Δρ. Χριστίνα Χατζησωτηρίου Συνάντηση 10 η

Δεδομένα από: Hajisoteriou, C. (2009) Inching towards Interculturalism: a Trajectory Study of Cypriot Multicultural Educational Policy in the Context of the European Union, Unpublished PhD Thesis, University of Cambridge.

Πρέπει να γίνει όπως έγινε στην Ελλάδα που υπάρχουν κάποιες ομάδες, κάποιες τάξεις υποδοχής, να μάθουν τη γλώσσα, αφού ανάλογα με την ηλικία τους είσαι Ε΄ τάξη, Ε΄ τάξη. Ενώ τούτο είναι κακό και στην τάξη ας πούμε αλλά και σε τούτο το μωρό. Άρα σου είπα ότι η Κύπρος δεν ήταν έτοιμη, θέλει στήριξη. Πρέπει να γίνει τούτο το πράγμα, να μελετήσουν, να υπάρχουν ομάδες υποδοχής. Να μπαίνουν τα μωρά να μάθουν τη γλώσσα. Στο Χ Δημοτικό κάτι έτσι κάνουν, επειδή έχουν πολλά μωρά. Τούτο θα τους βοηθούσε πολύ. Νομίζω έτσι κάνουν επειδή νομίζω ότι το 90% είναι Ελληνο-Πόντιοι ξένοι και κάτι έτσι τους κάνουν. Υπάρχει ειδική δασκάλα και κάνουν ομάδα ξέρω γω στα Ελληνικά, νομίζω τους παίρνουν, αλλά τούτο το κάνουν μόνο σε σχολεία που έχουν πρόβλημα. (Εκπ/κός – Πάφος)

Πιστεύω ότι ένα βασικό λάθος που υπάρχει στη δημοτική εκπαίδευση είναι ότι δεν υπάρχουν τάξεις υποδοχής. Υπάρχουν τάξεις υποδοχής μόνο σε συγκεκριμένα σχολεία τα λεγόμενα ΖΕΠ. Βλέπω πλεόν όμως ότι αυτό πρέπει να γίνει σε όλα τα δημοτικά σχολεία. Δηλαδή όταν ένα παιδί έρχεται στην Κύπρο και έρχεται στα μέσα της σχολικής χρονιάς, δεν είναι απαραίτητο δηλαδή ότι ξεκινά Σεμπτέβρη, και δεν γνωρίζει τη γλώσσα και δεν μπορείς εσύ να το βοηθήσεις γιατί όταν στην παρούσα κατάσταση έχουμε μαθητές οι οποίοι κατάγονται από Ρωσία, από Ουκρανία, σίγουρα δεν έχουμε καμία επαφή με τις συγκεκριμένες γλώσσες είναι πολύ δύσκολο να συνεννοηθείς. Δηλαδή ξεκινάς από το μηδέν με νοηματική γλώσσα. Σίγουρα αυτό είναι τρομερό πρόβλημα και για τα ίδια τα μωρά και πόσο μάλλον όταν αυτά τα μωρά δεν ξεκινούν από την Α΄ τάξη, ξεκινούν από την γ΄, Δ΄, Ε΄ ακόμα και Στ΄ τάξη. Από την άλλη έχουμε παρατηρήσει ότι τα παιδιά μόλις ξεπεράσουν το εμπόδιο της γλώσσας, εύκολα εντάσσονται στο περιβάλλον και μπορώ να πω ότι σε κάποια επίπεδα είναι και τυχεροί οι συγκεκριμένοι μαθητές γιατί έχουν το προνόμιο να τελειώνουν το δημοτικό γνωρίζοντας 2 γλώσσες. (Εκπ/κός - Πάφος)

Στοχοθεσία Τα τμήματα αυτά λειτουργούν μέσα σε ένα ευέλικτο σχήμα διδακτικής και θεσμικής παρέμβασης, το οποίο επιτρέπει στο Σύλλογο διδασκόντων κάθε σχολικής μονάδας Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αφού σταθμίσει τις εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών αυτών και τις δυνατότητες της σχολικής μονάδας να επιλέξει εκείνο το σχήμα που μπορεί να λειτουργήσει ουσιαστικά και αποδοτικά. Στις τάξεις και τα τμήματα χρησιμοποιείται διδακτικό και εποπτικό υλικό που έχει παραχθεί στο πλαίσιο του προγράμματος «Εκπαίδευση παλιννοστούντων και αλλοδαπών μαθητών» και για το σκοπό αυτό έχουν προσληφθεί 500 εκπαιδευτικοί.

Οι πρώτες τάξεις υποδοχής λειτούργησαν στην Ελλάδα σύμφωνα με το νόμο 1894/1990 ως τμήματα ενταγμένα στο κανονικό δημόσιο σχολείο. Αρχικός Σκοπός  εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και της ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού για αλλόγλωσσους μαθητές. Υπουργική απόφαση του 1994  δυνατότητα διδ/λίας της γλώσσας και του πολιτισμού των χωρών προέλευσης των μαθητών με την πρόσληψη ωρομίσθιων διδασκάλων.

