ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Της Ειρήνης Κοζορώνη Θέμα: “Πως επηρεάζεται η διαπαιδαγώγηση των παιδιών μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον, σε σχέση με το φύλο και άλλους παράγοντες σε αγροτικές και αστικές περιοχές του Νομού Ηρακλείου”

Γονική Διαπαιδαγώγηση Ο όρος γονική διαπαιδαγώγηση είναι πλατύς και εμπλέκεται σε πολλούς κλάδους των κοινωνικών επιστημών, μα στην παρούσα μελέτη προσεγγίζουμε τη διαπαιδαγώγηση μόνο ως το μηχανισμό που καλλιεργεί (ή όχι) την αυτοπεποίθηση, την πρωτοβουλία και την υπευθυνότητα των παιδιών, τις μεθόδους τιμωρίας για τυχόν μη αποδεκτές πράξεις καθώς τον τρόπο επικοινωνίας τους εντός και εκτός σπιτιού.

Γονική Διαπαιδαγώγηση Επίσης, ως μέρος του τρόπου συμπεριφοράς εξετάζεται η τάση που έχουν οι γονείς να υιοθετούν περισσότερο παραδοσιακές ή μοντέρνες ιδέες, για σοβαρά ζητήματα, όπως η προίκα για μια νέα γυναίκα ή η σημαντικότητα της καριέρας για τον άνδρα ή τη γυναίκα. Τέλος, εξετάζονται οι προσδοκίες που οι γονείς έχουν για τα παιδιά τους, ως ένα αρκετά χαρακτηριστικό στοιχείο της συμπεριφοράς και επίδρασης των γονιών στην ανάπτυξη των παιδιών.

Γονική Διαπαιδαγώγηση Επίσης, ως μέρος του τρόπου συμπεριφοράς εξετάζεται η τάση που έχουν οι γονείς να υιοθετούν περισσότερο παραδοσιακές ή μοντέρνες ιδέες, για σοβαρά ζητήματα, όπως η προίκα για μια νέα γυναίκα ή η σημαντικότητα της καριέρας για τον άνδρα ή τη γυναίκα. Τέλος, εξετάζονται οι προσδοκίες που οι γονείς έχουν για τα παιδιά τους, ως ένα αρκετά χαρακτηριστικό στοιχείο της συμπεριφοράς και επίδρασης των γονιών στην ανάπτυξη των παιδιών.

Θέματα Σχετικά Με Τη Διαπαιδαγώγηση Στρατηγικές Διαπαιδαγώγηση

Θέματα Σχετικά Με Τη Διαπαιδαγώγηση Στρατηγικές Διαπαιδαγώγησης Η Αμερικάνικη Παιδιατρική Ακαδημία (American Academy Pediatrics, 2007) σε πρόσφατη ανακοίνωσή της αναφέρει ότι η ανάληψη συγκεκριμένων μικροκαθηκόντων του σπιτιού βοηθά αποτελεσματικά στην ενδυνάμωση της υπευθυνότητας και της αίσθησης συνεργασίας. Αυτά τα μικροκαθήκοντα πρέπει να δίδονται στα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία, αφού προηγούμενα τους έχει εξηγηθεί καθαρά και λεπτομερώς πως πρέπει να τα φέρουν σε πέρας, γιατί είναι χρήσιμα για την καλή λειτουργία του σπιτιού, και κυρίως αφού έχει εκτιμηθεί από τους γονείς ο βαθμός δυσκολίας τους και οι δυνατότητες των παιδιών τους.

Κοινωνική Τάξη Όλοι οι ερευνητές που ασχολήθηκαν με την διαπαιδαγώγηση αγοριών και κοριτσιών, επισήμαναν πολλούς παράγοντες που είναι στενά συσχετιζόμενοι με τον τρόπο που οι γονείς διαπαιδαγωγούν τα παιδιά. Ο πρώτος από αυτούς τους παράγοντες ήταν η κοινωνική τάξη των γονιών.

