Η Τυνησία ως εμπορικός εταίρος Ειρήνη Καμά Γραμματέας Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων Β΄ Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων Τύνιδας Ημέρα Πληροφόρησης Επιχειρηματιών, Αθήνα, 9 Μαΐου 2013

Μακροοικονομικά στοιχεία 2011 Κατά κεφαλήν ΑΕΠ (σε PPP): 8.487 US$* Ρυθμός ανάπτυξης: -1,8% Εξωτερικό χρέος: 22,336 δισεκ. US$ Εξαγωγές αγαθών (fob) : 17,876 δισεκ. US$ Εισαγωγές αγαθών (fob) : 22,623 δισεκ. US$ 4,79 εκ.τουρίστες – συνάλλαγμα 1,68 δισεκ. US$ Το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας είναι διαχρονικά παθητικό Πηγή: Διεθνές Νομισματικό Ταμείο *εκτίμηση Economist Intelligence Unit, Απρίλιος 2013

Εισαγωγές Τυνησίας 2012 κύριες κατηγορίες προϊόντων Εισαγωγές Τυνησίας 2012 κύριες κατηγορίες προϊόντων ορυκτά καύσιμα συσκευές ηλεκτρικές και μέρη αυτών λέβητες αυτοκίνητα οχήματα, τρακτέρ πλαστικές ύλες και μέρη αυτών δημητριακά βαμβάκι σίδηρος και χάλυβας φαρμακευτικά προϊόντα χαλκός και τεχνουργήματα *Προσωρινά στοιχεία, Απρίλιος 2013. Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Τυνησίας

Εξαγωγές Τυνησίας 2012 βασικές κατηγορίες προϊόντων Εξαγωγές Τυνησίας 2012 βασικές κατηγορίες προϊόντων Μηχανές, συσκευές, υλικά ηλεκτρικά και μέρη αυτών Ορυκτά καύσιμα Ενδύματα και συμπληρώματα του ενδύματος Λίπη και λάδια ζωικά και φυτικά Υποδήματα Λέβητες – μηχανές Ανόργανα χημικά προϊόντα Λιπάσματα *Προσωρινά στοιχεία, Απρίλιος 2013. Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Τυνησίας .

Ελληνικές εξαγωγές σε Τυνησία το 2012 Ορυκτά καύσιμα Βαμβάκι Υφάσματα πλεκτά Λέβητες Καπνά Φαρμακευτικά προϊόντα Σίδηρος και χάλυβας Ξυλεία Μάρμαρα Αλουμίνιο Δημητριακά Πλαστικό Προσωρινά στοιχεία Απριλίου 2013 Πηγή: Ελληνική Στατιστική Αρχή

Ο γεωργικός τομέας Εξαγωγές γεωργικών προϊόντων και προϊόντων αλιείας 1,2 δισεκ.$ κατ’έτος Κύρια προϊόντα: ελιές, ελαιόλαδο, χουρμάδες, ντομάτες, εσπεριδοειδή, πατάτες, σταφύλια, γαρίδες Ασθενή σημεία: χαμηλή προστιθέμενη αξία, ασφάλεια τροφίμων, ιχνηλασιμότητα Στη γεωργία απασχολείται περίπου το 17,7% του πληθυσμού. Η γεωργία αντιπροσωπεύει σχεδόν το 8% του ΑΕΠ ενώ τα γεωργικά προϊόντα αποτελούν το 10,3% των εξαγωγών.  Οι Τυνήσιοι έχουν ζητήσει την αρωγή της Ε.Ε. για χρηματοδότηση προγραμμάτων. Επεξεργασία φρούτων και λαχανικών (π.χ. μαρμελάδες, γλυκίσματα), branding, συσκευασία και τυποποίηση Βιοτεχνολογία, ζιζανιοκτόνα νέας γενιάς φιλικά προς το περιβάλλον, μηχανήματα π.χ. μηχανές κλαδέματος, αρδευτικά έργα Νέες τεχνικές καλλιέργειας, νέες ποικιλίες ελιάς, σύκου, σταφυλιού, μήλων και αχλαδιών, σιτηρών, βιολογικές ζωοτροφές, βιολογικό τυρί Εσωτερική οργάνωση των επιχειρήσεων, μάρκετινγκ των γεωργικών προϊόντων. Βελτίωση ποιότητας υδάτων, υγειονομικοί έλεγχοι εναντίον μυκήτων και ιών, καταπολέμηση ασθενειών που οφείλονται στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, εναλλακτικές μέθοδοι καταπολέμησης ασθενειών, αφαλάτωση και εμπλουτισμός νερού με μεταλλικά στοιχεία, ανθεκτικές ποικιλίες, συνθήκες μεταφοράς και συντήρησης εσπεριδοειδών, καταπολέμηση των ασθενειών που προσβάλλουν τα εσπεριδοειδή. Ιχθυοκαλλιέργειες.

