Χρήση εκπαιδευτικού λογισμικού ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΕ19/20 Χρήση εκπαιδευτικού λογισμικού ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Ιστορική εξέλιξη του εκπαιδευτικού λογισμικού σε σχέση με την εξέλιξη της πληροφορικής και των επιστημών της Αγωγής Γρηγοριάδου Μαρία 2οΕκπαιδευτικό Πρόγραμμα –ΠΑΚΕ 2011 25-5-2011

Σκοπός Συνοπτική παρουσίαση θεωριών μάθησης πως οι θεωρίες αυτές επιδρούν στο σχεδιασμό μαθησιακών περιβαλλόντων με τη χρήση υπολογιστή βασικές κατηγορίες εφαρμογών και χρήσεις στη διδασκαλία και τη μάθηση

Θεωρίες Μάθησης Συμπεριφοριστικές θεωρίες Γνωστικές θεωρίες Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες

Θεωρίες Μάθησης Συμπεριφορισμός Η γνώση μεταδίδεται Γνωστικές θεωρίες Η μάθηση συνιστά μια ενεργή ατομική διαδικασία οικοδόμησης νοήματος μέσω εμπειριών Η μάθηση ευνοείται σε ένα πλούσιο σε αλληλεπιδράσεις περιβάλλον Οι νέες γνώσεις οικοδομούνται πάνω στις υπάρχουσες γνώσεις, οι οποίες τροποποιούνται Κοινωνικοπολιτιστικές θεωρίες Κοινωνική φύση της μάθησης Η γνώση οικοδομείται σε συνεργατικό πλαίσιο (διαμέσου συζητήσεων ανάμεσα σε άτομα ή ομάδες που εμπερικλείουν τη δημιουργία και την κατανόηση της επικοινωνίας και μέσω ομαδικής εκπόνησης δραστηριοτήτων)

Συμπεριφορισμός Βασικές αρχές Επιτυχής διδασκαλία και μάθηση απαιτούν: ενεργή συμμετοχή, σύντομες ενότητες, βαθμωτή πρόοδο, άμεση ανατροφοδότηση Έδωσε έμφαση στην εξατομίκευση της διδασκαλίας και στους προσωπικούς ρυθμούς του μαθητή Οδήγησε: στην προγραμματισμένη διδασκαλία στα διδακτικά συστήματα με υπολογιστή

Computer Assisted Instruction Διδακτικά Συστήματα με Υπολογιστή Κλασική εκδοχή: Διδασκαλία με τη Βοήθεια Υπολογιστή Computer Assisted Instruction (αρχές δεκαετίας ’70) Λογισμικά «κλειστού» τύπου: - συστήματα καθοδήγησης και διδασκαλίας (με μορφή ηλεκτρονικού βιβλίου) - συστήματα εξάσκησης και πρακτικής (συνήθως με μορφή τεστ) - εκπαιδευτικά παιγνίδια πολυμέσων Σύγχρονη εκδοχή: Μοντέλο του Διδακτικού Σχεδιασμού Instructional Design (αρχές δεκαετίας ’80) 6

Κατηγορίες συμπεριφοριστικών λογισμικών & κύριοι εκπρόσωποι (Κόμης Β. 2004) 7

(Κόμης Β. 2004)

Θεωρία Επεξεργασίας της Πληροφορίας Τεχνητή Νοημοσύνη τα έμπειρα συστήματα τα έμπειρα διδακτικά συστήματα (εφαρμογές ΤΝ στην εκπαίδευση) η επεξεργασία φυσικής γλώσσας τα ηλεκτρονικά παιγνίδια η αναγνώριση εικόνας 10

Εποικοδομισμός Εποικοδομισμός Piaget Κατανόηση αναπαραστάσεων, πολλαπλές προοπτικές του ίδιου θέματος, μάθηση μέσω πράξης, διερεύνηση (προγραμματισμός Logo) Αποκαλυπτική μάθηση Bruner Λύση ανοιχτών προβλημάτων καθημερινής ζωής, αυτορύθμιση (μικρόκοσμοι, προσομοιώσεις, μοντελοποίηση) Κατασκευαστικός εποικοδομισμός Papert Τεχνουργήματα που έχουν νόημα για τους μαθητές (ρομποτική, προγραμματισμός με Logo, μοντελοποίηση)

Κοινότητες μάθησης (Κόμης Β. 2004)