Κατηγορίες-Επαγγελμάτων Υπάρχουν 8 βασικές κατηγορίες: Προσωπικό επιστημονικών, τεχνικών και συναφών επαγγελμάτων Διευθυντές και ανώτερα διοικητικά στελέχη Υπάλληλοι γραφείου και συναφή επαγγέλματα Έμποροι και πωλητές Απασχολούμενοι ειδικευμένοι στην παροχή προσωπικών υπηρεσιών Αγροκαλιεργητές κτηνοτρόφοι δασοκόμοι αλιείς κυνηγοί Τεχνίτες και χειρώνακτες μη αγροτικής απασχόλησης και χειριστές μεταφορικών μηχανών Ένοπλες δυνάμεις

Συμμετοχή Στη Σχολική Ζωή Είναι παραδεκτό από όλους τους ερευνητές ότι ένα μεγάλο ρόλο στην διαπαιδαγώγηση των παιδιών παίζει η γονική συμμετοχή στην ζωή του παιδιού, που καλύπτει δύο μεγάλους τομείς: τη συμμετοχή στη σχολική ζωή του παιδιού τη συμμετοχή στην εξω-σχολική και την ιδιωτική ζωή του παιδιού

Tο Πρόβλημα Της Έρευνας αποφασίστηκε η παρούσα μελέτη να έχει σα στόχο την: εξερεύνηση της διαφοροποίησης της διαπαιδαγώγησης ανάμεσα σε αγόρια και κορίτσια ηλικίας περίπου 12 ετών, σε αστική και ορεινή περιοχή του νομού Ηρακλείου Κρήτης, καθώς και την πιθανή συσχέτιση αυτής της διαφοροποίησης με το κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο των γονιών.

Τα Ερευνητικά Ερωτήματα Η αστική και ορεινή περιοχή επηρεάζει τους γονείς στη διαπαιδαγώγηση των αγοριών –κοριτσιών; Το πολιτισμικό επίπεδο των γονιών επηρεάζει την συμμετοχή τους στη ιδιωτική και σχολική ζωή των παιδιών τους; Ποιες διαφοροποιήσεις εμφανίζονται ανάλογα με το εκπαιδευτικό και οικονομικό επίπεδο των γονιών; Το φύλο του παιδιού επηρεάζει τις προσδοκίες των γονιών; Η γεωγραφική περιοχή, της οικογένειας επηρεάζει τις προσδοκίες και τον τρόπο συμπεριφοράς των γονέων;

Κατοχή Ανεξαρτήτου Παιδικού Δωματίου Mε μεγάλη έκπληξη διαπιστώθηκε ότι όσον αφορά τις υλικές παροχές στα παιδιά τους οι γονείς που μένουν σε ορεινή και σε αστική περιοχή της Κρήτης έχουν περίπου ίδια συμπεριφορά: η κατοχή ανεξάρτητου παιδικού δωματίου δε διαφοροποιείται μεταξύ της ορεινής και αστικής περιοχής, μολονότι το κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο στην ορεινή περιοχή είναι στατιστικά σημαντικά χαμηλότερο από αυτό της αστικής. Η κατοχή δωματίου δε σχετίζεται με το φύλο του παιδιού. Αγόρια και κορίτσια έχουν ίδιες πιθανότητες για δικό τους δωμάτιο στις Κρητικές οικογένειες.

Κατοχή Ανεξαρτήτου Παιδικού Δωματίου Επίσης το κατά πόσο τους επιτρέπουν να ντύνονται μοντέρνα είναι κάτι στατιστικά ανεξάρτητο της περιοχής και του φύλου. Ο τρόπος με τον οποίο επικοινωνούν με τα παιδιά τους αλλάζει κάπως ανάμεσα στις δύο γεωγραφικές περιοχές (όχι όμως τόσο έντονα και δυσανάλογα όσο το κοινωνικό- οικονομικό επίπεδο των γονιών αυτών των περιοχών). Οι γονείς που ζουν σε ορεινές περιοχές κάνουν περισσότερο αγροτικές δουλειές με τα παιδιά τους σε αντίθεση με τους γονείς που ζουν σε αστικές περιοχές που όπως δήλωσαν πηγαίνουν περισσότερο σε πολιτιστικές εκδηλώσεις, θέατρα και κινηματογράφους