Πεδία με πιθανότητα συνεργασίας Τεχνογνωσία σχετική με την επεξεργασία φρούτων και λαχανικών (π.χ. μαρμελάδες, γλυκίσματα) τη συσκευασία και τυποποίηση τη βιοτεχνολογία, ζιζανιοκτόνα νέας γενιάς φιλικά προς το περιβάλλον νέες τεχνικές καλλιέργειας, νέες ποικιλίες ιχθυοκαλλιέργειες Στη γεωργία απασχολείται περίπου το 17,7% του πληθυσμού. Η γεωργία αντιπροσωπεύει σχεδόν το 8% του ΑΕΠ ενώ τα γεωργικά προϊόντα αποτελούν το 10,3% των εξαγωγών.  Οι Τυνήσιοι έχουν ζητήσει την αρωγή της Ε.Ε. για χρηματοδότηση προγραμμάτων. ), branding, , μηχανήματα π.χ. μηχανές κλαδέματος, αρδευτικά έργα ελιάς, σύκου, σταφυλιού, μήλων και αχλαδιών, σιτηρών, βιολογικές ζωοτροφές, βιολογικό τυρί Εσωτερική οργάνωση των επιχειρήσεων, μάρκετινγκ των γεωργικών προϊόντων. Βελτίωση ποιότητας υδάτων, υγειονομικοί έλεγχοι εναντίον μυκήτων και ιών, καταπολέμηση ασθενειών που οφείλονται στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, εναλλακτικές μέθοδοι καταπολέμησης ασθενειών, αφαλάτωση και εμπλουτισμός νερού με μεταλλικά στοιχεία, ανθεκτικές ποικιλίες, συνθήκες μεταφοράς και συντήρησης εσπεριδοειδών, καταπολέμηση των ασθενειών που προσβάλλουν τα εσπεριδοειδή. Όσον αφορά τα προϊόντα μεταποίησης αναφέρομαι παρακάτω.

Πηγής πληροφόρησης για εξαγωγείς Βάσεις με στοιχεία εταιριών: - www.tunisieindustrie.nat.tn/fr/dbi.asp - www.made-in-tunisia.net - www.batimaghreb.com (δομικά υλικά) Market access database Δασμολόγιο, έγγραφα που συνοδεύουν τις εξαγωγές http://madb.europa.eu/mkaccdb2/indexPubli.htm Τυνησιακά τελωνεία www.douane.gov.tn Πηγές άντλησης των πληροφοριών Πρώτη βάση: ξένες και τυνησιακές εταιρίες του Υπουργείου Βιομηχανίας και Τεχνολογίας. Γραφείο Ο.Ε.Υ. Τύνιδας έχει επισημάνει περιπτώσεις κατά τις οποίες τα στοιχεία που αναφέρονται στη βάση δεν έχουν επικαιροποιηθεί. Αυτό ισχύει και για τις ελληνικές εταιρίες που αναφέρονται στον ιστότοπο. Eπόμενες ιδιωτικές βάσεις δεδομένων: Αγγελίες προσφοράς και ζήτησης, να διαφημιστείτε στο διαδίκτυο αλλά και στον εξειδικευμένο κατάλογο batimaghreb.com (παλιότερες εκδόσεις του θα βρείτε στον ιστότοπο) ο οποίος διανέμεται δωρεάν σε αρχιτεκτονικά γραφεία,  κατασκευαστικές εταιρίες κ.τ.λ.. Ορισμένες από τις υπηρεσίες του ιστοτόπου είναι με πληρωμή. Ειδικής αναφοράς αξίζει βάση market access database (http://madb.europa.eu/mkaccdb2/indexPubli.htm) της Ε.Ε. η οποία ανανεώνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Ο ιστότοπος είναι προσβάσιμος ως ακολούθως: αναγράφετε σε οποιαδήποτε μηχανή αναζήτησης market access, επιλέγετε τον ιστότοπο europa και στη συνέχεια exporter’s guide to import formalities και ειδικότερα για τους δασμούς, applied tariffs database (για τυχόν προβλήματα πρόσβασης, μπορείτε να συμβουλευτείτε την ενότητα Frequently Asked Questions). Πρέπει να εισαχθούν οι πρώτοι 4 ή 6 κωδικοί των προϊόντων (υπάρχει συμφωνία μεταξύ κωδικών όπως δίνονται από τα Τυνησιακά Τελωνεία και τις βάσεις δεδομένων της Ε.Ε. όσον αφορά τα 8 πρώτα ψηφία).

