Ιωάννης Μαρούτσος Γραμματέας ΟΕΥ B΄ Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας Βουλγαρία * Οικονομικό – Επενδυτικό Περιβάλλον * Προοπτικές Διμερούς Συνεργασίας Ιωάννης Μαρούτσος Γραμματέας ΟΕΥ B΄ Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας

ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (2012) ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (2012) Αναιμική αύξηση ΑΕΠ (0,8%) Ανεργία περίπου 12% Προϋπολογισμός οριακά ελλειμματικός (-0,5%) Πληθωρισμός στο 3% (με τάσεις μείωσης) Μικρό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχ. συν/λαγών (-0,7% επί του ΑΕΠ)

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ευνοϊκό θεσμικό πλαίσιο για προσέλκυση επενδύσεων Π.χ. χαμηλή φορολογία - χαμηλό κόστος εργασίας – απλή διαδικασία ίδρυσης εταιρείας. Αλλά  Σημαντική μείωση των ροών ΑΞΕ το 2009-2012  Δε λείπουν τα γραφειοκρατικά προβλήματα Αξιόπιστο τραπεζικό σύστημα (ικανοποιητική κερδοφορία – κεφαλαιακή επάρκεια) Αλλά ανησυχία για το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων και διστακτικότητα τραπεζών ως προς την περαιτέρω δανειακή ενίσχυση των εταιρειών Σημείωση: Οι ελληνικές τράπεζες αντιπροσωπεύουν το 25-30% του συνολικού τραπεζικού ενεργητικού στη χώρα

Πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις Αδύναμη ανάπτυξη (περίπου 1% του ΑΕΠ το 2013) Περαιτέρω αύξηση εξαγωγών (+7% το 11μηνο 2013) Ελάχιστα πλεονασματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και ελλειμματικό (με μειωμένο, όμως, το έλλειμμα σε σχέση με το 2012) εμπορικό ισοζύγιο Μέσος ετήσιος πληθωρισμό (2013) περίπου 2% Συνέχιση της μείωσης των ΑΞΕ (βάσει προσωρινών στοιχείων) Ανεργία της τάξης του 12% το 9μηνο 2013 Διατήρηση ελλείμματος και χρέους σε χαμηλά επίπεδα Για αναλυτικότερα στοιχεία, βλ. το τελευταίο ενημερωτικό μας «Πρόσφατες Οικονομικές Εξελίξεις» στην ιστοσελίδα μας στη διαδικτυακή πύλη AGORA web: http://agora.mfa.gr/bg60

Προϋπολογισμός 2014 Επανεκκίνηση οικονομίας & επιτάχυνση ανάπτυξης Βασικοί στόχοι : Επανεκκίνηση οικονομίας & επιτάχυνση ανάπτυξης Αριστοποίηση απορρόφησης κοινοτικών κονδυλίων Βελτίωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος Ενίσχυση απασχόλησης και επενδύσεων Αύξηση δημοσίων εσόδων και καταπολέμηση παραοικονομίας-λαθρεμπορίου Ενεργειακή επάρκεια και περιβαλλοντική προστασία (αλλά παράλληλη λήψη δυσμενών εισπρακτικών μέτρων για αιολικά-φωτοβολταϊκά πάρκα)

Διμερείς Εμπορικές Σχέσεις (1) Εμπορικό ισοζύγιο Ελλάδας – Βουλγαρίας το 2012-2013 (αξία σε εκατ. €) 2011 2012 2012 (9μηνο) 2013 (9μηνο) Ελληνικές εξαγωγές προς Βουλγαρία 1.337,1 1.562,6 1.115,8 1.061,6 Ελληνικές εισαγωγές από Βουλγαρία 1.290,9 1.368,4 1.030,2 1.096,1 Ισοζύγιο +46,2 +194,2 +85,6 -34,5 Όγκος εμπορίου 2.628 2.931 2.146 2.157,7 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

Διμερείς Εμπορικές Σχέσεις (2) Διμερείς Εμπορικές Σχέσεις (2) Η Βουλγαρία είναι : ο 4ος αγοραστής ελληνικών προϊόντων, απορροφώντας το 6,5% των εξαγωγών μας και ο 14ος προμηθευτής μας, παρέχοντας το 3% των ελληνικών εισαγωγών. Η Ελλάδα είναι: ο 5ος αγοραστής βουλγαρικών προϊόντων, απορροφώντας το 7% των β/εξαγωγών και ο 5ος προμηθευτής της, παρέχοντας το 6% των βουλγαρικών εισαγωγών.

