Βέλτιστες Πρακτικές για δίκτυα οπτικών ινών Βέλτιστες Πρακτικές για δίκτυα οπτικών ινών Χ. Ι. Μπούρας Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Πατρών & ΕΑΙΤΥ email: bouras@cti.gr

Βέλτιστες Πρακτικές (1/2) Με τον όρο "βέλτιστες πρακτικές" θεωρούνται οι ενέργειες, οι στρατηγικές, οι πρακτικές και οι νόμοι που έχουν εφαρμόσει διάφορες χώρες, πόλεις ή κοινότητες για την ανάπτυξη

Βέλτιστες Πρακτικές (2/2) Παράγοντες που επηρεάζουν : Το ρυθμιστικό πλαίσιο Οι δομικές αλλαγές που πραγματοποιούνται στις αγορές των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Τεχνολογιών Οι αλλαγές των ευρυζωνικών υπηρεσιών και της χρήσης τους Οι τεχνολογικές εξελίξεις Η ανάγκη των χρηστών για γρηγορότερη πρόσβαση στο περιεχόμενο Το κόστος Η ψηφιακή ετοιμότητα (e-readiness) και γενικότερο το τεχνολογικό επίπεδο μιας χώρας

Μελέτη περιπτώσεων στον κόσμο Σουηδία Stokab, Sollentuna, Hudiksvall, Västerås Φινλανδία Ολλανδία Amsterdam, the Hague, Tilburg, Almere, Nuenen Ελβετία Νορβηγία Ιρλανδία Ηνωμένο Βασίλειο Γαλλία Siperec, Παρίσι Αυστρία Βιέννη και Ried Δανία Γερμανία Ιταλία Ισπανία LocalRet Πορτογαλία Ρωσία Σλοβενία Σλοβακία Λιθουανία ΗΠΑ σχέδιο UTOPIA, Lafayette Καναδάς Νέα Ζηλανδία

Στρατηγικές Κατευθύνσεις Εξέλιξη της ευρυζωνικότητας Κυβερνητική Παρέμβαση για τις ευρυζωνικές υποδομές Διάχυση ευρυζωνικότητας, χρήση, πολιτικές ανάπτυξης και συστάσεις Προώθηση ανταγωνισμού, καινοτομία, διαλειτουργικότητα και επιλογή Ασφάλεια και προστασία του καταναλωτή Ρυθμιστικά πλαίσια που εξισορροπούν το ενδιαφέρον των παρόχων και των χρηστών Έρευνα & Ανάπτυξη για την ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας Αποτίμηση και συντονισμός πολιτικών

Εξέλιξη της Ευρυζωνικότητας Ο κανονισμός των νέων ευρυζωνικών συνδέσεων που χρησιμοποιούν FTTH το αντικείμενο εκτενών συζητήσεων τα επόμενα χρόνια Επαναξιολόγηση των υπαρχόντων πολιτικών καθώς οι νέες συνδέσεις οπτικών ινών δεν μπορούν να καλυφθούν από τα υπάρχοντα ρυθμιστικά πλαίσια Οι ρυθμιστές πρέπει να εξετάσουν εάν οι δικτυακές αρχιτεκτονικές που στηρίζονται ακόμα σε τμήματα των χάλκινων τηλεπικοινωνιακών υποδομών θα πρέπει να αντιμετωπιστούν διαφορετικά από τα νέα δίκτυα που αποτελούνται εξολοκλήρου από δίκτυα οπτικών ινών. Η διείσδυση της ευρυζωνικότητας έχει βελτιωθεί αλλά παραμένουν σημαντικές διαφορές μεταξύ επαρχιακών και αστικών περιοχών. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των τηλεπικοινωνιακών παρόχων παραμένει βασικός στόχος για τις αγορές επικοινωνιών ώστε οι συνδρομητές διαδικτυακών συνδέσεων στις αστικές περιοχές να έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν μεταξύ σταθερών και ασύρματων πακέτων

Κυβερνητική Παρέμβαση για τις ευρυζωνικές υποδομές Ο ιδιωτικός τομέας πρέπει να πάρει το προβάδισμα στην ανάπτυξη εύρυθμων ευρυζωνικών υποδομών Οι κυβερνήσεις πρέπει να βρουν νέες μεθόδους για να ενισχυθούν οι επενδύσεις στον τομέα των υποδομών Χαρτογράφηση των δικτύων προκειμένου να αναδειχτούν μικρότερα δίκτυα που έχουν ανάγκη από διασύνδεση. Οι κυβερνήσεις δεν πρέπει να αποκλείουν τους δήμους ή τις επιχειρήσεις κοινής ωφελείας από την είσοδό στην αγορά τηλεπικοινωνιών. Οποιαδήποτε νέα υποδομή που χτίζεται χρησιμοποιώντας χρηματικούς πόρους της κυβέρνησης να είναι ανοιχτής πρόσβασης

Διάχυση ευρυζωνικότητας, χρήση, πολιτικές ανάπτυξης και συστάσεις Οι χώρες πρέπει να επαναλάβουν τις προσπάθειες να προωθήσουν την ευρυζωνική ανάπτυξη και να την χρησιμοποιήσουν σε δημόσιους οργανισμούς, επιχειρήσεις νοικοκυριά και κυβερνήσεις Οι κυβερνήσεις πρέπει να συνεχίσουν την προώθηση της επιχειρηματικής χρήσης της ευρυζωνικότητας και του ηλεκτρονικού εμπορίου Στήριξη της καινοτομίας με κέντρο την επιχείρηση και τον χρήστη που παρακινείται από τα ευρυζωνικά δίκτυα στην επιχείρηση αλλά και τις κοινωνικές και πολιτιστικές περιοχές Παραμένουν διάφορες δυσκολίες στην ανάπτυξη ευρυζωνικών υπηρεσιών και περιεχόμενου. Οι περισσότερες από αυτές θα επιλυθούν στην σφαίρα του ανταγωνισμού

Προώθηση ανταγωνισμού, καινοτομία, διαλειτουργικότητα και επιλογή Η διατήρηση ενός πεδίου δραστηριότητας ίσων ευκαιριών και μείωση των αντι-ανταγωνιστικών πρακτικών μπροστά στα υπάρχοντα δίκτυα Έλεγχος και ανάλυση των νέων δομών αγοράς του ευρυζωνικού λογισμικού, των υπηρεσιών και των παρόχων περιεχομένου μέσα σε μερικά χρόνια Οι φορείς χάραξης στρατηγικής πρέπει να αντιλαμβάνονται τις επιδράσεις που θα έχουν οι υποδομές της ευρυζωνικής αγοράς τα επόμενα χρόνια και να ρωτούν αν οι τρέχουσες πολιτικές προσεγγίσεις για εξασφάλιση του ανταγωνισμού λειτουργούν ουσιαστικά. Οι κυβερνήσεις πρέπει να προωθήσουν την διαλειτουργικότητα σε εθνικό επίπεδο και να ενθαρρύνουν τα ανοικτά πρότυπα.