1999 και μετά: Διδ/λία γλώσσας και πολιτισμού της χώρας προέλευσης  κατά πρωτοβουλία της νομαρχείας. Οι τάξεις εκμάθησης της ελληνικής σχεδιάζονται και υλοποιούνται κεντρικά από το Υπουργείο. «Δύσκολη η εμπεριστατωμένη αποτίμηση των σχετικών τάξεων αφού δεν υπάρχουν σχετικές μελέτες. Η γνώμη εκπροσώπων μεταναστευτικών οργανώσεων και η γενική εικόνα από εκπαιδευτικούς και γονείς είναι ότι αυτές οι τάξεις δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές». (Τριανταφυλλίδου, 2006)

Εντάσσονται μαθητές με ελάχιστη ή μηδενική γνώση της ελληνικής γλώσσας. Εκεί ακολουθείται εντατικό πρόγραμμα εκμάθησης της ελληνικής, με σκοπό την πλήρη ένταξη των μαθητών στην κανονική τάξη στην οποία είναι εγγεγραμμένοι. Οι μαθητές παρακολουθούν και κάποια μαθήματα στην κανονική τους τάξη, όπως: Φυσική Αγωγή, Εικαστική Αγωγή, Μουσική Αγωγή, Ξένη Γλώσσα, άλλο μάθημα σύμφωνα με απόφαση του συλλόγου διδασκόντων, σε συνεργασία με το Σχολικό Σύμβουλο. Κριτήριο για την παρακολούθηση των μαθημάτων στην κανονική τάξη είναι κατά πόσον οι μαθητές έχουν την ικανότητα να παρακολουθήσουν αυτά τα μαθήματα.

Εντάσσονται μαθητές με μέτριο επίπεδο ελληνομάθειας, το οποίο δύναται να τους δημιουργεί μαθησιακές δυσκολίες. Οι μαθητές αυτοί παρακολουθούν τα μαθήματα στις κανονικές τάξεις, αλλά παράλληλα υποστηρίζονται με γλωσσική διδασκαλία εκτός της κανονικής τάξης. Ο Σύλλογος διδασκόντων σε συνεργασία με το Σχολικό Σύμβουλο καθορίζουν τις διδακτικές ώρες κατά τις οποίες οι μαθητές θα υποστηρίζονται γλωσσικά εκτός των κανονικών τους τάξεων, στις τάξεις υποδοχής, σύμφωνα με τις εκπαιδευτικές ανάγκες τους. Σε κάθε περίπτωση, το πρόγραμμα της Τάξης Υποδοχής ΙΙ, διέπεται από τη λογική του να παρακολουθεί ο μαθητής περισσότερες διδακτικές ώρες στην κανονική του τάξη, ώστε να ενταχθεί πλήρως σε αυτήν το ταχύτερο δυνατόν.

Διαπιστωτικά τέστ με τα οποία ανιχνεύεται: το επίπεδο ελληνομάθειας του μαθητή, ώστε να ενταχθεί είτε στην Τάξη Υποδοχής Ι είτε στην τάξη Υποδοχής ΙΙ. η δυνατότητα του μαθητή να παρακολουθεί το πρόγραμμα των Τάξεων Υποδοχής. Δήλωση του γονέα ότι επιθυμεί να παρακολουθήσει το παιδί του την Τάξη Υποδοχής.  Το μέγιστο χρονικό όριο παραμονής μαθητή στην Τάξη Υποδοχής Ι είναι ένα έτος, ενώ στην Τάξη Υποδοχής ΙΙ δύο έτη (ΜΟΝΟΝ σε εξαιρετικές περιπτώσεις επεκτείνεται στα τρία έτη). Μαθητές που έχουν ενταχθεί από τις Τ. Υ. στην κανονική τάξη ή έχουν ολοκληρώσει τη διετή (ή τριετή) φοίτηση στις Τάξεις Υποδοχής, δεν μπορούν να επιστρέψουν σε Τάξεις Υποδοχής. Η περαιτέρω στήριξή τους γλωσσικά και μαθησιακά μπορεί να γίνει στα Φροντιστηριακά Τμήματα.

Για τη λειτουργία των Φροντιστηριακών Τμημάτων απαιτείται απόφαση του Συλλόγου διδασκόντων, ύστερα από εισήγηση του Διευθυντή της σχολικής μονάδας. Στην απόφαση του Συλλόγου διδασκόντων αναφέρονται: α. Τα ονόματα των μαθητών που θα παρακολουθήσουν τα Φροντιστηριακά Τμήματα β. Τα ονόματα των εκπαιδευτικών που θα διδάξουν σε αυτά. γ. Το εβδομαδιαίο Ωρολόγιο πρόγραμμα.

Ο Σχολικός Σύμβουλος έχει την ευθύνη της επιστημονικής και παιδαγωγικής καθοδήγησης των εκπαιδευτικών που διδάσκουν στις Τάξεις Υποδοχής και στα Φροντιστηριακά Τμήματα, καθώς και της σύνταξης και εφαρμογής των προγραμμάτων διδασκαλίας, σε συνεργασία πάντοτε με το διδακτικό προσωπικό. Την ευθύνη για την τήρηση του ωραρίου λειτουργίας των Τάξεων Υποδοχής και των Φροντιστηριακών Τμημάτων έχουν ο Δ/ντής της σχολικής μονάδας και ο οικείος Προϊστάμενος Γραφείου. Οι εκπαιδευτικοί που διδάσκουν σε Τάξεις Υποδοχής και Φροντιστηριακά Τμήματα υποβάλλουν στο τέλος κάθε τριμήνου έκθεση, στην οποία αναφέρουν τα προβλήματα που έχουν διαπιστώσει, την πρόοδο των μαθητών και ό,τι άλλο αφορά στη λειτουργία του τμήματος.

Νικολάου, Γ. (2000) Ένταξη και Εκπαίδευση των Αλλοδαπών Μαθητών στο Δημοτικό Σχολείο. Από την Ομοιογένεια στην «Πολυπολιτισμικότητα», Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Τριανταφυλλίδου, Α. (2006) Μετανάστες και Διαπολιτισμική Εκπαίδευση στην Ελλάδα, άρθρο που παρουσιάστηκε σε συνέδριο της οργάνωσης Αντιγόνη.