1 Μεταλλαγμένα και Ποιότητα Τροφίμων Ποιοτική Γεωργία Δευτέρα Θεσσαλονίκη Οργάνωση : Υ.Α.Α.Τ και ο Α΄ Σοροπτιμιστικός Όμιλος Θεσ/νικης. Η χρήση των «Μεταλλαγμένων» στη Ζωική Παραγωγή: Πραγματικότητα ή Απειλή. Δρ. Σπύρος Κ. Κυριάκης, Καθηγητής Κτηνιατρικής Α.Π.Θ, Αντ. Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και Πρόεδρος της Ειδικής Επιτροπής Κτηνοτροφίας του Υ.Α.Α.Τ.

2 Τα « Μεταλλαγμένα» με την ευρεία έννοια του όρου χρησιμοποιούνται στην Κτηνιατρική (και στην Ιατρική) από χρόνια (τουλάχιστο από τις αρχές της δεκαετίας του 1980).

3 Η «Χρήση» της έχει άμεση σχέση με την πρόληψη λοιμωδών κυρίως νοσημάτων των παραγωγικών ζώων (π.χ νέας γενεάς εμβόλια) ή και την παραγωγή φαρμακευτικών ορμονικών σκευασμάτων (π.χ. η βιοτεχνολογικά παραγώμενη αυξητική ορμόνη για τα βοοειδή –BST).

4 Η χρησιμοποίηση τέτοιων προϊόντων, όπου έχει επιτραπεί (π.χ η BST δεν επιτρέπεται στην Ελλάδα και την Ε.Ε ) έδωσε καλά έως άριστα αποτελέσματα και μείωσε σημαντικά το κόστος παραγωγής (π.χ του γάλακτος των αγελάδων στις ΗΠΑ, Καναδά και άλλες χώρες εκτός της Ε.Ε).

5 Τα βιοτεχνολογικά-μεταλλαγμένα εμβόλια έχουν εκριζώσει πολλά επικίνδυνα λοιμώδη νοσήματα, κυρίως στην Κτηνιατρική του χοίρου (έχουν εφαρμογή στην πράξη πριν από την Ιατρική του ανθρώπου και την Κτηνιατρική που αφορά τα άλλα ζώα) είναι ασφαλέστατα και αποτελεσματικά (ξεκίνησαν κυρίως από την Ευρώπη και υπήρξαν καινοτομίες της Ευρωπαϊκής φαρμακευτικής βιομηχανίας ).

6 Η Ε.Ε έμεινε πίσω, σε πολλούς τομείς, γιατί δε δέχθηκε τη χρησιμοποίηση π.χ της BST στις αγελάδες της με μεγάλη επιβάρυνση στο κόστος παραγωγής και αντίστοιχη επιβάρυνση στο φυσικό περιβάλλον (παρουσία τουλάχιστο 10% παραπάνω ζώων για την ίδια παραγωγή γάλακτος).

7 Στην Ιατρική του ανθρώπου έχουμε την HST (αυξητική ανθρώπινη ορμόνη) και τη βιοτεχνολογικά παραγώμενη ινσουλίνη (που και οι δύο «παράγονται» από γενετικά τροποποιημένες E.coli που τους έχει δοθεί «εντολή» να «δομούν» HST ή ανθρώπινη ινσουλίνη).

8 Στην Κτηνιατρική και Ιατρική η μέχρι σήμερα (με απόλυτο έλεγχο βιοασφάλειας) η χρησιμοποίηση αυτής της «κατηγορίας» προϊόντων έχει φέρει εξαιρετικά αποτελέσματα (ακόμη και η μελλοντική ανάπτυξη νέου εμβολίου για τον πλήρη έλεγχο του H 5 N 1 της γρίπης των πτηνών, θα «παίξει» στην τεχνολογία των «Μεταλλαγμένων».