Ασφάλεια και προστασία του καταναλωτή Η αυξανόμενη διείσδυση της ευρυζωνικότητας και της χρήσης του διαδικτύου έχει σαν αποτέλεσμα να πληθαίνουν τα θέματα διαχείρισης προσωπικών δεδομένων που χρειάζονται έλεγχο. Οι φορείς χάραξης πολιτικής, η βιομηχανία και η κοινωνία πολιτών πρέπει να εξετάσουν τα νέα ευρυζωνικά ζητήματα προστασίας των καταναλωτών που δεν αντιμετωπίζονται αυτήν την περίοδο στις τρέχουσες συστάσεις. Νέα ζητήματα που αφορούν τους καταναλωτές έχουν προκύψει και σε άλλους τομείς των ευρυζωνικών υπηρεσιών και περιεχομένου. Οι κυβερνήσεις πρέπει να αποθαρρύνουν την επιβλαβείς επιχειρησιακές συμπεριφορές και πρακτικές όπως την παραπλανητική διαφήμιση και τις αδικαιολόγητες μακροχρόνιες περιόδους δέσμευσης των καταναλωτών.

Ρυθμιστικά πλαίσια που εξισορροπούν το ενδιαφέρον των παρόχων και των χρηστών Τα ρυθμιστικά πλαίσια που εξισορροπούν το ενδιαφέρον των παρόχων και των χρηστών σε πεδία όπως τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας θα παραμείνουν σε υψηλή προτεραιότητα, ιδιαίτερα σε περιοχές που έχουν επιτευχθεί άλλοι στόχοι όπως η βασική ευρυζωνική πρόσβαση. Πολλά από τα θέματα που σχετίζονται με IPR και την ψηφιακή «πειρατεία» αναμένεται να επιλυθούν εκτός αγοράς, στα δικαστήρια και χωρίς κυβερνητική ανάμειξη Οι κυβερνήσεις προτείνεται να συνεχίσουν την παρακολούθηση των εξελίξεων από κοντά και να προσαρμόζουν το σύστημα ρυθμίσεων όταν αυτό είναι απαραίτητο Όλοι οι συμμετέχοντες θα πρέπει περιοδικά να αποτιμούν την ανάγκη για καλύτερο διεθνή συντονισμό και την εναρμόνιση θεμάτων σχετικών με δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.

Έρευνα & Ανάπτυξη για την ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας Οι κυβερνήσεις πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές του για τη διασφάλιση έρευνας και ανάπτυξης (Ε&Α) στο πεδίο των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών έτσι ώστε η αποδοτικότητα της ευρυζωνικότητας να είναι εγγυημένη σε οικονομικό, κοινωνικό και μορφωτικό επίπεδο. Η ορθότητα, η καταλληλότητα και η αποδοτικότητα των υπαρχόντων κυβερνητικών σχημάτων υποστήριξης Ε&Α (π.χ. φορολογικές ελαφρύνσεις) και ο ρόλος τους για τα ευρυζωνικά δίκτυα, υπηρεσίες και περιεχόμενα πρέπει να επανεκτιμηθούν. Η ενίσχυση των ερευνητικών δικτύων (υποδομές πλέγματος - GRID) που έχουν σαν αντικείμενο την ευρυζωνικότητα, και η διευκόλυνση της διεθνούς συνεργασίας μέσω τέτοιων δικτύων και της συνεργατικής έρευνας πρέπει να είναι μια πολιτική προτεραιότητα. Πρέπει να επιταχυνθούν τα σχέδια για την παροχή ψηφιακής πρόσβασης στις επιστημονικές πληροφορίες και την έρευνα.

Αποτίμηση και Συντονισμός Πολιτικών Οι κυβερνήσεις πρέπει να υλοποιήσουν συγκεκριμένες ευρυζωνικές διαδικασίες πολιτικής αξιολόγησης και αποτίμησης προκειμένου να εκτιμηθεί αποτελεσματικότερα η πρόοδος της επίτευξης των στόχων της ευρυζωνικής πολιτικής. Πιο αρμονικά δεδομένα για την ευρυζωνική κάλυψη, σε πραγματικές ταχύτητες, τιμές και συνθήκες ανταγωνισμού. Ο βελτιωμένος πολιτικός συντονισμός μεταξύ των διάφορων αντιπροσωπειών, υπουργείων και ιδιωτικού τομέα θα είναι ουσιαστικός. Αυτό απαιτείται ιδιαίτερα με προηγμένες ευρυζωνικές εφαρμογές σε ζωτικής σημασίας τομείς όπως η υγεία, οι μεταφορές και σε άλλα πεδία, όπου οι ευθύνες μοιράζονται. Τα διεθνή φόρουμ ανταλλαγής πρέπει να ενθαρρυνθούν, έτσι ώστε οι ορθές πρακτικές να μπορούν να μοιραστούν, και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν να μπορούν να επιλυθούν.