Έλεγχος τυνησιακών εταιριών Έλεγχος εταιρίας : θεωρητικά, υποχρεωτική εγγραφή στο εμπορικό μητρώο http://www.registre-commerce.tn/search/RCCSearch.do?action=getPage&rg_type=PM&search_mode=NORMAL SORENCO (www.sorenco.com.tn) για αξιολόγηση εταιριών Η εγγραφή εταιρίας σε Επιμελητήριο, σύμφωνα με την τυνησιακή νομοθεσία, είναι προαιρετική και όχι υποχρεωτική όπως ισχύει στην Ελλάδα. Γραφείο Ο.Ε.Υ. Τύνιδας επισημαίνει ότι η βάση εμπορικού μητρώου μπορεί να μην είναι επικαιροποιημένη. Η εταιρία SORENCO (www.sorenco.com.tn) ειδικεύεται στις αξιολογήσεις εταιριών. Γραφείο Ο.Ε.Υ. Τύνιδας δε φέρει ευθύνη για τις παρεχόμενες υπηρεσίες της εταιρίας. Προτείνεται στους Έλληνες εξαγωγείς να επικοινωνήσουν με τον Οργανισμό Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων (http://www.oaep.gr) για να συζητήσουν λεπτομέρειες ενδεχόμενης συμφωνίας τους με τυνησιακές εταιρίες και να εξετάσουν την πιθανότητα ασφάλισης τους για εμπορικούς και αν το κρίνουν απαραίτητο και για πολιτικούς κινδύνους κατά την εξέταση του φακέλου, προκειμένου να καθοριστεί το ασφάλιστρο, ο Ο.Α.Ε.Π. θα ενημερώσει τους αιτούντες για πληροφορίες που θα συλλέξει σχετικά με την εταιρία με την οποία οι ενδιαφερόμενοι επιθυμούν να συνεργαστούν.

Πληρωμή των εξαγωγών– ρήτρα διαιτησίας Με εξαιρέσεις: (irrevocable) letter of credit ή Cash Against Documents http://www.bct.gov.tn/bct/siteprod/francais/relations/commerce.jsp#import Ρήτρα διαιτησίας: Ε.Β.Ε.Α.(210-3624341) Σε περίπτωση εξαγωγής προϊόντων προς την Τυνησία, θέτουμε υπ’όψιν σας ότι σύμφωνα με την τυνησιακή νομοθεσία, η πληρωμή των εισαγωγών, με ορισμένες εξαιρέσεις, γίνεται με τη διαδικασία (irrevocable) letter of credit ή Cash Against Documents (http://www.bct.gov.tn/bct/siteprod/francais/relations/commerce.jsp#import). Μεταξύ των άλλων, σκόπιμη είναι Η διαιτησία αποτελεί εναλλακτικό τρόπο επίλυσης εμπορικών διαφορών, χωρίς τις καθυστερήσεις και την υπερβολική τυπικότητα των τακτικών δικαστηρίων. Η αμοιβή για τη διαιτησία καθορίζεται αναλόγως της αξίας της απαίτησης.

