Α ΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣXΟΛΕIΟ ΚΑI ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ Αναστασία Γεωργιάδου Αναστασία Γεωργιάδου Δρ. Χημείας στο πεδίο της διδακτικής

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στη διδακτική διαδικασία ο δάσκαλος, κατ' αρχάς, θα θέσει του στόχους. Στη συνέχεια θα προσπαθήσει να επιτευχθούν αυτοί, μέσω του σχεδιασμού και τη διεξαγωγή αποτελεσματικής διδασκαλίας και τέλος θα αξιολογήσει το έργο του και τις επιδόσεις των μαθητών του. Κατά τον Scriνen, πρώτα πρέπει να αξιολογηθούν οι στόχοι και μετά να ελεγχθεί ο βαθμός επίτευξής τους, διότι αν οι στόχοι δεν αξίζουν, τότε δεν ενδιαφέρει και πόσο αυτοί έχουν επιτευχθεί.

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ I. ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ (diagnοstic): Με σκοπό α) την κατάταξη τον μαθητών σε επίπεδα β) αναζήτηση και ανεύρεση των αιτίων των αδυναμιών που παρατηρούνται κατ’ επανάληψη στη μάθηση ενός αντικειμένου.

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Π. ΔΙΑΜΟΡΦΩTΙΚΗ (fοrmatiνe): σκοπός της είναι, από τη μια ο μαθητής και από την άλλη ο καθηγητής, να πληροφορηθούν το κέρδος μάθησης. Δηλαδή στοιχεία σχετικά με τη νοητική διαδρομή του μαθητή κατά τη διδασκαλία προς την κατεύθυνση της κατάκτησης των αντικειμενικών στόχων. Σ' αυτήν τη μορφή αξιολόγησης βασίζονται οι τροποποιήσεις διδακτικών μεθοδολογιών και αναλυτικών προγραμμάτων με σκοπό τη βελτίωση του μαθησιακού αποτελέσματος.

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΙΙΙ. ΣΥΝΟΛΙΚΗ (summatiνe): Η αντιστοίχηση της αξιολόγησης σε τυπικό βαθμό, ο οποίος αντιπροσωπεύει τη συνολική εκτίμηση του διδάσκοντα στο ποσοστό επιτυχίας του μαθητή στους στόχους που είχαν τεθεί.

ΕΙΔΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ : ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΓΝΩΣΕΩΝ - ΔΑΓΩΝΙΣΜΟΙ - ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ α) Eξετάσεις Επάρκειας επί ορισμένης ποσότητας ύλης β) Διαγωνισμοί γ) Κατατακτήριες

ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ (ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ) Σε καθημερινή βάση Εξέταση ανά τρίμηνο ή εξάμηνο Ετήσιες γραπτές δοκιμασίες - Ανακεφαλαιωτικές εξετάσεις.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΡΙΣΗΣ «λόγος άπας μεν σημαντικός....αποφαντικός δε ου πας, άλλ' εν ω το αληθεύειν και ψεύδεσθαι» ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ (περί ερμηνείας 4,17α) Οι ερωτήσεις κρίσης παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες α) Η αβεβαιότητα των μαθητών για ολοκληρωμένη απάντηση. β) Αναστολή για τυχόν διαφωνία γ) Σωστές απαντήσεις μαθητών μη προβλέψιμες από τον εξεταστή.

ΕΙΔΗ EΞETAΣTIKΩN MEΘOΔΩN ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ Α: Eρωτήσεις ελεύθερης απάντησης Β: Ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου Γ: Μικτή μέθοδος Ερωτήσεις μακροσκελούς απάντησης Ερωτήσεις σύντoμης απάντησης Μη σταθμισμένεςΣταθμισμένες

ΒΑΣΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΕIΑΣ Χρησιμοποιήστε ερωτήσεις πραγματείας για να μετρήσετε σύνθετα μαθησιακά αποτελέσματα Συνδέστε τις ερωτήσεις όσο είναι δυνατόν απ' ευθείας στα μαθησιακά απoτελέσματα που θέλετε να μετρηθούν Διατυπώστε τις ερωτήσεις έτσι, ώστε να απαιτούν μια ξεκάθαρα προσδιορισμένη αντιμετώπιση από το μαθητή Μην προσφέρετε ευκαιρίες διευκρινιστικών ερωτήσεων παρά μόνο αν το γνωστικό αποτέλεσμα την απαιτεί.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΣΗ ΤΩΝ ΤΕΣΤ ΠΡΑΓΜΑΤΕIΑΣ 1. Αξιολογήστε τις απαντήσεις σύμφωνα με τους στόχους των μαθησιακών αποτελεσμάτων που θέλετε να μετρηθούν 2. Αν οι ερωτήσεις είναι περιορισμένων αποκρίσεων, δακτυλογραφήστε τις μονάδες που παίρνει κάθε θέμα. χρησιμοποιώντας ένα υπόδειγμα απάντησης ως οδηγό. 3. Βαθμολογήστε εκτεταμένες απαντήσεις με τη μέθοδο της διατίμησης. χρησιμοποιώντας ξεκάθαρα προσδιορισμένα κριτήρια ως οδηγό. 4. Σημειώστε όλες τις απαντήσεις των μαθητών της τάξης στην ίδια ερώτηση πριν να βαθμολογήσετε την επόμενη ερώτηση. 5. Αξιολογήστε τις ερωτήσεις ανώνυμα 6. Αν είναι δυνατό ζητήστε να βαθμολογηθούν οι ερωτήσεις και από άλλα άτομα.

ΕIΔΗ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ (multiple choice questions) ΔΙΑΖΕΥΚΤΙΚΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ ΤΥΠΟΥ “ΣΩΣΤΟ-ΛΑΘΟΣ” ΣΥΖΕΥΞΗΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΚΕΝΟΥ ΣΥΝΤΟΜΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ ΜΙΚΤΕΣ ΠΛΕΓΜΑΤΟΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ (multiple choice questions) α. από το στέλεχος (steam) όπου αναγράφεται το περιεχόμενο της ερώτησης ή παρουσιάζεται ένα δεδομένο, π. χ. ένα διάγραμμα, που πρέπει να εκτιμηθεί ώστε να συναχθούν συμπεράσματα για τη μεταβολή μεγεθών, ή παρατίθεται ένα κείμενο που απαιτεί ορθή ερμηνεία. β. ένα κατάλογο εναλλακτικών απαντήσεων συνήθως 3-6 σε αριθμό, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και η ορθή (key )

ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Μοντέλο συσχέτισης των εναλλακτικών απαντήσεων με την εξεταζόμενη ύλη Α Ε Β Εξεταστέα ύλη Ορθή απάντηση Γ Δ

ΔΙΑΖΕΥΚΤΙΚΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ – ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ “ΣΩΣΤΟ-ΛΑΘΟΣ” Κατάλογος 5-6 προτάσεων σε ορισμένο πεδίο ύλης που συνιστούν ένα εξεταζόμενο ζήτημα. Μπορεί να είναι εκτιμή- σεις επί κειμένου, ή διαγράμματος ή σχήματος που τίθεται ως βάση. Δεν πρέπει να είναι προτάσεις προσωπικής κρίσης. Να αποφεύγονται οι αρνητικές προτάσεις (δεν + ρήμα). Να μην ζητείται ο ταυτόχρονος ορισμός δύο, έστω και σχετικών, εννοιών. Δικλείδες ασφαλείας α) να υπογραμμισθούν οι λέξεις που κάνουν την πρόταση λανθασμένη, β) να ζητείται να διορθωθεί η λανθασμένη πρόταση στο ορθό. γ) να ζητείται αιτιολόγηση.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΥΖΕΥΞΗΣ (matching block) Δεδομένων δύο (ή τριών) ομάδων στοιχείων ζητείται από τον εξεταζόμενο να τα συσχετίσει. Ο αριθμός των στοιχείων κάθε στήλης μπορεί να είναι ο ίδιος ή και διαφορετικός. Η αντιστοίχηση μπορεί να είναι αμφιμονοσήμαντη. Συσχετίζονται τα στοιχεία των 2 ή 3 ομάδων συνδέοντάς τα με μια γραμμή ή γράφοντας τα διατεταγμένα ζεύγη αν έχουν απαριθμηθεί. Εδώ εντάσσονται και οι πίνακες διπλής εισόδου.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ Διάταξης ή ιεράρχησης ή κλιμάκωσης είναι οι ερωτήσεις κλειστού τύπου στις οποίες ζητείται από το μαθητή να διατάξει σε λογική σειρά κάποια στοιχεία με βάση το κριτήριο που αναφέρεται στο στέλεχος της ερώτησης. Τα στοιχεία μπορεί να είναι προτάσεις, αριθμοί, σύμβολα, σχήματα κτλ.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΚΕΝΟΥ (completion) Δίνεται ένα κείμενο από το οποίο λείπουν στοιχεία (λέξεις, χαρακτηριστικοί όροι, χημικοί τύποι, μαθηματικές εκφράσεις κτλ.) και καλείται ο μαθητής από τα συμφραζόμενα να συμπεράνει τον ελλείποντα και να συμπληρώσει την πρόταση. Συχνά δίνονται οι ελλείποντες όροι σε κατάλογο και ο εξεταζόμενος επιλέγει ποιον θα τοποθετήσει στην κατάλληλη θέση του κειμένου. Άλλη παραλλαγή είναι να είναι εμφανής ο αριθμός των ελλειπόντων γραμμάτων κάθε κενού.

ΣΥΝΤΟΜΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ (short essay) Από πολλούς παιδαγωγούς κατατάσσονται στις ερωτήσεις ανοικτού τύπου. Ορισμένες όμως ερωτήσεις σύντομης απάντησης που η απάντησή τους αναφέρεται σε κάποιο συγκεκριμένο στοιχείο ή διεργασία ή γεγονός, χωρίς να απαιτείται εκτενής έκθεση από τον εξεταζόμενο και αφού προβλεφθούν από το συντάκτη όλες οι τυχόν ισοδύναμες λύσεις έτσι, ώστε να μην υπεισέρχεται ο παράγοντας υποκειμενικής αξιολόγησης, μπορούν να θεωρηθούν κλειστού τύπου.

ΜΙΚΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ Ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου που να είναι συνδυασμός των διαφόρων τύπων ερωτήσεων κλειστού τύπου που προαναφέρθηκαν.

Β ΑΣΙΚΗ Δ ΟΜΗ Κατασκευάζεται ένα πλέγμα με αριθμημένες βροχίδες (κουτάκια). Ο αριθμός τους εξαρτάται από την ηλικία των μαθητών.

Β ΑΣΙΚΗ Δ ΟΜΗ Σε κάθε κουτάκι του πλέγματος υπάρχει μια πληροφορία πχ : χημικός τύπος, φράση. χημική εξίσωση.κτλ. Οι μαθητές καλούνται να απαντήσουν σε μια σειρά ερωτήσεων που παρατίθεται στο πλέγμα. Για κάθε ερώτημα είναι υποχρεωμένοι να “σαρώνουν” με τη ματιά τους το πλέγμα ώστε να εντοπίσουν σε ποιο ή ποια κουτάκια υπάρχει ή υπάρχουν πληροφορίες που είναι απαντήσεις στην ερώτηση. Οφείλουν να γράψουν το σύνολο των αριθμών των κουτιών δίπλα στην ερώτηση. Σε ορισμένες περιπτώσεις έχει σημασία η σειρά με την οποία θα γραφούν οι αύξοντες αριθμοί των "κουτιών" Συνεχίζουν στην επόμενη ερώτηση "σαρώνοντας" εκ νέου το πλέγμα, όπως και την πρώτη φορά.

Π ΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Κάθε βροχίδα μπορεί να περιέχει πληροφορία/απάντηση σε περισσότερες από μια ερωτήσεις. Οι μαθητές δεν γνωρίζουν ποιος είναι ο αριθμός των σωστών απαντήσεων. Εναλλάσσοντας το περιεχόμενο των βροχίδων του πλέγματος ή/και τη σειρά των ερωτήσεων, διαμορφώνονται όσα είδη δοκιμασιών επιθυμούμε, απολύτως ισότιμων μεταξύ τους.

Π ΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Ο εξεταστής έχει πολύ καλές πληροφορίες σχετικά με τις γνώσεις των παιδιών για μεγάλη έκταση εξεταστέας ύλης. Βγάζει συμπεράσματα τόσο από τις σωστές επιλογές όσο και από τις λανθασμένες. Μπορεί να προσδιορίσει τις σωστές ιδέες, τις παρανοήσεις, τις παραλήψεις, τόσο καθενός μαθητή ξεχωριστά, όσο και του συνόλου της τάξης.

Ε ΠΑΝΑΛΗΨΙΜΟΤΗΤΑ - Α ΞΙΟΠΙΣΤΙΑ Η επαναληψιμότητα και η αξιοπιστία αυτής της μορφής τεστ αποδείχθηκε ιδιαίτερα υψηλή μετά από μελέτη του ερευνητή Gallacher στο Πανεπιστήμιο της Glasgow.

Η Δ ΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ Δ ΟΚΙΜΑΣΙΑΣ Οι λανθασμένες απαντήσεις περικλείουν διαγνωστική πληροφορία για τον εξεταστή. Οι σωστές απαντήσεις που έχουν παραλειφθεί επίσης οδηγούν σε μια δεύτερη δυναμική στη χρήση της τεχνικής αυτής. Οι μαθητές είναι ικανοί να παρουσιάζουν μιαν απάντηση σε διαφορετικά επίπεδα, ανάλογα της εμπειρίας τους.

