ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή 1ο Τετράμηνο: Σοκολάτα Μύθοι και προκαταλήψεις Προϊόντα ολικής αλέσεως Light προϊόντα Φρουτοχυμοί Μύθοι για τα φρούτα και τους φρουτοχυμούς Αναψυκτικά Πρόσθετα και συντηρητικά Ακίνδυνη η ασπαρτάμη Μύθοι 2ο Τετράμηνο: Προβλήματα υγείας που προκαλούν η νόθα διατροφή και η έλλειψη άσκησης Οι βιταμίνες στην άσκηση

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η υγεία του ανθρώπου συνδέεται άμεσα με τη σωστή διατροφή και την άσκηση. Συχνά εμφανίζονται βλάβες στον ανθρώπινο οργανισμό που οφείλονται στην ανθυγιεινή διατροφή ή στη απώλεια άσκησης. Κατά πόσο υγιεινές είναι όμως οι τροφές που καταναλώνουμε; Παρακάτω ακολουθούν μερικοί διατροφικοί μύθοι που έχουν δημιουργηθεί με το πέρασμα των χρόνων.

ΣΟΚΟΛΑΤΑ Είχατε διανοηθεί ποτέ ότι την ώρα που απολαμβάνετε ένα λαχταριστό κομμάτι σοκολάτας το σώμα σας… γυμνάζεται; Και αυτό όχι εξ αιτίας της _ όχι και ιδιαίτερα επίπονης _ «άσκησης» της μάσησης. Ερευνητές ανακάλυψαν ότι η σοκολάτα επενεργεί ευεργετικά στον οργανισμό «τονώνοντας» τους μυς και την καρδιά με τρόπο παρόμοιο με αυτόν της αεροβικής γυμναστικής. Προτού τρέξετε στο κοντινότερο περίπτερο ή ζαχαροπλαστείο, σας ενημερώνουμε: η σχετική έρευνα έγινε σε ποντικούς και σύμφωνα με τα ευρήματά της, για να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα η σοκολάτα πρέπει να είναι μαύρη και να καταναλώνεται σε μικρές ποσότητες. Αν ωστόσο συνδυαστεί με λίγη «προσπάθεια» στον διάδρομο ή στο ποδήλατο, τα οφέλη αυξάνονται θεαματικά. Το «μυστικό» της επιτυχίας της σοκολάτας στην τόνωση των μυών φαίνεται να βρίσκεται στην επικατεχίνη, μια ουσία που βρίσκεται σε ορισμένα φυτά _ μεταξύ αυτών και στο κακαόδενδρο. Αυτή φαίνεται να «πυροδοτεί» στους μυς των πειραματόζωων την παραγωγή μιτοχονδρίων προσφέροντας «έξτρα» ενέργεια στον οργανισμό.

Μύθοι και προκαταλήψεις Οι ισχυρισμοί πως η σοκολάτα είναι βλαβερή αφορούν κυρίως τις σοκολάτες μαζικής παραγωγής που περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης και φυτικού λίπους. Οι σοκολάτες καλής ποιότητας, όμως, δεν περιέχουν πρόσθετο λίπος παρά μόνο γνήσιο βούτυρο κακάο και φυσικά μεγαλύτερο ποσοστό συστατικών κακάο, το οποίο εγγυάται μικρότερη περιεκτικότητα της σοκολάτας σε ζάχαρη, μερικές φορές μάλιστα και καθόλου. Επίσης, οι ισχυρισμοί πως η σοκολάτα προκαλεί ημικρανίες, παχυσαρκία, ακμή, τερηδόνα και αλλεργίες έχουν καταρριφθεί από πολλούς επιστήμονες. Ημικρανίες: Το τυρί και η σοκολάτα έχουν κατηγορηθεί πως προκαλούν ημικρανίες χάρη στη μεγάλη περιεκτικότητα τους σε τυραμίνη. Η σοκολάτα, όμως, περιέχει πολύ μικρή ποσότητα τυραμίνης σε σχέση με το τυρί. Παχυσαρκία: Η καλής ποιότητας σοκολάτα υγείας πολύ δύσκολα προκαλεί παχυσαρκία, αφού περιέχει πολύ λιγότερη ζάχαρη από τις σοκολάτες του εμπορίου και, επειδή είναι αρκετά ακριβή, σπάνια καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες. Ακμή: Αμερικανικές έρευνες αποδεικνύουν πως δεν υπάρχει καμία σύνδεση ανάμεσα στη σοκολάτα και την εφηβική ακμή. Οι πιο πιθανές αιτίες για την εμφάνιση των ενοχλητικών στιγμάτων είναι οι ορμονικές διαταραχές κι η έλλειψη φρέσκων λαχανικών και φρούτων από τη διατροφή των εφήβων. Τερηδόνα: Η σοκολάτα λιώνει στο στόμα κι έτσι δεν παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα πάνω στα δόντια μας, συγκριτικά με άλλες τροφές. Παρά το γεγονός πως η ζάχαρη μπορεί να προκαλέσει από μόνη της τερηδόνα, η σοκολάτα είναι πολύ πιο ακίνδυνη από τις καραμέλες και όλα τα παρόμοια γλυκά που κολλάνε στα δόντια. Αλλεργίες: Οι άνθρωποι που υποφέρουν από τροφικές αλλεργίες δεν ξεπερνούν το 2 τοις εκατό του πληθυσμού κι η αλλεργία στη σοκολάτα είναι μία από τις πιο σπάνιες. Αν παρουσιάσετε αλλεργία στη σοκολάτα, ελέγξτε το γάλα ή τους ξηρούς καρπούς που μπορεί να περιέχει γιατί το πιο πιθανό είναι η αλλεργία σας να οφείλεται σ' αυτά.

Η δύναμη των προϊόντων ολικής αλέσεως Τα προϊόντα ολικής αλέσεως είναι σημαντικές πηγές θρεπτικών συστατικών και φυτό-προστατευτικών ουσιών, οι οποίες βρίσκονται σε περιορισμένη ποσότητα στη δίαιτα των ανθρώπων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Με την αύξηση της ποικιλίας και της διαθεσιμότητας των εύγευστων, προϊόντων ολικής αλέσεως και ενθαρρύνοντας τα άτομα να αυξήσουν τα επίπεδα κατανάλωσής τους θα μπορούσαμε να έχουμε σημαντικά οφέλη στη δημόσια υγεία.

LIGHT ΠΡΟΪΟΝΤΑ.. ΝΑΙ Ή ΟΧΙ; Τα τελευταία δέκα –τουλάχιστον– χρόνια έχουν εισβάλει για τα καλά στη ζωή µας, έχουν την τιµητική τους στα ράφια των σούπερ-µάρκετ και στις προθήκες των καταστημάτων και όσο περνά ο καιρός αυξάνονται και πληθαίνουν. Σε αυτά στηρίζονται ελπίδες και προσδοκίες για κόψης σιλουέτες, όµορφα κορµιά και απώλεια κιλών που ταλαιπωρούν υπέρβαρους ανθρώπους.

Εκείνο πάντως που προκαλεί εντύπωση είναι το γεγονός ότι, παρά την εμφάνιση και την κατανάλωση αυτών των προϊόντων, οι παχύσαρκοι άνθρωποι αυξάνονται αντί να μειώνονται. Φαίνεται λοιπόν ότι πολλοί καταναλωτές εφησυχάζουν πιστεύοντας ότι με το να χρησιμοποιούν μόνο light προϊόντα θα καταφέρουν να χάσουν και κιλά. Η άποψη αυτή, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι ένας μεγάλος μύθος, αφού υπάρχουν μελέτες οι οποίες δείχνουν ότι εκείνοι που υπερκαταναλώνουν light προϊόντα, τελικά παίρνουν περισσότερο βάρος από εκείνους που τρέφονται με πλήρη.

ΦΡΟΥΤΟΧΥΜΟΙ Ανέκαθεν οι φρουτοχυμοί εθεωρούντο ως υγιεινή διατροφή και ως πηγή βιταμινών και νερού. Επειδή είναι εύγεστοι τα παιδιά συνηθίζουν να τους πίνουν ευχάριστα. Αν και φαίνεται η κατανάλωση τους να ωφελεί, εξίσου φαίνεται να υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι βλάπτει. Τι περιέχουν όμως οι χυμοί φρούτων; Το νερό είναι το κύριο συστατικό των χυμών, αλλά και σακχάρων (υδατανθράκων) όπως η σακρόζη, η φρουκτόζη, η γλυκόζη και η σορβιτόλη. Η περιεκτικότητα των σακχάρων αυτών στους χυμούς ποικίλει και είναι από 11 έως και 16 γρ/100ml, σε αντίθεση με το γάλα που περιέχει σάκχαρα σε συγκέντρωση 7γρ/100ml. Σε πολύ μικρό ποσοστό οι χυμοί περιέχουν πρωτεΐνες και μέταλλα. Μερικοί χυμοί περιέχουν κάλιο, βιταμίνη Α και βιταμίνη C. Στην αγορά υπάρχουν εξ άλλου προϊόντα χυμών που έχουν ενισχυθεί με βιταμίνη C, ασβέστιο ή και άλλες βιταμίνες.

