Θέμα Μεταπτυχιακής διατριβής ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΦΥΛΟ και ΝΕΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ και ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ στην ΚΟΙΝΩΝΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ» ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ Θέμα Μεταπτυχιακής διατριβής «Οι αναπαραστάσεις των γυναικών στις έντυπες διαφημίσεις και στα κόμικς και η επίδραση τους στη διαμόρφωση αντιλήψεων για το φύλο στους νέους της Κύπρου » Ερευνήτρια Άντρη Ανδρονίκου

Ευχαριστίες Σε αυτό το ταξίδι κατάκτησης της γνώσης ευχαριστώ θερμά το Σε αυτό το ταξίδι κατάκτησης της γνώσης ευχαριστώ θερμά το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και ειδικότερα το Τμήμα Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού για την ευκαιρία που μου έδωσαν μέσα από το πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Φύλο και Νέα Εκπαιδευτικά και Εργασιακά Περιβάλλοντα Στην Κοινωνία της Πληροφορίας» να εμβαθύνω , να καλλιεργήσω και ν’ αποκτήσω νέες γνώσεις γύρω από θέματα που αφορούν την εργασία , την εκπαίδευση και την τεχνολογία σε σχέση με την διάσταση του φύλου. Επίσης ευχαριστώ θερμά τους / τις διδάσκοντες/ διδάσκουσες καθώς και την τριμελή επιτροπή για την υποστήριξη και την υλοποίηση της εν λόγο μελέτης και ειδικότερα την επιβλέπουσα της μελέτης Δρ. Μαρία Γκασούκα, που αποτέλεσε πρότυπο αλλά και οδηγός σε αυτό το ταξίδι της γνώσης. Σας ευχαριστώ θερμά.

Επιλογή θέματος Η συγγραφή της μεταπτυχιακής διατριβής «Οι αναπαραστάσεις των γυναικών στις έντυπες διαφημίσεις και στα κόμικς και η επίδραση τους στη διαμόρφωση αντιλήψεων για το φύλο στους νέους της Κύπρου » αποτέλεσε μια αναγκαιότητα και παράλληλα μια πρόκληση η οποία με έφερε μπροστά σε προσωπικά διλήμματα εφόσον παρ όλη την ευαισθητοποίηση και τις ακαδημαϊκές μου γνώσεις για την διάσταση του φύλου, εντούτοις διαπίστωσα πόσο αυτοπαγηδευόμαστε καθημερινά ως γυναίκες και ευρύτερα ως άτομα σε μια κοινωνία που ιστορικά αναπαράγει στερεότυπα και διακρίσεις κατασκευάζοντας σύμβολα τα οποία εκφράζουν την κοινωνική σύνθεση μέσα στην οποία αναπτυσσόμαστε απεικονίζοντας ταυτόχρονα το πολιτισμικό μας επίπεδο. Η παρούσα διατριβή αποτελεί επίσης καινοτόμα προσπάθεια για την Κύπρο εφόσον δεν έχει διερευνηθεί εκ βάθους η έντυπη διαφήμιση και τα κόμικς σε σχέση με την διάσταση του φύλου.

Στόχοι διατριβής Σημαντικά ερωτήματα που προκύπτουν και που επιχειρεί ν’απαντήσει η μελέτη αυτή είναι αν : •Τα ΜΜΕ και συγκεκριμένα η έντυπη διαφήμιση και τα κόμικς με τον Τρόπο που συλλαμβάνουν και ερμηνεύουν το γυναικείο φύλο, κατασκευάζουν και δημιουργούν στερεότυπα και ρατσιστικές συμπεριφορές; Ο τρόπος που συλλαμβάνεται, παρουσιάζεται και ερμηνεύεται η εικόνα των γυναικών στις έντυπες διαφημίσεις και στα κόμικς δημιουργούν ή όχι κοινωνικές, πολιτικές και πολιτισμικές επιπτώσεις στους νέους θεατές και στις ίδιες τις Γυναίκες Οι αναπαραστάσεις των γυναικών στις έντυπες διαφημίσεις και στα κόμικς αντικατοπτρίζουν ή όχι τις κυρίαρχες, πατριαρχικές ιδέες και αξίες της Κυπριακής κοινωνίας; Και αν ναι τι και ποιους εξυπηρετούν Πρέπει; και αν ναι, προς πια κατεύθυνση και σε ποιο βαθμό θα πρέπει η έντυπη διαφήμιση να εξαλείψει την προώθηση στερεότυπων, αρνητικών και υποτιμητικών εικόνων των γυναικών και να προώθηση την ισότητα των φύλων.

