ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΕΛ ΝΑΥΠΛΙΟΥ Σχολικό έτος: 2013 – 14 Β΄ εξάμηνο

ΠΛΑΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΝΑΥΠΛΙΟΥ Oμάδα εργασίας Γ

ΠΛΑΤΕΙΑ ΣΤΑΙΚΟΠΟΥΛΟΥ Η πλατεία διαμορφώθηκε κατά την περίοδο 1865-1920 και είναι αφιερωμένη στον εκπορθητή του Παλαμηδίου Στάικο Σταϊκόπουλο, ο ανδριάντας του οποίου βρίσκεται στην πλατεία και έχει φιλοτεχνηθεί από τον γλύπτη Νικόλα το 1966. Στο άκρο της πλατείας βρέθηκαν και τα ίχνη της Πύλης της Ξηράς, από όπου ξεκινούσε και ο βασικός δρόμος της Α΄ Ενετοκρατίας, η σημερινή οδός Παπανικολάου.

Πλατεία Σταϊκοπούλου

ΣΤΑΙΚΟΣ ΣΤΑΪΚΟΠΟΥΛΟΣ Ο Στάικος Σταϊκόπουλος (1799 - 21 Φεβρουαρίου 1835) ήταν αγωνιστής του 1821. Γεννήθηκε στη Ζάτουνα της Γορτυνίας και από νωρίς ασχολήθηκε με το εμπόριο δερμάτων. Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία στην Ύδρα, το 1818, από τον Νικόλαο Σπηλιωτόπουλο. Το 1821 με την έναρξη της επανάστασης σύστησε δικό του στρατιωτικό σώμα και από την Ύδρα πέρασε στο Άργος. Αμέσως οργάνωσε την πολιορκία του Ναυπλίου της οποίας και υπήρξε βασικός πρωταγωνιστής. Τελικά στις 29 Νοεμβρίου του 1822 μαζί με τον Δημήτριο Μοσχονησιώτη κατέλαβε το Παλαμήδι, πράξη για την οποία έμεινε γνωστός στην ιστορία. Πλατεία Σταϊκοπούλου

ΠΥΛΗ ΤΗΣ ΞΗΡΑΣ Πλατεία Σταϊκοπούλου

Κατασκευάστηκε το 1708 από τον Γάλλο μηχανικό Λασάλ και αντικατέστησε παλιότερη πύλη της Ά Ενετοκρατίας. Αποτελούσε την μοναδική είσοδο της κάτω πόλης από την στεριά, και μάλιστα έκλεινε μετά τη δύση του ηλίου. Όποιος έμενε απ΄ έξω ήταν αναγκασμένος να διανυκτερεύσει εκτός των τειχών, συνήθως στα προάστια της Πρόνοιας. Μπροστά από την πύλη υπήρχε θαλάσσια τάφρος που περιέβαλλε τα ανατολικά τείχη της πόλης οπότε η πρόσβαση στην πύλη γινόταν από κινητή ξύλινη γέφυρα. Πλατεία Σταϊκοπούλου

Η Πύλη κατεδαφίστηκε σταδιακά μεταξύ 1894 και 1897 Η Πύλη κατεδαφίστηκε σταδιακά μεταξύ 1894 και 1897. Από την Πύλη σώθηκαν μόνο λιγοστά αρχιτεκτονικά μέλη και γλυπτά, όπως το πέτρινο λιοντάρι του Αγίου Μάρκου–σύμβολο της Βενετίας- με το οποίο κοσμείται το υψηλότερο σημείο της. Σήμερα η εξωτερική όψη της πύλης έχει ανακατασκευαστεί, κατόπιν ειδικής μελέτης που έγινε πάνω στην αρχική της μορφή. Πλατεία Σταϊκοπούλου

Η πύλη έχει απλή, τοξωτή μορφή με δύο παραστάδες δεξιά και αριστερά Η πύλη έχει απλή, τοξωτή μορφή με δύο παραστάδες δεξιά και αριστερά. Στην επίστεψη της πύλης υπάρχει το ενετικό λιοντάρι από το οποίο λείπουν το κεφάλι, τα φτερά και η ουρά. Κάτω από αυτό σώζεται η πλάκα με το οικόσημα του Βενετσιάνου διοικητή Γκριμάνι στην οποία αναφέρεται η χρονολογία κατασκευής της πύλης: 1708. Πλατεία Σταϊκοπούλου