Η Ευρυζωνικότητα παγκοσμίως (1/4) Μερίδιο Συνδρομητών Παγκοσμίως – Q1 2008 Διείσδυση και Ανάπτυξη κατά το 1ο τρίμηνο του 2008

Η Ευρυζωνικότητα παγκοσμίως (2/4) Τεχνολογικές Τάσεις Q1 2008 Ευρυζωνικότητα ανά Τεχνολογία Πρόσβασης Q1 2008

Η Ευρυζωνικότητα παγκοσμίως (3/4) Μερίδιο αγοράς DSL Μερίδιο αγοράς καλωδιακού modem Μερίδιο αγοράς FTTH

Η Ευρυζωνικότητα παγκοσμίως (4/4) Οι 10 χώρες με τη μεγαλύτερη τριμηνιαία - 1ο τρίμηνο του 2008 Οι 10 χώρες με τη μεγαλύτερη ετήσια ανάπτυξη - 1ο τρίμηνο του 2008

9 Μύθοι για τα δίκτυα πρόσβασης νέας γενιάς (1/9) Μύθος 1: Γρήγορο Internet = ADSL Ισχύει σήμερα αλλά όχι σε 3-4 χρόνια Ολοένα και πιο απαιτητικές Δικτυακές Εφαρμογές 2012: Απαίτηση για 100Mbps σε οικιακές εφαρμογές Βίντεο, τηλεδιάσκεψη υψηλής ευκρίνειας Όσες χώρες παραμένουν στα χάλκινα καλώδια θα πρέπει να αναμένουν ραγδαία τεχνολογική υποβάθμιση απέναντι στις χώρες που θα μεταβούν σε οπτικά δίκτυα

9 Μύθοι για τα δίκτυα πρόσβασης νέας γενιάς (2/9) Μύθος 2: Το ADSL μπορεί να εξελίσσεται καλύπτοντας τις ανάγκες των χρηστών Αρκετές ερευνητικές προσπάθειες Εστιάζουν στη μείωση του θορύβου από τα χάλκινα καλώδια Ωστόσο, η φύση του χαλκού αδυνατεί να προσφέρει αξιόπιστα τις ταχύτητες που απαιτούν οι χρήστες ΟΟΣΑ, ΕΕ Επιμένουν πως οι οπτικές ίνες είναι το μόνο μέσο μετάδοσης που αντέχει στο χρόνο για την κάλυψη των αναγκών των χρηστών Viviane Reding – “Fibre deployment… is in fact the only fully future proof approach in terms of ability to deliver more and more capacity as techniques improve and as demand grows

9 Μύθοι για τα δίκτυα πρόσβασης νέας γενιάς (3/9) Μύθος 3: Τα δίκτυα οπτικών ινών είναι αναγκαία μόνο για επιχειρηματικούς χρήστες Είναι πιο οικονομική η εξαρχής εγκατάσταση οπτικής καλωδίωσης σε νέα κτίρια Ανατολική Ασία: Μαζικές επενδύσεις σε οπτικές ίνες μέχρι το σπίτι Χώρες Βόρειας Ευρώπης, Βόρειας Αμερικής Γαλλία, κανονισμός που καθιστά υποχρεωτική την οπτική καλωδίωση σε νέα κτίρια Οι προηγμένες χώρες έχουν αντιληφθεί τη σπουδαιότητα της χρήσης οπτικών ινών

9 Μύθοι για τα δίκτυα πρόσβασης νέας γενιάς (4/9) Μύθος 4: Η ελληνική αγορά δεν απαιτεί ακόμα μεγάλες ταχύτητες σύνδεσης στο Internet Τέτοιου τύπου αναφορές είναι αβάσιμες Τα τελευταία 3 χρόνια με την αύξηση της μέσης ταχύτητας πρόσβασης, η ζήτηση αυξήθηκε Οι χρήστες διέψευσαν τις θεωρίες περί «καθυστερημένης αγοράς» και «ανώριμων χρηστών» Νέες απαιτητικές εφαρμογές Ηλεκτρονική εκπαίδευση On-line διανομή τηλεοπτικών προγραμμάτων

9 Μύθοι για τα δίκτυα πρόσβασης νέας γενιάς (5/9) Μύθος 5: Το κόστος του FTTH είναι απαγορευτικό Νέες τεχνολογίες εγκατάστασης οπτικών καλωδίων Συρρίκνωση του κόστους οπτικής σύνδεσης ανά οικία Κάλυψη 1.000.000 νοικοκυριών Το κόστος μπορεί να πέσει κάτω από 1.000 € / οικία Επένδυση με ορίζοντα 30 ετών Οικονομικές παράμετροι Μειωμένο κόστος λειτουργίας Αξιοπιστία οπτικών συνδέσεων

9 Μύθοι για τα δίκτυα πρόσβασης νέας γενιάς (6/9) Μύθος 6: Είναι σοφότερο αντί να κάνουμε άλματα, να ακολουθούμε τα βήματα των άλλων Χρήσιμη τακτική για άλλους τομείς της οικονομίας με βραδύτερους κύκλους ζωής Τεχνολογική υστέρηση 4 ετών στην εφαρμογή τεχνολογιών FTTH σημαίνει κατάταξη σε χώρες τρίτου κόσμου Ανυπολόγιστες συνέπειες σε κοινωνική και οικονομική ανέλιξη της χώρας Επιτακτική ανάγκη να μειώσουμε το χάσμα για να γίνουμε ανταγωνιστικοί

9 Μύθοι για τα δίκτυα πρόσβασης νέας γενιάς (7/9) Μύθος 7:Η Ελλάδα είναι καταδικασμένη να μείνει μια μικρή περιφερειακή χώρα, χωρίς ουσιαστικές δυνατότητες στην παγκόσμια κοινωνία της γνώσης Μπορεί να συμβεί μόνο εάν πεισθούμε εμείς για αυτό Οι νέες τεχνολογίες μπορούν να δώσουν ώθηση σε «περιφερειακές» χώρες Το Διαδίκτυο έχει δώσει ανάσες ζωής σε πολλές «ξεγραμμένες» περιοχές Στόχος: Να φέρουμε τη χώρα μας πιο κοντά στο διεθνές Internet με πολύ μεγαλύτερες ταχύτητες και μικρότερο κόστος Προϋποθέσεις για ενεργό συμμετοχή πολιτών – επιχειρήσεων στην παγκόσμια κοινωνία της γνώσης Μπορούμε να ξαναγίνουμε εξαγωγέας καινοτόμων προϊόντων- υπηρεσιών προσελκύοντας παράλληλα ξένες επενδύσεις

9 Μύθοι για τα δίκτυα πρόσβασης νέας γενιάς (8/9) Μύθος 8: Οι Έλληνες είναι τεχνολογικά «αναλφάβητοι» με χαμηλές δυνατότητες αφομοίωσης των νέων διαδικτυακών εφαρμογών Οι διεθνείς δείκτες μας κατατάσσουν χαμηλά ως προς την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών Σημαντική μερίδα του νεανικού πληθυσμού αποξενώνεται από την τεχνολογία Το πρόβλημα δε λύνεται με την παραίτηση από την προσπάθεια εξυγχρονισμού