Η λειτουργία των ΜΜΕ Σύμφωνα με το Luhmann « Ότι γνωρίζουμε για την κοινωνία μας η καλύτερα, για τον κόσμο στον οποίο ζούμε, το γνωρίζουμε από τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας Αυτό ισχύει όχι μόνο όσο αφορά τη γνώμη μας για την κοινωνία και την ιστορία αλλά και τη γνώμη μας για τη φύση μας.» Tα ΜΜΕ πληροφορούν, ενημερώνουν, τέρπουν και διδάσκουν, επηρεάζουν και ελέγχουν, προπαγανδίζουν, κρίνουν και σαρκάζουν, αφυπνίζουν και χειραγωγούν, ενίοτε κυβερνούν και άλλοτε ανατρέπουν. Καταγράφουν και αναλύουν το εφήμερο της εκάστοτε επικαιρότητας, της ιστορίας εν τω γίγνεσθαι και τελικώς παράγουν ιστορία ως αυτόπτες μάρτυρες αλλά κυρίως και ως κατασκευαστές της ίδιας της κοινωνικής πραγματικότητας.  

Η λειτουργία των ΜΜΕ Τα ΜΜΕ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο τρόπο που το κοινό θα χρησιμοποιήσει αυτές τις πληροφορίες και θα σκεφτεί για τα δυο φύλα: -Τι σημαίνει να είσαι γυναίκα ή άνδρας -Ποιοι είναι οι ρόλοι του φύλου σου στη δημόσια και ιδιωτική σφαίρα -Πως καθορίζεται η σεξουαλικότητα, η πατρότητα, η Μητρότητα -Τι θεωρείτε φυσικό, κανονικό, αποδεκτό, επιθυμητό Προωθούν περιορισμένες και προκατειλημμένες αντιλήψεις για τις γυναίκες μιας και οι γυναίκες απεικονίζονται σχεδόν αποκλειστικά ως αντικείμενα της αρσενικής επιθυμίας , ως μητέρες, αναδεικνύονται ως πλάσματα μικρότερης νοημοσύνης , με περιορισμένα ενδιαφέροντα που επικεντρώνονται στην εσωτερική σφαίρα, εκτιμούνται για τη δυνατότητά τους να αποκτήσουν και να έχουν την φροντίδα των παιδιών τους , και για έναν συγκεκριμένο τύπο εξιδανικευμένης ομορφιάς η οποία είναι ανέφικτη. Επίσης σε όλη τη σφαίρα της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής, δεν αντιπροσωπεύονται όπως το αντίθετο φύλο

Η έννοια της εικόνας στα ΜΜΕ, ως τύπος και μορφή λόγου Η έννοια λόγος ανήκει στην κατηγορία των εννοιών όπως η ιδεολογία, η κουλτούρα ,η κοινωνικοποίηση και περιλαμβάνει την καθημερινή αλληλεπίδραση και τις μορφές της συνείδησης , που συγκροτούν το μέσο της κοινωνικής κατασκευής της πραγματικότητας. Ο Jensen διακρίνει τρεις βασικές κατηγορίες του λόγου: α) τις συνιστώσες του περιβάλλοντος στο οποίο καταναλώνεται ένα μήνυμα (media constituents) β) τις συνιστώσες των θεατών γ) και τις συνιστώσες του μέσου που προωθείτε το μήνυμα. Οι τρεις βασικοί τύποι του λόγου διαχωρίζονται στον πραγματικό , τo νοηματικό και τον προπαγανδίστικο.Στον προπαγανδιστικό λόγο ανήκει ο λόγος των ΜΜΕ και της μαζικής κουλτούρας συνολικά και της διαφήμισης. Σύμφωνα με το Merton o σκοπός της προπαγάνδας των ΜΜΕ, είναι να επηρεάσει τη γνώμη, τις πεποιθήσεις και τη συμπεριφορά των ατόμων  

Η έννοια της εικόνας στα ΜΜΕ, ως τύπος και μορφή λόγου Ο λόγος της εικόνας όπως τονίζει ο Deleuze είναι ένας ελεύθερος έμμεσος λόγος και έτσι στα ΜΜΕ η εικόνα συνδέει το άτομο με τα εμπειρικά γεγονότα της ζωής.Οι εικόνες διαχωρίζονται με βάση τους τύπους του λόγου δηλαδή σε εικόνα ,πραγματιστικού τύπου, νοηματικού και προπαγανδιστικού τύπου. Οι παραγωγοί διαφημίσεων χρησιμοποιούν το νοηματικό λόγω για να πληροφορήσουν το κοινό για τα κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα. Αυτή η πληροφόρηση ορθώνεται στα πλαίσια του προπαγανδίστικου λόγου ο οποίος διαμορφώνεται και διαμορφώνει τις οικονομικές , κοινωνικές, πολιτικές και πολιτισμικές συνθήκες των κοινωνιών. Η εικόνα στα ΜΜΕ ως τύπος και ως μορφή λόγου μπορεί να εκληφθεί ως εργαλείο , ως καθρέφτης, ως μοντέλο εξαντικειμενισμένο των κοινωνικών και πολιτισμικών διεργασιών που συντελούνται, αλλά και ως υλική έκφραση της συνείδησης μιας εποχής ή η ίδια η συνείδηση της εποχής , η ίδια η κουλτούρα της εποχής σε υλική, αποχωρισμένη από τα υποκείμενα  