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ (1) Γενικές παρατηρήσεις Η βουλγαρική αγορά, ως γειτονική και αναπτυσσόμενη, παρουσιάζει αξιόλογες δυνατότητες απορρόφησης της ελληνικής εξαγωγικής παραγωγής. → Αλλά περιορισμένη αγοραστική δύναμη Βουλγάρων και μικρή συγκριτικά τοπική αγορά Η Ελλάδα εξάγει μία ευρύτατη γκάμα προϊόντων (περίπου 2.500 βιομηχανικά και 400 αγροτικά) στη Βουλγαρία.

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ (2) Διάρθρωση ελληνικών εξαγωγών (2012) Η Ελλάδα εξάγει στη Βουλγαρία κυρίως: Ορυκτά καύσιμα Βιομηχανικά είδη (π.χ. πλαστικά, μηχανές, ηλεκτρικό & ηλεκτρολογικό υλικό κ.ά.) Τρόφιμα (κυρίως φρούτα & λαχανικά, έλαια, ζάχαρα, γαλακτοκομικά προϊόντα, ψάρια και θαλασσινά) Πρώτες ύλες, μέταλλα και προϊόντα της μεταλλευτικής βιομηχανίας Χημικά προϊόντα Υφάσματα & ενδύματα Ποτά και καπνά

Ελληνικές επενδύσεις στη Βουλγαρία το 2012 Το 2012 οι ελληνικές ΑΞΕ στη Βουλγαρία σημείωσαν περαιτέρω ελαφρά κάμψη. Παρόλα αυτά, στη συνολική κατάταξη η Ελλάδα διατηρεί την τρίτη θέση μεταξύ των ξένων επενδυτών μετά την Αυστρία και την Ολλανδία με συνολικές επενδύσεις (stocks) €2,8 δισ. (στοιχεία 9μηνου 2013)

Διάρθρωση ελληνικών επενδύσεων στη Βουλγαρία (Αξία εκατ. €) Διάρθρωση ελληνικών επενδύσεων στη Βουλγαρία (Αξία εκατ. €) Πηγή: Bulgarian National Bank (http://www.bnb.bg/) Τα στοιχεία αφορούν στο 2012 Χρηματοπιστωτικός 1272,1 Χονδρεμπόριο & λιανεμπόριο 479,6 Μεταφορές & επικοινωνίες 442,1 Βιομηχανία 297,0 Αγορά ακινήτων, εκμίσθωση και επιχειρηματικές δραστηριότητες 170,6 Κατασκευές 55,4 Γεωργία, θήρα και δασοκομία 10,8 Ορυχεία και λατομεία 5,0 Υγεία και κοινωνική μέριμνα 4,8 Ξενοδοχεία και εστιατόρια 3,6

Προοπτικές – Τομείς Διμερούς Συνεργασίας Τουρισμός Τρόφιμα (συμβατικά και βιολογικά) Φαρμακευτικά προϊόντα – ιατρικά μηχανήματα Τεχνολογίες αιχμής Τεχνολογίες περιβάλλοντος (π.χ. διαχείριση υδάτων-αποβλήτων) Ενέργεια Μεταφορές Συμβουλευτικές υπηρεσίες – συνεργασία σε χρηματοδοτούμενα από Διεθνείς Οργανισμούς προγράμματα

Κυριότερες μορφές εταιρειών Κυριότερες μορφές εταιρειών 1. Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (OOD) Μπορεί να είναι μονοπρόσωπη (EOOD) Ελάχιστο κεφάλαιο: 2 λέβα (~ € 1) 2. Ανώνυμη Εταιρεία (AD) Ελάχιστο κεφάλαιο: 50.000 λέβα (~ € 25.000) Κόστος σύστασης : 500 – 600 λέβα Χρόνος έναρξης λειτουργίας: 10 – 30 εργάσιμες ημέρες από ημερομηνία υποβολής δικαιολογητικών.

Μισθοί Κατώτατος μισθός : 340 λέβα (~ € 175) για κανονικό ωράριο εργασίας (8 ώρες/ημέρα και 40 ώρες/εβδομάδα) και 2,03 λέβα ανά ώρα εργασίας. Το β’ τρίμηνο 2013, ο μέσος μηνιαίος μισθός ανήλθε σε 792 λέβα (~ € 400). Οι μέσες ασφαλιστικές εισφορές ανέρχονται σε περίπου 31% του μικτού μισθού και καταβάλλονται 18% από τον εργοδότη και 13% από τον εργαζόμενο.