Κοντά στην αριστερή παραστάδα της πύλης, υπάρχει εντειχισμένη πλάκα που μνημονεύει την απελευθέρωση του Ναυπλίου από τον Βενετσιάνο αρχιστράτηγο Φραντσέσκο Μοροζίνι το 1687. Πλατεία Σταϊκοπούλου

ΠΛΑΤΕΙΑ ΦΙΛΕΛΛΗΝΩΝ

Στην πλατεία αυτή βρισκόταν παλιά ο βενετσιάνικος προμαχώνας της Αγίας Τερέζας, ο οποίος αφού μετονομάστηκε σε προμαχώνα του Μόσχου τελικά κατεδαφίστηκε (1866). Στο μέσο της πλατείας δεσπόζει το μνημείο των Φιλελλήνων σε μορφή οβελίσκου. Ανεγέρθηκε το 1903 στη μνήμη των Γάλλων φιλελλήνων που αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν για την απελευθέρωση της Ελλάδας στη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης. Το μνημείο, σχεδιάστηκε στο Παρίσι, αλλά κατασκευάστηκε στην Αθήνα στο μαρμαρογλυφείο του Iωάννη Xαλδούπη.

Στην υπερυψωμένη βάση του οβελίσκου, στη μία πλευρά, υπάρχει ανάγλυφη παράσταση με τις προσωποποιήσεις της Ελλάδος και της Γαλλίας, με τις μορφές της Αθηνάς και της Δημοκρατίας αντίστοιχα. Στην ανατολική πλευρά της βάσης υπάρχει αναθηματική επιγραφή που μνημονεύει τους μεγάλους Γάλλους Φιλέλληνες, τον στρατάρχη Μεζάν, τον στρατηγό Φαβιέρο, το ναύαρχο Δεριγνύ, αλλά και όλους τους Γάλλους ναύτες και στρατιώτες που αγωνίστηκαν για την ελληνική ανεξαρτησία. Πλατεία Φιλελλήνων

ΠΡΟΤΟΜΗ ΜΑΝΤΩΣ ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ Στο βορειοδυτικό σημείο της πλατείας Φιλελλήνων τοποθετήθηκε το 2003 προτομή της ηρωίδας της Eλληνικής Eπανάστασης, Mαντώς Mαυρογένους, που έμεινε στο Nαύπλιο, από το 1824 έως το 1831. Η προτομή είναι έργο του γλύπτη Τάκη Παρλαβάντζα. Πλατεία Φιλελλήνων

Η Μαντώ Μαυρογένους γεννήθηκε το 1796 στην Τεργέστη Η Μαντώ Μαυρογένους γεννήθηκε το 1796 στην Τεργέστη. Προερχόταν από εύπορη αστική οικογένεια και έλαβε πολύπλευρη μόρφωση. Το 1820 σε ηλικία 24 ετών μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία. Με την έναρξη της Επανάστασης, με δικά της χρήματα, εξόπλισε έξι καράβια στη Μύκονο και συγκρότησε  ένα σώμα πεζικού 800 ανδρών, που συμμετείχε στις πολεμικές επιχειρήσεις. Παράλληλα, απηύθυνε εκκλήσεις στο εξωτερικό ζητώντας συμπαράσταση στον Ελληνικό Αγώνα. Στο Ναύπλιο έζησε από το 1824 ως το 1831 και εδώ φέρεται να συνδέθηκε αισθηματικά με τον Δημήτριο Υψηλάντη. Πλατεία Φιλελλήνων

Ο Καποδίστριας, αναγνωρίζοντας την προσφορά της, της χορήγησε μια μικρή σύνταξη και το βαθμό του επίτιμου αντιστρατήγου -μοναδική τιμή για γυναίκα. Επίσης της παραχώρησε σπίτι και της ανέθεσε την εποπτεία του Ορφανοτροφείου που δημιούργησε στην Αίγινα. Μετά τον θάνατο του Καποδίστρια και του Δ. Υψηλάντη, καταδιώχθηκε από τον πολιτικό τους αντίπαλο, Ιωάννη Κωλέττη και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πόλη. Έχοντας προσφέρει όλη της την περιουσία στον Αγώνα, κατέφυγε σε συγγενείς της στην Πάρο, όπου πέθανε το 1840 από τυφοειδή πυρετό. Πλατεία Φιλελλήνων

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ HARVARD Tο 2003 ανακαινίστηκε το ιστορικό νεοκλασικό Μέγαρο Ιατρού – που ήταν το πρώτο δημαρχείο του Ναυπλίου – με σκοπό τη στέγαση του ελληνικού παραρτήματος του πανεπιστημίου Harvard. Τα εγκαίνια έγιναν στις 28 Ιουνίου 2008. Πλατεία Φιλελλήνων