Το Κοινωνικό – Πολιτισμικό και Ιδεολογικό πλαίσιο της εικόνας μέσα από τα ΜΜΕ Η εμφάνιση των ΜΜΕ, σχετίζεται ,με το μονοπώλιο και την μονοπωλιακή οργάνωση της οικονομίας εφόσον οι επιχειρήσεις ανταγωνίζονται χρησιμοποιώντας αλλά και μέσα από, τη διαφήμιση, τις δημόσιες σχέσεις, δηλαδή με την ενίσχυση του πολιτισμικού ανταγωνιστικού προφίλ της εταιρείας και του προϊόντος. Η εικόνα αποτελεί σημαντικό μέσο διατήρησης και εξέλιξης του υπάρχοντος τρόπου παραγωγής καθώς και όλου του πολιτισμού με τον οποίον συνδέεται. Η ανάπτυξη της εικόνας και ο λόγος της εικόνας συνίσταται στην εμπορευματοποίηση μιας τεχνικής ανακάλυψης και με τις οικονομικές και πολιτικές μεταβολές οι οποίες συνδέονται με την ανάδυση του κράτους πρόνοιας.

Ιστορική αναδρομή της αναπαράστασης του Φύλου στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας Το θέμα του φύλου και των ΜΜΕ πρωτοεμφανίστηκε στην δεκαετία του ’70 κατά την διάρκεια του «δεύτερου κύματος» του φεμινιστικού κινήματος της Αμερικής και της Αγγλίας. Στην Ελλάδα ξεκινάει από την δεκαετία του ’80. Ο κυρίαρχος λόγος για το φύλο και τα ΜΜΕ, βασίζεται στις υποθέσεις ότι το φύλο είναι μια δεδομένη, σταθερή, αναλλοίωτη, «φυσική» ουσία, η οποία παίρνει μόνο δύο διαφορετικές μορφές(ανδρικό και γυναικείο φύλο) και συσχετίζεται φυσικά και φυσιολογικά με την ετεροφυλία, ότι τα ΜΜΕ παρουσιάζουν πατριαρχικά στερεότυπα και μηνύματα , οι εικόνες, στάσεις, αντιλήψεις, και πρακτικές που προωθούν τα ΜΜΕ δεν είναι ρεαλιστικές, ότι η ύπαρξη των πατριαρχικών στερεότυπων οφείλεται στον έλεγχο των ΜΜΕ και της δημιουργικής παραγωγής των προϊόντων των ΜΜΕ από άνδρες, ότι οι θεατές είναι παθητικοί δέκτες των μηνυμάτων και των αναπαραστάσεων των ΜΜΕ. Θεωρείται ουσιαστικά ότι προβάλλουν πατριαρχικές, εικόνες και αντιλήψεις, που συνεπάγεται την αποδοχή η υιοθέτηση αυτών των αντιλήψεων.  

Η Εικόνα της γυναίκας στην έντυπη διαφήμιση Η παρακολούθηση και ανάλυση της αναπαράστασης των γυναικών μέσα στην διαφήμιση ξεκίνησε από τη δεκαετία του '40. Το 40΄ Oι γυναίκες αναζητούν επίμονα την αποκατάσταση. Προσεγμένο ντύσιμο και η εργασιακή απασχόληση των νέων γυναικών κυρίως στον τομέα της κοπτικής-ραπτικής. Το 50΄ Οι γυναίκες αναδύονται σε αγοραστική δύναμη Τα οικιακά σκεύη έχουν την τιμητική τους όπως άλλωστε και οι κοντές φούστες Το 60΄ χαρακτηρίζεται ως η δεκαετία της σεξουαλικής επανάστασης.. Η ξένοιαστη ζωή, τα μπικίνι και τα γιούνισεξ πρότυπα επικρατούν Το 70΄ κυριαρχεί το πρότυπο της απελευθερωμένης και άνετης γυναίκας Το 80΄ κυριαρχεί η προκλητική γυναίκα. Το σεξ είναι αυτό που κυριαρχεί Η εικόνα των γυναικών στις διαφημίσεις κατετάσονται σε: μυστηριώδεις