Φορολογία (1) ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ Φορολογία (1) ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ Φόρος φυσικών προσώπων 10% (flat tax) Εταιρικός φόρος 10% (flat tax) Φόρος μερισμάτων 5% Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) 20% Φόρος επιτοκίων καταθέσεων 10% (για μη τρεχούμενους λογαριασμούς)

Φορολογία (2) ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ Φορολογία (2) ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ Απαλλαγή βιομηχανιών από τον εταιρικό φόρο (10%) Όριο: Μέχρι 100% Προϋπόθεση: Ανεργία περιοχής μεγαλύτερη κατά 35% του εθνικού μέσου όρου Ισχύς: Μια πενταετία, ανεξάρτητα από την πορεία της ανεργίας Μείωση του εταιρικού φόρου (10%) Όριο: Μέχρι το 10% της αξίας των πάγιων επενδύσεων, με εξαίρεση τα επιβατικά αυτοκίνητα Προϋπόθεση: Ανεργία περιοχής μεγαλύτερη κατά 50% του εθνικού μέσου όρου Ισχύς: Μέχρι πλήρους έκπτωσης της μείωσης.

Φορολογία (3) ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ (συνέχεια) Φορολογία (3) ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ (συνέχεια) Έκπτωση από τα εταιρικά κέρδη Όριο: Οι αμοιβές και εργοδοτικές εισφορές μέχρι και 12 μήνες Προϋπόθεση: Πρόσληψη εγγεγραμμένων ανέργων

Επενδυτικός Νόμος (1) Οι επενδύσεις διακρίνονται σε : Επενδυτικά Σχέδια Προτεραιότητας (ΕΠΣ), που πρέπει να πληρούν τις προϋποθέσεις του Κανονισμού της ΕΕ 800/2008 Α΄ τάξεως : άνω των 32 εκατ. λέβα (€16 εκατ.) άνω των 16 εκατ. λέβα (€ 8 εκατ.), σε περιοχή με ανεργία που υπερβαίνει τον εθνικό μέσο όρο ή πρόκειται για επένδυση σε υψηλή τεχνολογία στον βιομηχανικό τομέα άνω των 11 εκατ. λέβα (€ 5,6 εκατ.) για επένδυση σε υψηλή τεχνολογία στις υπηρεσίες Β΄ τάξεως : άνω των 16 εκατ. λέβα (€ 8 εκατ.) άνω των 8 εκατ. λέβα, σε περιοχή με ανεργία υψηλότερη του εθνικού μέσου όρου ή επένδυση σε υψηλή τεχνολογία στην βιομηχανία άνω των 5,5 εκατ. λέβα και επένδυση σε υψηλή τεχνολογία στις υπηρεσίες

Επενδυτικός Νόμος (2) Προβλεπόμενα κίνητρα : σύντμηση των διαδικαστικών διατυπώσεων προνομιακή διοικητική αντιμετώπιση (ΕΠΣ & Α’ κατηγορίας) προνομιακή μεταχείριση για απόκτηση δημόσιας και δημοτικής ακίνητης περιουσίας χρηματοοικονομική βοήθεια για έργα υποδομής (κατηγορίας Α’) και ΕΠΣ χρηματοοικονομική βοήθεια για την εκπαίδευση του προσωπικού μέχρι 29 ετών Αρμόδια Υπηρεσία: Βουλγαρική Υπηρεσία Επενδύσεων (Invest Bulgaria Agency web: http://www.investbg.government.bg/en)

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ (1) ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ (με υποστήριξη ΕΕ) Απορροφητικότητα λίγο πάνω από 50% την προγραμματική περίοδο 2007–2013 7+2 Επιχ. προγράμματα (ΕΠ) την περίοδο 2014–2020 Για περαιτέρω πληροφορίες, βλ. www.eufunds.bg

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ (2) ΛΟΙΠΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ (2) ΛΟΙΠΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Πρωτοβουλία JEREMIE για διευκόλυνση δανειακής ενίσχυσης μικρών & μεσαίων βουλγαρικών επιχειρήσεων Προγράμματα EBRD (κυρίως στους τομείς της ενέργειας, του περιβάλλοντος και της καινοτομίας σε συνεργασία με διαχειριστική αρχή ΕΠ «Ανταγωνιστικότητα») Προγράμματα Βουλγαρικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (Web: www.bdbank.bg )

ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ Έχουν ενσωματωθεί οι κοινοτικές οδηγίες 2004/17/EC, 2004/18/EC, 2007/66/EC & 2009/81/EC Με πρόσφατες τροποποιήσεις επιδιώκεται: Η απλοποίηση των διαδικασιών Η ενίσχυση της διαφάνειας Η επιτάχυνση κατά την εξέταση ενστάσεων

Ευχαριστώ για την προσοχή σας Στοιχεία επικοινωνίας E-mail: ecocom-sofia@mfa.gr Web: http://agora.mfa.gr/bg60