοια γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά. Ακόμη, η Ανατολική Στερεά έχει πολύ υψηλότερο υδατικό δυναμικό από την Αττική που εμφανίζεται αισθητά ελλειμματική, άρα η ενιαία αντιμετώπιση βελτιώνει την υδατική αυτοδυναμία της περιοχής. Οι κλιματολογικές συνθήκες είναι παρόμοιες: Μεγάλη κλιματική ποικιλία, που περιλαμβάνει από θαλάσσιο μεσογειακό μέχρι ορεινό κλίμα. Τα υπόγεια νερά βρίσκονται στις πεδινές περιοχές των λεκανών απορροής και από διαχειριστικής πλευράς (π.χ. Βοιωτικός Κηφισός) είναι αποτελεσματικότερη η ενιαία αντιμετώπιση τους. Η συνένωση των διαμερισμάτων και των νησιών θα βοηθήσει στην αποτελεσματικότερη διαχείριση των παράκτιων ζωνών που υφίστανται εντατική τουριστική εκμετάλλευση. Η προσάρτηση των νησιών του Αιγαίου στην πρωτεύουσα, όπου οι υποδομές είναι καλλίτερες, θα επιτρέψει την καλλίτερη εφαρμογή της Οδηγίας στις προβληματικές αυτές περιοχές, τουλάχιστον κατά τα πρώτα στάδια εφαρμογής της. Η κεντρική διεύθυνση προτείνεται στην Αθήνα με παραρτήματα στους Νομούς.

Υδρολογική Περιφέρεια Αττικής – Ανατολικής Στερεάς Υδρολογική Περιφέρεια Αττικής – Ανατολικής Στερεάς ΝΟΜΟΙ ΕΚΤΑΣΗ (km2) ΑΘΗΝΩΝ 89.85 ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ 1323.12 ΑΝ. ΑΤΤΙΚΗΣ 1608.68 ΒΟΙΩΤΙΑΣ 2948.98 ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 1074.72 ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ 2682.63 ΕΥΒΟΙΑΣ 4119.46 ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ 57.35 ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ 0.23 ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ 282.42 ΚΥΚΛΑΔΩΝ 2550.27 ΛΕΣΒΟΥ 2155.72 ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ 256.59 ΠΕΙΡΑΙΩΣ 728.02 ΣΑΜΟΥ 776.42 ΦΘΙΩΤΙΔΟΣ 3161.23 ΦΩΚΙΔΟΣ 2123.25 ΧΙΟΥ 905.29

Υδρολογική Περιφέρεια Θεσσαλίας Το διαμέρισμα της Θεσσαλίας (08) προτείνεται να παραμείνει αυτοτελές λόγω των ιδιαιτεροτήτων που παρουσιάζει. Εδώ υπάρχει η μεγαλύτερη πεδινή έκταση της χώρας αλλά οι υδατικοί πόροι είναι ανεπαρκείς για τη ζήτηση ιδιαίτερα στον αγροτικό τομέα. Επίσης εδώ ανήκει η μεγαλύτερη λεκάνη απορροής της χώρας (λεκάνη απορροής του ποταμού Πηνειού) με επιφάνεια 10628 km2, καταλαμβάνοντας το 80% περίπου της συνολικής έκτασης της υδρολογικής περιφέρειας (γεγονός που μεταξύ των άλλων την καθιστά και ιδανική ως Πιλοτική Λεκάνη) . Κλιματικά, η υδρολογική περιφέρεια διαιρείται σε τρεις περιοχές: την ανατολική παράκτια και ορεινή με μεσογειακό κλίμα, την κεντρική πεδινή με ηπειρωτικό κλίμα, τη δυτική ορεινή με ορεινό κλίμα. Τα υπόγεια νερά της περιφέρειας δεν χρησιμοποιούνται μόνο για άρδευση αλλά αποτελούν και την κύρια πηγή υδροδότησης μεγάλων πόλεων (π.χ. Λάρισα). Σημαντική πτώση της στάθμης και υποβάθμιση της ποιότητας των υπογείων υδάτων έχουν παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια, λόγω της υπεράντλησης των γεωτρήσεων και της υπερλίπανσης των εδαφών. Η κεντρική διεύθυνση προτείνεται στη Λάρισα με παραρτήματα στους Νομούς.