Η εικόνα των Γυναικών στην έντυπη διαφήμιση και στην Κύπρο Η εικόνα των γυναικών στις διαφημίσεις κατετάσονται σε: μυστηριώδεις, κλασσικές, προκλητικές, γυναίκες με έντονο βλέμμα, κομψές, γυναίκες που προσέχουν την διατροφή τους, «κιτς», ρομαντικές, ανέμελες, «διαβολογυναίκες», εξωτικές, γυναίκες που σου προκαλούν «ασφυξία», «ψώνια», γυναίκες αφοσιωμένες στην οικογένεια. Οι γυναίκες εμφανίζονται συνήθως ως νέες, όμορφες μ’εναν συμβατικό τρόπο, ορίζονται σε σχέση με κάποιον άνδρα, είναι παθητικές, αναποφάσιστες, εξαρτημένες, υποταγμένες, νοικοκυρές, η και σεξουαλικά αντικείμενα, παρουσιάζοντας κυρίως το σώμα τους Στην Κύπρο η πρώτη διαφήμιση με φιγούρα γυναίκας ήταν την περίοδο 1886-1888 όπου μια γυναίκα προωθούσε σκόνη και παστίλιες κατά του πονόδοντου και της προστασίας των δοντιών από διάφορες ασθένειες. Η συγκεκριμένη διαφήμιση απευθύνονταν στους αστικούς και αριστοκρατικούς κύκλους της κυπριακής κοινωνίας, γιατί η μάζα του κοινού την εποχή εκείνη δεν είχε τα μέσα για αγορά τέτοιων προϊόντων.

Έντυπη διαφήμιση και Κοινωνικές Αναπαραστάσεις Η διαφήμιση κατοπτρίζει το σύστημα αξιών της κοινωνίας και μέσα απ’ αυτήν είναι δυνατό να μετρηθούν τόσο οι κοινωνικές αξίες όσο και η δυναμική μετατόπιση των αξιών αυτών. Tρία είναι τα βασικά ζητήματα στη διαφήμιση που εκφράζουν την ανισότητα των δύο φύλων: α) H παρουσίαση της γυναίκας σαν σεξουαλικό αντικείμενο, δηλαδή η ιδιότητα που της προσάπτουν οι διαφημιστές σαν φυσική της υποχρέωση, να έλκει τις γενετήσιες ορμές του άλλου φύλου, με την εμφάνισή της και τη συμπεριφορά της, για να πουλήσουν καλύτερα τα προϊόντα τους. β) H μόνιμη παρουσίασή της σαν το μόνο υπεύθυνο άτομο για το νοικοκυριό και την ανατροφή των παιδιών και γ) Tο δήθεν χαμηλότερο πνευματικό της επίπεδο σε σχέση με τον άντρα. Οι αρνητικές, στερεοτυπικές, ανακριβείς και βίαιες εικόνες των γυναικών είναι κυρίαρχες στον έντυπο τύπο

Η Εικόνα των γυναικών στα κόμικς Οι γυναικεία εικόνα μέσα από τον κόσμο των κόμικς παίρνει διάφορες μορφές όπως παραδομένες, προκλητικές με γλουτούς θεϊκών αναλογιών, στητά ολοστρόγγυλα στήθη που ασφυκτιούν μέσα σε μικροσκοπικά ενδύματα, αμυγδαλωτά μάτια, ασυγκράτητη χαίτη και χυμώδη χείλη. Οι γυναίκες των κόμικς ξεχειλίζουν από αισθησιασμό και παραπέμπουν σε άγριες σκηνές σεξ. Ξεκίνησαν τον 20ο αιώνα υπό την σκιά κάποιου άντρα, για να γίνουν σιγά-σιγά πρωταγωνίστριες κακές και ανισόρροπες. Η γυναίκα έπαιζε πάντα πρωταγωνιστικό ρόλο στα κόμικς όταν το ερωτικό στοιχείο κυριαρχούσε. Η τεράστια αλλαγή στις σχέσεις των δύο φύλων καθρεπτίζεται και στα κόμικς. Οι γυναίκες μέσα από τα κόμικς παίρνουν διάφορες μορφές όπως οι γυναίκες, Λολίτες, το ορφανό κοριτσάκι , οι γυναίκες της ζούγκλας οι SUPERWOMEN, οι αιώνιες μνηστές, του διαστήματος, οι τυχοδιώκτριες, οι Βάμπιρ, του Κυβερνοχώρου ως μοιραίες , τα θύματα βιασμού και βασανιστηρίων ,οι διψασμένες για ηδονή και ελευθέρων ηθών.

