PROJECT 3 ΤΥΦΩΝΕΣ Ανδρέου Ιωάννα-Μαρία Αντωνοπούλου Θεοδώρα Βασίλογλου Μαριάννα Ελευθερίου Σταυρούλα

ΤΥΦΩΝΑΣ Ορισμός Τροπικός κυκλώνας ή τυφώνας  ονομάζεται στην Μετεωρολογία ένα σύστημα θύελλας με μια κλειστή περιστροφική (κυκλωνική) κυκλοφορία γύρω από ένα ήρεμο κέντρο χαμηλής βαρομετρικής πίεσης, γνωστό ως μάτι του τυφώνα (eye of the hurricane). Παράγουν βαριές καταιγίδες και εξαιρετικά σφοδρούς ανέμους. Γενικά οι τροπικοί κυκλώνες θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως τεράστιοι σίφωνες ή ανεμοστρόβιλοι, με ανοδική συνιστώσα.

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ Η διάμετρος των τροπικών κυκλώνων είναι συνήθως μικρότερη των 500 μιλίων. Οι άνεμοι των τροπικών κυκλώνων πνέουν από την περιφέρεια προς το κέντρο. To σύστημα των καταιγίδων περιστρέφεται γύρω από ένα κέντρο χαμηλής βαρομετρικής πίεσης, γνωστό ως μάτι του τυφώνα. Οι ισχυρότεροι άνεμοι του κυκλώνα πνέουν πάντα στον δακτύλιο γύρω από το μάτι. Για να καταγραφεί επισήμως ως τυφώνας, πρέπει η σταθερή ταχύτητα των ανέμων να φτάσει τα 12 Μποφόρ. Η ατμοσφαιρική πίεση που παρατηρείται στο κέντρο τους πέφτει κάτω από τα 980 mbar. Συνοδεύονται με πυκνή νέφωση, καταρρακτώδεις βροχές και καταιγίδες.

ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ Θερμοκρασίες νερού τουλάχιστον 26,5 °C. Ταχεία ψύξη με το ύψος, η οποία επιτρέπει την απελευθέρωση της θερμότητας από συμπύκνωση. Έντονη υγρασία, ιδιαίτερα στα χαμηλότερα προς μεσαία στρώματα της τροπόσφαιρας. Σχετική ήρεμη ατμόσφαιρα. Οι τροπικοί κυκλώνες γενικά σχηματίζονται πάνω από 555 χιλιόμετρα ή 5 βαθμούς γεωγραφικού πλάτους μακριά από τον ισημερινό. Επίσης, ένας τροπικός κυκλώνας υπό διαμόρφωση, χρειάζεται και ένα προϋπάρχον σύστημα διαταραγμένων καιρικών συνθηκών, κοινώς σύστημα θύελλας.

ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Γενικότερα οι τροπικοί κυκλώνες αρχίζουν να εκδηλώνονται, κατά κανόνα, εκατέρωθεν της ζώνης των τροπικών νηνεμιών, αποκαλούμενη διεθνώς «ντόλντραμς». Πρόκειται για τη ζώνη μεταξύ των γεωγραφικών παραλλήλων 7° και 15° τόσο σε βόρειο γεωγραφικό πλάτος όσο και σε νότιο. . Οι κυκλώνες που επηρεάζουν τις περιοχές του Ειρηνικού, Βορείου Ατλαντικού και Νοτίου Ινδικού εντοπίζονται στην αρχή στο δυτικό τμήμα τους. Πάντως έχουν σημειωθεί και εξαιρέσεις, όπως στον Βόρειο Ατλαντικό κατά τη διάρκεια Αυγούστου και Σεπτεμβρίου να συμβαίνει εκδήλωση τροπικού κυκλώνα κοντά στο Πράσινο Ακρωτήριο.

ΤΡΟΧΙΑ Οι τροπικοί κυκλώνες στο μεν βόρειο ημισφαίριο κινούνται κατ' αρχήν Δ. - ΒΔ. και στη συνέχεια στρέφουν κατά την ανάδρομο φορά (δηλαδή από Δ, ΒΔ, Β, ΒΑ) ενώ στο νότιο αρχικά κινούνται Δ.ΝΔ. και στη συνέχεια στρέφουν κατά την ορθή φορά (δηλαδή Δ, ΝΔ, Ν, ΝΑ) ακολουθώντας τροχιές μάλλον παραβολικές. Κάποιες φορές όμως, οι τροπικοί κυκλώνες κινούνται εντελώς ακανόνιστα, δημιουργώντας περίεργες ανακαμπυλώσεις.

ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΗΣ Η μέση ταχύτητα μετατόπισης των κυκλώνων είναι συνήθως 10 κόμβοι και σπάνια 15. Ειδικότερα μετά την καμπή τους η ταχύτητά τους αυξάνεται στους 20 με 25 κόμβους. Πολύ σπάνια είναι η ταχύτητα των 40 κόμβων

ΕΚΤΑΣΗ Η έκταση της περιοχής ενός τροπικού κυκλώνα διαφέρει από κυκλώνα σε κυκλώνα. Γενικά άνεμοι έντασης 7 μποφόρ ή λίγο ισχυρότεροι είναι αδύνατον να συναντηθούν σε ακτίνα 200 μιλίων (320 χιλιομέτρων) από το κέντρο του κυκλώνα. Παρομοίως, άνεμοι έντασης 8 μποφόρ είναι επίσης αδύνατον να σημειωθούν σε απόσταση μεγαλύτερη των 100 μιλίων (160 χιλιομέτρων) από το κέντρο του κυκλώνα και ειδικά σε πλάτη μικρότερα των 20° Β. ή Ν. Αντίθετα άνεμοι έντασης 12 μποφόρ (τυφώνας) είναι πολύ πιθανοί σε απόσταση 75 μιλίων (120 χιλιομέτρων) από το κέντρο του κυκλώνα.

ΟΡΟΛΟΓΙΑ Τροχιά : Ονομάζεται η κατεύθυνση επί της οποίας μετατοπίζεται το κέντρο του κυκλώνα. Ίχνος : Ονομάζεται η ακολουθία των θέσεων της μετατόπισης του κυκλώνα. Σημείο καμπής : Ονομάζεται το δυτικότερο σημείο τροχιάς που μετατοπίζεται ο κυκλώνας, πριν αλλάξει κατεύθυνση. Πεδίον διαταραχής ή πεδίο διατάραξης : Ονομάζεται η οριζόντια περιοχή όπου λαμβάνουν μέρος τα συνοδεύοντα φαινόμενα της διαταραχής. Πηγή διαταραχής : Ονομάζεται η περιοχή στην οποία πρωτοεμφανίσθηκε ο κυκλώνας. Οφθαλμός διαταραχής: Ονομάζεται το κέντρο του κυκλώνα, η δε ονομασία του οφείλεται στο ότι δεν είναι ποτέ νεφοσκεπές. Ο κοινός αυτός όρος έχει περάσει και στις δημώδεις εκφράσεις. Χείλος διαταραχής : Ονομάζεται το προπορευόμενο κράσπεδο του πεδίου διαταραχής. Γωνία σύγκλισης : Ονομάζεται η γωνία η οποία σχηματίζεται από τη διεύθυνση του ανέμου που τέμνει τις ισοβαρείς. Στρόβιλος : Ονομάζεται η κεντρική περιοχή του κυκλώνα όπου παρατηρείται άπνοια. Γραμμή αυλώνος : Ονομάζεται η γραμμή που είναι κάθετη στην τροχιά στο μάτι του κυκλώνα

ΕΝΤΑΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ Η κλίμακα ξεκινάει από την Κατηγορία 1 που αντιστοιχεί σε «ασθενείς» τυφώνες και φτάνει στην μέγιστη δυνατή Κατηγορία 5 με ανέμους άνω των 155 μιλίων/ώρα ή 250 χλμ/ώρα (69 μέτρα/δευτερόλεπτο ή 136 κόμβους). Σύμφωνα πάντως με τα πρωτότυπα έγγραφα της κλίμακας και πολλές άλλες πηγές, η κλίμακα αρχίζει πραγματικά στα 39 μίλια/ώρα, δηλαδή με τις τροπικές καταιγίδες, που χωρίζονται σε κατηγορίες Α και Β (39-50 μίλια/ώρα και 51-73 μίλια/ώρα αντίστοιχα).