9 Μύθοι για τα δίκτυα πρόσβασης νέας γενιάς (9/9) Μύθος 9:Οι νέες διαδικτυακές τεχνολογίες είναι μόνο για τους μυημένους στις ΤΠΕ ΟΥΔΕΝ ΑΝΑΛΗΘΕΣΤΕΡΟΝ! Οι νέες εφαρμογές είναι πολύ πιο εύχρηστες και αξιόπιστες από παλαιότερες Για το λόγο αυτό έχουν πολλαπλασιαστεί οι χρήστες του Διαδικτύου σε όσες χώρες διαθέτουν προηγμένες διαδικτυακές υποδομές

Ταχύτητα ανάλογα με την απόσταση

Απαιτήσεις σε εύρος ζώνης ανά υπηρεσία

Κατάσταση Σήμερα Υψηλό κόστος κατασκευής δικτύων Μακροχρόνια απόδοση κεφαλαίων (ROI) Εκτεταμένη χρήση δικτύου χαλκού (Φυσικό μονοπώλειο) – Απουσία εναλλακτικών ευρυζωνικών υποδομών (CableTV)‏ Περιορισμένη χρήση οπτικής ίνας (κυρίως σε δίκτυα κορμού)‏ Έλλειψη ανταγωνισμού στα δίκτυα διασύνδεσης με το κέντρο (Backhaul) Ρυθμιστικό πλαίσιο (δικαιώματα διέλευσης, ρυθμιστικές υποχρεώσεις 29

Επιδιώξεις Εμπλεκομένων Επιδιώξεις Εμπλεκομένων Τελικοί Χρήστες Δυνατότητα ευρείας επιλογής υπηρεσιών πρόσβασης και περιεχομένου Ευκολία στην χρήση ευρυζωνικών υπηρεσιών Χαμηλό κόστος Δημοτικές Αρχές και Κυβέρνηση Βελτίωση της κοινωνικής ευημερίας (public welfare)‏ Τοπική ανάπτυξη και γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος Τηλεπικοινωνιακοί Πάροχοι Εξυπηρέτηση ζήτησης για υπηρεσίες πρόσβασης υψηλών ταχυτήτων Αντιμετώπιση της συνεχούς και ραγδαίας τεχνολογικής αλλαγής

Όλα βρίσκονται στα άκρα του Δικτύου!!! Αλλαγή Παραδείγματος Στις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες και Υπηρεσίες Όλα βρίσκονται στα άκρα του Δικτύου!!! Καινοτομία Υπηρεσίες Εφαρμογές Γνώση 31

ADSL ADSL 7 Το ADSL μας κάνει καταναλωτές και όχι ΠΑΡΑΓΩΓΟΥΣ Διαδίκτυο 1 7 Το ADSL μας κάνει καταναλωτές και όχι ΠΑΡΑΓΩΓΟΥΣ Διαδίκτυο 1

Οπτικά Δίκτυα Πρόσβασης FTTx Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός Ίνα μέχρι το Σπίτι – Fiber To The Home (FTTH)‏ Ίνα μέχρι τον Κόμβο – Fiber To The Node (FTTN)‏ Τεχνολογικές Επιλογές Active Ethernet Παθητικό Οπτικό Δίκτυο - Passive Optical Network (PON)‏ Είδος Υπηρεσιών Αφιερωμένη σκοτεινή ίνα (dark fiber), Προσφορά μήκους κύματος (λ) Bitstream υπηρεσίες (παροχή χωρητικότητας)‏

Προοπτικές Ανταγωνιστικές υπηρεσίες πρόσβασης και περιεχομένου Ανταγωνιστικές υπηρεσίες πρόσβασης και περιεχομένου Ελευθερία επιλογών για τον τελικό χρήστη Συνεχής βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών Βελτίωση της εξυπηρέτησης του τελικού καταναλωτή Προσφορά ευρυζωνικών επιλογών σε όλους τους πολίτες (universal service)‏

Προκλήσεις (1)‏ Δημόσια Δίκτυα Επιχειρηματικά Μοντέλα & Υπηρεσίες Network Neutrality Open Access Σχήμα διαχείρισης Μήπως χρειαζόμαστε ένα δίκτυο–καθολική υποδομή; δίκτυο κορμού; Επιχειρηματικά Μοντέλα & Υπηρεσίες Συμμετρικές συνδέσεις υψηλότατων ταχυτήτων Νέες ευρυζωνικές υπηρεσίες Κερδοφορία & βιωσιμότητα 35

Προκλήσεις (2)‏ Υλοποίηση Διαχείριση & Λειτουργία Αρχιτεκτονικές δικτύων Τεχνολογικές λύσεις Κατασκευαστικές επιλογές Διαχείριση & Λειτουργία Συνέργειες παρόχων και δημοσίων δικτύων Επικαιροποίηση νομοθετικού και ρυθμιστικού πλαισίου Καθορισμός επιπέδου ποιότητας υπηρεσιών Αστική επιβάρυνση 36

Προκλήσεις (3)‏ Συνέργειες Διαχείριση & Λειτουργία Αρχιτεκτονικές δικτύων Τεχνολογικές λύσεις Κατασκευαστικές επιλογές Διαχείριση & Λειτουργία Συνέργειες παρόχων και δημοσίων δικτύων Επικαιροποίηση νομοθετικού και ρυθμιστικού πλαισίου, υπάρχει έλλειμμα ρύθμισης; Καθορισμός επιπέδου ποιότητας υπηρεσιών Αστική επιβάρυνση 37

FTTx αρχιτεκτονικές Home Run Fiber (HFR) Passive Optical Netowrk (PON) WDM PON Active Ethernet

Χαρακτηριστικά Αρχιτεκτονικές Point-to-point Point-to-multipoint Ενεργό Παθητικό Home Run √ PON (TDM) WDM PON (Σε λογικό επίπεδο) (Σε φυσικό επίπεδο) Active Ethernet

Home Run Fiber (1/3) Έχουμε ένα παθητικό point-to-point δίκτυο, το οποίο παρέχει αφοσιωμένη οπτική ίνα από το σημείο παρουσίας του παρόχου (point-of-presence) μέχρι το χρήστη Η διαθέσιμη χωρητικότητα της οπτικής ίνας δεν διαμοιράζεται και άρα το μοντέλο αυτό προσφέρει τη μέγιστη δυνατή χωρητικότητα και άρα μελλοντική κλιμακωσιμότητα όσον αφορά τις ανάγκες του χρήστη Η μέγιστη δυνατή ταχύτητα που μπορεί να υποστηριχτεί εξαρτάται μόνο από τις ηλεκτρονικές διατάξεις που είναι εγκατεστημένες στο χρήστη και στο σημείο παρουσίας του παρόχου.