Στην πλατεία Φιλελλήνων υπάρχουν ενδιαφέροντα απο αρχιτεκτονική άποψη κτίρια, όπως το ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετάνια και το παλιό τελωνείο. Πλατεία Φιλελλήνων

ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ Στις παρυφές της πλατείας Φιλελλήνων βρίσκεται ο ναός του Αγ. Νικολάου και η ομώνυμη πλατεία. Ο ναός χτίστηκε απο τους Ενετούς το 1713. Πρόκειται για τετράπλευρη παραλληλόγραμμη βασιλική με στέγη επίπεδη, κεραμοσκέπαστη, ζωγραφισμένη με ωραίες αγιογραφίες και με τέμπλο ξυλόγλυπτο, ανάλαφρο, που τονίζει την σε ύψος ανάταση.

Από την εσωτερική διακόσμηση του ναού διακρίνονται για την καλλιτεχνική τους αξία ο δεσποτικός θρόνος, ο κεντρικός – ρωσικής τέχνης – πολυέλαιος και οι μεγάλες δεσποτικές εικόνες του τέμπλου των ετών 1848-1849, έργα του γνωστού ταλαντούχου αγιογράφου των χρόνων της Εθνικής Παλιγγενεσίας Ιωάννου Δημάδη . Πλατεία Αγ. Νικολάου

ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΡΙΩΝ ΝΑΥΑΡΧΩΝ

Η πλατεία Τριών Ναυάρχων βρίσκεται στην είσοδο του ιστορικού κέντρου και διαμορφώθηκε στη σημερινή της μορφή επί Καποδίστρια, από τον μηχανικό Σταμάτη Βούλγαρη. Είναι αφιερωμένη στη μνήμη των ναυάρχων, Κόδρινγκτον της Αγγλίας, Δεριγνύ της Γαλλίας και Χέιδεν της Ρωσίας που καταναυμάχησαν τον Τουρκοαιγυπτιακό στόλο στη ναυμαχία του Ναβαρίνου στις 8 Οκτωβρίου του 1827. Πλατεία Τριών Ναυάρχων

Η πλατεία έχει τα χαρακτηριστικά μιας καθαρά νεοκλασσικής πλατείας, της οποίας η δυτική πλευρά οριζόταν μέχρι το 1929 από το κατεδαφισμένο σήμερα παλατάκι του Α΄ βασιλιά της Ελλάδας Όθωνα. Στην εικόνα αριστερά φαίνεται στο βάθος το παλατάκι, ενώ στην άλλη ο χώρος στον οποίο αυτό βρισκόταν, όπως είναι σήμερα, με τον ανδριάντα του Όθωνα. Ο νεαρός βασιλιάς αποβιβάστηκε στο Ναύπλιο στις 25 Ιανουαρίου του 1833 κι έμεινε στην πόλη ως το 1834. Πλατεία Τριών Ναυάρχων

Στο μέσον της πλατείας βρίσκεται το ταφικό μνημείο του Δημήτριου Υψηλάντη -ηγετικής μορφής της Ελληνικής Επανάστασης- ο οποίος πέθανε σε ηλικία 40 ετών, στο Ναύπλιο το 1832, χτυπημένος από χρόνια κληρονομική ασθένεια. Πλατεία Τριών Ναυάρχων

ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ Στην πλατεία υπάρχουν αξιόλογα νεοκλασικά κτίρια, εκ των οποίων ξεχωρίζει το κτίριο του σημερινού Δημαρχείου. Το αναπαλαιωμένο αυτό κτίριο ιδρύθηκε με διάταγμα του 1833 για να στεγάσει το πρώτο ελληνικό Γυμνάσιο. Πλατεία Τριών Ναυάρχων

Στην πλατεία υπάρχουν πολλά όμορφα νεοκλασικά κτίρια, όπως π. χ Στην πλατεία υπάρχουν πολλά όμορφα νεοκλασικά κτίρια, όπως π.χ. το φαρμακείο (εικόνα αριστερά) του Ιταλού φιλέλληνα Μπονιφάτσιο Μποναφίν, ο οποίος ταρίχευσε το σώμα του δολοφονηθέντος Κυβερνήτη Καποδίστρια.  Πλατεία Τριών Ναυάρχων

ΠΛΑΤΕΙΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ή ΠΛΑΤΕΙΑ ΝΙΚΗΤΑΡΑ Στην πλατεία δεσπόζει το Δικαστικό Μέγαρο, χορηγία του Ανδρέα Συγγρού. Το κτίριο ολοκληρώθηκε το 1911, σε σχέδιο Αναστάσιου Σταματιάδη.

