4. Απόψεις και κίνητρα των μαθητών στο μάθημα των Μαθηματικών
Συχνά τα παιδιά, όπως και οι μεγάλοι, εκφράζουν την άποψη ότι τα Μαθηματικά είναι το μάθημα που σε μαθαίνει να σκέφτεσαι. Αν την άποψη αυτή την πίστευαν πραγματικά, τότε διάφορες συμπεριφορές τους θα φαίνονταν παράλογες και δεν θα είχαμε δυνατότητα να τις ερμηνεύσουμε. Για παράδειγμα, οι μαθητές φαίνονται να χάνουν την ικανότητά τους να σκεφτούν καθώς σε μεγαλύτερες τάξεις κάνουν λάθη που σε μικρότερες τάξεις ποτέ δε θα τα έκαναν. Άλλες φορές πάλι, η πρόκληση ενός μαθηματικού προβλήματος δεν τους αγγίζει, και αντί να σκεφτούν για να το λύσουν στην πρώτη δυσκολία το εγκαταλείπουν. Το ρίσκο της αποτυχίας λειτουργεί απειλητικά για την αυτοεκτίμησή τους και αναστέλλει την όποια χαρά θα μπορούσαν να νιώσουν από τη λύση ενός προβλήματος. Έτσι λοιπόν, υποθέτοντας ότι πάντα υπάρχει μία λογική πίσω από τις ενέργειες των ατόμων, η οποία συμβαδίζει με τις απόψεις και τα κίνητρα που έχουν διαμορφώσει, θα μπορούσαμε να δικαιολογήσουμε τη συμπεριφορά τους αν δεχόμαστε ότι οι μαθητές μάλλον δεν πιστεύουν πραγματικά στην άποψη ότι το μάθημα των Μαθηματικών τους μαθαίνει να σκέφτονται. Μία άποψη που θα ταίριαζε
καλύτερα με τις ενέργειες των μαθητών, ίσως θα ήταν ότι πρόκειται για το μάθημα στο οποίο μαθαίνεις να εξασκείς τη μνήμη σου για να μπορείς να θυμάσαι τους αυθαίρετους κανόνες και τις τεχνικές που καθορίζει ο δάσκαλος. Από την άλλη πλευρά, τα κίνητρα των μαθητών για να ασχοληθούν με τα Μαθηματικά μάλλον δεν βρίσκονται στη διέγερση του ενδιαφέροντος εξ αιτίας της πρόκλησης που θέτουν στη σκέψη τους, αλλά στην ικανοποίηση της επιθυμίας να φαίνεσαι έξυπνος. Πολλές έρευνες στηρίζουν την υπόθεση ότι οι απόψεις και τα κίνητρα των μαθητών δημιουργούνται καθώς αυτοί ερμηνεύουν τις κοινωνικές εμπειρίες τους από την αλλλεπίδρασή τους με το δάσκαλο και τους συμμαθητές τους. Κατά συνέπεια, οι απόψεις και τα κίνητρα εκτός από χρήσιμα εργαλεία για την κατανόηση της συμπεριφοράς των μαθητών, μας δίνουν τη δυνατότητα να προβληματιστούμε για τη φύση των αλληλεπιδράσεων της τάξης.
Σκοπός αυτής της πρακτικής άσκησης είναι να σας δώσει την ευκαιρία να διαπιστώσετε τις απόψεις και τα κίνητρα των μαθητών για τα Μαθηματικά. Συχνά οι απόψεις και τα κίνητρα των μαθητών είναι άρρητα, και μόνο μέσα από την παρατήρηση των συμπεριφορών τους μπορούμε να τα συμπεράνουμε. Ωστόσο, με κατάλληλες έμμεσες ερωτήσεις, θα ήταν δυνατόν οι μαθητές να μας πουν πράγματα που στοιχειοθετούν τις απόψεις και τα κίνητρά τους στο μάθημα των Μαθηματικών. Ρωτώντας τους για παράδειγμα: «Τι νομίζεις ότι πρέπει να κάνει ή να γνωρίζει ένας μαθητής για να τα πηγαίνει καλά στο μάθημα των Μαθηματικών;», έχουμε πιθανότητες να βγάλουμε συμπεράσματα για τις απόψεις τους σχετικά με τα Μαθηματικά, αλλά και το ρόλο τους ή το ρόλο του δασκάλου στο μάθημα αυτό. Επίσης, οι απαντήσεις τους στο ερώτημα: «Πότε αισθάνεσαι πραγματικά χαρούμενος στο μάθημα των Μαθηματικών», ίσως να μας διαφωτίσουν για τα κίνητρά τους. Με τα δύο αυτά ερωτήματα ή και με άλλα που νομίζετε ότι θα σας βοηθήσουν να σχηματίσετε μια εικόνα για τις απόψεις και τα κίνητρα των μαθητών, φτιάξτε ένα ερωτηματολόγιο και δώστε το να συμπληρωθεί από την τάξη που θα επισκεφθείτε. Διαφορετικά, μπορείτε να ζητήσετε από τους μαθητές να γράψουν μια σύντομη έκθεση με θέμα το μάθημα των Μαθηματικών. Επεξεργαστείτε τα στοιχεία που συγκεντρώσατε και σχολιάστε τις απόψεις και τα κίνητρα των μαθητών ως προς τον τρόπο που μπορούν να επηρεάζουν (θετικά ή αρνητικά) τη μάθηση των Μαθηματικών.
Τάξη: ______ Φτιάξε μια ζωγραφιά που να δείχνει αυτό που αισθάνεσαι όταν ακούς τη λέξη: «Μαθηματικά». Γράψε με δικά σου λόγια για το τι πιστεύεις ότι πρέπει να κάνει ένα παιδί στην τάξη σου για να τα πηγαίνει πολύ καλά στο μάθημα των Μαθηματικών. Όταν έχετε Μαθηματικά, ποιες στιγμές αισθάνεσαι πραγματικά χαρούμενος ή χαρούμενη; Τι ακριβώς είναι αυτό που σε κάνει να νοιώθεις χαρά στο μάθημα των Μαθηματικών;