Home Run Fiber (2/3)

Home Run Fiber (3/3) Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Μέγιστο εύρος ζώνης Μεγαλύτερο κόστος λόγω μεγαλύτερης ποσότητας οπτικής ίνας Μέγιστη κλιμακωσιμότητα Ανάγκη για μεγαλύτερο χώρο στα PoP και τις σωληνώσεις Εύκολη διάκριση παρόχου υποδομής και παρόχου υπηρεσιών Εκτενέστερες επισκευές σε περίπτωση βλάβης Υλοποίηση με το λιγότερο δυνατό αριθμό πομποδεκτών Ασφάλεια

PON (1/3) Σήμερα, η κυριότερη point-to-multipoint διαμόρφωση ενός οπτικού δικτύου πρόσβασης είναι ένα TDM (time division multiplexing)-based PON με διαμοίραση ισχύος Ένα PON αποτελείται από την καλωδίωση οπτικών ινών, από παθητικούς διαχωριστές (splitters) και συνδετήρες (couplers) που κατανέμουν ένα οπτικό σήμα μέσω μιας διακλαδωμένης τοπολογίας «δέντρων» στους συνδετήρες που τερματίζουν κάθε τμήμα ινών.

PON (2/3)

PON (3/3) Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Δεν είναι ενεργός κανένας απομακρυσμένος κόμβος Το ίδιο εύρος ζώνης πρέπει να διαιρεθεί μεταξύ διάφορων χρηστών Πλήρως παθητικό δίκτυο Η οπτική ισχύς διαχωρίζεται μεταξύ των θυρών εξόδου (output ports), γεγονός που περιορίζει την μέγιστη απόσταση Επιτρέπει την εύκολη μετάδοση βίντεο και δεδομένων Το ίδιο οπτικό σήμα παραλαμβάνεται από όλες τις μονάδες (ONUs), εγείροντας ανησυχίες για την ασφάλεια δικτύων Υλοποίηση με το λιγότερο δυνατό αριθμό πομποδεκτών Το εύρος ζώνης που χρησιμοποιείται για uploading δεν είναι broadcast (λιγότερο εύρος ζώνης από πλήρες P2P) Χαμηλότερο κόστος κύκλου ζωής Απαίτηση για έναν αυστηρό αλγόριθμο για την σύλληψη upstream κυκλοφορίας (καταμερισμός χρόνου για την upstream σύνδεση) Ελάχιστη ίνα Πιο σύνθετοι πομποδέκτες (οπτική ισχύς, δυνατότητα burst mode)

Downstream μήκος κύματος Upstream μήκος κύματος PON πρότυπα BPON EPON GPON Πρότυπο ITU-T G.983 IEEE 802.3ah ITU-T G.984 Εύρος Ζώνης Downstream έως 622 Mbps Upstream 155 Mbps Έως 1.25 Gbps (Συμμετρικό) Downstream έως 2.5 Gbps Upstream έως 1.25 Gbps Downstream μήκος κύματος 1490 και 1550 nm 1550 nm Upstream μήκος κύματος 1310 nm Μετάδοση ATM Ethernet Ethernet, ATM, TDM

WDM PON (1/2) Το OLT πολυπλέκει 32 wavelengths στην κοινή οπτική ίνα Οι splitter του απλού PON αντικαθίστανται από ένα arrayed waveguide (AWG) φίλτρο που αποπολυπλέκει τα 32 wavelengths Σε κάθε χρήστη αντιστοιχεί ένα wavelength 100 Mbps και παραπάνω dedicated για κάθε χρήστη Ανεξάρτητα πρωτοκόλλου και bit-rate, υποστηρίζει τη μετάδοση κάθε είδους υπηρεσίας όπως Gigabit Ethernet, Fibre Channel, OC-N, ATM, FDDI, κλπ. για κάθε bit rate Αποσοβεί τα προβλήματα ασφάλειας του κλασσικού TDM PON

WDM PON (2/2)

Active Ethernet (1/3) Η κύρια διαφορά ενός ενεργού δικτύου σε σχέση με το PON είναι η αντικατάσταση του παθητικού splitter από έναν ενεργό κόμβο Μια σημαντική συνέπεια είναι ότι είναι απαραίτητο ένα ηλεκτροφόρο καλώδιο (power line) μεταξύ του CO και του ενεργού κόμβου Ένα ενεργό δίκτυο μπορεί επίσης να υλοποιείται με μια αρχιτεκτονική δακτυλίου ή αστέρα Η επιλογή οποιασδήποτε ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής εξαρτάται από τον τύπο υλοποίησης, τη διαθεσιμότητα και την τοπολογία της ίνας, το κόστος και τη διαθεσιμότητα του εξοπλισμού.

Active Ethernet (2/3)

Active Ethernet (3/3) Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Υψηλότερο εύρος ζώνης Ανάγκη ενός ηλεκτροφόρου καλωδίου Υψηλότερη πιθανή απόσταση Πιο πολύπλοκη υποδομή καλωδίων Μεγαλύτερη ασφάλεια -

Υβριδικές αρχιτεκτονικές (PON και Active Networks) Αναπτύσσονται υβριδικά PON τα οποία αποτελούν ένα συνδυασμό ενός ενεργού κόμβου και μιας αρχιτεκτονικής PON Η εφικτή απόσταση είναι υψηλότερη από ότι στην περίπτωση χρησιμοποίησης ενός PON με διαμοίραση ισχύος. Παράλληλα, αυτό επιτυγχάνεται χρησιμοποιώντας μια απλούστερη υποδομή σε σχέση με μια απολύτως ενεργή τοπολογία.