Κοινωνικοπολιτιστικες και άλλες επιδράσεις από τις αναπαραστάσεις των γυναικών στην έντυπη διαφήμιση και στα κόμικς   Τα ΜΜΕ έχουν τεράστια δύναμη ως προς τον καθορισμό της σκέψης και τις συμπεριφοράς των θεατών – καταναλωτών και πηγάζει κυρίως από την γραμμική θεωρία της επικοινωνίας. Η επίδραση της μετάδοσης αυτών των στερεότυπων προωθούν λανθασμένα μηνύματα για τις γυναίκες τα οποία επηρεάζουν με αρνητικό τρόπο, το πως σκέφτονται και φέρονται οι άντρες στις γυναίκες, το πως σκέφτονται οι γυναίκες για τους εαυτούς τους και γενικότερα, το ζήτημα της απελευθέρωσης και χειραφέτησης των γυναικών. Προβάλετε το κριτήριο της εξωτερικής εμφάνισης ως μοναδικό για τη γυναικεία αυτοαξία , την αποδοχή και την κοινωνικοποίηση. Η νεότητα προβάλετε ως κριτήριο κοινωνικής αποδοχής και επιτυχίας. Αποτέλεσμα είναι η καλλιέργεια ενοχών απέναντι στον εαυτό τους που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αγχωτικών διαταραχών προκαλώντας όταν συντρέχουν και άλλοι παράγοντες ασθένειες όπως ανορεξία, κατάθλιψη κλπ.

Κοινωνικοπολιτιστικες και άλλες επιδράσεις από τις αναπαραστάσεις των γυναικών στην έντυπη διαφήμιση και στα κόμικς   Οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις του κοινωνικού συστήματος μέσα από το οποίο εμφανίστηκαν και προωθήθηκαν οι εκφυλιστικές αναπαραστάσεις των γυναικών έβλαψαν και συνεχίζουν να βλάπτουν πιο έντονα τις πιο αδύναμες κοινωνικά ομάδες, ανάμεσα στις οποίες βρίσκονται και οι γυναίκες. Είναι γένους θηλυκού η ανεργία, οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης, η χαμηλόμισθη εργασία και η εργασία που δεν έχει προοπτικές ανέλιξης, οι διατροφικές διαταραχές που προκαλούν μέσα από την προβολή προτύπων τα ΜΜΕ, η ταπείνωση της γυναικείας σεξουαλικότητας, οι ποσοστώσεις κ.α Η πραγματικότητα των γυναικών υποθάλπεται και μυθοποιείται με τραγικές συνέπειες για τις γυναίκες και ειδικότερα για την ευρύτερη κοινωνία.

Ευρωπαϊκό Δίκαιο και Διαφημίσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωπαϊκό Δίκαιο και Διαφημίσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση   Στα πλαίσια του Τέταρτου Προγράμματος κοινοτικής δράσης για την ισότητα , η Ευρωπαϊκή Ένωση σε μελέτη που ανέθεσε και χρηματοδότησε αναφέρει Ανισορροπία μεταξύ των φύλων τόσο σε ποιοτική όσο και από ποσοτική άποψη. Η εικόνα της γυναίκας παρουσιάζεται ως προσωπικότητα χωρίς κύρος και ικανότητα εκπροσώπησης συμφερόντων μιας ομάδας Οι γυναίκες απεικονίζονταν ως σύζυγοι, ως νεότερες σε ηλικία ή ως ανίσχυρες ή αδύναμες. Όταν οι γυναίκες απεικονίζονται ως επιτυχημένες στην εργασία παράλληλα απεικονίζονται ως αποτυχημένες στην οικογένεια. Ομάδες γυναικών είναι απλώς ορατές όπως π.χ γυναίκες με ειδικές ανάγκες κτλ. Η διαφήμιση, συνεχίζει να προωθεί στερεότυπες, ανακριβείς, αρνητικές και συχνά υποτιμητικές εικόνες γυναικών για την πώληση προϊόντων και υπηρεσιών, επιβλαβής εικόνες για τη θέση των γυναικών

Ρυθμίσεις για την Ισότητα των φύλων στην Ε.Ε Ρυθμίσεις για την Ισότητα των φύλων στην Ε.Ε Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών της 18ης Δεκεμβρίου 1979 για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών Η μη δεσμευτική Πλατφόρμα Δράσης, που υιοθετήθηκε στην Τέταρτη Παγκόσμια Συνδιάσκεψη των Γυναικών το Σεπτέμβριο του 1995 , για τα ρόλο των ΜΜΕ στην ισότητα των φύλων Η Οδηγία του Συμβουλίου 89/552/EOK της 3ης Οκτωβρίου 1989 για το συντονισμό ορισμένων νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των Κρατών Μελών σχετικά με την άσκηση τηλεοπτικών δραστηριοτήτων Το Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 16ης Σεπτεμβρίου 1997 σχετικά με τις διακρίσεις κατά των γυναικών στη διαφήμιση Το Ψήφισμα του Συμβουλίου και των εκπροσώπων των κυβερνήσεων των Κρατών Μελών της 5ης Οκτωβρίου 1995, σχετικά με την εικόνα της γυναίκας και του άνδρα στη διαφήμιση και τα μέσα ενημέρωσης Η Απόφαση του Συμβουλίου της 20ης Δεκεμβρίου 2000, για την καθιέρωση ενός Προγράμματος σχετικά με το πλαίσιο στρατηγικής της Κοινότητας για την ισότητα των δύο φύλων (2001-2005) Οι οδηγίες 2000/43/ΕΚ και 2000/78/ΕΚ που απαγορεύουν τις άμεσες ή έμμεσες διακρίσεις.