Καθαρισμός του Δωματίου Στη δική μας έρευνα βρέθηκε ότι όσον αφορά το καθαρισμό του δωματίου οι απαντήσεις των γονιών είναι σχεδόν παρόμοιες, και στις δύο περιοχές υπήρξαν και αρκετές περιπτώσεις που οι γονείς απάντησαν ότι τα παιδιά τους δεν ασχολούνται με το καθαρισμό του δωματίου τους. Όμως, το ότι τα παιδιά της ορεινής περιοχής ασχολούνται με αγροτικές δουλειές και μάλιστα κτηνοτροφικές (άρμεγμα αιγοπροβάτων) που είναι δύσκολες και απαιτητικές ασχολίες για ένα παιδί της ηλικιακής ζώνης των 10 έως 13 ετών, δείχνει ότι οι Κρητικοί δεν είναι καθόλου ελαστικοί με τα παιδιά τους και σίγουρα δεν μεγαλώνουν «μαμόθρεφτα». Δεδομένου ότι τέτοιου είδους δουλειές δεν είναι δυνατόν να αναλαμβάνονται από κάποιον (έστω και ένα παιδί) ο οποίος υπακούει τυφλά τον υπεύθυνο κτηνοτρόφο, και είναι δουλειές που πρέπει να επιδείξει κανείς πρωτοβουλία και δύναμη, έστω και αν τις κάνει για λόγους επιβίωσης, μας κάνει να σκεφτούμε ότι θα έπρεπε να αποδειχτεί στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση μεταξύ γονιών ορεινής και αστικής περιοχής στο τρόπο που καλλιεργείται η συγκεκριμένη πρωτοβουλία. Όμως δεν φάνηκε η διαφοροποίηση διότι και στις δύο περιοχές έγινε προσπάθεια να αποκρυπτογραφηθεί ο τρόπος που καλλιεργείται η πρωτοβουλία με τις ίδιες ερωτήσεις. Αυτό μας οδήγησε να σκεφτούμε ότι είναι πρωταρχική ανάγκη για τον ελληνικό χώρο να αναθεωρηθούν ή να επανεξετασθούν ερωτήσεις που αποκαλύπτουν συμπεριφορές διαπαιδαγώγησης, εξ’ αιτίας της ιδιομορφίας της δικής μας πατρίδας, και των προτεραιοτήτων των ελληνικών περιοχών.

Ασχολίες Εντός Σπιτιού Όσον αφορά στις ασχολίες εντός σπιτιού, οι γονείς που κατοικούν σε ορεινή περιοχή ασχολούνται περισσότερο με την μελέτη των σχολικών μαθημάτων και παθητικά παρακολουθούν τηλεόραση με τα παιδιά τους. Αντίθετα οι γονείς που διαμένουν στην αστική περιοχή ασχολούνται στατιστικά σημαντικά περισσότερο με το διάβασμα εξωσχολικών βιβλίων. Αυτό είναι αρκετά ελπιδοφόρο για την Κρήτη, αν θυμηθούμε ότι όλες οι μελέτες σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο δείχνουν ότι οι Έλληνες διαβάζουν λίγο έως ελάχιστα εξωσχολικά βιβλία

Φύλο Του Παιδιού Πρέπει να σημειωθεί ότι αυτές οι διαφορές οι οποίες βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές, και συνεπώς είναι μάλλον αδύνατο να ισχύουν κατά τύχη, δεν επηρεάζονται από το φύλο του παιδιού. Οι γονείς φέρονται ομοίως σε αγόρια και κορίτσια, εκτός από μια περίπτωση: Στην αστική περιοχή οι πατεράδες προτιμούν στατιστικά σημαντικά περισσότερο να βγαίνουν εκτός σπιτιού με τους γιους τους από ότι με τις κόρες τους.