Επενδύσεις στην Τυνησία το 2012 Πλεονεκτήματα χώρας: στρατηγική θέση, συμφωνίες με Ε.Ε., φθηνό εργατικό κόστος, επαρκείς υποδομές, φορολογικά κίνητρα Toμείς: εξαρτήματα μηχανών (mécanique) & ηλεκτρολογικό υλικό (industrie électrique et électronique) κλωστοϋφαντουργία δομικά υλικά εξαρτήματα αεροναυπηγικής τηλεφωνικά κέντρα ανταλλακτικά αυτοκινήτων Ο μεγαλύτερος επενδυτής το Κατάρ, ακολουθούν Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία Μόλις το 13% των επενδυτικών σχεδίων πραγματοποιήθηκαν στην ενδοχώρα Ο κώδικας επενδύσεων βρίσκεται σε διαδικασία αναθεώρησης Πηγή: Foreign Investment Promotion Agency, FIPA Απρίλιος 2013 καλώδια, μετασχηματιστές, διακόπτες, ρελέ, ολοκληρωμένα κυκλώματα Το 2012 παρατηρούμε αύξηση του επενδεδυμένου κεφαλαίου στη χώρα (3,08 δισεκατομμύρια δηνάρια έναντι 1,7 δισεκατομμυρίων το 2011 και 2,42 το 2010) κατά 79,2% σε σχέση με το 2011 και 27,4% σε σχέση με το 2010. Η αύξηση όμως αυτή οφείλεται σε ιδιωτικοποιήσεις και στην εξαγορά τυνησιακής τράπεζας από τη γαλλική Crédit Mutuel καθώς και την εξαγορά του 15% των μετοχών της τηλεφωνικής εταιρίας Tunisiana από την Qatar Telecom. Σε σχέση με το 2011, σημειώθηκε αύξηση των επενδύσεων σε όλους τους τομείς με εξαίρεση τον τομέα των υπηρεσιών. Το 2011, 182 επιχειρήσεις με συμμετοχή ξένου κεφαλαίου έπαψαν τη λειτουργία τους όταν την πενταετία 2005-2010 προηγούμενα πέντε χρόνια ο μέσος όρος ήταν 120 επιχειρήσεις το χρόνο για λόγους που σχετίζονται με την ασφάλεια στη χώρα (συνδικαλιστικές διεκδικήσεις, απεργίες, καταλήψεις κ.τλ.). Οι περισσότερες επιχειρήσεις που έκλεισαν ανήκαν στον τομέα της υφαντουργίας ακολουθεί ο τομέας των υπηρεσιών, και τέλος αυτός της μηχανικής, ηλεκτρικής και ηλεκτρονικής. Η παραγωγή και εξαγωγή εξαρτημάτων μηχανών (mécanique) είναι σημαντική για τον βιομηχανικό τομέα. Οι εξαγωγές ηλεκτρολογικού υλικού (industrie électrique et électronique) και αποτελούνται κυρίως από καλώδια, μετασχηματιστές, διακόπτες, ρελέ, ολοκληρωμένα κυκλώματα κλπ. montant de 3079,5MTND contre 1718,3MTND en 2011 et 2417,7MTND en 2010 soit une augmentation de 79,2% par rapport à 2011 et de 27,4% par rapport à 2010. Cette évolution est due en grande partie aux opérations de privatisation et d’acquisition (acquisition de 13% du capital de la BT d’une valeur de 218 MTND par le Crédit Mutuel français et acquisition de 15% des actions dans le capital de l’opérateur de télécommunications Tunisiana d’une valeur de 636,9MTND par Qatar Telecom). dans l’industrie du textile et de l’habillement (66 projets). à l’exception du secteur des services, tous les autres secteurs ont connu une reprise du niveau des investissements par rapport à 2011, le secteur de l’énergie qui est passé de 1317,1MTND en 2010 à 1063,4MTND en 2011 et à 1378,1 en 2012. Le secteur financier qui n’a enregistré aucun investissement pendant les deux années 2010 et 2011, est passé à 243,2MTND en 2012. le secteur des matériaux de construction, et après une forte baisse en 2011 par rapport à 2010, a presque décuplé ses investissements en 2012 par rapport à 2011. le secteur de la mécanique a enregistré une évolution de 20% par rapport à 2010 et de 93% par rapport à 2011. le secteur de l’électrique et de l’électronique a connu une hausse de l’investissement et des emplois créés pour la deuxième année consécutive. place le Qatar en première position avec un montant de 784,2MTND (dont 636,9MTND pour acquisition de 15% du capital de l’opérateur de télécommunications Tunisiana et 70MTND pour l’achat d’un hôtel à Tabarka), suivi de la France avec 388,31MTND (dont 218MTND pour l’acquisition de 13% du capital de la BT), l’Italie avec 133,96MTND et l’Allemagne avec 102MTND (dont le projet GBNA du groupe WEISSKER dans le secteur de l’IMCCV d’un montant global de 50MTND). Par contre le classement des pays selon le potentiel de création d’emplois place les investissements italiens au premier rang avec 3342 postes suivis des français avec 3006 ensuite des allemands avec 1191 et des belges avec 505 emplois. Les investissements qataris, quant à eux, n’ont pas permis de créer de nouveaux emplois puisqu’il s’agit de projets d’extensions et d’acquisitions. Parmi les 123 projets réalisés, seulement 16 projets sont implantés dans les régions de l’intérieur soit un taux de 13%.   Foreign direct investment (FDI) inflows increased by 21% year on year in January to TD198m (US$125m), but this was less to do with investment in new capacity than the acquisition by Qatar National Bank of the Tunisian state's 50% stake in Tunisian Qatari Bank. Indeed, FDI into manufacturing fell by 45%, to TD10m. Most of the revenue has come from four big sales: a 15% stake in the mobile-phone firm Tunisiana, sold for TD360m to the Qatari telecoms firm Qtel (which is now called Ooredoo); a 60% stake in the vehicle distributor Ennakl, sold to a local consortium, Poulina-Parenin, for TD231m; a 67% stake in City Cars, sold for TD114m to a partnership between two local groups, HBG and Groupe Chabchoub; and a 13% stake in Banque de Tunisie (BT), sold for TD218m to France's Banque Fédérative du Crédit Mutuel. The first three stakes had been owned by Mr Ben Ali's soninlaw, Sakher el-Materi, and the fourth by the deposed president's wife, Leila Trabelsi, and her brother Belhassen Trabelsi.