Στην είσοδο του Μεγάρου βρίσκονται οι προτομές του Αναστάσιου Πολυζωίδη και του Γεωργίου Τερτσέπη, σπουδαίων μορφών της ελληνικής δικαιοσύνης που έγιναν γνωστοί για τη σθεναρή τους στάση στη Δίκη των οπλαρχηγών της Επανάστασης, Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Δημητρίου Πλαπούτα και άλλων, όταν το 1834, οι τελευταίοι κατηγορήθηκαν για συνομωσία κατά της Αντιβασιλείας. Ο πρόεδρος Πολυζωίδης και ο δικαστικός Τερτσέπης αρνήθηκαν να υπογράψουν το πρακτικό της απόφασης για τη θανατική καταδίκη των οπλαρχηγών. Και οι δύο απολύθηκαν για αυτήν τους τη στάση, αλλά αργότερα αθωώθηκαν και αποκαταστάθηκαν στα δικαστικά τους καθήκοντα. Πλατεία Δικαστηρίου

Η πλατεία ονομάζεται επίσης και πλατεία Νικηταρά, γιατί σε αυτήν βρίσκεται το μνημείο του ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης, Νικήτα Σταματελόπουλου (Νικηταράς), ο οποίος υπήρξε σπουδαίος πολεμιστής, διετέλεσε μάλιστα για κάποιο διάστημα αρχηγός της πολιορκίας του Ναυπλίου. Το μνημείο του Νικηταρά ανεγέρθηκε το 1926. Στη βάση του παριστάνεται σκηνή μάχης, με τον Νικηταρά να σκοτώνει με το μαχαίρι του έφιππο Τούρκο πολεμιστή. Στην πίσω όψη της στήλης έχουν χαραχτεί στίχοι του Κωστή Παλαμά, αφιερωμένοι στον Νικηταρά.   Πλατεία Δικαστηρίου

ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ Η πλατεία οφείλει την ονομασία της στον πρώτο Κυβερνήτη του Ελληνικού Κράτους, Ιωάννη Καποδίστρια. Περίπου στο χώρο που καταλαμβάνει η σημερινή πλατεία βρισκόταν ο βενετσιάνικος προμαχώνας Ντόλφιν ή Σαν Μάρκο, ο οποίος κατεδαφίστηκε το 1926 μαζί με τα υπόλοιπα τείχη και προμαχώνες της κάτω πόλης.

Ο ανδριάντας του Καποδίστρια, έργο του γλύπτη Μιχαήλ Τόμπρου, τοποθετήθηκε στην πλατεία το 1932. Ο Κυβερνήτης παριστάνεται όρθιος με επίσημη ενδυμασία, να ακουμπά χαλαρά σε κορμό δέντρου. Ο Καποδίστριας γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1776, σπούδασε ιατρική στην Ιταλία, αλλά τον κέρδισε η πολιτική και η διπλωματία. Για αρκετά χρόνια πρωταγωνίστησε στη διπλωματική σκηνή της Ευρώπης, κυρίως ως υπουργός των Εξωτερικών της Ρωσίας κατά το διάστημα 1812- 1822, βοηθώντας καίρια των ελληνικό Αγώνα για την Ανεξαρτησία.

Τον Απρίλιο του 1827 εκλέχτηκε, από την Γ΄ Εθνοσυνέλευση, Κυβερνήτης της Ελλάδος, και αποβιβάστηκε στο Ναύπλιο, την τότε πρωτεύουσα, στις 8 Ιανουαρίου του 1828. Διακυβέρνησε το νεοσύστατο ελληνικό κράτος για 3 χρόνια και οκτώ μήνες έως το Σεπτέμβριο του 1831, οπότε δολοφονήθηκε έξω από το ναό του Αγίου Σπυρίδωνα. Το έργο του Κυβερνήτη υπήρξε λαμπρό και θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους πολιτικούς που πέρασαν από την ιστορία της Ελλάδας.

Ομάδα εργασίας: Σ. Μπρέβκο, Ε. Τζούβελη, Ν. Καρανικόλα Υπεύθυνη καθηγήτρια: Έφη Ντασκαγιάννη Ηλεκτρονική υποστήριξη: Κων/νος Γιολδάσης