«Η Έκθεση Stern» Εισηγητής: Καρβούνης Κ. Γεώργιος Ηλεκτρολόγος Μηχ. & Μηχ. Η/Υ Μ.Δ.Ε : Οργάνωση και Διοίκηση Τεχνικών Συστημάτων Υποψήφιος Δρ: Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα: Κοινωνιολογίας Αθήνα, 29/03/2012

ΣΗΜΕΙΑ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ Μετά την Έκθεση Brundtland ... Τι ; ΣΗΜΕΙΑ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ Μετά την Έκθεση Brundtland ... Τι ; Πολιτικές Εξελίξεις για την Κλιματική Αλλαγή 1987-2006 Πρωτόκολλο Κιότο Έκθεση Stern Συμπεράσματα Προβολή Βίντεο …Προβληματισμός

Ιστορική Εξέλιξη (1) 11/1988 Σύσταση Διακυβερνητικής Σύσκεψης για την Κλιματική Αλλαγή (ΙPCC) Οργανώθηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε.). Το IPCC οργανώθηκε για να αξιολογεί επιστημονικές πληροφορίες για την παγκόσμια κλιματική αλλαγή και στρατηγικές αντιμετώπισής της. 08/1990 «Πρώτη αναφορά αποτίμησης για την Παγκόσμια Κλιματική Αλλαγή» Συμπέρασμα ότι οι εκπομπές από ανθρώπινες δραστηριότητες αυξάνουν σημαντικά την συγκέντρωση αερίων του θερμοκηπίου. Έφτασε στο σημείο να εννοήσει ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες επηρεάζουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. 06/1992 Ρίο Ντε Τζανέιρο-Αργεντινή. Διάσκεψη για την Γη («Earth Summit» Aντιπρόσωποι από 176 χώρες συναντήθηκαν για να αναπτύξουν ένα σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής. Για αυτό τον σκοπό δημιουργήθηκε το Πλαίσιο για την κλιματική Αλλαγή (FCCC-«Framework Convention on Climate Change». 27/03 – 06/04 1995 Βερολίνο , Γερμανία COP1: συμφωνία-ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις για την προετοιμασία και κατάρτιση μίας νομικής πράξης. Έγινε η Υπουργική Διακήρυξη γνωστή και ως Berlin Mandate, που δημιούργησε μια διετής φάση προσαρμογής (Analytical and Assessment Phase) στην οποία τα αναπτυγμένα κράτη δεσμεύονταν να θέσουν υποχρεωτικούς στόχους μείωσης των εκπομπών τους. 08/07/ - 19/07 1996 Γενεύη , Ελβετία COP 2: Aποδοχή της 2ης έκθεσης ΙPCC (Δεύτερη Έκθεση Αξιολόγησης: Η κλιματική Αλλαγή 1995 (SAR)) και έληξε άδοξα διότι δεν υπήρχε συμφωνία για μια εναρμονισμένη δεσμευτική πολιτική προς όφελος της ελαστικότητας.

Μπουένος Άιρες Αργεντινή Ιστορική Εξέλιξη (2) 1/12-10/12 1997 Κιότο, Ιαπωνία COP 3: τα μέρη της σύμβασης υιοθέτησαν μια νομική πράξη, η οποία ονομάζεται Πρωτόκολλο του Κιότο της σύμβασης πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος. 2/11-13/11 1998 Μπουένος Άιρες Αργεντινή COP 4 Καθώς πολλά αμφιλεγόμενα ζητήματα δεν είχαν επιλυθεί στο Πρωτόκολλο του Κιότο, τα μέρη της σύμβασης αποφάσισαν να υιοθετήσουν ένα σχέδιο δράσης. Σκοπός του σχεδίου δράσης του Μπουένος Άιρες ήταν να βοηθήσει τα μέρη στην επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα έπρεπε να εφαρμοστούν βασικά στοιχεία του Πρωτοκόλλου 25/10-0 5/11 1999 Βόννη, Γερμανία COP 5: πραγματοποιήθηκε η 5η Συνεδρίαση των Μερών. Η Διάσκεψη αυτή δεν στέφθηκε με επιτυχία, διότι υπήρξαν Τεχνοκρατικές Συνομιλίες, χωρίς να απολήξουν σε κάποιο συγκεκριμένο αποτέλεσμα. 13/11 -24/11 2000 Χάγη, Ολλανδία COP6: προσπάθεια επίλυσης των πολιτικών ζητημάτων και επίτευξη συμβιβασμού μεταξύ της χαλαρής αμερικανικής πρότασης σχετικά με αγοραπωλησία δικαιωμάτων εκπομπών και των πιο αυστηρών προτάσεων, χωρίς όμως να υπάρξει ιδιαίτερη επιτυχία στις αποφάσεις. Για αυτό τον λόγο έγινε επανάληψη της έκτης συνόδου (COP 6-2) στη Βόννη (Γερμανία) το 2001, κατά την όποια τα Μέρη συμφώνησαν τελικά σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα έπρεπε να εφαρμόζονται αυτά τα βασικά στοιχεία

