συμπληρωματικό υλικό για την διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης Ημερίδα του Προγράμματος «Τραγουδώ Ελληνικά» Παρουσίαση: Καβάγια Βασιλική Αθήνα, 29 Μαρτίου 2008 συμπληρωματικό υλικό για την διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης επίπεδο β΄
Το τραγούδι στην διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης διδασκαλία γραμματικών-συντακτικών δομών και λεξιλογίου με πιο δημιουργικό και ευχάριστο τρόπο παρουσίαση δομών και λεξιλογίου της γλώσσας-στόχου μέσω αυθεντικού υλικού κατανόηση της νοοτροπίας, του τρόπου σκέψης και ζωής των φυσικών ομιλητών της γλώσσας-στόχου ως φορέας πολιτισμού και κουλτούρας – παρουσίαση στοιχείων που συνέβαλαν στην διαμόρφωση της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας
Επίπεδο μαθητών επίπεδο μαθητών: βασικό βασικός εκπαιδευτικός στόχος: ικανότητα χειρισμού βασικών επικοινωνιακών καταστάσεων και παράλληλη εξοικείωση με βασικά χαρακτηριστικά του ελληνικού πολιτισμού - διδασκαλία και επεξεργασία δομών της γραμματικής και του λεξιλογίου του επιπέδου ειδικοί εκπαιδευτικοί στόχοι: επεξεργασία και των τεσσάρων δεξιοτήτων παραγωγής και κατανόησης προφορικού και γραπτού λόγου μέσω του υλικού
Ομάδα-στόχος ενήλικες μαθητές της νέας ελληνικής που επιθυμούν να έρθουν σε επαφή με τον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική κουλτούρα οποιοσδήποτε άλλος ενδιαφερόμενος μαθητής που επιθυμεί να ασχοληθεί και με άλλες πτυχές της ελληνικής πραγματικότητας, να «πειραματιστεί» και με άλλα μέσα στην εκμάθηση της ελληνικής σχολεία και εκπαιδευτικά ιδρύματα που διδάσκουν νέα ελληνικά στις χώρες των εταίρων
Μέθοδος ανάπτυξης υλικού μέθοδος ανάπτυξης υλικού: επικοινωνιακή προσέγγιση ικανότητα να επιτελούνται γλωσσικές λειτουργίες ανάλογες του επιπέδου του μαθητή και ικανοποιητική ανταπόκριση σε καταστάσεις επικοινωνίας (κοινωνικές επαφές, ανταλλαγή πληροφοριών κλπ.) η γλώσσα ως εργαλείο για διαπροσωπική επικοινωνία μέσα σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικό περιβάλλον, με αρχές και στάσεις ζωής που γίνονται εύκολα κατανοητές μέσω των τραγουδιών το αυθεντικό υλικό (τραγούδια και κείμενα) συμβάλλει στην διαδικασία μάθησης, εξυπηρετεί τις γλωσσικές ανάγκες, παρουσιάζοντας γνήσιες συνθήκες επικοινωνίας
Θεματικές κατηγορίες - ενότητες τραγούδι δημοτικά ηπειρώτικα κρητικά για την Αθήνα για την Θεσσαλονίκη ρεμπέτικα νανουρίσματα νησιώτικα ερωτικά του γάμου της διασκέδασης κείμενο Οι κατηγορίες του δημοτικού τραγουδιού Η Κρήτη στον μύθο και στην σύγχρονη εποχή Η Αθήνα στους κλασικούς χρόνους Η Θεσσαλονίκη και τα τραγούδια της Τα ρεμπέτικα, Γιώργος Μητσάκης, Μάρκος Βαμβακάρης Τα νανουρίσματα - Μάνος Λοϊζος Γιάννης Πάριος (συνέντευξη) Οι Κυκλάδες Παραδοσιακός γάμος σε Αλόννησο και Σκύρο Η ιστορία του μπουζουκιού – Το λαϊκό τραγούδι
εργατικά του χωρισμού της ξενιτιάς της φτώχιας για προλήψεις πολιτικά ποίηση μελοποιημένη της φύσης περιγελαστικά καντάδες για τον καραγκιόζη κινηματογραφικά κοινωνικά γκρεκάνικα - ποντιακά Ο Πειραιάς Λευτέρης Παπαδόπουλος Μάνος Χατζιδάκις Δόμνα Σαμίου (συνέντευξη) …Προλήψεις Μίκης Θεοδωράκης Οδυσσέας Ελύτης-Γιώργος Σεφέρης-Γιάννης Ρίτσος Ο μύθος του Νάρκισσου Το πανηγύρι του Αη-Συμιού στο Μεσολόγγι Τα Επτάνησα και η μουσική τους Ευγένιος Σπαθάρης – Φιγούρες θεάτρου σκιών «Ποτέ την Κυριακή»-«Η κόρη μου η σοσιαλίστρια» Το γαϊτανάκι Σαλεντινή Ελλάδα - Πόντος
Κριτήρια επιλογής των συγκεκριμένων κατηγοριών παραδοσιακά στοιχεία: δημοτική, κρητική και νησιώτικη μουσική (διαφορετικά ακούσματα, ρυθμοί, διάλεκτοι) διαφορετικές περίοδοι της ελληνικής μουσικής (δημοτικά, ρεμπέτικα, λαϊκά, σύγχρονα) εκφάνσεις διαφορετικές της καθημερινής ζωής (εργασία, νανούρισμα, γάμος, ξενιτιά κλπ.) γνωριμία με ποιητές και συνθέτες (Ελύτης, Σεφέρης, Ρίτσος, Παπαδόπουλος, Λοϊζος, Θεοδωράκης, Χατζιδάκις, Πλέσσας κλπ.) επαφή με στοιχεία της κοινωνικής ζωής (προλήψεις, καραγκιόζης, διασκέδαση, κινηματογράφος, πολιτικές αντιλήψεις κλπ.)