Μύθοι για τα Φρούτα & τους Φρουτοχυμούς - H κατανάλωση φρουτοχυμών συμβάλλει στην παιδική παχυσαρκία και εμποδίζει τα παιδιά να πάρουν ύψος.   Κανένα τρόφιμο ή ρόφημα δεν παχαίνει από μόνο του. Μελέτη που πραγματοποίησε το υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ δεν μπόρεσε να συσχετίσει την αυξημένη κατανάλωση χυμών (340 gr ή/και περισσότερο κάθε μέρα) με την παιδική παχυσαρκία ή το χαμηλό ανάστημα. Είναι γεγονός, άλλωστε, ότι πολλά παιδιά δεν καταναλώνουν ούτε καν μία μερίδα χυμού φρούτων σε ημερήσια βάση, αν και πρέπει να καταναλώνουν 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών ημερησίως. - Έχω υπόταση. Αν πιω χυμό πορτοκάλι η πίεσή μου θα ανέβει. Τα πορτοκάλια δεν αυξάνουν την πίεση. Αντίθετα, περιέχουν κάλιο που είναι χρήσιμο στους υπερτασικούς

- Ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα.  Όχι από μόνο του. Ειδικά η φλούδα των μήλων (καλά πλυμένη) είναι πλούσια σε ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό, την κερκετίνη, το οποίο είναι πιθανόν να συντελεί στην πρόληψη του καρκίνου του πάχους εντέρου και στην προστασία από τη νόσο Alzheimer. Παρ’όλα αυτά, όταν χρειαστεί, προτιμήστε να επισκεφθείτε τον γιατρό σας παρά να φάτε ένα μήλο. - Η μπανάνα παχαίνει.  Η μπανάνα έχει, πράγματι, περισσότερους υδατάνθρακες και λιγότερο νερό, σε σχέση με τα άλλα φρούτα. Δεν είναι, όμως, τόσο μεγάλη η διαφορά, δεδομένου ότι δεν την καταναλώνουμε σε πολύ μεγάλες ποσότητες. Ένα ισοδύναμο φρούτου ισοδυναμεί με ½ μεγάλη μπανάνα. Είναι, μάλιστα, εύκολη στη μεταφορά της, αφού δεν θέλει πλύσιμο ή μαχαίρι. Επίσης, είναι πλούσια σε κάλιο, που βοηθά στην καταπολέμηση της υπέρτασης και στην κατακράτηση υγρών.

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ Είναι πλέον γνωστό ότι όλα τα αναψυκτικά, είναι βλαβερά για τον ανθρώπινο οργανισμό. Η Θρεπτική αξία τους… Συζητήσιμη, είναι η θρεπτική αξία των αναψυκτικών. Σίγουρα η μικρή κατανάλωση δεν βλάπτει. Η μεγάλη όμως και κυρίως απ’ τα παιδία, υποβαθμίζει την ποιότητα της διατροφής μας. Τα αναψυκτικά είναι ένα βιομηχανοποιημένο προϊόν, που πέρα απ’ το νερό και τη ζάχαρη τίποτα το θετικό και αξιόλογο δεν έχουν. Αντίθετα, αν διαβάσουμε προσεκτικά τις ετικέτες τους θα δούμε ότι περιέχουν αρκετά χημικά πρόσθετα με όλα τα αρνητικά που μπορούν να προκαλέσουν. Ακόμα και η ζάχαρη, η οποία παίρνεται εκτός γευμάτων και σε αρκετές ποσότητες μάλλον κακό κάνει παρά καλό. Συνηθίζουμε στη γλυκιά γεύση και προσθέτουμε στον οργανισμό μας πρόσθετες θερμίδες. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα παιδία, που συνήθως υπερκαταναλώνουν και είναι ευάλωτα στις κακές συνήθειες.

Πρόσθετα και Συντηρητικά Τα πρόσθετα και τα συντηρητικά τροφίμων είναι φυσικά ή τεχνητά χημικά, τα οποία προσθέτουμε στα τρόφιμα για να μεγαλώσουμε τη διάρκεια ζωής τους ή να βελτιώσουμε το χρώμα και την εμφάνισή τους. Τέτοιες ουσίες έχουν χρησιμοποιηθεί από τα αρχαία χρόνια στα τρόφιμα, με παράδειγμα το αλάτι, τη ζάχαρη και το ξύδι. Τα τελευταία χρόνια όμως, με την εμφάνιση των έτοιμων φαγητών, έχουν παρουσιαστεί εξαιρετικά πολλά καινούρια πρόσθετα και συντηρητικά, τα οποία δεν είναι όλα ασφαλή για την υγεία μας. Κάποια από αυτά έχουν κατηγορηθεί για καρκινογενέσεις, αλλεργίες, άσθμα, ημικρανίες και πάρα πολλές άλλες ασθένειες.

