Η διαχείριση κινδύνων έργων στην κατασκευαστική βιομηχανία Κηρυττόπουλος Κωνσταντίνος και Διαμάντας Βίκτωρ Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Δρ. Κηρυττόπουλος Κωνσταντίνος Διδάσκων στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών και στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Σχολή Επιστημών Διοίκησης, Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης kkir@central.ntua.gr 3ο Συνέδριο για την Ελληνική Βιομηχανία με θέμα: Προς την Οικονομία της Γνώσης - ΤΕΕ, 3 – 5 Ιουλίου 2006, Αθήνα

Δομή Παρουσίασης 1. Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης 2. Εισαγωγή 3. Διαχείριση Κινδύνων 4. Στοιχεία Έρευνας 5. Αποτελέσματα Έρευνας 6. Συμπεράσματα

Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης και Επιχειρησιακής Έρευνας Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Πολιτικών Μηχανικών Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Η/Υ Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Σχολή Χημικών Μηχανικών . Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών Σχολή Μηχανικών Μεταλλείων Μεταλλουργών Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών & Φυσικών Επιστημών . Βιομηχανική Διοίκηση & Επιχειρησιακή Έρευνα Τομέας Μηχανολογικών Κατασκευών & Αυτομάτου Ελέγχου Τομέας Θερμότητας Τομέας Πυρηνικής Τεχνολογίας Τομέας Τεχνολογίας των Κατεργασιών Τομέας Ρευστών

Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης και Επιχειρησιακής Έρευνας Πεδία ενδιαφέροντος Διοίκηση Έργων Διαχείριση Κινδύνων Αναδιοργάνωση επιχειρησιακών διαδικασιών Έλεγχος Ποιότητας Ηλεκτρονικό εμπόριο Εφοδιαστική (Logistics * SCM) Πληροφοριακά Συστήματα Εργονομία Υγιεινή & Ασφάλεια Προγραμματισμός & Έλεγχος Παραγωγής Οικονομική Μηχανική (Financial Engineering) Επιχειρησιακή Έρευνα

Εισαγωγή Διαχείριση Κινδύνων Μακροπρόθεσμος στόχος: Υιοθέτηση και εφαρμογή σχετικών τεχνικών από τις εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην ελληνική κατασκευαστική βιομηχανία Βραχυπρόθεσμος στόχος: Διερευνητική Έρευνα (exploratory research) – Τι γίνεται; Επίπεδο ενσωμάτωσης της διαχείρισης κινδύνων έργων στην ελληνική κατασκευαστική βιομηχανία – Που βρισκόμαστε σε σχέση με τις βέλτιστες πρακτικές; Να σηκώσουν χέρια όσοι γνωρίζουν διαχείριση κινδύνων Να σηκώσουν όσοι μπορούν να πουν κινδύνους εκτός ασφάλειας και υγιεινής εργασίας

Διαχείριση Κινδύνων Ως διαχείριση κινδύνων ενός έργου, ορίζεται «το σύνολο των διαδικασιών εντοπισμού, ανάλυσης, αντιμετώπισης και παρακολούθησης κινδύνων κατά τη διάρκεια της ζωής ενός έργου με στόχο την επίτευξη των αρχικών του στόχων (PMI 2000)». Εντοπισμός Ανάλυση Διαχείριση Κινδύνων Παρακολούθηση Αντιμετώπιση

Διαχείριση Κινδύνων Εντοπισμός των Κινδύνων Εντοπισμός Καταγραφή Ανάλυση Πιθανότητα εμφάνισης Συνέπεια Κατάταξη με βάση την έκθεση (Π*Σ) Αντιμετώπιση Αποφυγή Μεταφορά Ελάφρυνση Αποδοχή Παρακολούθηση Υλοποίηση των ενεργειών αντιμετώπισης Μέτρηση αποτελεσματικότητά τους Καθορισμός διορθωτικών ενεργειών Ποιοτικά Ποσοτικά

