ΦΙΛΙΚΟΙ ΕΤΑΙΡΙΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΥΡΤΗΣ
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΞΑΝΘΟΣ Ο Εμμανουήλ Ξάνθος από το νησί της Πάτμου ήταν ένας από τους ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας. Παρόλο ότι μέχρι τότε δε διέθετε ιδιαίτερο κύρος και οικονομικά μέσα πήρε τη μεγάλη απόφαση μαζί με τους Νικόλαο Σκουφά, και Αθανάσιο Τσακάλωφ για την ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας , το καλοκαίρι του 1814 στην Οδησσό. (Σαν ιδρυτική ημερομηνία ορίσθηκε συμβολικά η 14η Σεπτεμβρίου, λόγω της επετείου της ύψωσης του Τιμίου Σταυρού). Τούς τρεις άνδρες συνένωσαν ο ενθουσιασμός και η πίστη τους στα κοινά ιδανικά, συνεισφέροντας ο καθένας με τον τρόπο του.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΚΟΥΦΑΣ Η Φιλική Εταιρεία συστήθηκε στην Οδησσό της Ρωσίας το 1814, από τους Νικόλαο Σκουφά από την Άρτα, τον Αθανάσιο Τσακάλωφ από τα Γιάννενα, τον Εμμανουήλ Ξάνθο από την Πάτμο και τον Παναγιώτη Αναγνωστόπουλο από την Ανδρίτσαινα. Δυστυχώς ο αρχηγός Νικόλαος Σκουφάς, πέθανε τις 31 Ιουλίου 1818. Ο Διονύσιος Κόκκινος στην ιστορία του γράφει: "Με το θάνατο του Σκουφά έλλειψε εκείνος που ενσάρκωνε την ιδέαν, ο εμψυχωτής όλου του έργου, αυτός απετέλει τον ενωτικόν κρίκον μεταξύ των άλλων αρχηγών, ο εφελκύων τον σεβασμόν και την εμπιστοσύνην όλων".
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΑΛΩΦ Ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας ήταν δύο άσημοι εμποροϋπάλληλοι κι ένας διανοούμενος, ο Αθανάσιος Τσακάλωφ, ο Νικόλαος Σκουφάς και ο Εμμανουήλ Ξάνθος. Την πρωτοβουλία της ίδρυσης την είχε ο Τσακάλωφ, που σπούδασε στο Παρίσι και ήταν μέλος της "Ελληνικής Εταιρείας" και του "Ελληνόγλωσσου Ξενοδοχείου". Για απόδειξη μάλιστα στον Κώδικα της Ανωτάτης Αρχής της Φιλικής Εταιρείας, πρώτο βρίσκεται το όνομα του Τσακάλωφ. Ο Γιαννιώτης Τσακάλωφ, αντίθετα από τους δύο άλλους που είχανε ταπεινό σόι, ήταν παιδί άριστης οικογένειας, από τον περίφημο Τεκελή. Η ζωή του μοιάζει με μυθιστόρημα. Ο πατέρας του Τσακάλωφ, τον πήρε στη Μόσχα για να σπουδάσει και μετά τον έστειλε για περισσότερες σπουδές στο Παρίσι. ΄Ετσι ο Τσακάλωφ έγινε ένας σπουδαίος διανοούμενος που μισούσε πολύ τους Τούρκους. Αφού ίδρυσε την Φιλική Εταιρεία έγινε και υπασπιστής στον Ιερό Λόχο του Αλέξανδρου Υψηλάντη.