Ιστορική Εξέλιξη (3) 29/10-09/11 2001 Μαρακές, Μαρόκο COP7: συμφωνία που επιτεύχθηκε στην (COP6-2) οριστικοποιήθηκε στην (COP7), όπου απέκτησε μορφή νομικού κειμένου. Δηλαδή (Marrakech Accords) η ολοκλήρωση του Πλάνου Δράσης Μπουένος Άιρες, οριστικοποίηση λεπτομερειών για έναρξη ισχύος Κιότο κατά την 3η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για την Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Γιοχάνεσμπουργκ το 2002. Δημιουργία του Ειδικού Ταμείου για την Κλιματική Αλλαγή (Special Climate Change Fund) και του Ταμείου για τις λιγότερο Αναπτυγμένες χώρες (Least Development Fund 23/10-01/11 2002 Νέο Δελχί, Ινδία COP8: υπήρξε η Υπουργική Διακήρυξη του Δελχί για ενδυνάμωση συνεργασίας των κρατών. 01/12-12/12 2003 Μιλάνο, Ιταλία COP9 :υπήρξε η ενδυνάμωση του Global Observing Systems for Climate (Παγκόσμια Συστήματα Παρατήρησης για το Κλίμα) και δόθηκαν περαιτέρω διευκρινήσεις για τη χάραξη της πολιτικής. 06 /12-17/12 2004 Μπουένος Άιρες Αργεντινή COP10: αποτίμηση των δέκα χρόνων από την έναρξη σε ισχύ της UNFCC και η διαπίστωση των νέων κλιματικών προκλήσεων 28/11- 09/12 2005 Μόντρεαλ, Καναδάς COP11: ξεκίνησε το Σχέδιο Δράσης του Μόντρεαλ και έγινε η επέκταση του Πρωτοκόλλου του Κιότο έως το 2012. Πραγματοποιήθηκε και η έναρξη ισχύος του Κιότο. 6 /11-17/11 2006 Ναϊρόμπι, Κένυα COP12: έγινε η αποτίμηση των μέχρι τώρα προετοιμασιών του 1ου έτους ισχύος του Πρωτοκόλλου του Κιότο.

Το Πρωτόκολλο του Κιότο (1) Το Πρωτόκολλο του Κιότο αποτελεί έναν «οδικό χάρτη», στον οποίο περιλαμβάνονται τα απαραίτητα βήματα για τη μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος που προκαλείται λόγω της αύξησης των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου Το Πρωτόκολλο του Κιότο προέκυψε από τη Σύμβαση-Πλαίσιο για τις Κλιματικές Αλλαγές που υπογράφθηκε στη Διάσκεψη του Ρίο, τον Ιούνιο του 1992 Σύμφωνα με αυτό, τα κράτη που το έχουν συνυπογράψει δεσμεύονται να ελαττώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου την πρώτη περίοδο ανάληψης υποχρεώσεων (2008-2012) κατά ένα συγκεκριμένο στόχο σε σχέση με τις εκπομπές του 1990 (ή του 1995 για ορισμένα αέρια) Αυτό επιχειρείται να γίνει με τον πιο οικονομικά αποδοτικό τρόπο, ώστε να μην επιβαρυνθεί η παγκόσμια οικονομία

Στόχοι Πρωτόκολλο του Κιότο 2008-2012

Το Πρωτόκολλο του Κιότο (2) Το Πρωτόκολλο του Κιότο περιλαμβάνει τρεις ευέλικτους μηχανισμούς: την εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών Μία βιομηχανικά αναπτυγμένη χώρα που έχει μειώσει τις εκπομπές της πέραν των αρχικών στόχων που προβλέπει το Πρωτόκολλο, μπορεί να “πουλήσει” αυτή την επιπλέον μείωση σε άλλη χώρα που αντιμετωπίζει δυσκολίες στο να πετύχει το στόχο της το μηχανισμό καθαρής ανάπτυξης Στόχος: οι αναπτυσσόμενες χώρες να αναπτύξουν καθαρές τεχνολογίες για να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Ο Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης παρέχει κίνητρα έτσι ώστε οι βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες να χρηματοδοτήσουν προγράμματα για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στις αναπτυσσόμενες χώρες την κοινή εφαρμογή Σε αντίθεση με τον Μηχανισμό Καθαρής Ανάπτυξης, στόχος: αφορά όχι τις αναπτυσσόμενες χώρες, αλλά μόνο εκείνες που έχουν δεσμευτεί σε μειώσεις μέσω του Πρωτοκόλλου του Κιότο (όπως π.χ. οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης)

Πρωτόκολλο του Κιότο συμμετοχή χάρτη ως το Φεβρουάριο του 2012 Το πράσινο χρώμα δηλώνει τις χώρες που έχουν επικυρώσει τη συνθήκη (Παράρτημα Ι & ΙΙ χώρες σε σκούρο πράσινο) Καφέ = δεν προτίθεται να επικυρώσει Κόκκινο = ο Καναδάς, η οποία αποσύρθηκε από το Πρωτόκολλο τον Δεκέμβριο του 2011 Γκρι = δεν έλαβε θέση ή θέση άγνωστη

Εφαρμογή Κιότο 2008-2012

Το Πρωτόκολλο του Κιότο (3) Μέρη του Παραρτήματος Ι: πρόκειται για 40 συνολικά βιομηχανικές χώρες [σε αυτές συγκαταλέγονται οι 24 σχετικά εύπορες βιομηχανικές χώρες που ήταν μέλη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) το 1992, τα (τότε) 15 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και 11 χώρες με οικονομίες που διέρχονται φάση μετάβασης προς την οικονομία της αγοράς, μεταξύ των οποίων η Ρωσία, οι Βαλτικές χώρες και ορισμένα κράτη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης] και έναν περιφερειακό οργανισμό οικονομικής ανάπτυξης Μέρη εκτός του Παραρτήματος Ι: πρόκειται για τις υπόλοιπες 146 αναπτυσσόμενες – κυρίως – χώρες που δεν περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Ι [σε αυτές περιλαμβάνονται χώρες που είναι ευάλωτες είτε λόγω των αρνητικών επιπτώσεων της αλλαγής του κλίματος, είτε λόγω των δυνητικών επιπτώσεων στην οικονομία τους εξαιτίας της λήψης μέτρων κατά της κλιματικής αλλαγής από τρίτες χώρες (όπως για παράδειγμα οι χώρες που το εισόδημά τους βασίζεται κυρίως στην παραγωγή και το εμπόριο ορυκτών καυσίμων)]

