Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΣΕΠ) ΣΤΗ Β’ ΒΑΘΜΙΔΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Αγγελική Καραμπατζάκη Κοινωνιολόγος ΠΕ10 Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού Υπεύθυνη Κέντρου Συμβουλευτικής και Επαγγελματικού Προσανατολισμού ΚΕ.ΣΥ.Π. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ
1. Απόπειρες εφαρμογής του Επαγγελματικού Προσανατολισμού στην Ελλάδα ως τα μέσα του 20ου αιώνα. 1914: ο Γ, Σακελλάριος σε συνεργασία με τον Εμμ. Λαμπαδάριο δημιουργούν το Εργαστήριο Επαγγελματικού Προσανατολισμού. Στα τέλη της δεκαετίας του ΄30, με απόφαση του Υπουργείου Παιδείας, ιδρύθηκε στην Ελλάδα , το πρώτο Τμήμα Επαγγελματικού Προσανατολισμού στα Κέντρα Μαθητικής Αντιλήψεως, τα οποία λειτούργησαν στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη (Α.Ν. 1905/39).
2. Η Εφαρμογή του Επαγγελματικού Προσανατολισμού από το 1953-1967 1953: Ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός εισήχθη για πρώτη φορά, το 1953, ως μάθημα στο Διδασκαλείο Μέσης Εκπαίδευσης και στο Διδασκαλείο Μετεκπαίδευσης των δασκάλων (Φ.Ε.Κ. 76, τεύχος Α/ 30-3-53) Την ίδια χρονιά (1953) ιδρύθηκε το «Πρότυπο Κέντρο Επαγγελματικού Προσανατολισμού», την εποπτεία του οποίου είχε η Υπηρεσία Γενικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας.
3. Οι απόπειρες εφαρμογής του Επαγγελματικού Προσανατολισμού στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση από το 1967 έως το 1975 Ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός εντάσσεται για πρώτη φορά στα σχολικά προγράμματα του Γυμνασίου κατά την περίοδο της δικτατορίας. 1967: Με τον Α.Ν.129/1967 (Φ.ΕΚ. 163/25-8-67) εισάγεται στην εκπαίδευση το μάθημα «Επαγγελματική εξερεύνησις και Επαγγελματικός Προσανατολισμός». Το μάθημα διδάχθηκε για μια σχολική χρονιά στις τάξεις Β’ και Γ’ Γυμνασίου και αναφερόταν σε θέματα επαγγελματικής εκπαίδευσης, στους τρόπους επιλογής επαγγέλματος και σε πρακτικές ασκήσεις για τους μαθητές, σχετικές με την έρευνα των επαγγελμάτων.
1969: Δύο χρόνια μετά αποφασίστηκε με το Β. Δ 723/69 (Φ. Ε. Κ 1969: Δύο χρόνια μετά αποφασίστηκε με το Β.Δ 723/69 (Φ.Ε.Κ. 225/10-11-69) να διδάσκεται το μάθημα αυτό στη Γ’ τάξη του εξατάξιου Γυμνασίου για το 2ο τετράμηνο μόνο. Στο ίδιο Β.Δ προβλεπόταν η μελέτη των κλίσεων των μαθητών σε σχέση με τα υπάρχοντα επαγγέλματα και η καθοδήγηση τους «στο σωστό σχολικό και επαγγελματικό περιβάλλον». Λίγο αργότερα το μάθημα αντικαταστάθηκε από το μάθημα της Αγωγής του Πολίτη, σύμφωνα με την σχετική εγκύκλιο του ΥΠ.Ε.Π.Θ. Το μάθημα του Επαγγελματικού Προσανατολισμού διδασκόταν μόνον στο 2ο τετράμηνο του του σχολικού έτους, όταν περίσσευαν ώρες από την Αγωγή του Πολίτη.
4. Η πορεία της εφαρμογής του Σ. Ε. Π 4. Η πορεία της εφαρμογής του Σ.Ε.Π. στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση από το 1976 έως το 1997 1976: Θεσπίζεται η διδασκαλία του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Σ.Ε.Π) στα σχολεία (άρθρο 28 του Ν. 309/76) 1977-78: Πρώτη εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων για το ΣΕΠ : τελευταίο τρίμηνο σε 20 Γυμνάσια της Αθήνας & Πειραιά και σε 11 της Θεσσαλονίκης. 1981-82: Πρώτη εφαρμογή του ΣΕΠ σε πανελλήνια κλίμακα στην Γ΄ Γυμνασίου. 1985: Ο ΣΕΠ επεκτείνεται στο Γ/σιο και το Λύκειο, με στόχο «…την ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών, την πληροφόρησή τους για τις επαγγελματικές διεξόδους, την ενημέρωσή τους για τα μεταβατικά στάδια προς την επαγγελματική αποκατάσταση και την αρμονική ένταξή τους στο κοινωνικό σύνολο». (Ν. 1566/85, Κεφ. ΙΑ΄, άρθρο 37).
