Ο Συνήγορος του Πολίτη Είναι Ανεξάρτητη Αρχή, κατοχυρωμένη από το Ελληνικό Σύνταγμα. Δημιουργήθηκε το 1998 και η λειτουργία του διέπεται από το νόμο 3094/2003. Στο Συνήγορο του Πολίτη λειτουργούν πέντε Θεματικοί Κύκλοι :  Δικαιωμάτων του Ανθρώπου  Σχέσεων Κράτους – Πολίτη  Κοινωνικής Προστασίας  Ποιότητας Ζωής  Δικαιωμάτων του Παιδιού

Ο Κύκλος Δικαιωμάτων του Παιδιού Δημιουργήθηκε με το Ν. 3094/2003 και ξεκίνησε να λειτουργεί τον Ιούλιο 2003 Η αποστολή της διαμεσολάβησης μεταξύ πολιτών και δημοσίων υπηρεσιών για την προστασία των δικαιωμάτων του πολίτη, την καταπολέμηση της κακοδιοίκησης και την τήρηση της νομιμότητας επεκτείνεται στο πεδίο της προάσπισης και προαγωγής των δικαιωμάτων του παιδιού (Ν.3094/03, άρ.1 παρ.1) Λειτουργεί στο πρότυπο του διεθνώς καταξιωμένου θεσμού «Συνήγορος του Παιδιού» Σε αντίθεση με τους άλλους Κύκλους του Συνηγόρου του Πολίτη, έχει αρμοδιότητα και για την ιδιωτική σφαίρα

Η ιστορία των «Συνηγόρων του Παιδιού» Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (1989) προβλέπει παρακολούθηση της εφαρμογής της σε εθνικό επίπεδο Ως παιδί θεωρείται κάθε άτομο κάτω των 18 ετών Στην Ελλάδα η ΔΣΔΠ κυρώθηκε με το Ν.2101/92 Η Επιτροπή Δικαιωμάτων του Παιδιού του ΟΗΕ έχει συστήσει στις κυβερνήσεις τη δημιουργία ανεξάρτητων θεσμών για την παρακολούθηση της εφαρμογής της ΔΣΔΠ Το 1997 δημιουργήθηκε το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Συνηγόρων του Παιδιού.

Οι Συνήγοροι του Παιδιού σε διάφορες χώρες Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Συνηγόρων του Παιδιού (ENOC) έχει θεσπίσει κριτήρια που πρέπει να πληροί ο θεσμός (ανεξαρτησία, υποβολή ετήσιας έκθεσης στην κυβέρνηση, προσβασιμότητα από παιδιά, σεβασμός στη θέση & τις απόψεις των παιδιών, κλπ) Σε άλλες χώρες οι Συνήγοροι του Παιδιού λειτουργούν αυτόνομα και σε άλλες είναι ενταγμένοι σε ανεξάρτητες αρχές προάσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αντίστοιχες του Συνηγόρου του Πολίτη

Αντικείμενο του Κύκλου Δικαιωμάτων του Παιδιού (βάσει του Ν. 3094/2003) Διαμεσολάβηση με στόχο την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού (σύμφωνα με τη ΔΣΔΠ και την υπόλοιπη εθνική νομοθεσία), σε συγκεκριμένες υποθέσεις παραβιάσεων από δημόσιους φορείς ή ιδιώτες, κατόπιν αναφορών πολιτών ή και αυτεπαγγέλτως Ανάληψη πρωτοβουλιών για την προάσπιση και προαγωγή των δικαιωμάτων του παιδιού (ενημέρωση ανηλίκων και ενηλίκων, επικοινωνία με τα παιδιά, προτάσεις για θεσμικές και νομοθετικές ρυθμίσεις, συμμετοχή στον κοινωνικό διάλογο)

Επιδιώξεις του Κύκλου Δικαιωμάτων του Παιδιού Να παρεμβαίνει διαμεσολαβητικά προς άρση συγκεκριμένων παραβιάσεων δικαιωμάτων παιδιών Να γίνει γνωστός και προσβάσιμος στα παιδιά Να συμβάλλει στην ενημέρωση και παιδιών, γονέων και επαγγελματιών για θέματα δικαιωμάτων των παιδιών Να συνδράμει στην αποκάλυψη παραβιάσεων δικαιωμάτων του παιδιού και την ενεργοποίηση των αρμοδίων δημοσίων υπηρεσιών Να προωθεί τη συμμετοχή των παιδιών στη λήψη αποφάσεων που τα αφορούν Να προωθεί νομοθετικές, οργανωτικές και λειτουργικές προτάσεις για την καλύτερη εφαρμογή της ΔΣΔΠ