Το Πρωτόκολλο του Κιότο (4) Μέρη του Παραρτήματος ΙΙ. Η ομάδα αυτή είναι υποσύνολο της ομάδας των μερών του Παραρτήματος Ι. Συγκεκριμένα, αποτελείται: από εκείνα τα μέρη του Παραρτήματος Ι που είναι μέλη του ΟΟΣΑ, αλλά όχι από τα μέρη με μεταβατική οικονομία Τα μέρη του Παραρτήματος ΙΙ οφείλουν να παρέχουν οικονομικούς πόρους στα αναπτυσσόμενα κράτη προκειμένου να τα βοηθήσουν να επιτύχουν τους στόχους μείωσης των εκπομπών τους και να προσαρμοστούν στις αρνητικές επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος Τα μέρη του Παραρτήματος ΙΙ οφείλουν να παρέχουν την απαραίτητη τεχνογνωσία για την ανάπτυξη φιλοπεριβαλλοντικών τεχνολογιών τόσο στις χώρες με μεταβατική οικονομία, όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες

ΜΕΡΗ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ ΚΙΟΤΟ

Το Πρωτόκολλο του Κιότο (5) Στρατόπεδα χωρών που δημιουργήθηκαν στο Πρωτόκολλο Κιότο: Ευρωπαϊκή Ένωση: αποτελείται από 25 μέλη, τα οποία συναντιούνται κατ' ιδίαν για να συμφωνήσουν σχετικά με τις κοινές θέσεις τους και αντιπροσωπεύεται από τη χώρα που έχει την προεδρία «Λέσχη του Άνθρακα» (“Carbon Club”): περιλαμβάνει τις χώρες «JUSCANZ» (από τα αρχικά των χωρών Ιαπωνία, ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία στα Αγγλικά), τις χώρες μέλη του ΟΠΕΚ, τη Ρωσία και τη Νορβηγία, στις οποίες γενικά τα συμφέροντά τους θίγονται από το Πρωτόκολλο του Κιότο (είτε επειδή θα πρέπει να μειώσουν την παραγωγή τους είτε επειδή προτείνεται η στροφή προς διαφορετικά καύσιμα) και κατά συνέπεια αντιτίθενται στην καθιέρωση των δικαιωμάτων και στη λήψη αυστηρών μέτρων Συμμαχία των Μικρών Νησιωτικών Κρατών (AOSIS): συνασπισμός περίπου 43 μικρών νησιωτικών κρατών, τα οποία είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας, που απειλείται άμεσα η ίδια τους η επιβίωση. Οι χώρες της ομάδας ήταν οι πρώτες που πρότειναν ένα σχέδιο κειμένου στις διαπραγματεύσεις του Κιότο ζητώντας μία μείωση στις εκπομπές CO2 της τάξης του 20% έως το 2005 (βάση 1990)

Το Πρωτόκολλο του Κιότο (6) Λιγότερο αναπτυγμένες χώρες: πρόκειται για 48 χώρες, οι οποίες συμμετείχαν όλο και πιο ενεργά στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων για την αλλαγή του κλίματος, συχνά για να υπερασπιστούν τα ιδιαίτερα συμφέροντά τους και την εύθραυστη οικονομία τους, όπως για παράδειγμα την παροχή μέτρων για να μπορέσουν να προσαρμοστούν στην αλλαγή του κλίματος και να μην είναι τόσο ευάλωτες Ομάδα των 77 (G-77): πρόκειται για εκείνες τις αναπτυσσόμενες χώρες που είναι αναδυόμενες, όπως η Ινδία και η Κίνα, που θεωρούν ότι βρίσκονται σε τροχιά ανάπτυξης και ότι είναι εις βάρος τους να δεσμευτούν να περιορίσουν τις εκπομπές Τα αέρια που πραγματεύεται το Πρωτόκολλο του Κιότο είναι έξι: διοξείδιο του άνθρακα CO2, μεθάνιο CH4, υποξείδιο του αζώτου N2O, , υδροφθοράνθρακες HFC, πλήρως φθοριωμένοι υδρογονάνθρακες ή υπερφθοράνθρακες PFC και εξαφθοριούχο θείο SF6.

Εξέλιξη Εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου

Η Έκθεση Stern – Εισαγωγή (1) Η Έκθεση είχε παραγγελθεί από την κυβέρνηση της Βρετανίας τον Ιούλιο του 2005 και εκπονήθηκε από το επιτελέι0 του Σερ Νίκολα Στερν, επικεφαλή της . Οικονομικής Υπηρεσίας της Κυβέρνησης . και πρώην ανώτατο Οικονομολόγο της . Παγκόσμιας Τράπεζας Έχει διατελέσει υψηλόβαθμο στέλεχος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ειδικός Σύμβουλος του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας για την Ανακατασκευή και Ανάπτυξη

Η Έκθεση Stern – Εισαγωγή (2) Στην Έκθεση αναλύεται το σύνολο του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής και αναδεικνύεται μια καίρια πτυχή του, η οικονομική, χωρίς την οποία είναι αδύνατη η αντιμετώπισή της κλιματικής αλλαγής Το βασικό συμπέρασμα της Έκθεσης αυτής είναι ότι με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία και την –σε εξαιρετικό βάθος, ποιότητα και πρωτοτυπία– οικονομική τους ανάλυση, η ανάληψη άμεσης δράσης σε παγκόσμιο επίπεδο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αποτελεί όχι μόνο περιβαλλοντικά ή κοινωνικά αναγκαία επιλογή, αλλά και οικονομικά ορθολογική απόφαση Με βάση την Έκθεση η μείωση του παγκόσμιου ΑΕΠ, η οποία θα επέλθει σε περίπτωση που δεν αναληφθεί δράση, είναι πολλαπλάσια του κόστους που συνεπάγεται η ανάληψη δράσης

