Ο ΠΟΤΑΜΟΣ ΑΩΟΣ Λουίζα Σμυρνή

Ποταμός Αώος Ο Αώος είναι ποταμός της Ηπείρου με συνολικό μήκος 260 km. Απ' αυτά, τα 70 km βρίσκονται σε ελληνικό έδαφος και τα υπόλοιπα 190 σε αλβανικό. Πηγάζει από την βόρεια Πίνδο και αρχικά διαρρέει μία χαράδρα ανάμεσα στα όρη Τύμφη και Σμόλικα. Νοτιοδυτικά της Κόνιτσας εισέρχεται στην Αλβανία και εκβάλλει στην Αδριατική θάλασσα. Στις πηγές του Αώου, οι οποίες βρίσκονται σε υψόμετρο 1.340 μέτρων[1], έχει κατασκευαστεί τεχνητή λίμνη για την ύδρευση και την ηλεκτροδότηση της γύρω περιοχής. Λόγω της ομορφιάς του τοπίου γύρω από την λίμνη, η περιοχή των πηγών (Εθνικός Δρυμός Βίκου-Αώου), αναπτύσσεται τουριστικά με γοργούς ρυθμούς. Λίγο βορειότερα των πηγών του Αώου βρίσκεται και ο Εθνικός Δρυμός Πίνδου. Σημαντικότεροι παραπόταμοί του είναι ο Σαραντάπορος και ο Βοϊδομάτης. Ο πρώτος πηγάζει από τον Γράμμο και ο δεύτερος από την Τύμφη και ενώνονται με τον Αώο κοντά στην Κόνιτσα.

Φυσικό περιβάλλον Ο ποταμός Αώος διαρρέει μεγάλο μέρος του εθνικού δρυμού Βίκου-Αώου . Στο τμήμα αυτό σχηματίζει χαράδρα ανάμεσα στις βόρειες πλαγιές της Τύμφης και των νότιων απολήξεων του Σμόλικα. Το μήκος της χαράδρας είναι συνολικά 8 χιλιόμετρα και το πλάτος της κυμαίνεται από 300 μέτρα ως 2,5 χιλιόμετρα. Η βλάστηση σ’ αυτό το τμήμα είναι ιδιαίτερα πλούσια. Στο εσωτερικό της χαράδρας είναι χτισμένη η Μονή Στομίου ενώ στην έξοδο της βρίσκεται το μεγάλο μονότοξο γεφύρι της Κόνιτσας, χτισμένο το 1870.

Αώος: ένα ποτάμι με δανεικά νερά Ο Αώος, το ποτάμι που διασχίζει τη Βοβούσα στα πρώτα του «βήματα» και τους δήμους Ζαγορίου και Κόνιτσας στη συνέχεια και εκβάλλει στην Αδριατική, θυμίζει ήδη ρυάκι στην περιοχή «Σμιξώματα» όπου συναντάται με το γνωστό στο πανελλήνιο Αρκουδόρεμα που μεταφέρει τα νερά του από τον πυρήνα του εθνικού δρυμού της Βάλια Κάλντα.

Η άγρια ζωή Ο Αώος βρίσκεται ανάμεσα σε δύο σημαντικές προστατευμένες περιοχές, τους Εθνικούς Δρυμούς Πίνδου (Βάλια Κάλντα) και του Βίκου-Αώου. Οι περιοχές αυτές, καθώς και τμήμα του Σμόλικα, έχουν χαρακτηριστεί επίσης «Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά», ενώ έχει προταθεί η ένταξή τους, μαζί με τη Βασιλίτσα, στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000.

Χλωρίδα Κυρίαρχο είδος της δασικής χλωρίδας της περιοχής είναι η μαύρη πεύκη, που σχηματίζει επιβλητικά αμιγή και μεικτά δάση. Στα δάση αυτά, ανάλογα με το πέτρωμα, τις τοπικές κλιματικές συνθήκες, τον προσανατολισμό και το υψόμετρο, δημιουργείται ένα πλούσιο μωσαϊκό οικοσυστημάτων με εκπληκτική ποικιλία ειδών. Ιδιαίτερα εντυπωσιακά είναι τα μεικτά δάση της περιοχής Βωβούσας-Λάιστας-Βρυσοχωρίου, όπου τα μαυρόπευκα συνυπάρχουν με την υβριδιογενή ελάτη, διάφορα είδη βελανιδιάς και σφενδάμου, ασημοφλαμουριές, οξιές, ρόμπολα σε μεγαλύτερα υψόμετρα και πολλά άλλα είδη. Στις όχθες του ποταμού και των παραποτάμων του μπορεί να δει κανείς πλατάνια, σκλήθρα, ιτιές, πικροκαστανιές, καθώς και είδη που συνήθως απαντούν στα μεγαλύτερα υψόμετρα

Πανίδα Τα δάση αυτά φιλοξενούν σημαντικούς πληθυσμούς καφετιάς αρκούδας και λύκου, ζαρκάδια, αγριόγατους, αγριογούρουνα, λαγούς, αλεπούδες, ασβούς και άλλα θηλαστικά, πιθανόν λύγκες. Στις όχθες του ποταμού και των παραποτάμων του μπορεί να συναντήσει κανείς βίδρες, ενώ στα πιο ψηλά και απόκρημνα μέρη αγριόγιδα.

Ο ΠΟΤΑΜΟΣ ΑΩΟΣ (εικόνες)