Β ΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ Α ΠΑΝΤΗΣΕΩΝ Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τη διαφορά των δύο κλασμάτων: Του κλάσματος των ορθών μείον το κλάσμα των λανθασμένων απαντήσεων

Π ΑΡΑΔΕIΓΜΑ 1 C 2 Mg 2+ 3 Ne 4 P 3- 5 Si 6 Be 7 O 2- 8K+8K+ 9 Na 10 Ar 11 Li + 12 He 13 Ca Cl 15 F - Παρατήρησε προσεκτικά τα άτομα ή τα ιόντα των στοιχείων που περιλαμβάνονται στον πίνακα:

Γράψτε στο διάστικτο χώρο τους αριθμούς των τετραγώνων στα οποία υπάρχουν άτομα ή ιόντα τα οποία έχουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: Α) Ηλεκτρονιακή δομή 2,8,8 ……………………… …………. Β) Βρίσκονται στην 4 ομάδα του Π.Π………………… ……………… Γ) Βρίσκονται στην 2η περίοδο του Π.Π. ………… …………………….. Δ) Ανήκουν στα ευγενή αέρια ………………………… ……………… Ε) Ανήκουν ως στοιχεία στα αλκάλια. …………………. ……………………

Π ΑΡΑΔΕIΓΜΑ Παρατηρήστε προσεκτικά τις ενώσεις που περιλαμβάνονται στον πίνακα CH 4 2. CH≡CH 3. CH 2 =CHCH CH 3 6. CH 3 CH 2 OH 78. CH 3 CH 2 CH 2 CH 2 OH 9. CH 3 C≡CH

Π ΑΡΑΔΕIΓΜΑ 1) Είναι κορεσμένοι υδρογονάνθρακες …… 2) Είναι ακόρεστοι υδρογονάνθρακες.……… 3) Παρουσιάζουν συντακτική ισομέρεια θέσης …. 4) Ανήκουν στις κορεσμένες μονοσθενείς αλκοόλες …………… 5) Είναι δευτεροταγείς αλκοόλες …………….

Π ΑΡΑΔΕIΓΜΑ απαντήσεων μαθητή Είναι κορεσμένοι υδρογονάνθρακες ……απ.μ. 1, 5,8 …………… (ορθή 1, 5) Είναι ακόρεστοι υδρογονάνθρακες.………απ.μ…2,3 ……………(ορθή 2,3,9) Παρουσιάζουν συντακτική ισομέρεια θέσης ….απ.μ. 4,8…………….…(ορθή 4, 8) Ανήκουν στις κορεσμένες μονοσθενείς αλκοόλες …απ.μ. 4,6,8,9…………(ορθή 4,6,7,8) Είναι δευτεροταγείς αλκοόλες ……απ.μ. 4,7………….…………....(ορθή 4)

Β ΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗ Π ΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Η ερώτηση αξιολογείται με 10. Κάθε υποερώτηση απαντημένη σωστά αν τις θεωρούμε ισότιμες θα παίρνει 2 μονάδες, ώστε 2 Χ 5 = 10. a. απάντησε 2 στις 2 σωστά, 1 στις 7 λάθος: 2/2 – 1/7 = 6/7 → 6/7 Χ 2 = 1,71 b. απάντησε 2 στις 3 σωστά, 0 στις 6 λάθος: 2/3 –0/6 = 2/3 → 2/3 Χ 2 = 1,33 c. απάντησε 2 στις 2 σωστά, 0 στις 7 λάθος: 2/2 –0/7 = 2/2 =1→ 1 Χ 2 = 2 d. απάντησε 3 στις 4 σωστά, 1 στις 5 λάθος: 3/4 – 1/5 = 11/20 → 11/20 Χ 2 = 1,1 e. απάντησε 1 στις 1 σωστά, 1 στις 8 λάθος: 1/1 – 1/8 = 7/8 → 7/8 Χ 2 = 1,75 σύνολο ερώτησης: 1,71+1,33+2+1,1+1,75= 7,89 ≈ 7,9 με άριστα το 10.

Ε ΠΙΛΟΓΙΚΑ Τα δομικά πλέγματα επικοινωνίας χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά στον ερευνητικό τομέα. Έχουν χρησιμοποιηθεί σε σχολεία της Σκωτίας αλλά και της Ελλάδας και σε διάφορα διδακτικά αντικείμενα με μεγάλη επιτυχία. Ίσως ο χρόνος είναι ώριμος για την εισαγωγή του στις δοκιμασίες εισαγωγικών εξετάσεων, στις σχολικές διαγνωστικές δοκιμασίες και τους διαγωνισμούς.