Η Έκθεση Stern – Εισαγωγή (3) Η Έκθεση υπολόγισε ποιο θα είναι το κόστος για την παγκόσμια οικονομία αν συνεχίσουμε σαν να μη συμβαίνει τίποτα και ποιο θα ήταν αν υλοποιούσαμε τα ενδεδειγμένα μέτρα Η έκθεση Stern ταρακούνησε αρκετά, και όχι μόνο τη βρετανική κυβέρνηση. Δίνοντας έμφαση στην οικονομική πλευρά ενός περιβαλλοντικού ζητήματος Η δικαιολογία ότι η υιοθέτηση μέτρων περιορισμού των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα θα οδηγούσε σε επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης δεν μπορεί πλέον να σταθεί Το καίριο συμπέρασμα της Έκθεσης Stern, είναι ότι πρέπει να δράσουμε άμεσα, διότι αν αδρανήσουμε τώρα, το μελλοντικό κόστος θα είναι πολύ μεγαλύτερο. Και όσο περισσότερο καθυστερούμε τόσο περισσότερο αυξάνεται το κόστος

Η δομή της Έκθεσης Stern (1) Στα εισαγωγικά μέρη περιλαμβάνονται: Εκτενής περίληψη, Εισαγωγή και Αναγνωρίσεις, Εισαγωγή στην Έκθεση, Περίληψη και Συμπεράσματα Το Μέρος Ι Κλιματική Αλλαγή: H προσέγγιση μας To 1ο Κεφάλαιο: Η επιστήμη της Κλιματικής Αλλαγής, To 2ο Κεφάλαιο: Η οικονομία, η ηθική και η Κλιματική Αλλαγή Το 2ο Α Κεφάλαιο:Τεχνικό Παράρτημα: Ηθικά πλαίσια και διαχρονική δικαιοσύνη Το Μέρος ΙI Οι επιδράσεις της Κλιματικής Αλλαγής στην αύξηση και στην ανάπτυξη To 3ο Κεφάλαιο: Πως η Κλιματική Αλλαγή επιδρά στους ανθρώπους από όλο τον κόσμο

Η δομή της Έκθεσης Stern (2) To 4ο Κεφάλαιο: Οι επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής για την ανάπτυξη To 5ο Κεφάλαιο: Το κόστος της Κλιματικής Αλλαγής στις αναπτυγμένες χώρες To 6ο Κεφάλαιο: Οικονομική μοντελοποίηση των επιδράσεων της Κλιματικής Αλλαγής Το Μέρος ΙII Τα οικονομικά της σταθεροποίησης To 7ο Κεφάλαιο: Αποτύπωση της αύξησης των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου To 7οΑ Κεφάλαιο: Παράρτημα: Κλιματική Αλλαγή και η περιβαλλοντική καμπύλη Kuznets To 8ο Κεφάλαιο: Η πρόκληση της σταθεροποίησης To 9ο Κεφάλαιο: Προσδιορισμός για τον μετριασμό του κόστους To 10ο Κεφάλαιο: Μακροοικονομικά μοντέλα για τα κόστη

Η δομή της Έκθεσης Stern (3) To 11ο Κεφάλαιο: Δομική αλλαγή και ανταγωνιστικότητα To 11οΑ Κεφάλαιο: Παράρτημα: Βασικές στατιστικές για 123 τομείς της Βρετανικής παραγωγής To 12ο Κεφάλαιο: Ευκαιρίες και ευρύτερα οφέλη από τις πολιτικές κλίματος To 13ο Κεφάλαιο: Προς έναν στόχο για την πολιτική αλλαγής κλίματος Το Μέρος ΙV Πολιτικές απαντήσεις για τον μετριασμό To 14ο Κεφάλαιο: Εκμετάλλευση των αγορών για τη μείωση των εκπομπών To 15ο Κεφάλαιο: Τιμολόγηση του άνθρακα και οι πρακτικές των αγορών για τις εκπομπές To 16ο Κεφάλαιο: Επιταχύνοντας την τεχνολογική καινοτομία To 17ο Κεφάλαιο: Πέρα από τις αγορές άνθρακα και την τεχνολογία

Η δομή της Έκθεσης Stern (4) Το Μέρος V Πολιτικές απαντήσεις για την προσαρμογή To 18ο Κεφάλαιο: Κατανόηση των οικονομικών της προσαρμογής To 19ο Κεφάλαιο: Η προσαρμογή στον αναπτυγμένο κόσμο To 20ο Κεφάλαιο: Ο ρόλος της προσαρμογής στη βιώσιμη ανάπτυξη Το Μέρος VI Διεθνής συλλογική δράση To 21ο Κεφάλαιο: Το πλαίσιο για τη διεθνή και τη συλλογική δράση για την Κλιματική Αλλαγή To 22ο Κεφάλαιο: Δημιουργία μια παγκόσμιας τιμολόγησης του άνθρακα To 23ο Κεφάλαιο: Υποστήριξη για τη μετάβαση σε μια χαμηλή παγκόσμια οικονομία του άνθρακα To 24ο Κεφάλαιο: Προώθηση μιας αποτελεσματικής διεθνούς τεχνολογικής συνεργασίας To 25ο Κεφάλαιο: Αντιστροφή των εκπομπών από την αλλαγή της χρήσης γης To 26ο Κεφάλαιο: Διεθνής υποστήριξη για την προσαρμογή To 27ο Κεφάλαιο: Συμπεράσματα