Σήμερα: Ο Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός Σήμερα: Ο Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός Ο σχολικός επαγγελματικός προσανατολισμός (ΣΕΠ) στοχεύει «στην παροχή βοήθειας προς τους μαθητές κατά τα διάφορα στάδια της ανάπτυξής τους, ώστε να συνειδητοποιήσουν τις κλίσεις τους, να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους και να διεκδικήσουν την συμμετοχή τους στο κοινωνικό γίγνεσθαι». Ν. 2525/97, άρθρο 10
Νέες διαστάσεις στην εφαρμογή του ΣΕΠ Η ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ (διερεύνηση προσωπικών χαρακτηριστικών, ικανοτήτων, δεξιοτήτων, ενδιαφερόντων, μελλοντικών σχεδίων). Η ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΕΜΠΛΟΚΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ (αναζήτηση, κριτική ανάγνωση, επεξεργασία, αποτελεσματική διαχείριση των πληροφοριών). (Νόμος 2525/97, ΦΕΚ 188Α/23-9-97)
Νέες διαστάσεις στην εφαρμογή του ΣΕΠ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ (μέσα από εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές). ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ, Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον που αλλάζει ραγδαία και απρόβλεπτα, γεμάτο ρευστότητα) - ΜΕΤΑΒΑΣΗ. (Νόμος 2525/97, ΦΕΚ 188Α/23-9-97)
ΣΤΟΧΟΙ Σ.Ε.Π. Αυτογνωσία Αυτο – Πληροφόρηση Λήψη απόφασης Μετάβαση
Δομές ΣΕΠ Για την παροχή υπηρεσιών συμβουλευτικής και Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού ιδρύθηκαν : 1 Κέντρο Συμβουλευτικής & Προσανατολισμού (ΚΕΣΥΠ) στην Κεντρική Υπηρεσία του ΥΠΕΠΘ 1 ΚΕΣΥΠ στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο 79 ΚΕΣΥΠ στις περιφέρειες 570 Γραφεία Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΓΡΑΣΕΠ) 105 Γραφεία Σύνδεσης με την Αγορά Εργασίας & τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό (ΓΡΑΣΥ – σε αναστολή λειτουργίας) Συνολικά 756 δομές ΣΕΠ
Αριθμός δομών ΣΕΠ
Ρόλος των περιφερειακών ΚΕΣΥΠ Παρέχουν επαγγελματική και εκπαιδευτική πληροφόρηση σε μαθητές και γονείς και συντελούν στην αναζήτηση και τη χρήση της πληροφορίας Εξασφαλίζουν τις δυνατότητες αυτο-πληροφόρησης για τους μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς που επισκέπτονται το ΚΕΣΥΠ Συνεργάζονται με τους Συμβούλους Επαγγελματικού Προσανατολισμού για θέματα της αρμοδιότητάς του και μετέχουν στην οργάνωση δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων σε θέματα ΣΕΠ Συνεργάζονται με τα Γραφεία ΣΕΠ (ΓΡΑΣΕΠ) και τα Γραφεία Σύνδεσης (ΓΡΑΣΥ) της περιοχής ευθύνης τους Επικοινωνούν με το ΕΚΕΠ, με τα ΚΕΣΥΠ του ΥΠΕΠΘ, του Π.Ι. και τα υπόλοιπα ΚΕΣΥΠ της χώρας, καθώς και με τους αρμόδιους σε θέματα ΣΕΠ φορείς του εσωτερικού και εξωτερικού
Στελέχη των ΚΕΣΥΠ Σύμβουλοι Επαγγελματικού Προσανατολισμού Ειδικοί Πληροφόρησης και Τεκμηρίωσης
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΣΕΠ ΤΟΥ ΚΕΣΥΠ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΣΕΠ ΤΟΥ ΚΕΣΥΠ Υποστηρίζει και συντονίζει την εφαρμογή του ΣΕΠ σε επίπεδο νομού Δέχεται επισκέπτες (άτομα ή ομάδες) για παροχή συμβουλευτικής υποστήριξης και πληροφόρησης Συνεργάζεται με φορείς υποστήριξης, εκπαίδευσης και απασχόλησης για την εξασφάλιση των υπηρεσιών τους για τους σκοπούς του ΣΕΠ Εφαρμόζει προγράμματα στο πλαίσιο ΕΠΕΑΕΚ Οργανώνει ενημερωτικές συναντήσεις με γονείς καθηγητές , μαθητές.