Θετικά μέτρα και Καλές Πρακτικές Προβολή στις διαφημίσεις ρεαλιστικών γυναικών και ανδρών πιο κοντά στην καθημερινή πραγματικότητα, (Αυστρία και Σουηδία).   Ενίσχυση στα ΜΜΕ της εικόνας της γυναίκας, που συνδυάζει την επαγγελματική και οικογενειακή ζωή, κατανέμοντας τις οικογενειακές ευθύνες και τις δουλειές του σπιτιού με τον σύντροφο ή σύζυγό της. (Ισπανία, Φινλανδία, Ελλάδα και Ιταλία).  Συναντήσεις με επαγγελματίες των ΜΜΕ, διαφημιστές και χορηγούς για την πληροφόρησή τους σχετικά με τις διάφορες δραστηριότητες των οργανισμών, που προωθούν το συνδυασμό οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής. (Ισπανία).   Καμπάνιες κοινωνικής ευαισθητοποίησης για την προώθηση της κατανομής των ευθυνών του νοικοκυριού και της φροντίδας των παιδιών και των εξαρτώμενων προσώπων. (Αυστρία και Ισπανία).   Δημιουργία ανεξάρτητων οργανισμών για την παρακολούθηση και τον έλεγχο των προγραμμάτων των ΜΜΕ και των διαφημίσεων, (Φινλανδία, Ελλάδα, Ιταλία και Σουηδία). Παρατηρητήριο για τη Διαφήμιση (Ισπανία) Συμβούλιο Δεοντολογίας κατά των διαφημίσεων, που εισάγουν διακρίσεις λόγω φύλου (Σουηδία) Διαγωνισμοί, οδηγών καλών πρακτικών (Ελλάδα) .  

Έρευνα Σκοπός και Στόχοι Έρευνα Σκοπός και Στόχοι Ο κύριος σκοπός της έρευνας ήταν να αναδείξει την επίδραση που έχουν τα ΜΜΕ στα δυο φύλα όσο αφορά, στάσεις, αξίες , επιλογές και συμπεριφορά αφού είναι ένα θέμα που ως τώρα δεν έχει τεθεί προς έρευνα, ειδικά στην Κύπρο. Οι ειδικοί Στόχοι της έρευνας ήταν: Η συλλογή στοιχείων για την γενική στάση των νέων προς την έντυπη διαφήμιση Η διερεύνηση τυχών πατριαρχικών αξιών και ιδεών στην έντυπη διαφήμιση. Η διερεύνηση των ρόλων και στάσεων των γονέων στην προώθηση στερεοτυπικών προτύπων. Η καταγραφή και συσχέτιση απόψεων του ενός φύλου έναντι του άλλου και αν αυτές ωθούν σε συγκεκριμένους τύπους συμπεριφοράς Η διερεύνηση των τρόπων που το κάθε φύλο βιώνει την εικόνα του μέσα από τα ΜΜΕ ,ποια μηνύματα εκλαμβάνει και πως αυτά επηρεάζουν τις επιλογές και τη συμπεριφορά τους Η διερεύνηση αν και σε ποιο βαθμό χρειάζεται αναδιάρθρωση στο τρόπο προβολής των δυο φύλων.

Έρευνα Μεθοδολογία Η ερευνητικής μεθοδολογίας που χρησιμοποιήθηκε είναι η ποσοτική λόγω της αντικειμενικότητας των αποτελεσμάτων και της εύκολης κάλυψης μεγάλου ποσοστού της πληθυσμιακής ομάδας, καθώς και της εύκολης και ταχείας επεξεργασίας των ληφθέντων δεδομένων μέσω εξειδικευμένου ηλεκτρονικού λογισμικού ανάλυσης στατιστικών δεδομένων (SPSS) Η ερευνητική στρατηγική που επιλέχτηκε ήταν δειγματοληπτική και το εργαλείο συλλογής στοιχείων που χρησιμοποιήθηκε είχε την μορφή τυποποιημένου αυτοσυμπληρούμενου ερωτηματολογίου Η Εξελικτική Πορεία της Ποσοτικής Έρευνας είχε ως ακολούθως, Θεωρητικό Πλαίσιο, Διατύπωση Υποθέσεων, Πειραματικός Σχεδιασμός, Επιλογή εργαλείων μέτρησης, Επιλογή πεδίου έρευνας, Επιλογή του δείγματος, Χορήγηση Εργαλείων , Συλλογή Δεδομένων, Επεξεργασία και Ανάλυση Δεδομένων, Ευρήματα – Συμπεράσματα και Συγγραφή ευρημάτων και συμπερασμάτων.