Άξονες Παρουσίασης Έκθεσης Stern ΑΞΟΝΑΣ Ι Κλιματική Αλλαγή: H προσέγγιση μας ΑΞΟΝΑΣ II Οι επιδράσεις της Κλιματικής Αλλαγής στην αύξηση και στην ανάπτυξη ΑΞΟΝΑΣ III Τα οικονομικά της σταθεροποίησης ΑΞΟΝΑΣ IV Πολιτικές απαντήσεις για τον μετριασμό ΑΞΟΝΑΣ V Πολιτικές απαντήσεις για την προσαρμογή ΑΞΟΝΑΣ VI Διεθνής συλλογική δράση

Άξονας I: Κλιματική Αλλαγή: Η προσέγγιση μας (1) Τα οφέλη μιας σθεναρής και έγκαιρης δράσης για την κλιματική αλλαγή είναι μεγαλύτερα από τα κόστη Η Έκθεση εξετάζει τα οικονομικά κόστη των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και τα κόστη και τα οφέλη της δράσης για τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου που την προκαλούν, με τρεις διαφορετικούς τρόπους: Χρησιμοποιώντας αναλυτικές τεχνικές ανά τομέα, μελετώντας τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην οικονομία, την ανθρώπινη ζωή και το περιβάλλον, και εξετάζοντας τα ποικίλα κόστη χρήσης διαφορετικών τεχνολογιών και στρατηγικών για τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου Χρησιμοποιώντας οικονομικά μοντέλα που υπολογίζουν τις οικονομικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής

Άξονας I: Κλιματική Αλλαγή: Η προσέγγιση μας (2) Κάνοντας συγκρίσεις των σημερινών επιπέδων και των μελλοντικών τάσεων του «κοινωνικού κόστους του άνθρακα» (του κόστους των επιπτώσεων που συνδέονται με μια επιπρόσθετη μονάδα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου) με το οριακό κόστος περιστολής (τα κόστη που συνδέονται με αυξανόμενες μειώσεις στις μονάδες εκπομπών) Τα επιστημονικά στοιχεία καταδεικνύουν ότι υπάρχουν αυξανόμενοι κίνδυνοι σοβαρών, μη αναστρέψιμων επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή, εφόσον διατηρηθεί η τρέχουσα πορεία εξέλιξης των εκπομπών οι επιστήμονες είναι πλέον σε θέση να υπολογίσουν τις πιθανότητες για το εύρος των αναμενόμενων θερμοκρασιών και τις συνέπειες στο φυσικό περιβάλλον που συνδέονται με διαφορετικά επίπεδα σταθεροποίησης της συγκέντρωσης των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα

Άξονας II: Οι επιδράσεις της Κλιματικής αλλαγής στην αύξηση και ανάπτυξη (1)

Άξονας II: Οι επιδράσεις της Κλιματικής αλλαγής στην αύξηση και ανάπτυξη (2) Το τρέχον επίπεδο συγκέντρωσης αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα ανέρχεται σε περίπου 430 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο) CO2, συγκρινόμενο με μόλις 280 ppm πριν τη Βιομηχανική Επανάσταση. Αυτές οι συγκεντρώσεις αερίων έχουν ήδη οδηγήσει σε μια θέρμανση του πλανήτη μεγαλύτερη από μισό βαθμό Κελσίου και πρόκειται να οδηγήσουν, λόγω της αδράνειας του κλιματικού συστήματος, σε μια θέρμανση τουλάχιστον μισού επιπλέον βαθμού στις επόμενες δεκαετίες Aν ο ρυθμός αύξησης της ετήσιας εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου παραμείνει στα τρέχοντα επίπεδα, τα αποθέματά τους στην ατμόσφαιρα το 2050 θα έχουν διπλασιαστεί σε σχέση με τα προ-βιομηχανικά τους επίπεδα –φτάνοντας δηλαδή τα 550 ppm CO2 Μπορεί τελικά να αγγίξουμε το επίπεδο των 550 ppm CO2 πολύ νωρίτερα, μόλις το 2035

Εξέλιξη Αέριων Εκπομπών CO2

Ετήσιες εκπομπές CO2 κατά κεφαλήν Ετήσιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά κεφαλήν (δηλαδή, τις μέσες εκπομπές ανά άτομο) από την καύση καυσίμων μεταξύ 1990-2009 για το Κιότο, το παράρτημα Ι και μη Μέρη του παραρτήματος Ι

Ετήσιες εκπομπές CO2 από την καύση καυσίμων μεταξύ 1990-2009 Οι ετήσιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από την καύση καυσίμων μεταξύ 1990-2009 για το Κιότο, το παράρτημα Ι και μη Μέρη του παραρτήματος Ι

Άξονας II: Οι επιδράσεις της Κλιματικής αλλαγής στην αύξηση και ανάπτυξη (3) Οι ζημίες από την κλιματική αλλαγή θα επιταχυνθούν καθώς ο πλανήτης θα γίνεται θερμότερος Η θέρμανση του πλανήτη μπορεί να προκαλέσει απότομες αλλαγές σε περιφερειακά κλιματικά φαινόμενα, όπως οι μουσώνες στη Νότια Ασία και το φαινόμενο El Nino, απειλώντας τις ζωές και τα μέσα βιοπορισμού εκατομμυρίων ανθρώπων Σύμφωνα με μελέτη, το τροπικό δάσος του Αμαζονίου μπορεί να πληγεί σημαντικά και πιθανόν αμετάκλητα, από μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2-3οC Το λιώσιμο ή η κατάρρευση των παγετώνων θα απειλήσει εδάφη που αποτελούν κατοικία του 5% του πληθυσμού της γης Είναι σαφές ότι υπάρχει η πιθανότητα ιδιαιτέρως καταστροφικών συνεπειών

Εξέλιξη της μέσης θερμοκρασίας Όλες οι μελέτες δείχνουν ότι η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας δεν έχει προηγούμενο τουλάχιστον για την τελευταία χιλιετία