«γεύση» από γκρεκάνικα και ποντιακά τραγούδια (Σαλεντινή Ελλάδα, Πόντος) γνωριμία με διάφορες περιοχές της Ελλάδας (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Κρήτη, Επτάνησα)
Περιγραφή ενότητας τραγούδια (2) λεξιλόγιο ασκήσεις λεξιλογίου (4) γραμματική θεωρία ασκήσεις (4) κείμενο άσκηση κατανόησης παιχνίδια σταυρόλεξο κρεμάλα ακροστιχίδα άσκηση ακουστικής κατανόησης
Πρόσθετα στοιχεία λεξιλόγιο μεταφρασμένο – 40 λέξεις από κάθε ενότητα αντιπροσωπευτικές του θεματικού περιεχομένου και του επιπέδου στην: αγγλική γερμανική ισπανική ιταλική γαλλική ρουμανική βουλγαρική λύσεις ασκήσεων και παιχνιδιών εκπαιδευτικό λογισμικό – παρουσίαση του εκπαιδευτικού υλικού και σε ηλεκτρονική μορφή για αυτοδιδασκαλία δημιουργία ιστοσελίδας με πληροφορίες για το πρόγραμμα και χρήσιμους συνδέσμους για την εκμάθηση της ελληνικής
Πιλοτικές δοκιμές - σχόλια θετικά σχόλια ευχάριστος και δημιουργικός τρόπος διδασκαλίας της γλώσσας μέσω τραγουδιών ευστοχία ασκήσεων για την εξέταση του λεξιλογίου και της γραμματικής επαφή με την πολιτιστική ταυτότητα των ομιλητών της γλώσσας-στόχου ευκολότερη κατανόηση της νοοτροπίας και των συνηθειών των φυσικών ομιλητών δημιουργική η ενασχόληση με τα παιχνίδια λέξεων αρνητικά σχόλια δυσκολία σε λεξιλόγιο – αυθεντικά κομμάτια λόγου μικρός αριθμός γραμματικών ασκήσεων – συμπληρωματικό υλικό
Γενικά συμπεράσματα ιδιαίτερα δημιουργικό για τους εκπαιδευτικούς που συνεργάστηκαν στην: δημιουργία των θεματικών κατηγοριών επιλογή των τραγουδιών (περιεχόμενο – γραμματική – λεξιλόγιο) επιλογή των κατάλληλων κειμένων δημιουργία των ασκήσεων και των παιχνιδιών σημαντική η συμβολή του δασκάλου στον τρόπο αξιοποίησής του – δυνατότητες ως προς: τις περιόδους και τα χαρακτηριστικά της ελληνικής μουσικής παραπομπές σε άλλες πηγές την παράλληλη διδασκαλία για γεωγραφία, ιστορία, λαογραφία κλπ. την παράλληλη εκμάθηση χορών την παράλληλη χρήση οπτικοακουστικού υλικού σχετικού με την θεματική ενότητα που επιλέγει
την διδασκαλία με αφορμή είτε ένα γραμματικό φαινόμενο είτε το κείμενο ως πηγή πληροφόρησης την χρήση του ήχου και του ρυθμού (της κίνησης και της εικόνας στο εκπαιδευτικό λογισμικό) για μια πιο εύκολη και ευχάριστη εκμάθηση ακόμη και των πιο «δύσκολων» γραμματικών φαινομένων και λέξεων