Τομείς με ενδιαφέρον για ελληνικές εξαγωγές και ελληνικές επενδύσεις δομικά υλικά (αλουμίνιο, χάλυβας, μάρμαρο, πλαστικό, είδη θερμομόνωσης κ.τ.λ.) ΑΠΕ συσκευές κλιματισμού-θέρμανσης (θερμοσίφωνες) είδη υγιεινής δημητριακά (σίτος, κριθάρι, αραβόσιτος) βαμβάκι- υφάσματα ιατρικά μηχανήματα, φάρμακα και προϊόντα φαρμακείου καπνός – τσιγάρα αρδευτικά συστήματα, γεωργικός εξοπλισμός, θεριστικές μηχανές, τρακτέρ προϊόντα βιοτεχνολογίας

Συμμετοχή σε διαγωνισμούς Κρατικοί ιστότοποι (ενδεικτικά) www.marchespublics.gov.tn www.steg.com.tn/fr/actualite/actualite.php?type=1 Ιδιωτικές εταιρίες με συνδρομή (ενδεικτικά): www.mediscom.com, www.made-in-tunisia.net, www.tunisieappelsdoffres.com Προβλήματα: προθεσμίες, αδυναμία ηλεκτρονικής αποστολής τευχών δημοπράτησης, απροειδοποίητη ακύρωση διαγωνισμών

Προτάσεις βελτίωσης εμπορικών και οικονομικών σχέσεων Συμμετοχή ελληνικών εταιριών σε διεθνείς διαγωνισμούς & στην κατασκευή έργων υποδομής Οργάνωση επιχειρηματικών αποστολών Εξαγωγή τεχνογνωσίας στο γεωργικό τομέα Συμμετοχή της Ελλάδος σε Διεθνείς Εκθέσεις κυρίως Carthage (Τύνιδα) και Medibat (Σφαξ) Πρόσκληση μεγάλων εισαγωγέων δομικών υλικών στην Ελλάδα.

Επιχειρηματικό πρωτόκολλο Γλώσσα επιχειρηματικού κόσμου: Γαλλικά ή Αραβικά. Η Παρασκευή είναι εργάσιμη ημέρα για το Δημόσιο Τομέα. Η Κυριακή ημέρα αργίας. Ωράριο εργασίας (χειμερινοί μήνες): 08.00-17.00 με μεσημεριανό διάλειμμα 12.30-15.00 περίπου. Καλοκαιρινοί μήνες: séance unique Η περίοδος του Ραμαζανιού ακατάλληλη για επιχειρηματικές επαφές. Αποφυγή κάθε συζήτησης για την πολιτική.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας 6, rue St.Fulguence, 1082 Τύνιδα Ειρήνη Καμά Γραφείο Ο.Ε.Υ. Τύνιδας grtradetun@mfa.gr www.agora.mfa.gr /tn114 6, rue St.Fulguence, 1082 Τύνιδα Τηλ. (00216) 71 846632 Φαξ (00216) 71 789518