Στοιχεία Έρευνας Διερευνητική Έρευνα (exploratory research) λίγα έως ελάχιστα δεδομένα γνωστά για το υπό εξέταση πρόβλημα διενεργείται για την εξοικείωση των ερευνητών με το πρόβλημα δημιουργία αξιόλογων υποθέσεων > Συμπερασματική έρευνα Διεξήχθη μέσω ερωτηματολογίου συγκεντρώθηκαν και αναλύθηκαν 26 ερωτηματολόγια Οι εταιρείες, στελέχη των οποίων τελικά επιλέχθηκαν, ήταν εκείνες οι οποίες άμεσα ή έμμεσα έχουν αναπτύξει στο διάστημα των τριών τελευταίων ετών συνεργασία με τον Τομέα Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας του ΕΜΠ και συγκεκριμένα με την ομάδα Διοίκησης Έργων. Μη τυχαίο δείγμα (Sandhusen, 1993) κρίση (judgment) > αν δεν εφαρμόζουν αυτοί τότε ποιος; άνεση (convenience) > γρήγορα αποτελέσματα

Στοιχεία Έρευνας Περιορισμοί: Για την ασφαλή εξαγωγή συμπερασμάτων απαιτείται έρευνα μέσω τυχαίου δείγματος Στο ερωτηματολόγιο που χρησιμοποιήθηκε, η διαχείριση των κινδύνων διαχωρίζει την ασφάλεια της εργασίας (ΣΑΥ – ΦΑΥ, μέτρα προστασίας κλπ) από άλλους κινδύνους όπως: κίνδυνοι προγραμματισμού (καθυστερήσεις υπεργολάβων, κλπ), νομικά προβλήματα (αδυναμία έκδοσης αδείας, κλπ), κίνδυνοι κοστολόγησης (υποεκτίμηση εργασιών, κλπ), τεχνικοί (ασαφής καθορισμός απαιτήσεων, κλπ), οργανωτικοί (διασφάλιση ποιότητας, ταχύτητα λήψης αποφάσεων, κλπ), πολιτικοί (κατάσταση αγοράς, κλπ), οικονομικοί (αδυναμία αυτοχρηματοδότησης, κλπ), θεομηνίες κλπ.

Στοιχεία Έρευνας Προφίλ ερωτώμενων

Αποτελέσματα Έρευνας Μέσος προϋπολογισμός έργων 1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8 < 500,000.00€ 500,000.00€ έως 2,500,000.00€ 2,500,000.00€ έως 5,000,000.00€ 5,000,000.00€ έως 10,000,000.00€ ? # Απαντήσεων

Αποτελέσματα Έρευνας Ερώτηση c5: Υπάρχει θεσμοθετημένη διαδικασία διαχείρισης κινδύνων στην εταιρεία. Ερώτηση c6: Η εταιρεία αποδίδει επαρκείς πόρους στη διαχείριση κινδύνων. Ερώτηση c7: Το επίπεδο της εταιρείας στη διαχείριση κινδύνων αντιπροσωπεύει τη βέλτιστη πρακτική. Ερώτηση c5: μ=2,19, διάστημα εμπιστοσύνης 95%  [1,78 , 2,60]. Ερώτηση c6: μ=2,08 διάστημα εμπιστοσύνης 95%  [1,68 , 2,47]. Ερώτηση c7: μ=2,04 διάστημα εμπιστοσύνης 95%  [1,71 , 2,37] .