Έρευνα Σημαντικά ευρήματα σε σχέση με τα στερεοτυπικά χαρακτηριστικά των δυο φύλων Οι άνδρες –πατεράδες ενασχολούνται σε επαγγέλματα που είναι ανδρικά στερεοτυπικά και έχουν ως κύριο στοιχείο τους τις χειρονακτικές εργασίες. Οι γυναίκες – μητέρες δεν εργάζονται αλλά και αυτές που εργάζονται ενασχολούνται σε επαγγέλματα που είναι στερεοτυπικά γυναικεία και έχουν ως κύριο χαρακτηριστικό τους τις χαμηλές αμοιβές , την εποχιακή απασχόληση και την έλλειψη επαγγελματικής ανέλιξης. Οι γυναίκες – μητέρες βρίσκονται στις χαμηλότερες βαθμίδες της εκπαίδευσης σε σχέση με τους άνδρες – συζύγους τους. Το μεγαλύτερο ποσοστό του δείγματος στους άνδρες και στις γυναίκες δεν αποδέχονται καθόλου την επαγγελματική ενασχόληση τόσο των γυναικών όσο και των ανδρών σε επαγγέλματα που αποκλίνουν από καθιερωμένα στερεοτυπικά επαγγέλματα λόγο φύλου Το μεγαλύτερο ποσοστό του δείγματος στους άνδρες και στις γυναίκες θεωρούν ότι ένα σημαντικό πράγμα στην ζωή των ανδρών είναι να αποκτήσουν χρήματα και των γυναικών να αποκτήσουν οικογένεια

Έρευνα Σημαντικά ευρήματα σε σχέση με τα στερεοτυπικά χαρακτηριστικά των δυο φύλων Το μεγαλύτερο ποσοστό του δείγματος στους άνδρες και στις γυναίκες ερωτώμενους/ μενες ανέφερε ότι ένα σημαντικό πράγμα στην ζωή των ανδρών είναι τα χρήματα και δεύτερο το επάγγελμα ενώ στη ζωή των γυναικών ανέφεραν την εξωτερική εμφάνιση και δεύτερο την μητρότητα. Το μεγαλύτερο ποσοστό του δείγματος στους άνδρες και στις γυναίκες ερωτώμενους / νες ανέφερε ότι το κυριότερο στοιχείο που αναζητούν οι άνδρες από τις γυναίκες είναι η εξωτερική εμφάνιση. Το μεγαλύτερο ποσοστό του δείγματος στις γυναίκες ανέφεραν ότι το σημαντικότερο πράγμα που αναζητούν οι γυναίκες από τους άνδρες είναι η Προσωπικότητα ενώ οι άνδρες ερωτώμενοι ανέφεραν τα Χρήματα Το μεγαλύτερο ποσοστό του δείγματος τόσο στους άνδρες ερωτώμενους όσο και στις γυναίκες ερωτώμενες ανέφεραν ότι ο κυριότερος λόγος που οι άνδρες οδηγούνται στο γάμο είναι η ωριμότητα ενώ για τις γυναίκες η απόκτηση παιδιών Το μεγαλύτερο ποσοστό του δείγματος οι γυναίκες ερωτώμενες ανέφεραν ότι στην παιδική τους ηλικία (στο δημοτικό) οι αγαπημένες τους ηρωίδες χαρακτηρίζονται από γυναικεία στερεοτυπικά χαρακτηριστικά καθώς επίσης και το μεγαλύτερο ποσοστό των ανδρών ερωτώμενων ανέφεραν ήρωες με ανδρικά στερεοτυπικά χαρακτηριστικά