Υδρολογική Περιφέρεια Θεσσαλίας ΝΟΜΟΙ ΕΚΤΑΣΗ (km2) ΓΡΕΒΕΝΩΝ 113.21 ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ 0.83 ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 4.35 ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ 1969.29 ΚΟΖΑΝΗΣ 81.00 ΛΑΡΙΣΗΣ 5248.44 ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ 2359.52 ΠΙΕΡΙΑΣ 114.51 ΤΡΙΚΑΛΩΝ 2557.08 ΦΘΙΩΤΙΔΟΣ 1270.85

Υδρολογική Περιφέρεια Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας Η Περιφέρεια αυτή προέκυψε από την συγχώνευση των δύο ομώνυμων Διαμερισμάτων. Η συγχώνευση προτείνεται διότι: Θα συμβάλλει στην υδατική αυτοδυναμία της περιοχής αφού η Κεντρ. Μακεδονία είναι το δεύτερο φτωχότερο σε πόρους διαμέρισμα της χώρας και συνενώνεται με το διαμέρισμα της Δυτικής η οποία έχει επάρκεια σε νερό. Επιπλέον, για διαχειριστικούς λόγους αφού ο ποταμός Αλιάκμονας είναι κύρια πηγή υδροδότησης της Θεσσαλονίκης. Υπάρχουν παρόμοιες κλιματολογικές συνθήκες: θαλάσσιο εύκρατο κλίμα, που γίνεται μεσευρωπαϊκό προς τα βόρεια και μεταβατικό προς τα ανατολικά με δριμύς χειμώνες και πολλά χιόνια. Οι υπόγειοι υδροφορείς είναι κυρίως υποσύνολα των λεκανών των ποταμών Αλιάκμονα, Λουδία, Αξιού και Γαλλικού. Συνεπώς, από γεωγραφικής αλλά και διαχειριστικής απόψεως είναι πιο αποτελεσματικό να προσαρτηθούν σε μια ενιαία περιφέρεια. Τα ποτάμια συστήματα (Αλιάκμονα, Λουδία, Αξιού) καταλήγουν στο Θερμαϊκό κόλπο σε μικρή σχετικά απόσταση με συνέπεια την αλληλεπίδραση μεταξύ των δέλτα των ποταμών άλλα και μεταξύ των παράκτιων και εσωτερικών νερών, γεγονός που καθιστά επιβεβλημένη την ενιαία αντιμετώπιση της παράκτιας ζώνης. Η κεντρική διεύθυνση προτείνεται στη Θεσσαλονίκη με παραρτήματα στους Νομούς.

Υδρολογική Περιφέρεια Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας ΝΟΜΟΙ ΕΚΤΑΣΗ (km2) ΓΡΕΒΕΝΩΝ 2013.22 ΗΜΑΘΙΑΣ 1703.48 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 3386.89 ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 56.48 ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ 1498.82 ΚΙΛΚΙΣ 2397.31 ΚΟΖΑΝΗΣ 3435.35 ΛΑΡΙΣΗΣ 137.16 ΠΕΛΛΗΣ 2505.56 ΠΙΕΡΙΑΣ 1409.29 ΣΕΡΡΩΝ 6.08 ΤΡΙΚΑΛΩΝ 48.89 ΦΛΩΡΙΝΗΣ 1926.10 ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ 3255.62