Φύλο Του Παιδιού Μια διαφοροποίηση που υπάρχει ανάμεσα σε γονείς που διαμένουν σε αστική και ορεινή περιοχή είναι ο τρόπος που αντιδρούν απέναντι στα ψέματα των παιδιών τους: οι γονείς που διαμένουν σε ορεινή περιοχή συζητούν περισσότερο την αιτία που οδήγησε τα παιδιά σε αυτήν την ενέργεια και είναι λιγότερο αυστηροί σε σχέση με αυτούς που διαμένουν σε αστική περιοχή που είναι στατιστικά σημαντικά αυστηρότεροι. Σε πολλές έρευνες που έχουν γίνει από ανεξάρτητους ερευνητές, διαπιστώθηκε ότι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης του ψέματος των παιδιών είναι η συζήτηση και η διερεύνηση των αιτιών και όχι η αυστηρότητα και οι φωνές (Larzerelc, 2001). Οι κάτοικοι του Δήμου Ρούβα διαισθητικά ακολουθούν αυτήν τη μέθοδο. Οι διαφοροποιήσεις που παρατηρήθηκαν και ως προς την στάση που κρατούν απέναντι στα ψέματα των παιδιών τους και ως προς τη στάση που κρατούν όταν τα παιδιά τους λένε κακές λέξεις και βρίζουν δε διαφοροποιούνται ανάμεσα σε αγόρια και κορίτσια, είναι δηλαδή ανεξάρτητες φύλου.

Ανάπτυξη Δραστηριοτήτων Όσον αφορά στην ανάπτυξη δραστηριοτήτων εντός σπιτιού οι επιστήμονες και οι ανώτεροι διοικητικοί υπάλληλοι ασχολούνται στατιστικά σημαντικά περισσότερο με την μελέτη εξωσχολικών βιβλίων, οι χειρώνακτες, τεχνίτες, αγροκαλλιεργητές και κτηνοτρόφοι με την παρακολούθηση κάποιου προγράμματος στην τηλεόραση ενώ όσοι είναι ελεύθεροι επαγγελματίες ασχολούνται στατιστικά σημαντικά περισσότερο με τη μελέτη των σχολικών μαθημάτων και εργασιών.

Πρωτοβουλία Των Παιδιών Τέλος και στους τρόπους που καλλιεργείται η πρωτοβουλία των παιδιών υπάρχει μια στατιστικά σημαντική διαφοροποίηση ανάμεσα στους γονείς διαφορετικών επαγγελμάτων: οι χειρώνακτες αφήνουν τα παιδιά τους να αποφασίσουν για μικρότερα ζητήματα ενώ όσοι έχουν ανώτερα ιεραρχικά επαγγέλματα επιτρέπουν κυρίως στα κορίτσια τους να αποφασίσουν για σπουδαιότερα ζητήματα του σπιτιού. Οι άνθρωποι που ανήκουν στα ιεραρχικά ανώτερα ή ιεραρχικά κατώτερα επαγγέλματα μάλιστα έδειξαν μια τάση να αφήνουν τις κόρες να αποφασίσουν για θέματα μέσα στο σπίτι περισσότερο από ότι αφήνουν τους γιους.

Προσδοκίες των Γονιών Όσον αφορά στις προσδοκίες γονιών διαφορετικών επαγγελμάτων και εδώ παρουσιάζονται κάποιες στατιστικά σημαντικές διαφοροποιήσεις ανάμεσα στους γονείς διαφορετικών επαγγελμάτων οι οποίες όμως δε διαφοροποιούνται ανάμεσα στα αγόρια και στα κορίτσια της οικογένειας. Συγκεκριμένα οι ανώτεροι ιεραρχικά επαγγελματίες προσδοκούν στατιστικά σημαντικά περισσότερο τα παιδιά τους να εισαχθούν και να φοιτήσουν στο Πανεπιστήμιο, ενώ παραδόξως οι αγρότες και κτηνοτρόφοι προσδοκούν στατιστικά σημαντικά περισσότερο τα παιδιά τους να ακολουθήσουν ένα επάγγελμα το οποίο θα τοποθετείται στα ανώτερα ιεραρχικά επαγγέλματα.