9 Το Πρόβλημα στην Παραγωγή Ασφαλών Τροφίμων Ζωικής Προέλευσης έχει άμεση σχέση: α)με τη σημερινή προοπτική χρησιμοποίησης μεταλλαγμένων πρώτων υλών ζωοτροφών (π.χ σόγιας, καλαμποκιού κτλ) και β)τη μελλοντική παραγωγή μεταλλαγμένων παραγωγικών θηλαστικών, πτηνών, ψαριών και εντόμων (μέλισσες).

10 Η Κτηνιατρική δεν μπορεί να δώσει απάντηση ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον, από τη μαζική παραγωγή γενετικά τροποποιημένων ζωοτροφών ( αυτό ανήκει σε άλλους επιστημονικούς κλάδους). Αν όμως αποδειχθεί ότι δεν επιδρούν δυσμενώς στο περιβάλλον τότε ξεκινά η πρώτη προϋπόθεση για την πιθανή χρησιμοποίηση τους.

11 Από τη μέχρι σήμερα ανασκόπηση της βιβλιογραφίας δεν έχουν αναφερθεί προβλήματα υγείας-ευζωίας των παραγωγικών ζώων όταν αυτά διατρέφονται με ζωοτροφές που περιέχουν και τροποποιημένες γενετικά πρώτες ύλες.

12 Υπάρχουν ερωτήματα, (χωρίς μέχρι σήμερα να υπάρχει ολοκληρωμένη απάντηση) αν επιδρούν στην ασφάλεια (για την υγεία του καταναλωτή) του παραγώμενου ζωοκομικού προϊόντος (κρέας, γάλα, αυγά, μέλι). Ποτέ όμως, μέχρι σήμερα, δεν έχει αποδειχθεί δυσμενής επίδραση στην ασφάλεια του παραγώμενου ζωοκομικού προϊόντος. Υπάρχει όμως κατηγορία επιστημόνων που ανησυχεί για το φυσικό περιβάλλον, εξαιτίας των λυμάτων των ζώων που καταναλώνουν «μεταλλαγμένες» ζωοτροφές.

13 Υπάρχουν αντίθετα ειδικοί που θεωρούν πιο «υγιεινές» τις ζωοτροφές αυτές, αφού έχουν παραχθεί με λιγότερα φυτοφάρμακα και χημικά λιπάσματα (!!!).

14 α) Η γνώμη μου είναι ότι έχουμε ήδη περάσει στη διαδικασία παραγωγής «μεταλλαγμένων» ζωοτροφών και αυτό είναι πραγματικότητα. Απειλή για την υγεία- ευζωία του ζώου και την αντίστοιχη του καταναλωτή δε μπορεί μακροχρόνια να αποκλειστεί (χωρίς αυτό να φαίνεται βραχυπρόθεσμα). Χρειάζεται όμως ΠΡΟΣΟΧΗ στις τελικές αποφάσεις, γιατί η Ε.Ε δεν πρέπει να χάσει ξανά το τρένο της προόδου στον τομέα της γεωργικής τεχνολογίας.

15 β) Στον τομέα της παραγωγής μεταλλαγμένων ζώων είτε για ιατρικούς λόγους (π.χ παραγωγή γάλακτος κατάλληλου για θεραπείες διαφόρων ασθενειών του ανθρώπου) είτε για καθαρά ζωοτεχνικούς, βρισκόμαστε πραγματικά στην αρχή της μεγάλης μελλοντικής επανάστασης.

16 γ) Αυτή η επανάσταση θα φέρει σύντομα (με ορίζοντα 2020) νέα παραγωγικά ζώα που θα δίνουν στον καταναλωτή κρέας με ελάχιστο λίπος και που η ποιότητά του, θα έχει σχέση με το ελαιόλαδο (χωρίς κεκορεσμένα λιπαρά οξέα). Αυτό μελλοντικά θα είναι Πραγματικότητα, τι Απειλές θα φέρει, δεν τις ξέρουμε ακόμα.