Βασικές θεματικές Ταυτότητα, ιθαγένεια Γονική μέριμνα/εναλλακτική φροντίδα Επίπεδο ζωής και διαβίωσης Κοινωνική συμμετοχή, ψυχαγωγία Εκπαίδευση Σωματική/ Ψυχική Υγεία, Πρόνοια Παιδική Εργασία Παιδί και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης Το παιδί ως καταναλωτής Ενδο-οικογενειακή παραμέληση/κακοποίηση Οικονομική-σεξουαλική εκμετάλλευση, εμπορία Παραβατικότητα ανηλίκων Ασυνόδευτοι ανήλικοι αλλοδαποί μετανάστες και αιτούντες άσυλο

Υποβολή αναφοράς Αναφορά μπορεί να υποβληθεί από κάθε άμεσα ενδιαφερόμενο (γονέα, παιδί, άλλο συγγενή) ή από πρόσωπα που έχουν άμεση αντίληψη παραβίασης δικαιώματος του παιδιού (δηλαδή έχουν λάβει γνώση γνώση της με ίδια μέσα). Η αναφορά πρέπει να είναι γραπτή και επώνυμη. Ο υποβάλλων την αναφορά μπορεί να ζητήσει το όνομά του να μείνει απόρρητο έναντι τρίτων

Επικοινωνία από παιδιά ( Κάθε παιδί μπορεί υποβάλλει αναφορά γραπτώς, να επικοινωνήσει τηλεφωνικά στη γραμμή για παιδιά (χωρίς χρέωση) ή να έρθει στα γραφεία του Συνηγόρου του Πολίτη για να συζητήσει το θέμα που το απασχολεί Τα στοιχεία των παιδιών παραμένουν απόρρητα, εκτός εάν υποβληθεί αναφορά ή αν κριθεί ότι βρίσκονται σε κίνδυνο και απαιτούνται περαιτέρω ενέργειες. Τα παιδιά ενημερώνονται σχετικά. Η επικοινωνία με τα παιδιά γίνεται με τον τρόπο που αυτά επιθυμούν (γραπτά ή προφορικά)

Ενέργειες του Κ.Δ.Π.κατά το χειρισμό υποθέσεων που αφορούν παραβιάσεις από δημόσιους φορείς Όταν η αναφορά αφορά πράξεις ή παραλήψεις δημοσίων φορέων, (κατά το άρθρο 3 παρ. 1 του Ν. 3094/2003), ο Συνήγορος του Πολίτη:  Επικοινωνεί γραπτά και, αν χρειάζεται, τηλεφωνικά με τους εμπλεκόμενους φορείς για να διερευνήσει το βάσιμο της καταγγελίας, ζητώντας την άποψή τους και συναφή έγγραφα.  Αν κριθεί αναγκαίο διενεργεί επισκέψεις, αυτοψίες, παραγγέλλει πραγματογνωμοσύνη ή ζητά τη συνδρομή ελεγκτικών οργάνων.

Ενέργειες του Συνηγόρου του Πολίτη μετά τη διαπίστωση παραβιάσεων από δημόσιους φορείς Διαμεσολαβεί με κάθε πρόσφορο τρόπο για την επίλυση του προβλήματος και την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού Μπορεί να συντάξει πόρισμα το οποίο γνωστοποιεί στον αρμόδιο Υπουργό και τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες. Στις προτάσεις του προς τις υπηρεσίες, μπορεί να θέτει προθεσμία, μέσα στην οποία οφείλουν να τον ενημερώσουν για τις ενέργειές τους. Μπορεί να δημοσιοποιήσει τη μη αποδοχή των προτάσεών του, εφόσον κρίνεται αναιτιολόγητη. Αν κατά την έρευνα διαπιστωθεί παράνομη ενέργεια δημόσιου λειτουργού, μπορεί να προκαλέσει την πειθαρχική δίωξη του υπαιτίου.

Ενέργειες του Κ.Δ.Π.κατά το χειρισμό υποθέσεων που αφορούν παραβιάσεις από ιδιώτες Κατά τη διερεύνηση υπόθεσης μπορεί να ζητά έγγραφα ή άλλα στοιχεία για την υπόθεση, ο χαρακτηρισμός των οποίων ως απορρήτων δεν μπορεί να του αντιταχθεί. Εφόσον διαπιστώσει παραβίαση δικαιωμάτων παιδιού, προβαίνει στις ενδεικνυόμενες ενέργειες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που έχουν τεθεί υπόψη του και προτείνει κάθε αναγκαίο μέτρο για άρση της παραβίασης και την προστασία του παιδιού.

Στις περιπτώσεις χειρισμού υποθέσεων παραβιάσεων από ιδιώτες φυσικά πρόσωπα Ο Κύκλος Δικαιωμάτων του Παιδιού δεν υποκαθιστά το ρόλο υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας, ούτε αυτόν της δικαιοσύνης. Ο ΚΔΠ ερευνά και προτείνει τους τρόπους με τους οποίους τα δικαιώματα του παιδιού μπορούν να προστατευθούν άμεσα αλλά και μακροπρόθεσμα. Για να επιτύχει στο σκοπό του αναπτύσσει ένα ευρύ δίκτυο συνεργασιών σε όλη την Ελλάδα με κοινωνικές υπηρεσίες και φορείς, υπηρεσίες υγείας, εισαγγελικές αρχές κλπ.