Αποτελέσματα Έρευνας NAI 35% OXI 65% Ύπαρξη συστηματικής διαδικασία εντοπισμού κινδύνων στην εταιρεία NAI 35% OXI 65%

Αποτελέσματα Έρευνας Ανάλυση Κινδύνων στην εταιρεία ΠΟΣΟΤΙΚΗ 27% ΠΟΙΟΤΙΚΗ 73% ΠΟΣΟΤΙΚΗ 27%

Προσομοίωση Monte Carlo (χρόνος, κόστος) Αποτελέσματα Έρευνας Ποσοτική ανάλυση PERT (χρόνος) Προσομοίωση Monte Carlo (χρόνος, κόστος) Έλλειψη Χρήσης Εργαλείων Ανάλυσης

Αποτελέσματα Έρευνας Οι κίνδυνοι είναι πάντα στην agenda των συσκέψεων παρακολούθησης των έργων Το ΤΕΕ πρέπει να ενημερώσει τον πελάτη ώστε αυτός να ζητά τη διαχείριση κινδύνων (βλ. χρονοδιάγραμμα κακό διότι αλλιώς δεν μπορεί να πάρει το έργο). Δεν είναι λάθος αυτό που μαθαίνουμε στα Πολυτεχνεία

Κλίμακα (1: Διαφωνώ κάθετα, 4: Συμφωνώ Απόλυτα) Αποτελέσματα Έρευνας Θεωρείτε ότι η διαχείριση κινδύνου μπορεί να βελτιώσει την απόδοση/ ποιότητα των έργων; 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 1 3 Κλίμακα (1: Διαφωνώ κάθετα - 4: Συμφωνώ απόλυτα) # Απαντήσεων Κλίμακα (1: Διαφωνώ κάθετα, 4: Συμφωνώ Απόλυτα)

Αποτελέσματα Έρευνας Υγιεινή & Ασφάλεια Εργασίας Η μέση τιμή των απαντήσεων στο ερώτημα για το αν υπάρχει θεσμοθετημένη διαδικασία διαχείρισης κινδύνων υγιεινής και ασφάλειας στην εταιρεία είναι 3,12 Το αντίστοιχο για τη διαχείριση κινδύνων γενικά ήταν 2,19 Το απαραμετρικό στατιστικό τεστ (Wilcoxon) δείχνει ότι η διαφορά των μέσων είναι στατιστικά σημαντική σε επίπεδο σημαντικότητας p<0.001 Η διαχείριση των κινδύνων ασφάλειας και υγιεινής της εργασίας (Α&ΥΕ) θεωρείται από τους ερωτώμενους ότι είναι πράγματι σε καλύτερο επίπεδο από αυτό της διαχείρισης των υπόλοιπων κινδύνων έργων

Συμπεράσματα 62% των ερωτώμενων πιστεύουν ότι οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει η ελληνική κατασκευαστική βιομηχανία είναι ίδιοι ή περισσότεροι 25% των ερωτώμενων δε γνωρίζει την ύπαρξη μεθοδολογιών διαχείρισης κινδύνων εκτός από την ασφάλεια και υγιεινή εργασίας Δεν υπάρχει θεσμοθετημένη διαδικασία διαχείρισης κινδύνου στις επιχειρήσεις Τα στελέχη θεωρούν τη διαχείριση κινδύνου πολύ σημαντική παράμετρο της βελτίωσης της απόδοσης/ ποιότητας των έργων. Ανοίγει ο δρόμος στις Διοικήσεις των εταιρειών να προχωρήσουν σε ουσιαστική εφαρμογή σύγχρονων μεθοδολογιών διαχείρισης κινδύνου.

Συμπεράσματα Με αφορμή το συνέδριο του ΤΕΕ, η ερευνητική ομάδα θα έρθει σε επαφή με τις ελληνικές κατασκευαστικές επιχειρήσεις και θα προσπαθήσει να οργανώσει μια συμπερασματική έρευνα σχετικά με τη διαχείριση των κινδύνων. Η έρευνα αυτή, εμμέσως, θα προωθήσει και τη διάχυση της αξίας των μεθοδολογιών διαχείρισης κινδύνου σε έργα, που τόσο πολύ έχει ανάγκη η ελληνική κατασκευαστική βιομηχανία.

Συζήτηση... Σας ευχαριστώ...