Reverse PON και Customer Owned Last Mile (1/3) Υποδομές οπτικών ινών που συνδέουν τελικούς χρήστες και ανήκουν στους ίδιους Η εφαρμογή της ιδέας αυτής έχει αρχίσει να δοκιμάζεται σε διάφορα projects και πιλοτικές δράσεις ανα τον κόσμο Εισάγει αναγκαστικά την δημιουργία ανοικτών κόμβων συνεγκατάστασης (carrier neutral colo facilities), όπου οι «ιδιωτικές» οπτικές ίνες των τελικών χρηστών διασυνδέονται και δρομολογούν υπηρεσίες από τους service providers Reverse PON: η αντιστροφή της κλασικής αρχιτεκτονικής PON, με τον εξοπλισμό του πελάτη να παρέχει διακριτές «συνδέσεις» με διάφορους service providers

Reverse PON (2/3)

Reverse PON (3/3) Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Υψηλή εφικτή απόσταση Ανάγκη για διαχείριση της οπτικής ίνας και του τερματικού εξοπλισμού από τον τελικό χρήστη Μεγαλύτερη ασφάλεια Υψηλό αρχικό κόστος απόκτησης Υψηλότερο εύρος ζώνης και πλήρως διαχειρίσιμο Ευελιξία στην επιλογή services

Ποιοτική σύγκριση (1/2) Χαρακτηριστικό B(G) PON E(GE) PON Active Ethernet Home Run Fiber Τύπος δικτύου διανομής Παθητικό Ενεργό - Πρότυπο ITU-T G.983 (G.984) IEEE 802.3ah Χωρητικότητα Μέχρι 32 (64) χρήστες ανά παθητικό δέντρο 16 χρήστες ανά παθητικό δέντρο Εμβέλεια 20 km από OLT 20 km 10 km από ενεργό κόμβο Εξαρτάται από τον εξοπλισμό Ρυθμοί μετάδοσης Μέχρι 2,4 Gbps ανά PON Μέχρι 1,2 Gbps ανά PON Μέχρι 1,2 Gbps ανά χρήστη Αποδοτικότητα αξιοποίησης bandwidth Υψηλή Χαμηλή Υπηρεσίες Φωνή με χρονική πολυπλεξία (TDM), RF video, Δεδομένα, IPTV και VoIP πάνω από σύνδεση δεδομένων VoIP, Δεδομένα, IP video Οτιδήποτε

Ποιοτική σύγκριση (2/2) Χαρακτηριστικό B(G) PON E(GE) PON Active Ethernet Home Run Fiber Υποστήριξη QoS Προτυποποιημένο Μερικώς προτυποποιημένο Εξαρτάται από τον εξοπλισμό Ασφάλεια AES Κλιμακωσιμότητα Επιπλέον χρήστες υποστηρίζονται με περισσότερη οπτική ίνα και εξοπλισμό Υψηλότερες ταχύτητες και περισσότεροι χρήστες υποστηρίζονται με επιπλέον εξοπλισμό Απεριόριστη θεωρητικά χωρητικότητα ανάλογα με τον χρησιμοποιούμενο εξοπλισμό Ωριμότητα Προϊόντα από πολλούς κατασκευαστές Αποδοχή Μεγάλοι πάροχοι ειδικά στην Αμερική Μεγάλοι πάροχοι ειδικά εκτός Αμερικής Δήμοι και υπηρεσίες Εγκατάσταση παρθένων δικτύων (σε αντιδιαστολή με την εξέλιξη ήδη υπαρχόντων)

Συγκριτική μελέτη point-to-point με point-to-multipoint Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Point-to-point Καλύτερη τεχνολογία χωρίς περιορισμούς σε ευελιξία και εξελιξιμότητα Καλύτερη διαχείριση του δικτύου και ευκολότερος σχεδιασμός Δυνατότητα unbundling Υψηλότερα κόστη CAPEX (αρχικά κόστη) Υψηλότερα κόστη OPEX (λειτουργικά κόστη) λόγω ανάγκης χώρου και πιθανώς ρεύματος (για active networks) Point-to-multipoint Χαμηλότερα κόστη CAPEX (αρχικά κόστη) Χαμηλότερα κόστη OPEX Αβέβαιη εξελιξιμότητα Δυσκολία unbundling Αύξηση κόστους καθώς αυξάνουν οι συνδρομητές

Σημαντικές Στρατηγικές Αποφάσεις EDA Fiber Access (P2P) Point-to-Point τοπολογία EDA GPON (P2MP) Point-to-Multipoint τοπολογία Υπηρεσίες Διαχείρισης Δικτύου Παθητική Υποδομή, Καλώδια, Υλικό Κόμβων, …

Ρυθμιστικές διαφορές σε NGA (FttH) / legacy networks 1. Ανάλυση αγορών (προϊόντα και υπηρεσίες / γεωγραφική κάλυψη) 2. Κριτήρια για ανταγωνισμό σε επίπεδο υποδομών /αναδιπλασιασμός των NGA; 3. Duct sharing 4. Ιεράρχηση μέτρων αντιμετώπισης (remedies) 5. Θέματα ανταγωνισμού / Κρατικών ενισχύσεων 6. Καλωδίωση στα κτίρια 7. Ρυθμιζόμενη επιστροφή της επένδυσης: Risk premium v. fair RoI taking into account risk? 8. Αναθεώρηση της κλίμακα των επενδύσεων; 9. Διαχωρισμός δικτύων/υπηρεσιών 10. Μετάβαση από την υπάρχουσα τεχνολογία (PSTN) ‐ Μετάβαση από το υπάρχον κανονιστικό πλαίσιο 11. Δικτυακή ουδετερότητα 12. VDSL v. FttH 13. CCP v. B&K

Μοντέλα Ανταγωνισμού Ανταγωνισμός σε υποδομές NGA Πρόσβαση σε αγωγούς Υπό τον όρο της αμοιβαιότητας; Έναντι του παρόχου ΣΙΑ; (μη διακριτική μεταχείριση) Σε ποιους αγωγούς;/ ζητήματα ορισμού αγοράς Ζητήματα τιμολόγησης Ρόλος cable/κινητής Μονοπώλιο στις υποδομές, με ιδιωτικά κεφάλαια quid Open Access? FttN vs. FttH Γεωγραφικές περιοχές υψηλού κόστους αγοράς; Ρόλος της ενισχύσεις Κρατικές