Όταν η υπόθεση αφορά οικογενειακές διαφορές (επιμέλεια/επικοινωνία σε περιπτώσεις διαζυγίων, προβλήματα ενδο-οικογενειακών σχέσεων) Όταν προσφεύγει ο ένας των γονέων, ο ΚΔΠ τον ενημερώνει για τα δικαιώματα του παιδιού σύμφωνα με το νόμο, και αναζητά τη συναίνεση και των δύο γονέων, ώστε να παρέμβει διαμεσολαβητικά για την άρση των παρατηρούμενων παραβιάσεων. Όταν προσφεύγει το παιδί, προηγείται συμβουλευτική προς το παιδί και ακολουθεί επικοινωνία με τους γονείς.

Όταν η υπόθεση αφορά παραβιάσεις που ενδέχεται να συνιστούν ποινικά αδικήματα… Μπορεί να επικοινωνήσει με τον αρμόδιο εισαγγελικό λειτουργό προκειμένου να λάβει τα αναγκαία μέτρα. Εάν οι δημόσιες υπηρεσίες στις οποίες απευθύνεται ο Συνήγορος του Πολίτη δεν ενεργοποιηθούν, σύμφωνα με τις αρμοδιότητές τους, τότε η Αρχή ελέγχει και τις δικές τους ευθύνες και προτείνει τα αναγκαία μέτρα. Ο ΚΔΠ μπορεί επίσης να συστήσει στον πολίτη που έχει υποβάλει την αναφορά και άλλες ενέργειες, όπως προσφυγή σε αρμόδιες μη κυβερνητικές οργανώσεις, με τις οποίες ο Κύκλος επικοινωνεί.

Πότε μπορεί ο Συνήγορος του Πολίτη να παρέμβει αυτεπάγγελτα; Σε περιπτώσεις σοβαρών παραβιάσεων που έρχονται σε γνώση του με διάφορους τρόπους, χωρίς πραγματοποίηση ενυπόγραφης αναφοράς Για τη διερεύνηση των συνθηκών σε ιδρύματα ή σε άλλους φορείς που ασχολούνται με το παιδί, ώστε να διαπιστωθεί εάν τηρείται η νομιμότητα ή παραβιάζονται τα δικαιώματα του παιδιού

Μπορεί ο Κύκλος Δικαιωμάτων του Παιδιού να κάνει θεσμικές ή νομοθετικές προτάσεις; Ο ΚΔΠ έχει τη δυνατότητα να διατυπώνει προς τα αρμόδια Υπουργεία και τον Πρωθυπουργό θεσμικές και νομοθετικές προτάσεις που αφορούν το παιδί:  με ειδικές εκθέσεις που συντάσσει, ύστερα από τη διερεύνηση υποθέσεων  στο πλαίσιο της γενικότερης αποστολής και δράσης του για την προάσπιση και προαγωγή των δικαιωμάτων του παιδιού

Με ποιους τρόπους ο ΚΔΠ «ακούει» και αναδεικνύει τη φωνή και τις θέσεις των παιδιών; Οργανώνει συναντήσεις με ομάδες παιδιών, τις οποίες επισκέπτεται στο σχολείο, στη γειτονιά, στους χώρους φιλοξενίας, εργασίας, ψυχαγωγίας τους, κλπ. Ανταποκρίνεται στο ενδιαφέρον που εκδηλώνουν ομάδες παιδιών και επαγγελματίες που εργάζονται μαζί τους, επικοινωνώντας σε θέματα που αφορούν την προάσπιση και προαγωγή δικαιωμάτων του παιδιού

Ο ΚΔΠ επιχειρεί να συμβάλλει στην ενημέρωση ανηλίκων και ενηλίκων για τα δικαιώματα του παιδιού μέσα από:  Την έκδοση και τη διάδοση ενημερωτικών φυλλαδίων για παιδιά και ενηλίκους  Τη λειτουργία website  Τη λειτουργία ειδικής τηλεφωνικής γραμμής για παιδιά  Τη συμμετοχή σε ημερίδες, εκδηλώσεις, κλπ.  Την πραγματοποίηση σεμιναρίων για επαγγελματίες που ασχολούνται με παιδιά και οικογένεια  Την παραγωγή υλικού ευαισθητοποίησης για τα δικαιώματα του παιδιού

Διεύθυνση: Χατζηγιάννη Μέξη 5, Αθήνα Φαξ (για αποστολή αναφορών) Τηλέφωνο για πληροφορίες: Τηλ. Κύκλου Δικαιωμάτων του Παιδιού Τηλέφωνο επικοινωνίας για παιδιά: (χωρίς χρέωση) Ηλεκτρονική διεύθυνση: Website: Επικοινωνία με το Συνήγορο του Πολίτη