Άξονας II: Οι επιδράσεις της Κλιματικής αλλαγής στην αύξηση και ανάπτυξη (4) Οι συνέπειες των κλιματικών αλλαγών δεν είναι ίσα κατανεμημένες – οι φτωχότερες χώρες και οι φτωχότεροι άνθρωποι θα υποφέρουν νωρίτερα και περισσότερο. Και εάν και όταν αυτές οι ζημίες εμφανιστούν θα είναι πολύ αργά για να αναστραφεί η διαδικασία. Έτσι είμαστε αναγκασμένοι να σκεφτούμε μακροπρόθεσμα Με βάση ένα σενάριο συνέχισης τρεχουσών πρακτικών (Business-As-Usual/BAU) η συγκέντρωση των αερίων του θερμοκηπίου μπορεί να τριπλασιαστεί προς τα τέλη του αιώνα οδηγώντας με πιθανότητα τουλάχιστον 50% σε αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά περισσότερο από 5οC στις επόμενες δεκαετίες

Άξονας II: Οι επιδράσεις της Κλιματικής αλλαγής στην αύξηση και ανάπτυξη (5) Η κλιματική αλλαγή απειλεί τις βασικές προϋποθέσεις της ανθρώπινης ζωής σε ολόκληρο τον κόσμο – την πρόσβαση στο νερό, την παραγωγή τροφίμων, την υγεία και τη χρήση γης και το περιβάλλον • Το λιώσιμο των παγετώνων θα αυξήσει τον κίνδυνο πλημμυρών και θα μειώσει σημαντικά τα αποθέματα νερού • Η κλιματική αλλαγή θα αυξήσει τους θανάτους παγκοσμίως από τον υποσιτισμό και το θερμικό στρες • Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας με μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά 3 με 4οC θα αυξήσει τον αριθμό των ανθρώπων που πλήττονται από πλημμύρες • Τα οικοσυστήματα θα είναι ιδιαίτερα τρωτά στην κλιματική αλλαγή, με περίπου 15-40% των ειδών δυνητικά να απειληθούν με αφανισμό με μια αύξηση της θερμοκρασίας μόλις κατά 2οC

Άξονας III: Τα Οικονομικά της Σταθεροποίησης (1) H κλιματική αλλαγή, μπορεί στην αρχή να έχει μικρές θετικές συνέπειες για λίγες αναπτυγμένες χώρες, είναι όμως πιθανό να είναι πολύ καταστροφική στις πολύ υψηλότερες θερμοκρασίες που αναμένονται από τα μέσα μέχρι τα τέλη του αιώνα σύμφωνα με τα σενάρια συνέχισης τρεχουσών πρακτικών (BAU) Σε περιοχές που βρίσκονται σε μεγαλύτερα γεωγραφικά πλάτη (ο Καναδάς, η Ρωσία και η Σκανδιναβία) στην περίπτωση που η θερμοκρασία αυξηθεί από 2 έως 3oC, η κλιματική αλλαγή μπορεί να προκαλέσει καθαρές ωφέλειες, μέσω της αύξησης της αγροτικής παραγωγής, της μικρότερης θνησιμότητας στους χειμερινούς μήνες, των χαμηλότερων απαιτήσεων για θέρμανση και μιας πιθανής αύξησης της τουριστικής κίνησης Oι περιοχές θα αντιμετωπίσουν ραγδαίους ρυθμούς θέρμανσης που θα πλήξουν τις υποδομές, την ανθρώπινη υγεία, τα τοπικά μέσα βιοπορισμού και τη βιοποικιλότητα

Άξονας III: Τα Οικονομικά της Σταθεροποίησης (2) Οι αναπτυγμένες χώρες στα μικρότερα γεωγραφικά πλάτη θα είναι περισσότερο τρωτές – για παράδειγμα, η διαθεσιμότητα των υδατικών πόρων και η απόδοση των καλλιεργειών στη Νότια Ευρώπη αναμένονται να μειωθούν κατά 20% αν η παγκόσμια θερμοκρασία αυξηθεί κατά 2oC Περιοχές που ήδη χαρακτηρίζονται από έλλειψη νερού θα αντιμετωπίσουν σοβαρές δυσκολίες και αυξανόμενα κόστη Τα κόστη από τις καταστροφές που προκαλούν τα ακραία καιρικά φαινόμενα (καταιγίδες, θύελλες, τυφώνες, πλημμύρες, ξηρασίες και καύσωνες), όχι μόνο εξουδετερώνουν κάποιες αρχικές ωφέλειες από την κλιματική αλλαγή, αλλά επίσης πρόκειται να αυξηθούν με Με βάση υπολογισμούς, μόνο τα κόστη των ακραίων καιρικών φαινομένων μπορούν ν’ αγγίξουν σε ετήσια βάση το 0,5–1% του παγκόσμιου Ακαθάριστου Εγχωρίου Προϊόντος (ΑΕγχΠ) προς τα μέσα του αιώνα, και θα συνεχίσουν να αυξάνονται αν συνεχιστεί η θέρμανση του πλανήτη

Η ΚΑΜΠΥΛΗ KUZNETS Η υπόθεση της περιβαλλοντικής καμπύλης δέχεται ότι ανάμεσα στο κατά κεφαλήν εισόδημα και στη περιβαλλοντική υποβάθμιση υπάρχει μια σχέση αναστραμμένου U. Η υποβάθμιση εντείνεται μέχρις ενός σημείου καθώς αυξάνεται και το εισόδημα. Μετά από το σημείο αυτό, η περιβαλλοντική πίεση αρχίζει σταδιακά να φθίνει, καθώς αυξάνεται το εισόδημα, αφού οι πολίτες πλέον επιζητούν καλύτερη ποιότητα περιβάλλοντος.