Commision Draft Recommendation on NGA Η πρόσβαση σε αγωγούς θα πρέπει να επιβάλλεται ως βασικό μέτρο στην αγορά 4, με αντίστοιχη υποχρέωση Προσφοράς Αναφοράς εντός 6μήνου από την επιβολή της υποχρέωσης πρόσβασης σε αγωγούς Η αδεσμοποίηση της ίνας ή του τοπικού υποβρόχου θα πρέπει να επιβάλλεται ως μέτρο (αγορά 4) όπου η πρόσβαση στους αγωγούς δεν είναι τεχνικά εφικτή, ή όπου δεν είναι οικονομικά βιώσιμη για έναν σημαντικό αριθμό παρόχων, προκειμένου να εξασφαλιστεί ο αποτελεσματικός ανταγωνισμός. Η πρόσβαση θα πρέπει να παρέχεται σε σημείο συγκέντρωσης που να επιτρέπει την οικονομικά βιώσιμη πρόσβαση. Επικαιροποίηση των υπαρχουσών προσφορών αναφοράς LLU Με την ανάπτυξη δικτύου FttN/vDSL, οι πάροχοι με ΣΙΑ θα πρέπει να εκδώσουν προσφορά αναφοράς για αδεσμοποίητη πρόσβαση στον τοπικό υποβρόχο και να εξασφαλίσουν επαρκή υποστήριξη backhaul). Οι ΕΡΑ θα πρέπει να λάβουν μέτρα προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι καμπίνες διαθέτουν επαρκή χώρο Αναφορικά με τις υπηρεσίες ευρυζωνικής πρόσβασης μέσω NGA (αγορά 5), θα πρέπει να θεωρηθούν ως αναβαθμισμένες υπηρεσίες και να μη συνιστούν καινούρια αγορά. Αν μια ΕΡΑ κρίνει πως μια υπηρεσία που προσφέρεται μέσω NGA συνιστά νέα αναδυόμενη αγορά λιανικής, δεν θα πρέπει να επιβάλλει ανάρμοστα μέτρα σε επίπεδο χονδρικής Οι ΕΡΑ θα πρέπει να απαιτούν από τους παρόχους με ΣΙΑ να παρέχουν πληροφορίες για την ανάπτυξη του δικτύου τους σε ενδιαφερόμενα μέρη Οι ΕΡΑ θα πρέπει να ενθαρρύνουν την από κοινού κατασκευή και χρήση δικτύων μεταξύ παρόχων με ΣΙΑ/εναλλακτικών

Από την “εποχή του χαλκού” … στην “εποχή της ίνας”

Broadband Performance Index (1/2) Πηγή: EU

Broadband Performance Index (2/2) Η ευρωπαϊκή ευρυζωνική αγορά αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς Μερικές ευρωπαϊκές χώρες είναι οι επικεφαλής του κόσμου Όσο η αγορά μεγαλώνει, υπάρχει μια ανάγκη αποτίμησης της ετοιμότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης να προάγει την ανάπτυξη της ευρυζωνικής πρόσβασης Το νέο Broadband Performance Index (BPI) αποτελεί σημείο αναφοράς μετρήσεων της παρουσίας των κρατών μελών σε εμπορικό επίπεδο, το οποίο περιλαμβάνει Ταχύτητες Κάλυψη αγροτικών περιοχών Οικονομική ανεκτικότητα Καινοτομία Άλλες κοινωνικοοικονομικές συνιστώσες

Παράγοντες Κόστους Το κόστος εξαρτάται από Αρχιτεκτονική FTTH Τιμή Υλικών Διαθεσιμότητα Υποδομών (υπόγεια/εναέρια) Χαρακτηριστικά εδάφους/υπεδάφους Κόστος εργατικών Urban/Suburban/Rural (σπίτια/km2)

Κόστη σε ποσοστά κατά το πρώτο έτος εγκατάστασης νέου δικτύου οπτικών ινών

Κόστος υλοποίησης σε διαφορετικές αγορές

Κόστος Υλοποίησης ανά τεχνολογία ανά περιοχή Περιοχές: Α: Αγροτική B: Αστική C: Απομακρυσμένη

Εγκατάσταση Δικτύου Οπτικών Ινών & CapEx

OPEN NETWORK Ένα δίκτυο όπου: ΚΑΛΕΙΤΑΙ OPEN NETWORK Ο Network Operator και ο Service Operator είναι ξεχωριστές οντότητες Η σχέση μεταξύ τελικών χρηστών και service provider εξαρτώνται από αμοιβαία συμβόλαια Ο Network Operator δεν εμπλέκεται σε κάποια άλλη σχέση εκτός του connectivity service Όλοι οι τελικοί χρήστες μπορούν να επιλέξουν μια υπηρεσία από όλους τους service providers πάνω από μια κοινή υποδομή που λειτουργεί από το network operator ΚΑΛΕΙΤΑΙ OPEN NETWORK

Σκέψεις ΕΝΑ δίκτυο επόμενης γενιάς το οποίο να δίνεται κοστοστρεφώς στους παρόχους υπηρεσιών Όχι ανταγωνισμός στο δίκτυο αλλά στις υπηρεσίες Open access, FTTΗ, p2p

Ποιός και Πώς θα το πραγματοποιήσει Υπάρχουν διάφορα σχήματα ΣΔΙΤ (μερική Κρατική παρέμβαση) Πλήρης Κρατική Παρέμβαση Ή… Συνδυασμός των παραπάνω Ποιος είναι ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης; Ποια είναι η θέση της αγοράς;