Οι τροπικοί κυκλώνες προκαλούν συνήθως μεγάλες καταστροφές, καθώς παράγουν: Εξαιρετικά σφοδρούς ανέμους, με ταχύτητες που μπορεί να κυμαίνονται από 75 μίλια/120 χιλιόμετρα την ώρα, έως και άνω των 155 μιλίων/250 χιλιομέτρων την ώρα, Καταρρακτώδεις βροχές, προκαλώντας κατολισθήσεις ,λασπολισθήσεις και ξαφνικές πλημμύρες – αστραπές. Ένα τεράστιο κύμα θύελλας με σημαντική άνοδο της στάθμης της θάλασσας, που πλημμυρίζει τις παράκτιες περιοχές. Στους πληθυσμούς των παράκτιων περιοχών που πλήττονται, το 90% των θανάτων προκαλούνται από αυτήν την αιτία, Μερικές φορές μπορεί να προκαλέσουν και σίφωνες, με άκρως καταστρεπτικά αποτελέσματα.

ΙστορικοΙ τροπικοΙ τυφΩνες ΙστορικοΙ τροπικοΙ τυφΩνες   Ο πιο θανατηφόρος κυκλώνας στην παγκόσμια ιστορία ήταν ο Κυκλώνας Μπόλα, που έπληξε το πρώην ανατολικό Πακιστάν στις 12 Νοεμβρίου 1970, με συνολικό απολογισμό πιθανώς έως και 500.000 νεκρούς. Ειδικότερα στον βόρειο Ατλαντικό, ο φονικότερος τυφώνας ήταν ο Μεγάλος Τυφώνας του 1780, με πάνω από 27.500 νεκρούς. Ο πιο θανατηφόρος τυφώνας στην ιστορία των ΗΠΑ, ήταν ο τυφώνας που έπληξε το Γκάλβεστον του Τέξας, στις 8 Σεπτεμβρίου1900, με τις εκτιμήσεις του αριθμού των νεκρών να κυμαίνονται από 6.000 έως 12.000. Ο Τυφώνας Άντριου που έπληξε πρώτα τις Μπαχάμες, μετά την νότια Φλόριντα και λίγες μέρες μετά και την νοτιοδυτική Λουιζιάνα, τον Αύγουστο του 1992, ήταν για αρκετά χρόνια ο τυφώνας με το υψηλότερο κόστος καταστροφής στην ιστορία των ΗΠΑ. Η τότε συνολική ζημιά εκτιμάται επίσημα σε 26,5 δισεκατομμύρια $. Ο Τυφώνας Κατρίνα που έπληξε τις πολιτείες Λουιζιάνα και Μισισίπι τον Αύγουστο του 2005, ήταν ο τυφώνας με το υψηλότερο κόστος καταστροφής στην παγκόσμια ιστορία.

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΕΙΣ Είναι γεγονός πως μέχρι τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο δεν υπήρχε καμία σοβαρή καταγραφή τόσο των καιρικών φαινομένων που προηγούνται ενός τροπικού κυκλώνα και πολύ περισσότερο εκείνων που τον συνοδεύουν Σήμερα, με την τεχνολογία που υφίσταται, η πρόγνωση προσέγγισης ενός τροπικού κυκλώνα γίνεται από δίκτυο μετεωρολογικών δορυφόρων που τους παρακολουθούν από την στιγμή της δημιουργίας τους, καταγράφοντας όλα τα χαρακτηριστικά τους, τα οποία αναμεταδίδονται κυρίως από μεγάλους παράκτιους μετεωρολογικούς σταθμούς στα δελτία καιρού.

Κέντρα προειδοποίησης για τροπικούς κυκλώνες Υπάρχουν και έξι Κέντρα Προειδοποίησης Τροπικών Κυκλώνων Tropical Cyclone Warning Centers / TCWCs Joint Typhoon Warning Center (JTWC)  Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration (PAGASA)  Canadian Hurricane Center / CHC

Προειδοποιητικά σημεία Παρατηρούμενη αποθαλασσία που δεν δικαιολογείται από τον υφιστάμενο άνεμο ή άλλη αιτία. Παρατηρούμενη ανωμαλία της ημερήσιας μεταβολής του βαρομέτρου. Η εμφάνιση στον ουρανό θυσανόμορφων νεφών κατά ζώνες. Αύξηση της έντασης και μεταβολή της διεύθυνσης των υφισταμένων ανέμων. Τέλος όταν η ορατότητα είναι εξαιρετικά μεγάλη και η ατμόσφαιρα καθίσταται αποπνικτική.