Άξονας III: Τα Οικονομικά της Σταθεροποίησης (3) Τα ολοκληρωμένα μοντέλα εκτίμησης αποτελούν ένα εργαλείο για τον υπολογισμό των συνολικών επιπτώσεων στην οικονομία. Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι αυτές οι επιπτώσεις είναι πιθανό να είναι σοβαρότερες από ότι θεωρείτο μέχρι σήμερα Η δεύτερη προσέγγιση που χρησιμοποιεί η Έκθεση για να υπολογίσει τη διακινδύνευση και τα κόστη της κλιματικής αλλαγής είναι τα ολοκληρωμένα μοντέλα εκτίμησης, τα οποία επιτρέπουν μία συνολική αποτίμηση σε χρήμα Τα κλασικά μοντέλα του παρελθόντος χρησιμοποιούσαν ως σημείο εκκίνησης ένα σενάριο θέρμανσης κατά 2-3οC. Ήταν πολύ αισιόδοξα σε ότι αφορά την αύξηση της θερμοκρασίας Πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι αλλαγές στη θερμοκρασία που προέρχονται από τη συνέχιση τρεχουσών πρακτικών στις εκπομπές αερίων (σενάριο BAU) μπορεί να υπερβούν τους 2-3οC προς το τέλος αυτού του αιώνα

Άξονας III: Τα Οικονομικά της Σταθεροποίησης (4) Η Έκθεση χρησιμοποιεί τα αποτελέσματα ενός συγκεκριμένου μοντέλου, του PAGE2002 Το κόστος της συνέχισης τρεχουσών πρακτικών (BAU) θα αυξηθεί Πρώτον ,το μοντέλο περιλάμβανε τις άμεσες επιπτώσεις στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία Δεύτερο, πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα καταδεικνύουν ότι το κλιματικό σύστημα μπορεί να είναι πιο ευαίσθητο απ’ όσο θεωρείτο μέχρι σήμερα, σε εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Σύμφωνα με την Έκθεση, το κόστος της κλιματικής αλλαγής μπορεί να αυξηθεί από το 5 στο 7% της παγκόσμιας κατανάλωσης, ή από το 11 στο 14% αν συμπεριληφθούν οι εκτός αγοράς επιπτώσεις Τρίτον, ένα δυσανάλογο ποσοστό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής βαρύνει τις φτωχότερες περιφέρειες του κόσμου Στο σενάριο συνέχισης τρεχουσών πρακτικών (BAU) θα μειώσει την ευημερία κατά ποσοστό ισοδύναμο με μια μείωση της κατά κεφαλήν κατανάλωσης από 5 έως 20%

Το κόστος σε Αριθμούς

Άξονας III: Τα Οικονομικά της Σταθεροποίησης (5) Η Έκθεση έχει εστιάσει στη δυνατότητα συγκράτησης της συγκέντρωσης αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα στο εύρος των 450-550 ppm CO2 και στον υπολογισμό του κόστους που η συγκράτηση αυτή συνεπάγεται Το 2050, οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων θα πρέπει να είναι κατά 25% χαμηλότερες από σήμερα. Αυτές οι μειώσεις θα πρέπει να πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο μιας παγκόσμιας οικονομίας που το 2050 μπορεί να είναι 3-4 φορές μεγαλύτερη από σήμερα Για σταθεροποίηση στα 450 ppm CO2e, χωρίς υπέρβαση του στόχου, οι εκπομπές θα πρέπει να κορυφωθούν στα επόμενα 10 χρόνια και στη συνέχεια να μειώνονται με ποσοστό μεγαλύτερο του 5% ετησίως, καταλήγοντας το 2050 σε επίπεδα κατά 70% μικρότερα από σήμερα

Σχηματική αναπαράσταση διαφορετικών επιλογών μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, για σταθεροποίηση της συγκέντρωσης στα 550 ppm CO2

Άξονας IV: Οι Πολιτικές Απαντήσεις γα τον Μετριασμό (1) H επίτευξη τέτοιων μεγάλων περικοπών στις εκπομπές αερίων θα έχει κάποιο κόστος. Η Έκθεση υπολογίζει το ετήσιο κόστος σταθεροποίησης στα 500-550 ppm CO2e σε περίπου 1% του ΑΕγχΠ γύρω στο 2050 – ένα επίπεδο που είναι μεν σημαντικό αλλά διαχειρίσιμο Η πολιτική για τη μείωση των εκπομπών πρέπει να βασιστεί σε τρεις θεμελιώδεις συνιστώσες: την τιμολόγηση του άνθρακα την ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών την απομάκρυνση εκείνων των παραγόντων που δυσχεραίνουν την αλλαγή συμπεριφορών Η διαμόρφωση μιας τιμής για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μέσω φορολόγησης, εμπορίας ή κανονισμών είναι ένας από τους θεμελιώδεις πυλώνες των πολιτικών για την κλιματική αλλαγή

Το κόστος των Τεχνολογιών Δεύτερη συνιστώσα Πολλές από τις τεχνολογίες χαμηλής χρήσης άνθρακα είναι αυτή τη στιγμή ακριβότερες από τις εναλλακτικές που στηρίζονται σε ορυκτά καύσιμα. Ωστόσο κρίνοντας από την ιστορία, αναμένεται ότι τα κόστη των τεχνολογιών μειώνονται με την αύξηση της κλίμακας και την επέκτασή τους