Ακίνδυνη η ασπαρτάμη! Η ασπαρτάμη είναι μία τεχνητή γλυκαντική ουσία με γλυκύτητα περίπου 200 φορές μεγαλύτερη από την κοινή επιτραπέζια ζάχαρη. Όπως και η ζάχαρη, αποδίδει 4 θερμίδες ανά γραμμάριο, αλλά λόγω της ισχυρής της γλυκύτητας χρησιμοποιείται σε πολύ μικρότερες δόσεις, με αποτέλεσμα οι συνολικές θερμίδες που προσδίδει στα τρόφιμα και ποτά που χρησιμοποιείται να είναι πρακτικά μηδαμινές. Η ασπαρτάμη, η γλυκαντική ουσία που χρησιμοποιείται περισσότερο από κάθε άλλη στον κόσμο ως υποκατάστατο της ζάχαρης, δεν παρουσιάζει κανένα κίνδυνο για την υγεία, αντίθετα απ' ό,τι υποστηρίζουν δύο έρευνες, αναφέρει σε ανακοίνωσή της η EFSA, η ευρωπαϊκή υπηρεσία για την ασφάλειας των τροφίμων.

Μπορεί η ασπαρτάμη να βοηθήσει στον έλεγχο βάρους; Τα τρόφιμα και τα ποτά που περιέχουν ασπαρτάμη αποδίδουν σημαντικά χαμηλότερες θερμίδες, σε σχέση με τα αντίστοιχα που ως γλυκαντική ουσία περιέχουν ζάχαρη. Χρησιμοποιώντας προϊόντα με ασπαρτάμη μπορεί κάποιος να ελέγξει καλύτερα τη συνολική ημερήσια πρόσληψη ενέργειας. Έρευνες δείχνουν ότι η κατανάλωση τροφίμων και ποτών με ασπαρτάμη όταν αντικαθιστούν τα αντίστοιχα προϊόντα με ζάχαρη, στα πλαίσια μιας σωστής διατροφής και ενός προγράμματος φυσικής δραστηριότητας, έχει καλύτερα αποτελέσματα όσον αφορά στον έλεγχο βάρους μακροπρόθεσμα. Ωστόσο, η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας απαιτεί μία διατροφή που να αποδίδει συνολικά χαμηλότερη ενεργειακή πρόσληψη από την ενέργεια που καταναλώνει ο οργανισμός (αρνητικό ενεργειακό ισοζύγιο) και δεν επαρκεί μόνο η χρήση τροφίμων και ποτών με ασπαρτάμη.

Μυθοι Το αλκοόλ «ανοίγει» την όρεξη Αλήθεια και ψέμα Πράγματι, μικρές δόσεις αλκοόλ λίγο πριν από το γεύμα αυξάνουν την έκκριση υγρών και διεγείρουν την όρεξη. Έρευνες, μάλιστα, έχουν δείξει ότι ηλικιωμένοι άνθρωποι που υποφέρουν από ανορεξία λόγω κατάθλιψης ή λήψης πολλών φαρμάκων βοηθιούνται αν πιουν ένα ποτηράκι κρασί. Οι μεγάλες ποσότητες, όμως, ερεθίζουν το βλεννογόνο του στομάχου και «κόβουν» την όρεξη. Το αλκοόλ, και κυρίως το κόκκινο κρασί, είναι το καλύτερο αφροδισιακό Ψέμα Λίγο αλκοόλ μπορεί να διεγείρει την ερωτική διάθεση. Το πολύ ποτό, όμως, καταστέλλει τη στύση και ελαττώνει τα επίπεδα τεστοστερόνης στους άνδρες.