Επιχειρήματα υπέρ των ευρυζωνικών δικτύων από Δήμους Οι δήμοι προτείνουν οι ευρυζωνικές υπηρεσίες να αποτελούν λογικά συναφείς επεκτάσεις των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας Η δημιουργία των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας δικαιολογείται ιστορικά από: (1) τις φυσικές μονοπωλιακές υπηρεσίες, (2) κόστος του κεφαλαίου , (3) σχετικά σταθερές τεχνολογίες, και (4) ευρεία ζήτηση για υπηρεσίες- οδικές αρτηρίες, νερό, ηλεκτρικό, κ.τ.λ Η μικρή αύξηση στα έσοδα από τις κοινωφελής υπηρεσίες και οι πτωτικές φορολογικές βάσεις ωθούν την εισαγωγή νέων υπηρεσιών Η χρήση των εσωτερικών δημόσιων πόρων δικαιολογείται από την αρχηγία ως όφελος όλης της κοινότητας Το «δημοτικό» βλέπει συνέχεια με άλλες λειτουργίες κοινής ωφέλειας Δημόσιες υπηρεσίες Σταθερότητα στις τιμές Μέτρια εξελισσόμενες επενδύσεις Αποδεκτό ρίσκο Αποτυχία των ανταγωνιστών να παρέχουν υπηρεσίες Δεν υπάρχουν πάροχοι ιδιωτικών πρωτοβουλιών «Μη-επαρκής» ιδιωτική πρωτοβουλία σε κόστος και υπηρεσίες Η ιδιωτική πρωτοβουλία είναι επιλεκτική και αποτυγχάνει να εξυπηρετήσει λιγότερο κερδοφόρες περιοχές Η ευρεία διαθεσιμότητα θα «ωθήσει» την ευρεία χρήση Η ευρυζωνική ανάπτυξη είναι «ανάλογη» με άλλες «βασικές» επιχορηγήσεις Βασική για την οικονομική ανάπτυξη Κοινωνική πρόνοια όσον αφορά την εκπαίδευση, την υγεία, κ.τ.λ Ρίσκο ότι οι κοινότητες θα παρακαμφτούν αν δεν υπάρχει διαθεσιμότητα από υψηλής-ταχύτητας υπηρεσίες Η ευρυζωνικότητα θα «ανταποδώσει από μόνη της» ενισχύοντας την οικονομική ανάπτυξη Οι «κερδοσκοπικές» εταιρείες εξυπηρετούν κατά κύριο λόγο τους μετόχους τους και όχι τους καταναλωτές Οι στόχοι των κοινωφελών υπηρεσιών δεν καθορίζονται αποκλειστικά από τα κέρδη αλλά περιλαμβάνουν και κοινωνικά οφέλη και μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη Οι «μη-κερδοσκοπικές» οντότητες είναι υπόλογες στις κοινότητες

Επιχειρήματα κατά των ευρυζωνικών δικτύων από Δήμους Η εθνική πολιτική και νόμοι αποθαρρύνουν την μη ανταγωνιστική δραστηριότητα και καλλιεργούν τον ανταγωνισμό των τηλεπικοινωνιακών παρόχων Το δημοτικό μοντέλο στοχεύει στη δημιουργία κυρίαρχού ή σχεδόν μονοπωλιακού ελέγχου πολλών τηλεπικοινωνιακών αγορών Οι δήμοι δεν μπορούν γενικά να αιτιολογήσουν ότι επεμβαίνουν εκεί όπου υπάρχει αποτυχία στην αγορά Οι ανταγωνιστές υποστηρίζουν πως οι κοινοτικές πρωτοβουλίες για οπτικές ίνες διαστρεβλώνουν και ζημιώνουν τις ανταγωνιστικές δυνάμεις Οι πολιτικές αποθαρρύνουν τις επενδύσεις των παρόχων μέσω υποχρεωτικών κανόνων ανοιχτής πρόσβασης στους οποίους δεν εμπίπτουν οι δήμοι Οι ανταγωνιστές ψάχνουν ευκαιρία για ανάπτυξη στις υπηρεσίες Χωρίς ευρυζωνικές δυνατότητες, τα κίνητρα για επενδύσεις εξαφανίζονται ή μειώνονται Οι δήμοι συχνά μοντελοποιούν μη ρεαλιστικά ποσοστά διείσδυσης, τρόπους κοστολόγησης και επενδυόμενο κεφάλαιο Η οικονομική αναφορά είναι στοιχειώδης και δεν διασφαλίζει την κατάλληλη υπευθυνότητα Ελλείμματα στην δημοτική ευρυζωνικότητα μπορούν να οδηγήσουν σε αντεπιδοτήσεις Αποτυχημένες πρωτοβουλίες συχνά εξηγούνται ως εκπλήρωση άλλων στόχων Ο ανταγωνισμός ανταμείβει εταιρείες που ικανοποιούν τις ανάγκες των καταναλωτών Ανεπαρκής και αναποτελεσματικοί ανταγωνιστές εξαλείφονται Αποτυχημένες ιδιωτικές πρωτοβουλίες δεν θα επιδοτούνται από τον κυβερνητικό προϋπολογισμό Ενδεχόμενο ο δήμος να χάσει τη δυνατότητα φοροαπαλλαγής

Η Πραγματικότητα (1/2) Πραγματικότητα Η νέα τεχνολογική εποχή της οπτικής ίνας προσφέρει ευκαιρίες σε όσους θέλουν και μπορούν να γίνουν ισχυροί παίκτες στο πεδίο της καινοτομίας Υποστήριξη για άμεση υλοποίηση της εξαγγελίας του ΥΜΕ για ανάπτυξη νέου δικτύου πρόσβασης με οπτικές ίνες Προυποθέσεις: Διασφάλιση Ανταγωνισμού Περιορισμός του ρόλου του Κράτους στην ενίσχυση των υπηρεσιών Η χώρα μας μπορεί να κερδίσει ένα μεγάλο αναπτυξιακό στοίχημα

Η Πραγματικότητα (2/2) Με δημόσια δαπάνη μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ μπορούμε να πετύχουμε: Ιδιωτικές άμεσες επενδύσεις της τάξης των δισεκατομμυρίων ευρώ Χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης Αναβάθμιση ανταγωνιστικότητας εγχώριας βιομηχανίας – ποιοτικές υπηρεσίες Η Ελλάδα θα γίνει ελκυστική για ξένες επενδύσεις Διευκόλυνση των κλάδων της οικονομίας Επιχειρηματικότητα σε ηλεκτρονικές υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας Εθνικές δράσεις για ηλεκτρονική διακυβέρνηση, προστασία περιβάλλοντος, τηλε-ιατρική, τηλε-εκπαίδευση, κτλ. Μείωση «Ψηφιακού Χάσματος» Διευκόλυνση εθνικής Ψηφιακής Στρατηγικής

Επισήμανση Οι δρόμοι κατασκευάστηκαν για να μπορούν να κυκλοφορούν όλα τα ΙΧ (OPEN ACCESS) Η ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΟΤΗΤΑ ΕΙΝΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΠΟΔΟΜΗ ΜΕ ΘΕΤΙΚΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Ευχαριστώ για την προσοχή σας Δικτυακοί Τόποι http://interreg-broadband.cti.gr http://broadband.cti.gr Διεύθυνση Επικοινωνίας bouras@cti.gr