Υδρολογική Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης Η Περιφέρεια αυτή προέκυψε από την συγχώνευση των δύο ομώνυμων Διαμερισμάτων και των νησιών της Θάσου και της Σαμοθράκης. Η συγχώνευση προτείνεται διότι: Έχουν κοινά χαρακτηριστικά με βασικότερο την εξάρτηση τους από υδατικούς πόρους τους οποίους διαμοιράζονται με άλλες χώρες (Στρυμόνας, Νέστος, Έβρος). Τα δύο διαμερίσματα έχουν παρόμοιο κλίμα: θαλάσσιο εύκρατο κλίμα, που γίνεται μεσευρωπαϊκό προς τα βόρεια και μεταβατικό προς τα ανατολικά. Στο νησιωτικό τμήμα, καθώς και σε μια στενή παράκτια ζώνη, επικρατεί χερσαίο μεσογειακό κλίμα, ενώ στα ορεινά επικρατεί το ορεινό. Η παράκτια ζώνη χαρακτηρίζεται κυρίως από τα δέλτα των διασυνοριακών ποταμών και η προσάρτησή της σε ενιαία αρχή έχει σαφή πλεονεκτήματα. Η κεντρική διεύθυνση προτείνεται στην Κομοτηνή με παραρτήματα στους Νομούς.

Υδρολογική Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης ΝΟΜΟΙ ΕΚΤΑΣΗ (km2) ΔΡΑΜΑΣ 3468.81 ΕΒΡΟΥ 4242.77 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 292.93 ΚΑΒΑΛΑΣ 2118.78 ΚΙΛΚΙΣ 126.54 ΞΑΝΘΗΣ 1766.72 ΡΟΔΟΠΗΣ 2531.18 ΣΕΡΡΩΝ 3965.74

Υδρολογική Περιφέρεια Κρήτης Είναι το νοτιότερο διαμέρισμα της χώρας και αποτελείται από την ομώνυμη μεγαλόνησο μαζί με τα μικρά νησιά που βρίσκονται γύρω από αυτή, με κυριότερα τη Γαύδο και το Δία. Το Υδατικό Διαμέρισμα Κρήτης έχει επαρκείς υδατικούς πόρους. Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως είναι η άνιση χωρική κατανομή τους σε σχέση με τις ανάγκες. Ειδικότερα, το δυτικό τμήμα είναι πλούσιο σε υδατικούς πόρους, με μεγάλη ανάπτυξη επιφανειακών και υπόγειων νερών. Προς τα ανατολικά οι βροχοπτώσεις μειώνονται και σε συνδυασμό με την υφαλμύρωση των υπόγειων νερών, το ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης καθίσταται ελλειμματικό, με προβλήματα ακόμα και στην κάλυψη των αναγκών ύδρευσης (π.χ. Ηράκλειο). Το κλίμα του διαμερίσματος χαρακτηρίζεται εύκρατο έως μεσογειακό θερμό- ημιυγρό. Στις ορεινές περιοχές ειδικά του δυτικού τμήματος εμφανίζεται και το ορεινό κλίμα . Η κεντρική διεύθυνση προτείνεται στο Ηράκλειο με παραρτήματα στους Νομούς.

Υδρολογική Περιφέρεια Κρήτης ΝΟΜΟΙ ΕΚΤΑΣΗ (km2) ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 2600.35 ΛΑΣΙΘΙΟΥ 1802.06 ΡΕΘΥΜΝΗΣ 1455.40 ΧΑΝΙΩΝ 2339.00

Γενικός Σχολιασμός Ο διαχωρισμός της χώρας σε υδρολογικές περιφέρειες αποτελεί μια πρόταση που στηρίζεται σε επιστημονικά δεδομένα με την χρήση νέων τεχνολογιών και κυρίως των Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών και βασίζεται πάνω στην υποδομή της ΕΤΥΜΠ. Η πρόταση αυτή αποτελεί μια πρώτη προσέγγιση στο δύσκολο θέμα της ολοκληρωμένης διαχείρισης των υδατικών πόρων της χώρας, καλύπτοντας κυρίως την υδρολογική πλευρά της. Η διαχείριση αυτή, θα πρέπει να ολοκληρωθεί λαμβάνοντας υπόψη πλήθος ακόμα παραμέτρων, όπως για παράδειγμα τις ακριβείς χωρικά καταναλώσεις νερού, την κάλυψη και τις χρήσεις γης, τα έργα αξιοποίησής των υδατικών πόρων σε επίπεδο υδρολογικής περιφέρειας, κλπ. Σε κάθε περίπτωση τα στοιχεία και συμπεράσματα που προέκυψαν από τη μελέτη που παρουσιάζεται εδώ, θα βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση.