η Στρατηγική της Έξυπνης Εξειδίκευσης ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Προγραμματική Περίοδος 2014 – 2020: Οι προοπτικές της ΠΙΝ & η Στρατηγική της Έξυπνης Εξειδίκευσης Αύγουστος 2013

Υφιστάμενη Κατάσταση ΠΙΝ Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία Το 2010 η Π.Ι.Ν. κατατάσσεται μεταξύ των Περιφερειών με τη μεγαλύτερη μείωση Α.Π.Α. (-7,5%). Σημαντική είναι η συνεισφορά του Τριτογενούς Τομέα (89% έναντι 79,8% στο σύνολο της χώρας). Ο Δευτερογενής Τομέας συμμετέχει με ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό 8,4% (έναντι 17% στο σύνολο της χώρας) και ο Πρωτογενής Τομέας με 2,40% (έναντι 3,1% στο σύνολο της χώρας). Διάρθρωση Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) ανά Τομέα και Περιφερειακή Ενότητα   Πρωτογενής Τομέας Δευτερογενής Τομέας Τριτογενής Τομέας % στο σύνολο της ΑΠΑ 2005 % στο σύνολο της ΑΠΑ 2010 Μεταβολή 2005-2010 Ζάκυνθος 6,5% 2,5% -61,2% 8,4% 6,7% -20,5% 85,1% 90,8% Κέρκυρα 4,0% 1,7% -57,7% 10,3% 6,2% -39,3% 85,7% 92,1% 7,4% Κεφαλληνία & Ιθάκη 4,7% 5,1% 7,5% 20,7% 13,6% -34,4% 74,5% 81,3% 9,1% Λευκάδα 3,1% 2,0% -36,4% 16,9% 11,7% -30,6% 80,0% 86,3% 7,9% Σύνολο ΠΙΝ 4,6% 2,6% -43,7% 12,6% -33,5% 82,8% 89,0% Σύνολο Χώρας 4,9% 3,2% -33,9% 19,7% 17,0% -13,8% 75,4% 79,8% 5,8%

Στρατηγικοί Στόχοι Ποιοτική αναβάθμιση Δημιουργία «νέων» Προώθηση Διαφοροποίηση παραγωγικού συστήματος στο πλαίσιο μιας στρατηγικής «Έξυπνης Εξειδίκευσης» Ποιοτική αναβάθμιση Προϊόντων & υπηρεσιών Δημιουργία «νέων» Προϊόντων & υπηρεσιών Προώθηση δικτύων συνεργασίας Με εργαλεία: Ταυτότητα Ποιότητα Καινοτομία Δικτύωση Ποιοτική αναβάθμιση των ήδη προσφερομένων προϊόντων & υπηρεσιών (πιστοποίηση, ταυτότητα) Δημιουργία νέων προϊόντων & υπηρεσιών (τυπικά, πιστοπ. προϊόντα, ειδικές μορφές τουρισμού, δημιουργική οικονομία κλπ), που ενσωματώνουν καινοτομίες, αποτελέσματα έρευνας & τεχνολογίες Προώθηση συνεργατικών σχημάτων παραγωγών ή και ερευνητικών ιδρυμάτων, με οριζόντια ή κάθετη διάταξη

Η επόμενη γενιά έχει πληγεί περισσότερο από την κρίση, με την ανεργία των νέων φθάνει απαράδεκτα επίπεδα σε όλη την ΕΕ Ευρωπαική Ένωση, Ανεργία 2011 Ανεργία των νέων και η Γενική Ανεργία (%) 20 (8) 23 (7) 22 (14) 29 (16) 14 (5) 33 (16) 29 (14) 8 (4) 21 (8) 26 (9) 9 (6) 19 (8) 33 (13) 16 (6) 18 (7) 8 (4) 26 (11) 23 (10) 24 (5) < 5% 16 (8) 29 (8) 5-15% 27 (10) 15-25% 30 (12) 46 (21) 44 (17) > 25% 22 (7) 14 (6) Note: Youth unemployment defined as share of 15-24 year olds actively seeking employment without success Source: Eurostat

Ελλάδα μπορεί να κάνει περισσότερα με την αύξηση της αποτελεσματικότητας της καινοτομίας.

Χάρτης κατάταξης περιφερειών ανάλογα με τις επιδώσεις τους στην καινοτομία

Τι είναι η Έξυπνη Εξειδίκευση Μια στρατηγική προσέγγιση της οικονομικής ανάπτυξης μέσα από στοχοθετημένη στήριξη της Έρευνας & Καινοτομίας. Κάθε προσπάθεια για Έξυπνη Εξειδίκευση πρέπει να συνοδεύεται από ενεργές πολιτικές Ανοικτής Καινοτομίας (Open Innovation) Μια διαδικασία που αναπτύσσει ένα όραμα, εντοπίζει συγκριτικά πλεονεκτήματα, θέτει στρατηγικές προτεραιότητες και μεγιστοποιεί το δυναμικό ανάπτυξης μιας Περιφέρειας, με την χρήση των εργαλείων της Κοινωνίας της Γνώσης, ανεξάρτητα από το προφίλ της (ανεπτυγμένο ή μη, με χαρακτηριστικά υψηλής τεχνολογίας ή όχι)

Τι διαφοροποιεί την Έξυπνη Εξειδίκευση από την μέση στρατηγική Καινοτομίας Η Έξυπνη Εξειδίκευση δεν εξετάζει μόνο τυπικά ζητήματα έρευνας & δεξιοτήτων αλλά μελετά το σύνολο των στοιχείων σε μια περιφέρεια (η άλλο γεωγραφικό χώρο) όπως γεωγραφική θέση, πληθυσμιακή δομή, κλίμα, φυσικούς πόρους αλλά και θέματα ζήτησης όπως κοινωνικές ανάγκες , δυνητικοί πελάτες, καινοτομία στον δημόσιο τομέα. Ουσιαστικά , ενθαρρύνει μια περιφέρεια να ενώσει την μοναδική τοπική τεχνογνωσία της με τις παραγωγικές δυνατότητες της Η Έξυπνη Εξειδίκευση δεν είναι μια απόφαση top – down (από πάνω προς την βάση) αλλά αναπτύσσεται και εφαρμόζεται ως μια δυναμική διαδικασία ανάδειξης της επιχειρηματικότητας, όπου διαφορετικά (ως προς τον τομέα/ ή ενδιαφέροντα) μέρη συνεργάζονται, αρμονικά, μεταξύ τους.

Δεν επικεντρώνεται στην παραγωγή νέας γνώσης, πάντα Δεν επικεντρώνεται στην παραγωγή νέας γνώσης, πάντα. Βασίζεται στην συγκέντρωση της υφιστάμενης γνώσης και τεχνολογιών, προκειμένου να δημιουργηθεί καινοτομία σε όλες τις πιθανές μορφές όπως καινοτομία σε επίπεδο marketing και οργάνωσης. Η Έξυπνη Εξειδίκευση θέτει προτεραιότητες σε εποχές περιορισμένων πόρων και επικεντρώνει τις επενδύσεις σε συγκριτικά πλεονεκτήματα με σκοπό την συσσώρευση κρίσιμης μάζας με απώτερο στόχο την αριστεία μέσω της διαφοροποίησης της περιφέρειας από άλλες.

Europe 2020: δουλειά & ανάπτυξη Θεματικοί Στόχοι RIS3 ERDF + EAFRD Έρευνα και Καινοτομία Χρήση και Ποιότητα ΤΠΕ Ανταγωνιστικότητα ΜΜΕ Οικονομία χαμηλών εκπομπών CO2(αποτελεσματική χρήση ενέργειας…) Κλιματική Αλλαγή – Διαχείρηση ρίσκου & πρόληψη Προστασία του περιβάλλοντος και ορθή χρήση των πηγών Μεταφορές Εργασία και κινητικότητα Κοινωνική ενσωμάτωση και φτώχεια Εκπαίδευση - δεξιότητες Ικανότητα οργανισμών και αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα εξυπνη Europe 2020: δουλειά & ανάπτυξη βιώσιμη Ενσωμάτωση Cohesion Policy

Εκ των προτέρων προϋποθέση Σχέση μεταξύ RIS3 - κριτήρια εφαρμογής των εκ των προτέρων προϋποθέσεων – περιεχόμενο ΠΕΠ RIS3 1.Υπάρχει συμμετοχή των τοπικών φορέων ενδιαφέροντος ? Διαφαίνεται η διαδικασία επιχειρηματικής ανακάλυψης; Δοκιμάζονται πιθανές νέες περιοχές; 2. Είναι η διαδικασία τεκμηριωμένη; Ποιοί δυναμικοί τομείς για το μέλλον; 3.Καινοτομία και γνώση: Ποιές οι προτεραιότητες για την ανάπτυξη; Πώς υποστηρίζεται η αναβάθμιση των υφιστάμενων δραστηριοτήτων; 4. Πόσο καλό είναι το μείγμα της πολιτικής; Πρίν? Τώρα? 5.Είναι η στρατηγική εξωστρεφής; Προωθεί κρίσιμες μάζες και δυναμικό; 6.Ποιές οι συνέργειες μεταξύ των διαφόρων πολιτικών και των πηγών χρηματοδότησης; 7.Πώς μετριέται η εφικτότητα των στόχων που έχουν τεθεί; Πώς γίνεται η μέτρηση της προόδου; Πώς υποστηρίζεται η διαδικασία μάθησης και προσαρμογής της πολιτικής; Εκ των προτέρων προϋποθέση Ύπαρξη περιφερειακού RIS3 / πλαίσιο πολιτικής Ανάλυση SWOT (συμπ. DAE, οι ΤΠΕ προσφοράς και ζήτησης, οι ΤΠΕ ικανοτήτων, ανάλογα με την περίπτωση) Συγκέντρωση των πόρων σε ένα περιορισμένο σύνολο Ε & Κ προτεραιοτήτων Μέτρα για την τόνωση των ιδιωτικών επενδύσεων έρευνας και Παρακολούθηση [και επανεξέταση] συστήματος. Πλαίσιο που ορίζει τους διαθέσιμους δημοσιονομικούς πόρους για Ε & Κ, και την ιεράρχηση των επενδύσεων που συνδέονται με τις προτεραιότητες της ΕΕ, π.χ. ESFRI ΠΕΠ Στρατηγική για την Ευρώπη 2020 συνεισφορά Εκ των προτέρων αξιολόγηση Άξονα προτεραιότητας 1 ή / και 2 b / c με προδιαγραφές. στόχους, διαδικασίες Πλαίσιο επιδόσεων, Δείκτες Επιτροπή Παρακολούθησης / συνεργασία

Εκ των προτέρων προϋποθέση Σημαντική προκατάληψη! Σχέση μεταξύ RIS3 - κριτήρια εφαρμογής των εκ των προτέρων προϋποθέσεων – περιεχόμενο ΠΕΠ RIS3 1.Υπάρχει συμμετοχή των τοπικών φορέων ενδιαφέροντος ? Διαφαίνεται η διαδικασία επιχειρηματικής ανακάλυψης; Δοκιμάζονται πιθανές νέες περιοχές; 2. Είναι η διαδικασία τεκμηριωμένη; Ποιοί δυναμικοί τομείς για το μέλλον; 3.Καινοτομία και γνώση: Ποιές οι προτεραιότητες για την ανάπτυξη; Πώς υποστηρίζεται η αναβάθμιση των υφιστάμενων δραστηριοτήτων; 4. Πόσο καλό είναι το μείγμα της πολιτικής; Πρίν? Τώρα? 5.Είναι η στρατηγική εξωστρεφής; Προωθεί κρίσιμες μάζες και δυναμικό; 6.Ποιές οι συνέργειες μεταξύ των διαφόρων πολιτικών και των πηγών χρηματοδότησης; 7.Πώς μετριέται η εφικτότητα των στόχων που έχουν τεθεί; Πώς γίνεται η μέτρηση της προόδου; Πώς υποστηρίζεται η διαδικασία μάθησης και προσαρμογής της πολιτικής; Εκ των προτέρων προϋποθέση Ύπαρξη εθνικών ή περιφερειακών RIS3 / πλαισίου πολιτικής Με βάση μια ανάλυση SWOT (συμπ. DAE, οι ΤΠΕ προσφοράς και ζήτησης, οι ΤΠΕ ικανοτήτων, ανάλογα με την περίπτωση) Συγκέντρωση των πόρων σε ένα περιορισμένο σύνολο των R & I προτεραιότητες Περιγράφει τα μέτρα για την τόνωση των ιδιωτικών επενδύσεων έρευνας και Παρακολούθηση [και επανεξέταση] συστήματος. Ένα πλαίσιο που ορίζει τους διαθέσιμους δημοσιονομικούς πόρους για R & I, της ιεράρχησης των επενδύσεων που συνδέονται με τις προτεραιότητες της ΕΕ, poss. ESFRI OXI? Σημαντική προκατάληψη! ΠΕΠ Στρατηγική για την Ευρώπη 2020 συνεισφορά Εκ των προτέρων αξιολόγηση Άξονα προτεραιότητας 1 ή / και 2 b / c με προδιαγραφές. στόχους, διαδικασίες Πλαίσιο επιδόσεων, Δείκτες Επιτροπή Παρακολούθησης / συνεργασία OXI!