Ένα καφεδάκι διορθώνει την κατάσταση μέθης; Αντίθετα, χειροτερεύει τα πράγματα, γιατί αφυδατώνει περισσότερο τον οργανισμό. Μετά από μια νύχτα κραιπάλης καλύτερα να αποφεύγεις τα ποτά που περιέχουν καφεΐνη (καφέ, κόκα-κόλα, αναψυκτικά με γκουαρανά κλπ.). Η συνταγή είναι μία: Πιες νερό, για να αντιμετωπίσεις την αφυδάτωση ή κάποιο φυσικό χυμό φρούτου, στην περίπτωση που έχεις κάνει εμετό, ώστε να αναπληρώσεις τους χαμένους ηλεκτρολύτες.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΥΓΙΕΙΑΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ Η ΝΟΘΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ Η ΕΛΕΙΨΗ ΑΣΚΗΣΗΣ Yπέρταση Η υπέρταση, που συχνά αποκαλείται και «σιωπηλός δολοφόνος», επειδή δεν παρουσιάζει συμπτώματα, συνδέεται με πολλές δυσάρεστες συνέπειες για τη συνολική υγεία μας αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά και έγκαιρα. Όσοι κάνουν καθιστική ζωή έχουν 30-50% περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν υπέρταση, σε σχέση με αυτούς που είναι σωματικά πιο δραστήριοι. Τα υπερτασικά άτομα κρίνεται απολύτως απαραίτητο να αλλάξουν τρόπο ζωής για να αντιμετωπίσουν και να ελέγξουν την υπέρτασή τους και σίγουρα το σημαντικότερο είναι να συμπεριλάβουν την άσκηση στο πρόγραμμά τους.

Συνέπειες της υπέρτασης Η υπέρταση συνδέεται με αυξημένα περιστατικά καρδιαγγειακών παθήσεων, όλων των αιτίων που οδηγούν σε εγκεφαλικά, στεφανιαίες καρδιακές παθήσεις, καρδιακές ανακοπές, περιφερειακές αρτηριακές παθήσεις, ακόμη και θανάτους. Πολύ πρόσφατα, στη μελέτη Framingham Heart Study, οι ερευνητές ανέφεραν ότι οι συμμετέχοντες με αυξημένη πίεση (συστολική 130– 139 ή διαστολική 85–89 mmHg) είχαν αυξημένα ποσοστά καρδιαγγειακών επεισοδίων σε σχέση με αυτούς των οποίων η πίεση βρισκόταν σε κανονικά επίπεδα

Υπόταση Υπόταση είναι ένας κλινικός όρος που χρησιμοποιείται για το χαρακτηρισμό της χαμηλής αρτηριακής πίεσης, η οποία συνήθως είναι σπάνια και καλοήθης κατάσταση, συναντάται κυρίως σε νεαρά άτομα και μπορεί να υποδηλώνει ανεπαρκή ροή αίματος στην καρδιά, τον εγκέφαλο και άλλα ζωτικά όργανα. Στην καθημερινή πρακτική, η υπόταση δε θεωρείται πάθηση και δεν απαιτεί φαρμακευτική αντιμετώπιση από τη στιγμή που δεν επηρεάζει τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού. Προβλήματα όμως δημιουργούνται όταν η αρτηριακή πίεση πέσει απότομα και ο εγκέφαλος στερηθεί από επαρκή παροχή αίματος. Τότε μόνο μπορούν να προκληθούν συμπτώματα, όπως ζάλη, ελαφρύς πονοκέφαλος, τάσεις λιποθυμίας, αδυναμία, αστάθεια, συσκότιση όρασης, εφίδρωση και κόπωση. Για τους περισσότερους ανθρώπους, η αντιμετώπιση της υπότασης συνεπάγεται συγκεκριμένες αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής τους γενικά.

ΟΙ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ Στην άθληση, οι βιταμίνες (προέρχεται από τη λατινική λέξη 'vita' που σημαίνει 'ζωή') και οι ανόργανες ουσίες (αποτελούν το 4-5% του σωματικού μας βάρους) είναι πολύ σημαντικές και απαραίτητες. Αντίθετα με απ’ ότι πιστεύουν αρκετοί δεν είναι πηγές ενέργειας. Δεν έχουν δηλαδή, καμία θερμιδική αξία και άρα δεν παχαίνουν. Είναι όμως απαραίτητες για τις περισσότερες βιολογικές λειτουργίες, ανάμεσα τους και για την παραγωγή ενέργειας από τους υδατάνθρακες, τα λίπη και της πρωτεΐνες. Ρυθμίζουν και καθοδηγούν όλες τις μεταβολικές διεργασίες του οργανισμού, πολλές από τις οποίες είναι κρίσιμες για την απόδοση κατά την άσκηση, όπως είναι η πυροδότηση της μυϊκής συστολής, η ρύθμιση του όγκου και των υγρών του σώματος κτλ. 

ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ: Κανουπάκης Μιχάλης Καλοκύρη Αγάπη Καλογεράκη Έλενα Κασσωτάκη Χρυσή Καλογήρου Ξανθίππη ΤΜΗΜΑ :Β’3 ΥΠΟΟΜΑΔΑ :3 ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ : 2012-13