Άξονας IV: Πολιτικές Απαντήσεις γα τον Μετριασμό (2) Η τρίτη συνιστώσα είναι η απομάκρυνση παραγόντων που δυσχεραίνουν την αλλαγή συμπεριφορών Ακόμα και όταν τα μέτρα περιορισμού των εκπομπών είναι οικονομικά αποδοτικά, ενδέχεται να υπάρχουν ανασταλτικοί παράγοντες για την εφαρμογή τους, όπως η έλλειψη αξιόπιστης πληροφόρησης τα κόστη συναλλαγής η συμπεριφορική και οργανωσιακή αδράνεια Οι επιπτώσεις αυτών των ανασταλτικών παραγόντων είναι εμφανείς στη συχνή αποτυχία αξιοποίησης των δυνατοτήτων για οικονομικά αποδοτική ενεργειακή εξοικονόμηση

Άξονας V: Πολιτικές Απαντήσεις γα την Προσαρμογή (1) Η προσαρμογή αποτελεί μια κρίσιμη πολιτική επιλογή για την αντιμετώπιση των αναπόφευκτων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, η σημασία της όμως δεν έχει τονιστεί επαρκώς σε πολλές χώρες Η προσαρμογή αποτελεί τη μοναδική άμεση ανταπόκριση στις επιπτώσεις που θα προκύψουν κατά τις επόμενες δεκαετίες πριν μπορέσουν να αποδώσουν τα μέτρα αντιμετώπισης H προσαρμογή θα συμβεί αυτόνομα, ως ατομική αντίδραση στις αλλαγές στο περιβάλλον και τις αγορές H προσαρμογής απαιτεί δημόσια αγαθά που να αποφέρουν παγκόσμιες ωφέλειες, όπως: καλύτερη ενημέρωση σχετικά με το κλιματικό σύστημα καλύτερα προσαρμοσμένες στις κλιματικές συνθήκες καλλιέργειες και τεχνολογίες

Άξονας V: Πολιτικές Απαντήσεις γα την Προσαρμογή (2) Ρόλος των κυβερνήσεων είναι να παρέχουν το πολιτικό πλαίσιο για την αποτελεσματική προσαρμογή ατόμων και επιχειρήσεων μεσο-μακροπρόθεσμα. Τέσσερεις είναι οι τομείς-κλειδιά: Υψηλής ποιότητας πληροφόρηση σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και παροχή εργαλείων διαχείρισης της διακινδύνευσης θα συμβάλλουν στη διαμόρφωση αποδοτικών αγορών Ο κατάλληλος σχεδιασμός χρήσεων γης και η θέσπιση προδιαγραφών απόδοσης θα βοηθούσαν τόσο στις ιδιωτικές όσο και στις δημόσιες επενδύσεις

Άξονας V: Πολιτικές Απαντήσεις γα την Προσαρμογή (3) Οι Κυβερνήσεις μπορούν να συμβάλλουν μέσω της θέσπισης μακροπρόθεσμων πολιτικών για κλιματικά ευάλωτα δημόσια αγαθά, όπως η προστασία των φυσικών πόρων και των παράκτιων περιοχών, καθώς και μέσω της ετοιμότητας στην αντιμετώπιση επειγουσών καταστάσεων Ένα οικονομικό δίχτυ ασφάλειας μπορεί να απαιτηθεί για τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα, τα οποία είναι περισσότερο ευάλωτα στις επιπτώσεις αλλά δυσκολεύονται να αναλάβουν το κόστος προστασίας (π.χ. ασφάλιση) Μέρος της διαδικασίας προσαρμογής αποτελεί απλά προέκταση καλών αναπτυξιακών πρακτικών όπως: η προώθηση της συνολικής ανάπτυξης η καλύτερη διαχείριση των καταστροφών η ανταπόκριση σε επείγουσες καταστάσεις

Άξονας VI: Διεθνής Συλλογική Δράση Συμπεράσματα (1) Μεγαλύτερη διεθνής συνεργασία για την επιτάχυνση και διάχυση της τεχνολογικής καινοτομίας θα μειώσει το κόστος αντιμετώπισης Ο περιορισμός της αποδάσωσης αποτελεί έναν ιδιαίτερα αποδοτικό οικονομικά τρόπο μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Οι προσπάθειες προσαρμογής των λιγότερο αναπτυγμένων χωρών πρέπει να επιταχυνθούν και να υποστηριχθούν, κυρίως μέσω της διεθνούς αναπτυξιακής βοήθειας Η ανάπτυξη και διατήρηση της συλλογικής δράσης αποτελεί σήμερα μια επείγουσα πρόκληση Υπάρχει ακόμα περιθώριο να αποφευχθούν οι χειρότερες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής αν σθεναρή συλλογική δράση αρχίσει άμεσα

Άξονας VI: Διεθνής Συλλογική Δράση Συμπεράσματα (2) Οι χώρες πρέπει να συμφωνήσουν σε μία ευρεία σειρά από αμοιβαίες υποχρεώσεις Συνεισφορά στο γενικό στόχο της μείωσης των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής. Οι υποχρεώσεις να ληφθούν με γνώμονα το κόστος και τη δυνατότητα που θα τους αποφέρει και τα σημεία εκκίνησης, τις προοπτικές για την ανάπτυξη και το ιστορικό παρελθόν Η πρόκληση να διευρυνθεί και να εμβαθύνει η συμμετοχή σε όλες τις σχετικές διαστάσεις της δράσης όπως: της συνεργασίας για τη δημιουργία των τιμών του άνθρακα και των αγορών, για την επιτάχυνση της καινοτομίας και της ανάπτυξης των τεχνολογιών χαμηλών σε άνθρακα εκπομπών, να αντιστρέψουν τις εκπομπές από την αλλαγή της χρήσης γης και να βοηθήσουν τις φτωχότερες χώρες να προσαρμοστούν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής

ΠΡΟΒΟΛΗ ΒΙΝΤΕΟ … ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ … https://www.youtube.com/watch?v=65XkQSq008A ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ …

Σας Ευχαριστώ …