S W T O SWOT ΑΝΑΛΥΣΗ Strengths Weaknesses Opportunities Threats Σημαντικός Τριτογενής Τομέας Εξειδίκευση σε: Τουρισμός, Πρωτογενής, Πολιτισμός Γεωργία, τρόφιμα, Ποτοποιία, Σημαντικές ξενοδοχειακές υποδομές κυρίως 5* Μεγάλος αριθμός λιμένων Ιστορική και πολιτισμική παράδοση Αδριατική Περιοχές φυσικού κάλους Αύξηση απασχολουμένων στον πρωτογενή Weaknesses Εποχική απασχόληση Μεγάλος αριθμός νέων εγκαταλείπουν το σχολείο Χαμηλή ποιότητα τουριστικών υποδομών Πολύ χαμηλές επενδύσεις σε έρευνα και τεχνολογία από τις επιχειρήσεις Χαμηλή ικανότητα απορρόφησης καινοτομιών από τις επιχειρήσεις Αδύναμο περιφερειακό σύστημα διαχείρισης της καινοτομίας και της μεταφοράς τεχνολογίας Χαμηλή συνεργασία ανάμεσα στους τοπικούς φορείς Opportunities Εμπλουτισμός τουριστικού προϊόντος με συνέργειες με πολιτισμό και γεωργία-τρόφιμα Εκσυγχρονισμός πρωτογενή τομέα και στροφή σε παραδοσιακές καλλιέργειες με νέους τρόπους Εφαρμογές πληροφορικής και ενεργειακών και περιβαλλοντικών τεχνολογιών στους κλάδους εξειδίκευσης Αξιοποίηση ΑΕΙ-ΤΕΙ σε πρωτογενή & δημιουργική Διεθνές πολιτισμικό προιόν Βιομηχανία της Εμπειρίας Δημιουργική Οικονομία Μπλέ ανάπτυξη - Αδριατική Threats Δυσμενές οικονομικό περιβάλλον εξαιτίας της κρίσης Σημαντικά εμπόδια στην επιχειρηματικότητα λόγω νησιωτικότητας και απομόνωσης Σημαντικός διεθνής ανταγωνισμός στους κλάδους εξειδίκευσης Καθυστέρηση της κατασκευής της Ολυμπίας και της Ιόνιας οδού