Ο Ρόλος του Ειδικού της Πληροφόρησης και Τεκμηρίωσης του ΚΕΣΥΠ Ο Ρόλος του Ειδικού της Πληροφόρησης και Τεκμηρίωσης του ΚΕΣΥΠ Σε συνεργασία με τους Υπευθύνους Επαγγελματικού Προσανατολισμού στο ΚΕΣΥΠ, Συλλέγει, ανανεώνει και μορφοποιεί το πληροφοριακό υλικό που χρησιμοποιεί το ΚΕΣΥΠ. Παρέχει πληροφόρηση, εκπαιδευτική και επαγγελματική σε μαθητές και γονείς και συντελεί στην αναζήτηση και τη χρήση της πληροφορίας. Παρακολουθεί και στηρίζει το ηλεκτρονικό δίκτυο επικοινωνιακής πληροφόρησης του ΚΕΣΥΠ. Συνεργάζεται με τα Γραφεία ΣΕΠ της περιοχής ευθύνης του ΚΕΣΥΠ στο οποίο υπηρετεί.
Ο εκπαιδευτικός έχει διευκολυντικό ρόλο: Ρόλος των ΓΡΑΣΕΠ Συμβουλευτική Στήριξη των μαθητών με σκοπό την αυτογνωσία Πληροφόρηση για την Αγορά Εργασίας Τήρηση υποστηρικτικών αρχείων της εφαρμογής ΣΕΠ στο σχολείο Ο εκπαιδευτικός έχει διευκολυντικό ρόλο: Η πρωτοβουλία δίνεται στους μαθητές. Ο εκπαιδευτικός λειτουργεί σαν πηγή πληροφοριών παρά σαν κριτής.
Απευθυνόμαστε σε: Όλους τους μαθητές Υποψήφιους για τα ΑΕΙ, ΤΕΙ, ΙΕΚ Υποψήφιους για το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κάθε νέο και νέα (απόφοιτους, κτλ.) Γονείς Εκπαιδευτικούς Τοπικούς φορείς (συλλόγους γονέων, δήμους, υπηρεσίες πρόνοιας, κτλ.)
Εφαρμογή του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού Εφαρμογή του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού Γυμνάσιο - Γενικό Λύκειο - Επαγγελματικό Λύκειο: Διαφοροποιούνται οι Δραστηριότητες. Το βιβλίο της Α ΓΕΛ συνδέεται και θεωρείται η συνέχεια του αντίστοιχου της Γ Γυμνασίου. Επικεντρώνει όχι τόσο στο περιεχόμενο μιας διδακτέας ύλης, όσο στον ίδιο το μαθητή. (μαθητοκεντρική μεθοδολογία). Ο ρόλος του καθηγητή ΣΕΠ είναι Συντονιστικός, Υποστηρικτικός και Συμβουλευτικός. Ζεστό, ψυχοπαιδαγωγικό κλίμα.
ΣΕΠ : Μεθοδολογία 1 Συζήτηση Εργασία σε ομάδες. Ερωτηματολόγια και αυτοαναλύσεις. Εκφραστικές μεθόδους, όπως, σχέδιο, παίξιμο ρόλων (βιωματικά). Συνεντεύξεις. Σύνθετες εργασίες και μελέτες. Δραστηριότητες αυτό-πληροφόρησης και μικρών ερευνών στο κοινωνικό περιβάλλον – μέθοδος project.
ΣΕΠ : Μεθοδολογία 2 Βιβλιοθήκη-Αρχείο Πληροφόρησης ΣΕΠ- Πίνακας Ανακοινώσεων. Σύνθεση επαγγελματικών μονογραφιών. Επισκέψεις σε χώρους εργασίας (εκδρομές ΣΕΠ) Προγράμματα Αγωγής Σταδιοδρομίας-Ημέρα Σταδιοδρομίας. Ατομικός Φάκελος μαθητή (portfolio).
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ. ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ. 22 Καραμπατζάκη Αγγελική Υπεύθυνη ΣΕΠ -ΚΕΣΥΠ ΒΟΛΟΥ