Έρευνα Σημαντικά ευρήματα σε σχέση με τα στερεοτυπικά χαρακτηριστικά των δυο φύλων Το μεγαλύτερο ποσοστό του δείγματος ανέφεραν ότι η μητέρα τους περνάει τις περισσότερες ώρες στην κουζίνα και είναι υπεύθυνη για τα καθημερινά ψώνια της οικογένειας ενώ ο πατέρας περνάει τις περισσότερες ώρες στο καθιστικό και εργάζεται τις περισσότερες ώρες Το μεγαλύτερο ποσοστό του δείγματος ανέφερε ότι η έντυπη διαφήμιση (ψυχαγωγικά περιοδικά) προβάλλει κυρίως την εξωτερική εμφάνιση των γυναικών (όμορφο πρόσωπο – λεπτό – γυμνό σώμα) , ότι δεν προβάλλεται η προσωπικότητα τους και ότι ο τρόπος προβολής των γυναικών τις υποβαθμίζουν (χαμηλό πνευματικό επίπεδο) Το μεγαλύτερο ποσοστό του δείγματος ανέφερε ότι ο τρόπος που παρουσιάζονται οι γυναίκες σε όλα τα ΜΜΕ επηρεάζει τον τρόπο που ους συμπεριφέρονται Το μεγαλύτερο ποσοστό του δείγματος ανέφερε ότι η εικόνα των ανδρών έτσι όπως προβάλλεται από τις έντυπες διαφημίσεις προβάλει την επαγγελματική τους επιτυχία, δύναμη και εξουσία Το μεγαλύτερο ποσοστό του δείγματος ανέφερε ότι ο τρόπος που προβάλλουν όλα τα έντυπα μέσα τα δυο φύλα συμβάλλουν στην ανισότητα και ότι η διαφήμιση αντικατοπτρίζει τις αξίες μιας κοινωνία

Επισημάνσεις Για την εξάλειψη των ανισοτήτων, των προκαταλήψεων και των στερεοτύπων για τα δυο φύλα χρειάζεται μια συλλογική και αλληλένδετη προσπάθεια από τους κύριους φορείς κοινωνικοποίησης του ατόμου , τα μέσα ενημέρωσης, την οικογένεια και το σχολείο. Για την αλλαγή των αντιλήψεων και του τρόπου με τον οποίο συλλαμβάνεται και ερμηνεύεται το γυναικείο φύλο από τις έντυπες διαφημίσεις και τα κόμικς χρειάζεται επιμονή, διαρκεί προσπάθεια , παρότρυνση, επιστημονική κατεύθυνση και συνδρομή τόσο της πολιτείας όσο και των κοινωνικών εταίρων. Η αλλαγή στάσεων και συμπεριφορών απέναντι στις γυναίκες αποτελεί κοινωνική αλλαγή στάσεων και συμπεριφορών γιατί η ανισότητα γένους δεν είναι απλά ένα "θηλυκό" ή οριακό ζήτημα, αλλά ένα κρίσιμο πρόβλημα για την κοινωνία συνολικά.

Ενδεικτική βιβλιογραφία Αντύπα, Α. (1986). «Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης: Τηλεόραση και Γυναίκα» Γενική Γραμματεία Ισότητας (2006).«Οι Νέοι Κοινωνικοί Ρόλοι των Δύο Φύλων στη Διαφήμιση: οι ενέργεις της Γ.Γ.Ι. για τη δημιουργία νέας αντίληψης στον τομέα της διαφήμισης σε σχέση με την ισότητα.» ·    Δημοκρατική Ένωση Νέων Γυναικών (1979). «Η Γυναίκα & Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης», εκδ. Πύλη, Αθήνα Λουλκέρη Τέσσα (1990) Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας και Ισότητα των Φύλων, Εκδ. Παπαζήση, Αθήνα ·        Δουλκέρη Τέσσα (2000) Η Κοινωνιολογία της Διαφήμισης, Εκδ. Παπαζήση, Αθήνα Καβουνίδου Τζένη (1999) Γυναίκα, Οικογένεια και Εργασία, Εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα Luhmann Niklas (2001), H πραγματικότητα των μέσων μαζικής επικοινωνίας, εκδ Μεταίχμιο, Αθήνα Παϊδούση Χρυσούλα (1991). Στερεότυπα και γυναικεία περιοδικά, Επιθεώρηση «Νέα Κοινωνιολογία», 4ο έτος, τεύχος 11 Ramonet I (1999) Η Τυραννία των ΜΜΕ, εκδ Πόλις, Αθήνα Πλειός Γιώργος (2001) Ο λόγος της εικόνας, εκδ Παπαζήση, Αθήνα Δρ Σοφοκλέους Αντρέας (2004) Η Ιστορία της Κυπριακής Διαφήμισης, εκδ Πολιτιστικό Κέντρο Ομίλου Λαϊκής Τράπεζας, Κύπρος Abelson & MJ Rosenbg (1958), Symbolic psycho-logic: A model of attitudinal cognition Bolger, D. (2003) ‘Gender in Ancient Cyprus; Narratives of Social Change on a Mediterranean Island’, Altamira Press Susanna George (2001), Media and Globalisation: A View from the Margins, Isis International-Manila