Τουρισμός και Υπηρεσίες Ενδεικτικά Θέματα συζήτησης για την υλοποίηση της στρατηγικής Α. Ανάγκες εκσυχρονισμού των τουριστικών μονάδων; ΤΠΕ –Ενέργεια - Περιβάλλον - CO2 – Κοινά προιόντα & Υπηρεσίες Εμπορίας – Κοινά εμπορικά σήματα - Τεχνολογικές ανάγκες – Πιστοποίηση –Σχέση με Κέντρα Γνώσης (εντός - εκτός) Β. Τοπικά προϊόντα – διατροφή τουριστών; catering των κρουαζιερόπλοιων - Μεγάλα ξενοδοχεία; «Ελληνικό πρωϊνό»; - clusters συνεργασίας υπάρχουν? Γ. Πράσινος τουρισμός – Περιβάλλον – Οικολογία – Οικο-προιόντα - Νέες εταιρείες και υπηρεσίες - καθαρές τεχνολογίες – Μπλέ οικονομία - Υποβοήθηση; Δ. Κρουαζιέρα - Βενετία & Ντουμπρόβνικ – Κίνδυνοι;- Ωφέλειες; - Οργάνωση; - Μικρά νησιά και μικρά λιμάνια - Ιστιοπλοϊκός τουρισμός; Ε. Βιομηχανία της Εμπειρίας - πολιτιστική και αρχαιολογική κληρονομιά – παράκτια – βυθός – θέαμα - Διασκέδαση / Δημιουργική βιομηχανία (πχ. σχέδιο, μουσική – καλλιτεχνία - Δημιουργία γεγονότων (events) - Βrand name ή διάσπαρτες εκδηλώσεις;

Πολιτισμός και Δημιουργική οικονομία (I) Ε Ε. Θεματικά διεθνή ανθρωποδίκτυα - Ειδικές δράσεις: διεθνείς συναντήσεις, συνέδρια, ερευνητικές δράσεις –Προϊόντα διατροφής - ναυτιλιακή παράδοση - πολιτιστικό απόθεμα - Μνημεία UNESCO - Νατούρα ΜΕ αντίστοιχα τοπικά ανθρωποδίκτυα - Υπάρχει το δυναμικό αυτό; ευρωπαϊκά / διακρατικά και μη προγράμματα – Εκπαιδευτικά Ιδρύματα; ΣΤ. Ανάπτυξη εξειδικευμένου περιεχομένου - νέες μορφές επικοινωνίας - συνδυαστική χρήση γεωπληροφορίας με δικτυακές βάσεις δεδομένων ή ψηφιακά παιχνίδια γνώσης - Ποιό μπορεί να είναι αυτό το εξειδικευμένο περιεχόμενο για την περιοχή σας; Διεθνής προώθηση και αναγνώρηση – Ρόλος των ΑΕΙ –ΤΕΙ Ζ. Διεθνής ρόλος; Συμπράξεις ειδικευμένων φορέων; ΜΚΟ; ιδιωτικού τομέα; δημιουργική βιομηχανία πχ. μουσική, δημιουργία ταινιών (Κρήτη), την καλλιτεχνία – μουσική - κόσμημα; ΑΕΙ-ΤΕΙ;

Πρωτογενής τομέας και Γαστρονομία (I) Ε Η. Γαστρονομικό χαρτοφυλάκιο (προϊόντα, κουζίνα, υπηρεσίες) - Πόσο γνωστή είναι η ΠΙΝ; Υπάρχουν επιχειρήσεις (παραγωγής τροφίμων και εστίασης) που καθοδηγούν διεθνώς; Θ. Τι παράγουμε και πουλάμε καλά, τι παράγουμε καλά αλλά ΔΕΝ πουλάμε καλά; Τι άλλο θα μπορούσατε να παράγουμε; - Προγράμματα που έχουν βοηθήσει; Πώς μπορούν να διαφοροποιηθούν; Συνεργασίες; Υπάρχει ιστορικό συνεργασιών ή δικτύων στην περιοχή; Ποιες πήγαν καλά και γιατί; Ποιες απέτυχαν και γιατί; Ο ρόλος ΑΕΙ-ΤΕΙ? Ι. Υπάρχουν αλλαγές που θα πρέπει να γίνουν στην προτεινόμενη αλυσίδα αξίας ; Ποιοι είναι οι σημαντικοί κρίκοι που επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα; Ποιά τα δυνατά και αδύνατα σημεία σας;

Η παρουσίαση καθώς και επιπρόσθετες πληροφορίες για την εξυπνη εξειδίκευση παρουσιάζονται στον ιστότοπο www.pepionia.gr Στείλτε τις προτάσεις σας : tspiggos@mou.gr