Θεωρίες Μάθησης – Εκπαιδευτικά Περιβάλλοντα συμπεριφοριστικές θεωρίες γνωστικές θεωρίες κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες γραμμική οργάνωση πληροφορίας (Skinner) δομικός εποικοδομισμός (Piaget) κοινωνικός εποικοδομισμός μέθοδος πολλαπλών επιλογών (Crowder) εποικοδομισμός του Papert (constructionism) κοινωνικοπολιτισμική θεωρία του Vygotsky διδακτικός σχεδιασμός (Gagné) ανακαλυπτική μάθηση (Bruner) Εγκαθιδρυμένη νόηση (situated cognition) Επεξεργασία της πληροφορίας (γνωστικοί ψυχολόγοι) κατανεμημένη νόηση (distributed cognition) συνδεσιασμός (Varela, Maturana θεωρία της δραστηριότητας (επίγονοι της θεωρίας του Vygotsky) Προγραμματισμένη Μάθηση Εκπαιδευτικά Περιβάλλοντα Εκμάθησης (Tutorial) Εξάσκησης και πρακτικής (drill & practice) Διδακτικά παιχνίδια Εφαρμογές Διαδικτύου (chat, forums, video conference) Logo Προσομοιώσεις Περιβάλλοντα Μοντελοποίησης Συνεργατικά Περιβάλλοντα Μάθησης υποστηριζόμενης από υπολογιστές Εκπαιδευτικές Δικτυακές Πύλες Μηχανές Αναζήτησης Κοινότητες Μάθησης / Πρακτικής Έμπειρα Διδακτικά Συστήματα Νευρωνικά Δίκτυα

Γενικές κατηγορίες εκπαιδευτικού λογισμικού & Θεωρίες Μάθησης Λογισμικά ανοικτού τύπου Λογισμικά κλειστού τύπου (Κόμης Β. 2004) 14

Βιβλιογραφία Κόμης, Β. (2004), Εισαγωγή στις Εφαρμογές των ΤΠΕ στην Εκπαίδευση, Αθήνα, Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών Διδακτικές Προσεγγίσεις και Εργαλεία για την διδασκαλία της Πληροφορικής - Μ. Γρηγοριάδου, Α. Γόγουλου, Ε. Γουλή, Κ. Γλέζου, Μ. Μπούμπουκα, Κ. Παπανικολάου, Γ. Τσαγκάνου, Ε. Κανίδης, Δ. Δουκάκης, Σ. Φράγκου, Η. Βεργίνης

Τεχνολογίες ανάπτυξης – παιδαγωγικά ρεύματα χρήσης 1950 Προγραμματισμένη διδασκαλία Εξάσκηση & Πρακτική Έμπειρα Διδακτικά Συστήματα Υπολογιστής ως δάσκαλος Υπολογιστής ως μαθητής 1970 Logo & μικρόκοσμοι Εργαλεία – λογισμικό γενικής χρήσης Συνεργατικά Συστήματα Περιβάλλοντα μάθησης Αλληλεπιδραστικά περιβάλλοντα μάθησης Εικονική πραγματικότητα Υπολογιστής ως εργαλείο Υπερμέσα Δίκτυα Ανοικτά περιβάλλοντα μάθησης 1980 1990 2000

Μικρόκοσμοι κατά Papert.. ένας “μικρόκοσμος” συνιστά ένα εκκολαπτήριο γνώσης προσφέροντας τη δυνατότητα στο μαθητή - λόγω της ιδιότητάς του να προσομοιώνει τον πραγματικό κόσμο - να εξερευνά εκ των έσω ένα γνωστικό αντικείμενο. Το ζητούμενο εδώ είναι η ανάπτυξη υψηλού επιπέδου γνωστικών δεξιοτήτων που να μεταφέρονται σε ποικίλες καταστάσεις.

Ένας μικρόκοσμος πρέπει να έχει τα εξής χαρακτηριστικά: Να αναφέρεται σε συγκεκριμένο γνωστικό πεδίο Να εισάγει το χρήστη στο γνωστικό πεδίο προσφέροντας ένα απλό και άμεσα κατανοητό παράδειγμα Να οδηγεί σε δραστηριότητες που δημιουργούν στο χρήστη εσωτερικό κίνητρο ώστε να τον παρακινούν να συμμετέχει και να επιμένει στην εκπλήρωση του μαθησιακού στόχου Να οδηγεί σε δραστηριότητες που χαρακτηρίζονται από όρους όπως παιχνίδι, έρευνα και ανακάλυψη Να στηρίζεται στην εποικοδομιστική φιλοσοφία για τη μάθηση, ιδιαίτερα απαιτητική για το ρόλο του δασκάλου ο οποίος καλείται να υποστηρίξει τον μαθητή και να τον διευκολύνει στην οικοδόμηση των γνώσεών του

Προσομοίωση

Μοντέλο

Μικρόκοσμος